Beta'dan Finale
Windows Vista
"Sıfırlama Sonrası Yapılar"
Beta 1 ve biraz da Beta 2
Evet 2 günün ardından yeniden sizlerleyim. Önceki yazımızda işlerin sarpa sardığı ve projenin geleceğinin belli olacağı Milestone 5,6 ve 7 yapılarını incelemiştik. Bu yazımızda ise sıfırlama aşamasından sonra çıkan yapılar anlatacağım. Öncelikle kısa bir tekrar yapalım. Windows Longhorn, yeni teknolojileri eski XP çekirdeğine emanet ettiği için sorunlar çıkarıyordu. Genellikle sorunlar kasma, donma, kilitlenme ve bellek sızıntıları üzerineydi. Proje ilerledikçe gelen yeni özelliklerle beraber bu sorunlar daha da artmaya başlamıştı. Proje gittikçe bataklığa saplanıyordu. Bu sorunların temelinde ise XP çekirdeği yatıyordu. Microsoft durumun vahametini kavradığı an sıfırlama kararı aldı. Tarihler 19 Ağustos 2004'ü gösterdiğinde Microsoft Longhorn için 4093 numaralı yapıyı yayınladıktan sonra aynı gün içinde projeyi tamamen sıfırlıyor. Ve yeni proje o dönemlerin en stabil Windows sürümü olan Server 2003 çekirdeği üzerine inşa ediliyor.Windows Vista
"Sıfırlama Sonrası Yapılar"
Beta 1 ve biraz da Beta 2
Windows Server 2003 çekirdeği hem daha kararlı olması hem de hafif olmasından ötürü bir numaralı tercih oldu. Yani Vista ve sonrası çıkan tüm sürümler aslında birer gelişmiş Server 2003. NT 6.0 ilk başlarda NT 5.1 yani XP çekirdeği üzerine kurulduğundan çok fazla hata barındırıyordu. Proje sıfırlandıktan sonra aynı hataya düşülmedi ve o dönem daha yeni olan NT 5.2 çekirdeğine yani Server 2003 üzerine kuruldu yeni proje. Açıkçası şu zamana kadar Microsoft'un verdiği tek doğru karar. Eğer bu kararı daha önce verselerdi bugün Windows Longhorn kullanıyor olabilirdik. Neyse olan oldu. Biz önümüze bakalım.
Yıl 2004: Microsoft için zorlu süreç
2004 yılı Microsoft için kötü bir yıldı. Uzun zamandır geliştirdikleri projeyi sıfırlamak zorunda kalmışlardı. Bu sıfırlama olayı hiç hayra alamet değildi. Çünkü eskiden her 2-3 senede bir sürüm çıkardı. Windows 95 çıktı çok geçmeden Windows 98 geldi. Windows 98 çıktı çok geçmeden Windows 2000 ve XP geldi. Ama bu sıfırlama olayı planlanan çıkış tarihini çok ama çok ertelemişti. XP piyasada resmen krallığını ilan etmişti. Ama XP bir yandan da sorunlarla boğuşuyordu. Ve o dönem için bile eski kalıyordu. Microsoft önce 2003 sonra 2004 derken bir türlü çıkaramadığı için donanım üreticileri de baskılar yapıyordu. Yeni işletim sistemi istiyorlardı. Microsoft için zorlu bir süreçti yani. Bu yüzden Microsoft hemen işe koyuldu. Ve sıfırlama sonrası ilk yapıyı yayınladı.
"Omega-13 Yapıları"
Yapı 3790: Başa geri döndük
Şimdi bunu görünce "dalga mı geçiyorsun hocam bizimle" diyebilirsiniz, "bildiğimiz XP bu" diyebilirsiniz ama durum öyle değil. Bu yapı tamamen Server 2003 üzerine kurulmuş bir yapı. Sıfırlamadan sonra öncelikle böyle bir yapı çıkarıyorlar. Tüm proje bu yapı üzerinden ilerleyecek artık. Server 2003 çekirdeği kullanması sayesinde önceki XP çekirdeği kullanan yapılardan daha stabil. Windows Server 2003 ile XP arasında gerçekten çok büyük bir performans farkı vardı o dönem. Server 2003 çok daha stabildi XP'e göre. Çünkü XP'de bulunan ne kadar gereksiz özellik varsa kendisinde yoktu. Server'lar ve Workstation'lar için çıktığından performans çok önemliydi. O yüzden ben de o dönem XP yerine Server 2003 kullanıyordum. XP çok kasıyordu. Server 2003 20 saniyede açılırken, XP 40-50 saniyede açılıyordu. Microsoft bu yüzden projeyi sıfırladıktan sonra Server 2003 üzerinden geliştirmeye başlıyorlar projeyi. Vista ve sonrasında çıkan tüm sürümler aslında Server 2003'ün çok gelişmiş versiyonlarıdır.
