II. Dünya Savaşı sırasında Almanya ve İttifak(Minver) Devletleri arasında yoğun bir çatışma vardı. Her cephede kazanan ve Avrupa'nın büyük bir kısmına yayılan Almanya sürekli gelen zaferlerin ardından birçok kaynağını kaybedince ve savaşa başka ülkelerin de katılmasıyla yavaş yavaş yenilgiler almaya başladı. Batıdan özellikle İngiltere ve ABD, Doğudan ise Rusya Almanya'yı sıkıştırıyordu. Yavaş yavaş toprak, silah ve kaynak kaybetmeye başlayan Almanya çok yüksek teknolojileri içeren, büyük, güçlü ve çok masraflı projelere bel bağladı. Bu projelerden biri de Messerschmitt ME 262 oldu.
Ernst Heinkel'in Geliştirdiği Heinkel He 178 Modeli Uçarken
Almanya'nın jet uçaklara olan ilgisi çok daha öncelere başlıyor. 1936 yılında Hans von Ohain isimli bir mühendis gaz türbin motorunun itki aracı olarak kullanılması ile ilgili bir patent aldı. Bu fikrini o zamanın önemli havacılık mühendislerinden biri olan Ernst Heinkel'e sundu. Hans Von Ohail, Almanya'nin ilk jet motoru olan Heinkel HeS 1 isimli motoru geliştirdi. Hans Von Ohail, bu motorun bir uçakta çalışır halde görmek istiyordu. Çalışmalar ilerletildi ve Heinkel He 178'i geliştirmeye başladılar. Heinkel He 178'de Hans Von Ohail'in üçüncü jet tasarımı olan Heinkel HeS 3 motoru kullanılmıştır. Uçak geleneksel gövdeye sahip, eliptik şekilde kanada sahip bir uçak olarak tasarlanmıştı. Uçak ilk uçuşunu 27 Ağustos 1939'da, Almanya'nın Polonya'yı işgal etmesinden birkaç gün önce yaptı. Bu uçak çok gizlilikle geliştirilmişti. İlk uçuşunda Almanya'nın Uçak Üretim ve İkmal Bakanı olan Ernst Udet ve Ernand Milch bu uçuşu izlemiş ancak etkilenmemişti. Teknik bir başarı olsa da hızı nispeten düşüktü ve havada kalma süresi çok kısaydı. Ernst Heinkel, kendi çabalarıyla geliştirdiği jetiyle resmi olarak ilgilenilmemesi nedeniyle hayal kırıklığına uğradı. Otobiyografisinde bunu Reichsluftfahrtministerium(Alman Havacılık Bakanlığı) liderlerinin jet motorunun avantajlarını ve He 178'in hangi atılımı temsil ettiğini anlamamasına bağlar. Aslında Heinkel'in bilmediği, Reichsluftfahrtministerium'un zaten kendi jetlerini geliştiriyor olmasıydı. Ernst Heinkel'in girişimleri Reichsluftfahrtministerium'u pek etkilemese de Almanya'da daha sonra üretilecek olan uçakların jet uçağı olması için zemin hazırlamıştır.
Messerschmitt Me 262 Yerdeyken
Me 262, II. Dünya Savaşı'ndan önce Projekt 1065(P.1065) olarak geliştirilmekteydi. Proje Reichsluftfahrtministerium'un en az bir saat havada kalabilen ve 850 km/saat hıza erişebilen bir uçak isteği ile başladı. Dr Waldemar Voigt, Messerschmitt'in geliştirme şefi Robert Lusser ile birlikte tasarım ekibine başkanlık etti. İlk planlar Nisan 1939'da çizildi. İlk çizimler Haziran 1939'da sunulduğunda tasarım motoru kanat içine yerleştirilen diğer uçaklara göre çok farklıydı. Tasarımın geliştirilmesi yeni jet motoru tasarımlarındaki teknik sorunlardan ötürü büyük ölçüde gecikti. Messerschmitt, motorları kanat içinden alıp kanat altına taşıyarak kolayca değiştirilmesini sağladı. BMW'nin ürettiği 003 model jet motoru beklenenden ağır olduğu için uçağın kanatları arkaya doğru 18.5 derece açıyla konumlandırılarak motorların ağırlığından bozulan uçağın ağırlık merkezi dengelendi. Ağırlıktan tasarruf etmek, kritik malzemelerin kullanımını azaltmak ve üretim hızını arttırmak için kanadın iç kısımlarından boya kullanılmamıştır.
