Çip Krizi:
İçinde bulunduğumuz dönemde çoğu şey artık çipler sayesinde çalışmakta. Kullandığımız telefondan tutun cüzdanımızdaki kredi kartına, hatta bindiğimiz arabalarda bile çiplerden faydalanmaktayız. O yüzdendir ki dolaylı yoldan bir sürü firma çip üretimine bağımlı konumda. Bu gün bir sürü araba markası arabalarını fabrikalarında üretiyor ve satışa sunmadan önce bekletiyor çünkü otomobillerinin son halini alması için gerekli olan çip ellerinde bulunmamakta. Dünyada aktif bir çip krizi mevcut ve bu kriz maalesef ki kısa bir zaman içerisinde çözülecek gibi de değil.
Çip Krizinin Sebepleri ve Etkileri:
İlk sebep zaten sizin de tahmin edebileceğiniz üzere Covid 19 Salgını oldu. Pandeminin başlarında birçok global çaplı şirket çip üreticilerine verdikleri siparişleri iptal ettiler. Çünkü bu şirketler pandemi kaynaklı ekonominin dünyada dibe çökeceğini biliyorlardı. İnsanların da evlerindeyken paralarını harcamamaya çalışacağını düşünen şirketler daha sonra göreceklerdi ki bu yanlış tahmin büyük bir hata olacaktı. Çünkü eve kapanan halk o kadar sıkıldı ki vakit geçirmek için online alışverişe yoğunlaştı. Amazon, Trendyol, Ali Baba gibi online satış yapan siteler bir anda gelirlerini kat kat arttırdı. Bunun sonucunda da bırakın firmalar talpte düşüş yaşamayı tam tersi şekilde artan talple karşılaşınca ne yapacaklarını şaşırdılar. Bunun için de üretimi arttırma yoluna yöneldiler fakat bu sefer de cihazların kalbi konumundaki iptal edilen siparişlerden dolayı ellerinde yeterli miktarda yoktu.
Peki bu süreçte başka neler yaşandı? Burada da bahsettiğim gibi ABD ve Çin arasında bir ticaret savaşı yaşandı ve ABD bu savaştan 400 milyar dolarlık bir ticari açıkla ayrıldı. Bunun üzerine o dönemin ABD başkanı olan 45. başkan Donal J. Trump sadece Çin çip üretemesin diye bir sürü ambargo uyguladı ve Çin'i kısıtlamaya çalıştı. Bu durum da dünyanın fabrikası konumundaki Çin’de birçok şirketin üretiminde azalmalara yol açtı. Ambargodan etkilenen markalar denilince aklınıza muhtemelen Huawei gelceketir, fakat olay sadece Huawei'de olmamakla beraber SMIC'da kısıtlamalardan nasibini sert bir şekilde aldı. Tamam kabul etmek lazım, Çin bu sürede yeterli işlemci üretemedi ve satamadı ama ABD'li şirketler de işlemci alamadı ve onların da üretimi etkilendi. TSMC ve Samsung gibi şirketler artan talepten nemalanmaya çalışsa da onlar da üretim kapasitelerinin maksimumundaydı. Tüm bunlar da yetmezmiş gibi Tayvan'da su kıtlığı yaşandı. Bildiğiniz üzere işlemcileri üretirken bol bol su gerek ve Taivan'da çıkan bu kıtlık üretimin düşmesini sağlayan başlıca sebepler arasında kendine yer buldu.
Sırf bu çip krizi yüzünden bu yıl dünyada 4 milyon daha az araba üretilecek ve bütün bu çip krizi dünyada 110 milyar dolarlık bir kayba yol açacak. Gördüğünüz gibi işlemci sektörü için bütün aksilikler arka arkaya gelmiş konumda. Birçoğunuz belki cebinizde paranız var ve bir PS5 veya yeni bir ekran kartı almak için bekliyorsunuz ama kötü haberi vereyim. Bu problemin bırakın 2022-2023 gibi anca çözüme ulaşabileceği düşünülüyor. E haliyle piyasada 1 milyon adet bulunması gereken ekran kartından sadece 100.000 adet bulununca da fiyat da yüksek kalacak. O yüzden aslında bu gibi ürünleri almak için de çok doğru bir zamanda değiliz diye düşünüyorum. Aynı zamanda çip krizinden bağımsız olarak coin mining yapanların sayısı da gittikçe arttı ve piyasadaki ekran kartları mining yapan insanların eline geçtikçe daha da azaldı.