Yapı 5000-5001: Aynı şeyler
Ya bu Microsoft gerçekten garip bir şirket. XP duvar kağıdına inek resmi eklemek ne ya
Bildiğin Photoshop ile Longhorn ineği eklemişler. Garip geldi açıkçası. Yapı numarası 3000-4000'lerden 5000'lere atlıyor bu yapı ile. Yine 3790 ile benzer bir yapı. Server 2003 çekirdeği var. Sadece duvar kağıdı çok garip. 27 Eylül 2004 tarihinde yazılmış bir yapıdır.Yıl 2005: Vista yaklaşıyor
2005 yılı sıfırlanan proje için önemli bir yıl. Microsoft projeyi sıfırladığı için acele bir şekilde Longhorn özelliklerini yeni çekirdeğe geçirmesi gerekiyordu. Bunun için önce 2004 bitmeden 3790 yapısı ile yeni çekirdeğe geçtiler. 2005 yılında ise önemli Longhorn özelliklerini eklemek üzere harekete geçtiler. Bu yüzden çok hareketli bir yıl. Ayrıca 2005 yılında Longhorn ismi yerini Vista ismine bırakıyor. Yani Longhorn ismi tamamen tedavülden kaldırılıyor. Yeni projenin adı Vista olarak değiştirilecek.
Beta 1 Yapıları
Yapı 5048: WinHEC 2005 yapısı
Bu yapı sıfırlama sonrası görsellik içeren ilk yapıdır. 1 Nisan 2005 tarihinde WinHEC 2005 konferansında geliştiricilere gösterilmiştir. Yapı görünüm itibari ile feci şekilde XP'yi andırıyor. Sistem sesleri falan hala XP'ye ait sesler. Bu yapı ile gelen yenilikler sıfırlama sonrası için önem teşkil ediyor. Henüz kenar çubuğu gibi özellikleri barındırmasa da sıfırlamadan önce gördüğümüz DWM, Aero, kullanıcı hesabı denetimi gibi özellikler bu yapı ile tekrar ekleniyor. Aceleye geldiği için çok kasıyor bu arada. Bu yapının özellikleri şunlar;
- DWM ve Aero geri ekleniyor.
- Başlat menüsü bugün ki halini alıyor.
- Windows Sistem Değerlendirme aracı (WinSAT) ekleniyor.
- Windows Gezgini arayüzü yeniden değiştiriliyor. Çok daha kompakt bir hal alıyor.
- Kendi kendini onaran NTFS özelliği ekleniyor.
- Arama anlamında çeşitli özellikler ve iyileştirmeler yapılıyor.
- Sistem simgelerinin bazıları eski 4074 yapısında ki halini alıyor.
- Oturum açma ekranı kaldırılıyor. Windows 2000 gibi bir pencere üzerinden oturum açılıyor.
Aero etkin
Aero Basic teması ve yeni başlat menüsü
Önyükleme ekranı
RSoD yani Red Screen of Death ekranı. Sadece sıfırlama sonrası Longhorn yapılarının bazılarında mevcut bu ekran. Oldukça ürkütücü.
Yapı aşağı yukarı böyle arkadaşlar. Bana sorarsanız olmamış. 4074 yapısına bakın bir de buna bakın. Microsoft 1 yılda 5-6 yıl geriye gitmiş bence. Ama sıkıntı yok ilerleyen yapılarda böyle kalmayacak sistem.