Me 262'nin Pervaneye Sahip Prototip Modeli
Me 262, ilk uçuşunu 18 Nisan 1941 yılında yaptı. BMW 003 motorları hazır olmadığından uçağın ön kısmına standart pervaneli motor eklendi. Uçak jet motorları olmadan uçtu. Burada amaç gövde dinamiklerini test etmekti. BMW 003 motorları kullanıma hazır olduğunda pervaneli motor güvenlik amacıyla tutularak uçak tekrar test edildi. Jet motorları başarısız olunca pilot pervaneli motoru kullanarak iniş yaptı. Üçüncü geliştirilen prototip 18 Temmuz 1942 yılında ilk kez kendi jet motorlarıyla uçtu. Daha öncesinde uçağın tekeri pervaneli uçaklara benzer bir şekilde tasarlanmıştı. İkisi kanat altında ve diğer arkada bulunan bu düzen pervaneli uçaklar için iyi olsa da jet motorunun farklı dinamiklerinden dolayı uçağın kalkışına izin vermiyordu. Daha sonradan arkadaki tekerlek ön kısma alınarak bu sorun da çözülmüş oldu. Uçak 1943 yılında da geliştirilmeye devam edildi ancak uçağın hazır olmayan jet motorları sürekli uçağın seri üretimini geciktirdi. Uçakta daha sonradan Junkers Jumo 004 motorları kullanıldı. Bu motorlar BMW'nin motoruna göre daha dayanıklıydı. Uçağın üretimi motor sorunları nedeniyle 1944'e kadar başlayamadı.
Me 262'de Kullanılan Junkers Jumo 004 Motoru Sergilenirken
Uçağın ilk test prototiplerinde BMW üretimi 003 kodlu jet motorları kullanılmıştır. Seri üretim modellerde ise Junkers Jumo üretimi 004 kodlu motoru kullanılmıştır. Uçakta iki adet Junkers Jumo 004 motoru bulunmaktadır. Her biri 1.980 lbf(8.8 kN) güç üreten motorlara sahiptir. Bu motorların operasyonel kullanım ömürleri yalnızca 20-25 saatti. Savaş sırasında yüksek sıcaklığa dayanıklı metallere erişimin kısıtlı olması nedeniyle daha az dayanıklı malzemeler motorun üretiminde kullanılmıştır. Uçağın roket motoruna sahip bazı versiyonları da üretilmiştir. Gerektiğinde fazladan itki sağlayarak uçağın ivmesini ve tırmanma süratini arttırmıştır. Bu roket motorlu modellerden çok fazla üretilmemiş ve kullanılmamıştır.
Bomba Takılmış Bir Me 262 Uçağı Yerdeyken
Me 262'de Rheinmetall üretimi 30mm çapa sahip MK 108 toplarından dört adet kullanılmıştır. Bu topların her bir tanesi dakikada 650 mermi atışı yapabilmektedir. Bu toplar yüksek hasara sahiptiler ve kullanıldıkları zaman ittifak uçaklarına ciddi zararlar vermişlerdir. MK 108 toplarından çıkan mermilerın hızının diğer toplara göre yavaş olmasından dolayı ittifak avcı uçaklarına karşı menzil ve isabet konusunda dezavantajlıydı. Bunun yanı sıra uçak R4M roketlerinden 24 adet taşıyabiliyordu. Uçağın özel bir modeline 50mm'lik MK 214A topu takılmıştır. Özellikle tanklara ve bombardıman uçaklarına ciddi hasar verebilecek olsa da bu 50mm topa sahip modeller prototip aşamasına geçemedi. Uçağın en son modellerinde 250 kilogramlık iki adet veya 500 kiloluk 1 adet olmak üzere bomba kullanabilme yeteneği eklenmiştir. Uçağın yüksek sürati nedeniyle bombanın isabet oranı düşüktür.