İçinde bulunduğumuz dönemde çoğu şey artık çipler sayesinde çalışmakta. Kullandığımız telefondan tutun cüzdanımızdaki kredi kartına, hatta bindiğimiz arabalarda bile çiplerden faydalanmaktayız. O yüzdendir ki dolaylı yoldan bir sürü firma çip üretimine bağımlı konumda. Bu gün bir sürü araba markası arabalarını fabrikalarında üretiyor ve satışa sunmadan önce bekletiyor çünkü otomobillerinin son halini alması için gerekli olan çip ellerinde bulunmamakta. Dünyada aktif bir çip krizi mevcut ve bu kriz maalesef ki kısa bir zaman içerisinde çözülecek gibi de değil.
Çip Krizinin Sebepleri ve Etkileri:
İlk sebep zaten sizin de tahmin edebileceğiniz üzere Covid 19 Salgını oldu. Pandeminin başlarında birçok global çaplı şirket çip üreticilerine verdikleri siparişleri iptal ettiler. Çünkü bu şirketler pandemi kaynaklı ekonominin dünyada dibe çökeceğini biliyorlardı. İnsanların da evlerindeyken paralarını harcamamaya çalışacağını düşünen şirketler daha sonra göreceklerdi ki bu yanlış tahmin büyük bir hata olacaktı. Çünkü eve kapanan halk o kadar sıkıldı ki vakit geçirmek için online alışverişe yoğunlaştı. Amazon, Trendyol, Ali Baba gibi online satış yapan siteler bir anda gelirlerini kat kat arttırdı. Bunun sonucunda da bırakın firmalar talpte düşüş yaşamayı tam tersi şekilde artan talple karşılaşınca ne yapacaklarını şaşırdılar. Bunun için de üretimi arttırma yoluna yöneldiler fakat bu sefer de cihazların kalbi konumundaki iptal edilen siparişlerden dolayı ellerinde yeterli miktarda yoktu.
Peki bu süreçte başka neler yaşandı? Burada da bahsettiğim gibi ABD ve Çin arasında bir ticaret savaşı yaşandı ve ABD bu savaştan 400 milyar dolarlık bir ticari açıkla ayrıldı. Bunun üzerine o dönemin ABD başkanı olan 45. başkan Donal J. Trump sadece Çin çip üretemesin diye bir sürü ambargo uyguladı ve Çin'i kısıtlamaya çalıştı. Bu durum da dünyanın fabrikası konumundaki Çin’de birçok şirketin üretiminde azalmalara yol açtı. Ambargodan etkilenen markalar denilince aklınıza muhtemelen Huawei gelceketir, fakat olay sadece Huawei'de olmamakla beraber SMIC'da kısıtlamalardan nasibini sert bir şekilde aldı. Tamam kabul etmek lazım, Çin bu sürede yeterli işlemci üretemedi ve satamadı ama ABD'li şirketler de işlemci alamadı ve onların da üretimi etkilendi. TSMC ve Samsung gibi şirketler artan talepten nemalanmaya çalışsa da onlar da üretim kapasitelerinin maksimumundaydı. Tüm bunlar da yetmezmiş gibi Tayvan'da su kıtlığı yaşandı. Bildiğiniz üzere işlemcileri üretirken bol bol su gerek ve Taivan'da çıkan bu kıtlık üretimin düşmesini sağlayan başlıca sebepler arasında kendine yer buldu.
Sırf bu çip krizi yüzünden bu yıl dünyada 4 milyon daha az araba üretilecek ve bütün bu çip krizi dünyada 110 milyar dolarlık bir kayba yol açacak. Gördüğünüz gibi işlemci sektörü için bütün aksilikler arka arkaya gelmiş konumda. Birçoğunuz belki cebinizde paranız var ve bir PS5 veya yeni bir ekran kartı almak için bekliyorsunuz ama kötü haberi vereyim. Bu problemin bırakın 2022-2023 gibi anca çözüme ulaşabileceği düşünülüyor. E haliyle piyasada 1 milyon adet bulunması gereken ekran kartından sadece 100.000 adet bulununca da fiyat da yüksek kalacak. O yüzden aslında bu gibi ürünleri almak için de çok doğru bir zamanda değiliz diye düşünüyorum. Aynı zamanda çip krizinden bağımsız olarak coin mining yapanların sayısı da gittikçe arttı ve piyasadaki ekran kartları mining yapan insanların eline geçtikçe daha da azaldı.