Yapı 5098: Vista esintileri
Bu yapı önceki yapıya göre Vista'ya çok daha fazla benziyor. Taskbar göreceğiniz üzere final sürümünde ki gibi siyah rengine bürünüyor. Simgelerin çoğu XP simgeleri yerine daha yeni Aero simgeleri ile değiştiriliyor. Bu yapı ile birlikte Omega-13 yapıları bitiyor. Bundan önce çıkan 5048 aslında Omega-13 olsa da Beta 1 yapılarından biri olarak görülüyor. Bu yapı ile gelen yenilikler ve değişiklikler şunlar;
- Kurulum ekranı yeniden değiştiriliyor. Bugün ki haline çok daha benzeyen bir kurulum ekranı geliyor.
- Oturum açma ekranı yeniden ekleniyor. Bu sefer Longhorn'a değil Vista ve 7'ye benzeyen bir oturum açma ekranı geliyor.
- Simgelerin çoğu, Vista'nın RTM sürümünde bulunacak şekilde güncellendi
- Luna teması bu yapıda tamamen kaldırılmıştır. Önceki yapılarda XP teması varken bu yapı ile kaldırılarak bağımsız bir işletim sistemi olduğu vurgulanmıştır.
- Aero Basic teması yeniden güncellendi, şimdi daha belirgin düğmeler, biraz farklı gölgeleme renkleri ve biraz farklı yazı tipi renkleri gösteriyor.
- Yapı 5048 ile karşılaştırıldığında , bu yapı yeni kullanıcı arabirimi özelliklerinin sunulması açısından çok daha önemli gelişmeler sunuyordu. Explorer kabuğu, sanal klasörler, yeni bir arama arayüzü, yeniden tasarlanmış bir araç çubuğu ve Oyunlar Gezgini'nin eklenmesi dahil olmak üzere önemli değişiklikler görülmüştür.
- Bu yapı, Windows Aero temasını da güncelledi ve RTM sürümüne çok benzer görünmesini sağladı. Ancak, Windows Aero artık bir LDDM sürücüsü gerektiriyor ve XDDM sürücüleri çalışmıyor, bu nedenle Aero'nun şu anda gerçek donanımın dışında bu yapıda çalıştığı bilinmiyor. Aero Basic teması, RTM'deki temayla karşılaştırıldığında hala çok sayıda farklılığa sahiptir.
Bu yapıdan bazı görseller;
Yeni kurulum ekranı. Bu bana nedense Microsoft'un tembel olduğu imajını veriyor. Çünkü hala bunun sadece arkaplanı mor versiyonu kullanılıyor kurulum ekranında.
Yeni oturum açma ekranı. RTM sürümüne çok yakın bir hal alıyor oturum açma ekranı. Önceki sıfırlama öncesi yapılardan mesela 4074 yapısına göre çok daha farklı gözüküyor. Yine mavi bir renk vurgulanıyor kurulum ekranı gibi.
Yeni simgeler ve Aero teması. Yeni simgeler çok hoş duruyor. Windows 10 simgelerinden bence kesinlikle daha iyi. Aero teması ise final haline geliyor en sonunda. Sadece kapatma düğmesi kırmızı olacak ileride o kadar. Ama hoş yani. Tabii bir 4074 Aero'su etmiyor.
Yapı 5112: Hoş geldin Vista, hoşça kal Longhorn
Bu yapı Vista adının kullanıldığı ilk yapıdır. Yani Longhorn kod adı artık düşüyor. Yeni işletim sisteminin adı Vista oluyor. Eğer proje sıfırlanmasaydı Longhorn olacaktı projenin adı. Ama sıfırlanınca adını da değiştiriyorlar eskisi ile karıştırılmasın diye. Bu yapı o anlamda önemli. Bu yapıdan sonra Longhorn adı yavaş yavaş siliniyor tüm projeden. Şu anlık sadece sağ alt köşede Vista yazıyor. Winver ve bilgisayar özelliklerinde hala Longhorn yazmaktadır. Bu yapı ile gelen yenilikler ve değişiklikler şunlardır;
Aero Teması Güncellemeleri
- Aero teması 5098'e göre küçük bir güncelleme aldı, bazı pencerelerde daha belirgin kenarlıklar ve sabit metin rengi içeriyor, ancak yine de bir LDDM sürücüsü gerektiriyor ve bu nedenle yalnızca gerçek donanım üzerinde çalışacak yani sanal makinede etkinleştiremezsiniz.