Me 262'nin 50mm'lik Topa Sahip Modeli
Me 262, ittifak savaş uçaklarından çok daha hızlıydı. Uçağın ilk sahaya sürülmesinden sonra ittifak uçakları Me 262'lere karşı çaresiz kalmışlardır. Yüksek sürati ve yüksek tırmanma hızıyla ittifak uçaklarına ciddi korkular yaratmıştır. Ancak uçak manevra ve ivme konusunda ciddi dezavantaja sahiptir. İttifak pilotları uçağın bu dezavantajını kullanarak yeni taktikler geliştirmişlerdir. Buna rağmen Me 262'ler 4/1 oranda önemli bir üstünlük elde etmişlerdir. 1944-1945 yılları arasında savaşın bitimine kadar kullanılmıştır. Kullanım süreleri boyunca 542 İttifak uçağını düşürmüşlerdir. İttifak uçakları ise yaklaşık 100 adet Me 262'yi havada vurmuştur. Ancak bu uçak Almanya'nın kurtulmasını sağlayamamıştır. Savaştan sonra tüm planlar ve tüm çalışmalar savaş ganimeti olarak ABD ve Rusya'nın eline geçmiştir. Bu projeler günümüzdeki ABD ve Rusya'nın jet uçağı endüstrisinin temelini oluşturmuştur. Çekoslovakya devleti savaştan sonra uçağı 1950'li yıllara kadar üretmiş ve kullanmıştır. Bu uçaktan toplamda 1430 adet üretilmiştir. Ancak Almanya'daki yakıt, pilot ve malzeme kıtlığından sadece 200-300 adedi gökyüzü ile buluşabilmiştir. Diğer kalan uçaklar ise ittifak uçaklarının bombardımanı sırasında yerde vurulmuş ve kullanılamaz hale gelmiştir. Günümüzde ise bazı hayatta kalan uçaklar motorları güncellenerek gösteri uçuşlarında kullanılmıştır.
Messerschmitt Me 262 Havadayken
Me 262, jet çağının başlamasını sağlamış önemli kilometre taşlarından biridir. Almanya'nın son ümidi olan çok önemli projelerden biridir. Başarılarına rağmen çok geç ortaya çıkmasından dolayı savaşın seyrini değiştirememiştir. Benim de en sevdiğim uçaklardan biridir.
Teknik Özellikleri(Messerschmitt Me 262 A-1a):
Ernst Heinkel'in Geliştirdiği Heinkel He 178 Modeli Uçarken
Almanya'nın jet uçaklara olan ilgisi çok daha öncelere başlıyor. 1936 yılında Hans von Ohain isimli bir mühendis gaz türbin motorunun itki aracı olarak kullanılması ile ilgili bir patent aldı. Bu fikrini o zamanın önemli havacılık mühendislerinden biri olan Ernst Heinkel'e sundu. Hans Von Ohail, Almanya'nin ilk jet motoru olan Heinkel HeS 1 isimli motoru geliştirdi. Hans Von Ohail, bu motorun bir uçakta çalışır halde görmek istiyordu. Çalışmalar ilerletildi ve Heinkel He 178'i geliştirmeye başladılar. Heinkel He 178'de Hans Von Ohail'in üçüncü jet tasarımı olan Heinkel HeS 3 motoru kullanılmıştır. Uçak geleneksel gövdeye sahip, eliptik şekilde kanada sahip bir uçak olarak tasarlanmıştı. Uçak ilk uçuşunu 27 Ağustos 1939'da, Almanya'nın Polonya'yı işgal etmesinden birkaç gün önce yaptı. Bu uçak çok gizlilikle geliştirilmişti. İlk uçuşunda Almanya'nın Uçak Üretim ve İkmal Bakanı olan Ernst Udet ve Ernand Milch bu uçuşu izlemiş ancak etkilenmemişti. Teknik bir başarı olsa da hızı nispeten düşüktü ve havada kalma süresi çok kısaydı. Ernst Heinkel, kendi çabalarıyla geliştirdiği jetiyle resmi olarak ilgilenilmemesi nedeniyle hayal kırıklığına uğradı. Otobiyografisinde bunu Reichsluftfahrtministerium(Alman Havacılık Bakanlığı) liderlerinin jet motorunun avantajlarını ve He 178'in hangi atılımı temsil ettiğini anlamamasına bağlar. Aslında Heinkel'in bilmediği, Reichsluftfahrtministerium'un zaten kendi jetlerini geliştiriyor olmasıydı. Ernst Heinkel'in girişimleri Reichsluftfahrtministerium'u pek etkilemese de Almanya'da daha sonra üretilecek olan uçakların jet uçağı olması için zemin hazırlamıştır.
