Bu blogda size bilgisayar toplama alanında ürünlere göre yapılan pazarlama hilelerinden bahsedeceğim. Bunlar kullanıcıya aslında ihtiyacı olmadığı ürünü sanki ihtiyacı varmış gibi gösteren, aslında aradığı kriterlere uymayan ama uyuyormuş izlenimi veren, saçma kelimelerle alıcının aklını karıştıran, tam yalan olmayan fakat bütün gerçeklerin de söylenmediği durumlar. Kategorilere ayırarak incelemeye başlayalım.
SSD: SSD kategorisinde bu konudaki en büyük örnek NVMe ile SATA SSD arasındaki fark. Bazı NVMe SSD'lerin sayfasında şu tarz açıklamalar görürsünüz:
Verilen bilgi yanlış değil, SATA SSD'lere hız konusunda yüksek bir fark atıyor. Sadece bu farkın oyun ve günlük kullanımda hiçbir etkisi olmadığını belirtmeyi "unutmuşlar".
Bunu bilmek size ne kazandırır? Sistem toplayanlar veya depolamada yükseltme yapacaklar sayısal değerlere aldanıp NVMe SSD seçiyorlar genelde. Fakat bunun kullanım amaçlarına göre gereksiz olduğunu öğrendiklerinde ve SATA SSD'ye geçiş yaptıklarında, ya aynı kapasiteyi daha ucuza alma ya da aynı fiyata daha yüksek kapasite alma gibi avantajlar elde ediyorlar.
Monitör: Monitör konusunda genelde ms değerleri üzerinden gereksiz bir ilgi çekiliyor. Çünkü bugünlerde bilgisayardan çok anlamayan bir oyuncunun kafasında 144 Hz ve 1 ms olan monitör iyidir kavramı var. Fakat gecikme süresi konusunda aslında iki tane değer var (MPRT, GtG) ve üreticiler satışları düşmesin diye bunların arasındaki farkı belirtmeye yanaşmıyorlar bile. Bu kandırmaca VA ve IPS panellerde yapılıyor. Çünkü en ucuz TN panel bile 1 ms GtG değerine ulaşabilirken VA veya IPS panellerde bunun için daha fazla para vermeniz gerekiyor.
Devam etmeden önce GtG ile MPRT arasındaki farkı bilmenizde fayda var. GtG bir pikselin bir gri tonundan, sonraki gri tonuna geçerken harcadığı süredir. Yani gerçek bir değerdir. Fakat MPRT bir pikselin ne kadar süre boyunca görünülebilir olduğunu belirten sanal bir değerdir. Yani 1 ms MPRT diye belirtilen ürünün GtG değeri çok daha fazla olabilir.
Mesela AOC 24G2U'nun sayfasına bir göz atalım:
Burada 1 ms MPRT olduğunu belirtmiş. Belirtmek de zorunda zaten, yoksa direkt yalan söylemiş olur. Biraz daha aşağılara indiğimiz zaman da böyle bir şey karşılıyor bizi:
Gördüğünüz üzere yalan söylemiyor. Monitör bir açıdan 1 ms değerine sahip, sadece her şeyi söylemiyor.
Bunu bilmek size ne kazandırır? Özellikle yüksek çözünürlüklü VA veya IPS monitör alırken 1 ms MPRT yerine 3-5 ms GtG değerli bir monitör seçerseniz ya aynı performansı verecek bir monitörü daha ucuza alabiliyorsunuz ya da aynı fiyata tazeleme değeri daha yüksek bir monitör alabiliyorsunuz.
Şimdi üstteki örnekler kadar can alıcı olmayan ama yeni sistem toplayan çoğu kişiyi avlayan bazı şeylere değineceğim.
Anakart: Bazı üreticiler anakartlarını "Gaming" olarak modelliyor. B550 Gaming Edge gibi, TUF Gaming serisi gibi... Gaming anakartı diye bir şey yok arkadaşlar. Zaten üreticiler de gaming anakart var demiyor, sadece ürün isimlerine Gaming ibaresi ekliyorlar. Böylece oyun sistemi toplayan kişiler o ürünlere daha fazla yakınlık duyuyor.