- Kısayol Oluştur sihirbazı eklendi.
- Ağ Sürücüsü sihirbazını eşleme özelliği eklendi.
- Yardımcı Ekran (Windows SideShow)
- Taşınabilir Aygıtlar (32 bit Kontrol Panelinde bunlardan iki tane vardır)
- İndeksleme ve Arama Seçenekleri
- Sorunlara Çözümler (Sorun Raporları ve Çözümleri)
- Windows Ebeveyn Denetimleri
- Kalem Özellikleri
- Tablet Ayarları
- Kategori Moduna "Geliştirilmiş Kategori" seçeneği eklendi.
- Geri Dönüşüm Kutusu simgesi artık sola dönük ve daha büyük.
Aero Demosu (Gerçek bir donanım üzerinde)
Başlat Menüsü.
Bu yapı son Beta 1 yapısıdır. Aslında tek Beta 1 yapısı bu. Diğer 5048 ve 5098 Beta 1 olarak geçse de değillerdir. Yine de biz onları da Beta 1 sayalım ve Beta 2 yapılarına geçelim.
Beta 2 Yapıları: Uzun süreç
Bu Beta 2 dönemi gerçekten ama gerçekten çok uzun bir süreç arkadaşlar. 2005 yılının ortalarında başlayıp 2006 yılının sonlarına kadar sürüyor. Ve haliyle bir sürü yapı var. Hepsini incelemem imkansız. O yüzden sadece yenilik ve değişiklik içeren yapıları inceleyeceğim. Ve malum 25 görsel sınırı var. O yüzden mümkün olduğunca az görselle anlatmaya çalışıyorum ki hepsi sığsın yazıya. O yüzden bu seri Beta'dan Finale Windows XP'ye göre daha uzun sürecek.
Yapı 5212: Beta 2 başlıyor!
Bu yapı ilk Beta 2 yapısıdır. 26 Temmuz 2005 tarihinde yayınlanmıştır. Göreceğiniz üzere kenar çubuğu geri dönüyor. Ama prototip bir şekilde geri dönüyor. Eski yapılara göre çok işlevsiz gözüküyor. Tasarımı da felaket. Neyse konumuz bu değil. Bu yapı ile gelen yenilikler neler gelin hep beraber bakalım;
- Filigran artık Beta 1 yerine Beta 2'yi gösteriyor.
- Avalon / Indigo ve temel sürücü kısayolları artık kaldırılmıştır.
- Uygulamalara sağ tıklandığında artık "yönetici olarak çalıştır" seçeneği eklenmiştir.
- Windows Media Center bu yapıya dahil edilmiştir ve Windows XP Media Center Edition 2005'te bulunanla karşılaştırıldığında büyük ölçüde farklı bir görünüme sahiptir. Varsayılan olarak görev çubuğunda da bulunur.
- Windows Takvim eklendi.
Bu, Flip3D olarak bilinen şeyi tanıtmak için sızdırılan ilk yapıdır. ALT + TAB ile benzer işlevsellik içerir, ancak artık bu yapıda Masaüstü Pencere Yöneticisini kullanır ve arka planda açık uygulamaları 3D şeklinde ileri geri çevirir. Windows 7 kullananlar bilir bu özelliği.
Kenar Çubuğu
Kenar çubuğu bu yapı ile birlikte yeniden eklenmiştir. Ancak eski yapılarda ki gibi Windows Gezginine entegre edilmek yerine ayrı bir program olarak çalışmaktadır. Bunun sebebi eskiden Windows Gezginine yük bindirmesi ve bellek sızıntıları ortaya çıkarmasıdır.