Messerschmitt Me 262 Yerdeyken
Me 262, II. Dünya Savaşı'ndan önce Projekt 1065(P.1065) olarak geliştirilmekteydi. Proje Reichsluftfahrtministerium'un en az bir saat havada kalabilen ve 850 km/saat hıza erişebilen bir uçak isteği ile başladı. Dr Waldemar Voigt, Messerschmitt'in geliştirme şefi Robert Lusser ile birlikte tasarım ekibine başkanlık etti. İlk planlar Nisan 1939'da çizildi. İlk çizimler Haziran 1939'da sunulduğunda tasarım motoru kanat içine yerleştirilen diğer uçaklara göre çok farklıydı. Tasarımın geliştirilmesi yeni jet motoru tasarımlarındaki teknik sorunlardan ötürü büyük ölçüde gecikti. Messerschmitt, motorları kanat içinden alıp kanat altına taşıyarak kolayca değiştirilmesini sağladı. BMW'nin ürettiği 003 model jet motoru beklenenden ağır olduğu için uçağın kanatları arkaya doğru 18.5 derece açıyla konumlandırılarak motorların ağırlığından bozulan uçağın ağırlık merkezi dengelendi. Ağırlıktan tasarruf etmek, kritik malzemelerin kullanımını azaltmak ve üretim hızını arttırmak için kanadın iç kısımlarından boya kullanılmamıştır.
Me 262'nin Pervaneye Sahip Prototip Modeli
Me 262, ilk uçuşunu 18 Nisan 1941 yılında yaptı. BMW 003 motorları hazır olmadığından uçağın ön kısmına standart pervaneli motor eklendi. Uçak jet motorları olmadan uçtu. Burada amaç gövde dinamiklerini test etmekti. BMW 003 motorları kullanıma hazır olduğunda pervaneli motor güvenlik amacıyla tutularak uçak tekrar test edildi. Jet motorları başarısız olunca pilot pervaneli motoru kullanarak iniş yaptı. Üçüncü geliştirilen prototip 18 Temmuz 1942 yılında ilk kez kendi jet motorlarıyla uçtu. Daha öncesinde uçağın tekeri pervaneli uçaklara benzer bir şekilde tasarlanmıştı. İkisi kanat altında ve diğer arkada bulunan bu düzen pervaneli uçaklar için iyi olsa da jet motorunun farklı dinamiklerinden dolayı uçağın kalkışına izin vermiyordu. Daha sonradan arkadaki tekerlek ön kısma alınarak bu sorun da çözülmüş oldu. Uçak 1943 yılında da geliştirilmeye devam edildi ancak uçağın hazır olmayan jet motorları sürekli uçağın seri üretimini geciktirdi. Uçakta daha sonradan Junkers Jumo 004 motorları kullanıldı. Bu motorlar BMW'nin motoruna göre daha dayanıklıydı. Uçağın üretimi motor sorunları nedeniyle 1944'e kadar başlayamadı.
Me 262'de Kullanılan Junkers Jumo 004 Motoru Sergilenirken
Uçağın ilk test prototiplerinde BMW üretimi 003 kodlu jet motorları kullanılmıştır. Seri üretim modellerde ise Junkers Jumo üretimi 004 kodlu motoru kullanılmıştır. Uçakta iki adet Junkers Jumo 004 motoru bulunmaktadır. Her biri 1.980 lbf(8.8 kN) güç üreten motorlara sahiptir. Bu motorların operasyonel kullanım ömürleri yalnızca 20-25 saatti. Savaş sırasında yüksek sıcaklığa dayanıklı metallere erişimin kısıtlı olması nedeniyle daha az dayanıklı malzemeler motorun üretiminde kullanılmıştır. Uçağın roket motoruna sahip bazı versiyonları da üretilmiştir. Gerektiğinde fazladan itki sağlayarak uçağın ivmesini ve tırmanma süratini arttırmıştır. Bu roket motorlu modellerden çok fazla üretilmemiş ve kullanılmamıştır.