Bunu bilmek size ne kazandırır? Bunun size kazandıracağı ahım şahım bir şey yok.
Ekran kartı: (Bu kategoride üreticilerin hiçbir suçu yok. Satıcılarda da bir suç yok aslında. Konuyla yine de alakası olduğu için bahsetmek istedim.) İki ekran kartını kıyaslarken bellek miktarına ve Bit değerine göre kıyaslayanlar var. Fakat kullanılan işlemci ve mimari, ekran kartı performansında daha fazla role sahip. Ekran kartı alırken Bit değerine bakılmaması gerektiği zaten aşağıdaki videoda bahsediliyor. (Zaman ayarlıdır, direkt başlatın.)
Ekran kartı kıyaslarken videolardan yararlanabilirsiniz. Sadece ortalama FPS'i gösteren videoları değil de; anlık FPS, % 1 ve % 0.1 FPS, sıcaklık, kullanım yüzdesi gibi değerleri olarak gösteren videolar daha iyi olacaktır.
Bunu bilmek size ne kazandırır? Ekran kartı alırken daha doğru tercihler yaparsınız. Ve de ekran kartındaki bit değerlerini önemsemek gibi bir alışkanlıktan da vazgeçmiş olursunuz.
Bilgisayar kasası: Gerek Sosyal'de olsun, gerek başka forumlarda olsun Gaming kasa ifadesini sık görüyorum. Adama kasa önerisi yapıyorum "Bu gaming kasa değil." diyor. Gaming kasa diye bir şey de yok arkadaşlar. Olsaydı bile bu, önü tamamen camla kapalı olup da içine 4 tane (tek marifeti ışık yaymak olan) fan koyulan kasalar olmazdı.
Bunu bilmek size ne kazandırır? Sosyal'de zaman geçiren bir üyeyseniz bir şey kazandırmaz, zaten biliyorsunuzdur çünkü. Sürekli söyleyip duruyoruz. Konuyu internetten görüp okuyan birisiyseniz de sizi saçma bir kasa seçiminden kurtaracaktır.
İlk blog girdimin sonuna geldik. Yanlışım varsa lütfen düzeltin, eksiğim varsa da eklemekte özgürsünüz.
SSD: SSD kategorisinde bu konudaki en büyük örnek NVMe ile SATA SSD arasındaki fark. Bazı NVMe SSD'lerin sayfasında şu tarz açıklamalar görürsünüz:
Verilen bilgi yanlış değil, SATA SSD'lere hız konusunda yüksek bir fark atıyor. Sadece bu farkın oyun ve günlük kullanımda hiçbir etkisi olmadığını belirtmeyi "unutmuşlar".
Bunu bilmek size ne kazandırır? Sistem toplayanlar veya depolamada yükseltme yapacaklar sayısal değerlere aldanıp NVMe SSD seçiyorlar genelde. Fakat bunun kullanım amaçlarına göre gereksiz olduğunu öğrendiklerinde ve SATA SSD'ye geçiş yaptıklarında, ya aynı kapasiteyi daha ucuza alma ya da aynı fiyata daha yüksek kapasite alma gibi avantajlar elde ediyorlar.
Monitör: Monitör konusunda genelde ms değerleri üzerinden gereksiz bir ilgi çekiliyor. Çünkü bugünlerde bilgisayardan çok anlamayan bir oyuncunun kafasında 144 Hz ve 1 ms olan monitör iyidir kavramı var. Fakat gecikme süresi konusunda aslında iki tane değer var (MPRT, GtG) ve üreticiler satışları düşmesin diye bunların arasındaki farkı belirtmeye yanaşmıyorlar bile. Bu kandırmaca VA ve IPS panellerde yapılıyor. Çünkü en ucuz TN panel bile 1 ms GtG değerine ulaşabilirken VA veya IPS panellerde bunun için daha fazla para vermeniz gerekiyor.