Yapıdan bazı görseller;
Flip3D
Yapı 5219: Boyutu büyük, özellikleri daha büyük
Bu yapı 30 Ağustos 2005 tarihinde yayınlanmıştır. 5212 ile arasında 1 aylık bir zaman var. Ve Microsoft bir ay yememiş, içmemiş, tuvalete gitmemiş bu yapı ile uğraşmış. Neredeyse tüm özellikleri eklemiş adamlar bu yapı ile RTM'de bulunan. Sebebi ise bu yapının PDC 2005 için yazılmış olması. O yüzden bu yapı yazımızın çok büyük bir kısmını kaplayacak. Bu yapı ile sıfırlama ile giden çoğu özellik yeniden ekleniyor. Ayrıca çok garip bir özelliği var. Bu yapıda UEFİ var arkadaşlar. Bu yapının 32 bit derlemesinde UEFİ kurulum desteği mevcut. Neden böyle bir şey yapmışlar garip açıkçası. Ama daha sonra düşük talep nedeniyle Windows 8 çıkana kadar rafa kaldırılmıştır. Bu yapı boyut olarak da çok büyük. 2 GB boyutu var. Windows XP ise 600 MB falan yani düşünün. Bu arada bu yapıları hazırlayan adam Jim Allchin daha sonra Vista faciasından ötürü şirketten istifa edip müzisyen olmuştur. Küçük bir not olsun.
Bu yapı ile gelen yenilikler ve değişiklikler;
- Winver, Longhorn yerine Windows Vista adını kullanacak şekilde güncellendi. Afiş şimdi yukarıda belirtilen işletim sisteminin adını deniz mavisi-zümrüt degrade bir zemin üzerinde gösteriyor ve Windows logosu renkli yerine tamamen beyaz.
- Önceki yapıların Sanal Klasörlerine artık gezinme bölmesinde (Son Kullanılan Belgeler hariç) veya Başlat menüsünde başvurulmamaktadır. Ancak, Yapı 5259'da tamamen kaldırılıncaya kadar "Sanal Klasörler" kullanıcı profili klasöründe yer alırlar .
- Windows Arama şeması, Yapı 5112'den beri Ağ Bilgisayar Paylaşımı adı, GUID ve bilgisayar durumu için öğeler içerecek şekilde güncellenmiştir.
- "Pencereleri Yatay Olarak Döşe", "Pencereleri Yığılmış Olarak Göster" olarak yeniden adlandırıldı ve "Pencereleri Dikey Olarak Döşe", "Pencereleri Yan Yana Göster" olarak yeniden adlandırıldı.
- Kütüphane Sanal Klasörü artık birincil kullanıcı profilini, MAPIFolders, Çevrimdışı Dosyaları (istemci tarafı önbellek (CSC) olarak da bilinir) ve Genel'i kapsamaktadır. Önceden, tüm Sanal Klasörler (örneğin, Yapı 5112'nin Tüm Belgeleri) kendi öğe türlerine karşılık gelen konumları kapsıyordu (Tüm Belgeler söz konusu olduğunda, yalnızca Masaüstü, Belgeler ve Genel Belgeler kapsama alındı). Bu nedenle, Kitaplık tarafından tüm öğe türlerine referans verildiği için ayrı Sanal Klasörler gerekli değildir. Tüm bunlara rağmen, Kullanıcı Dosyaları hala aynıdır.
- RTM'ye benzeyen yeni bir bildirim özelliği tanıtıldı.
- Windows Fotoğraf Kitaplığı (Daha sonra Windows Fotoğraf Galerisi olarak bilinir.)
- Windows Kişileri
- DWM başlatıldığında görev çubuğu artık şeffaftır.
- Görev çubuğunda açık uygulamaların üzerine gelince küçük bir önizleme gösteriyor. Bu özellik o günden beri kullanılıyor hala.
- Flip3D artık küçük resimleri destekliyor.
- Aero'daki düğmeler gibi bazı özelliklerin düzeni biraz değiştirildi.
- Eşler Arası (Yakınımdaki Kişiler)
- Güvenli Başlangıç (BitLocker)
- Mahjong Titans
- Purble Place
- Satranç
- Spider Solitaire
- 32 Bit UEFI desteği
- WinFS (Bazı öğeleri ekleniyor sadece.)
Yapıdan bazı görseller;
Aero Teması
Media Center
Kapanış Konuşması
Evet arkadaşlar sıfırlama sonrası yapıları elimden geldiğince anlattım. Ancak maalesef Beta 2'nin bazı yapılarını bir sonra ki yazımda anlatabileceğim. Çünkü çok fazla yapı var ve işte sığmıyor yazıya hepsi. Görsel sınırı olmasa kesinlikle anlatırdım. Okuyan herkese yeniden teşekkürlerimi sunuyorum. Bir sonra ki yazım için yarın saat 16:00'ı bekleyin. İyi günler dilerim herkese 