Bomba Takılmış Bir Me 262 Uçağı Yerdeyken
Me 262'de Rheinmetall üretimi 30mm çapa sahip MK 108 toplarından dört adet kullanılmıştır. Bu topların her bir tanesi dakikada 650 mermi atışı yapabilmektedir. Bu toplar yüksek hasara sahiptiler ve kullanıldıkları zaman ittifak uçaklarına ciddi zararlar vermişlerdir. MK 108 toplarından çıkan mermilerın hızının diğer toplara göre yavaş olmasından dolayı ittifak avcı uçaklarına karşı menzil ve isabet konusunda dezavantajlıydı. Bunun yanı sıra uçak R4M roketlerinden 24 adet taşıyabiliyordu. Uçağın özel bir modeline 50mm'lik MK 214A topu takılmıştır. Özellikle tanklara ve bombardıman uçaklarına ciddi hasar verebilecek olsa da bu 50mm topa sahip modeller prototip aşamasına geçemedi. Uçağın en son modellerinde 250 kilogramlık iki adet veya 500 kiloluk 1 adet olmak üzere bomba kullanabilme yeteneği eklenmiştir. Uçağın yüksek sürati nedeniyle bombanın isabet oranı düşüktür.
Me 262'nin 50mm'lik Topa Sahip Modeli
Me 262, ittifak savaş uçaklarından çok daha hızlıydı. Uçağın ilk sahaya sürülmesinden sonra ittifak uçakları Me 262'lere karşı çaresiz kalmışlardır. Yüksek sürati ve yüksek tırmanma hızıyla ittifak uçaklarına ciddi korkular yaratmıştır. Ancak uçak manevra ve ivme konusunda ciddi dezavantaja sahiptir. İttifak pilotları uçağın bu dezavantajını kullanarak yeni taktikler geliştirmişlerdir. Buna rağmen Me 262'ler 4/1 oranda önemli bir üstünlük elde etmişlerdir. 1944-1945 yılları arasında savaşın bitimine kadar kullanılmıştır. Kullanım süreleri boyunca 542 İttifak uçağını düşürmüşlerdir. İttifak uçakları ise yaklaşık 100 adet Me 262'yi havada vurmuştur. Ancak bu uçak Almanya'nın kurtulmasını sağlayamamıştır. Savaştan sonra tüm planlar ve tüm çalışmalar savaş ganimeti olarak ABD ve Rusya'nın eline geçmiştir. Bu projeler günümüzdeki ABD ve Rusya'nın jet uçağı endüstrisinin temelini oluşturmuştur. Çekoslovakya devleti savaştan sonra uçağı 1950'li yıllara kadar üretmiş ve kullanmıştır. Bu uçaktan toplamda 1430 adet üretilmiştir. Ancak Almanya'daki yakıt, pilot ve malzeme kıtlığından sadece 200-300 adedi gökyüzü ile buluşabilmiştir. Diğer kalan uçaklar ise ittifak uçaklarının bombardımanı sırasında yerde vurulmuş ve kullanılamaz hale gelmiştir. Günümüzde ise bazı hayatta kalan uçaklar motorları güncellenerek gösteri uçuşlarında kullanılmıştır.
Messerschmitt Me 262 Havadayken
Me 262, jet çağının başlamasını sağlamış önemli kilometre taşlarından biridir. Almanya'nın son ümidi olan çok önemli projelerden biridir. Başarılarına rağmen çok geç ortaya çıkmasından dolayı savaşın seyrini değiştirememiştir. Benim de en sevdiğim uçaklardan biridir.
Teknik Özellikleri(Messerschmitt Me 262 A-1a):
- Mürettebat: 1
- Uzunluk: 10.6 m
- Kanat açıklığı: 12.6 m
- Yükseklik: 3.5 m
- Kanat alanı: 21.7 m^2
- Boş ağırlık: 3.795 kg
- Maksimum Kalkış ağırlığı: 7.130 kg
- Motor: 2 adet Junkers Jumo 004B-1 turbojet motoru, her biri 1980 lbf (8.8 kN) itme gücü üretiyor
- Maksimum hız: 900 km/saat
- Menzil: 1.050 km
- Servis tavanı: 11.450 m
- Tırmanma hızı: maksimum ağırlıkta(7.130 kg) 20 m/s
- Silahlar: 4 adet 30 mm MK 108 topu (A-2a modelinde sadece iki top vardı)
- Roketler: 24 adet 55 mm R4M roketleri
- Bombalar: 2 adet 250 kg (550 lb) bomba veya 1 × 500 kg (1.100 lb) bomba (A-2a modeli sadece bombardıman yeteneğine sahiptir)