Devam etmeden önce GtG ile MPRT arasındaki farkı bilmenizde fayda var. GtG bir pikselin bir gri tonundan, sonraki gri tonuna geçerken harcadığı süredir. Yani gerçek bir değerdir. Fakat MPRT bir pikselin ne kadar süre boyunca görünülebilir olduğunu belirten sanal bir değerdir. Yani 1 ms MPRT diye belirtilen ürünün GtG değeri çok daha fazla olabilir.
Mesela AOC 24G2U'nun sayfasına bir göz atalım:
Burada 1 ms MPRT olduğunu belirtmiş. Belirtmek de zorunda zaten, yoksa direkt yalan söylemiş olur. Biraz daha aşağılara indiğimiz zaman da böyle bir şey karşılıyor bizi:
Gördüğünüz üzere yalan söylemiyor. Monitör bir açıdan 1 ms değerine sahip, sadece her şeyi söylemiyor.
Bunu bilmek size ne kazandırır? Özellikle yüksek çözünürlüklü VA veya IPS monitör alırken 1 ms MPRT yerine 3-5 ms GtG değerli bir monitör seçerseniz ya aynı performansı verecek bir monitörü daha ucuza alabiliyorsunuz ya da aynı fiyata tazeleme değeri daha yüksek bir monitör alabiliyorsunuz.
Şimdi üstteki örnekler kadar can alıcı olmayan ama yeni sistem toplayan çoğu kişiyi avlayan bazı şeylere değineceğim.
Anakart: Bazı üreticiler anakartlarını "Gaming" olarak modelliyor. B550 Gaming Edge gibi, TUF Gaming serisi gibi... Gaming anakartı diye bir şey yok arkadaşlar. Zaten üreticiler de gaming anakart var demiyor, sadece ürün isimlerine Gaming ibaresi ekliyorlar. Böylece oyun sistemi toplayan kişiler o ürünlere daha fazla yakınlık duyuyor.
Bunu bilmek size ne kazandırır? Bunun size kazandıracağı ahım şahım bir şey yok.
Ekran kartı: (Bu kategoride üreticilerin hiçbir suçu yok. Satıcılarda da bir suç yok aslında. Konuyla yine de alakası olduğu için bahsetmek istedim.) İki ekran kartını kıyaslarken bellek miktarına ve Bit değerine göre kıyaslayanlar var. Fakat kullanılan işlemci ve mimari, ekran kartı performansında daha fazla role sahip. Ekran kartı alırken Bit değerine bakılmaması gerektiği zaten aşağıdaki videoda bahsediliyor. (Zaman ayarlıdır, direkt başlatın.)
Ekran kartı kıyaslarken videolardan yararlanabilirsiniz. Sadece ortalama FPS'i gösteren videoları değil de; anlık FPS, % 1 ve % 0.1 FPS, sıcaklık, kullanım yüzdesi gibi değerleri olarak gösteren videolar daha iyi olacaktır.
Bunu bilmek size ne kazandırır? Ekran kartı alırken daha doğru tercihler yaparsınız. Ve de ekran kartındaki bit değerlerini önemsemek gibi bir alışkanlıktan da vazgeçmiş olursunuz.
Bilgisayar kasası: Gerek Sosyal'de olsun, gerek başka forumlarda olsun Gaming kasa ifadesini sık görüyorum. Adama kasa önerisi yapıyorum "Bu gaming kasa değil." diyor. Gaming kasa diye bir şey de yok arkadaşlar. Olsaydı bile bu, önü tamamen camla kapalı olup da içine 4 tane (tek marifeti ışık yaymak olan) fan koyulan kasalar olmazdı.
Bunu bilmek size ne kazandırır? Sosyal'de zaman geçiren bir üyeyseniz bir şey kazandırmaz, zaten biliyorsunuzdur çünkü. Sürekli söyleyip duruyoruz. Konuyu internetten görüp okuyan birisiyseniz de sizi saçma bir kasa seçiminden kurtaracaktır.
İlk blog girdimin sonuna geldik. Yanlışım varsa lütfen düzeltin, eksiğim varsa da eklemekte özgürsünüz.
