Çünkü müşteriden ziyade parası olan her zaman haklı. Yanılmıyorsam 2020'nin başında net asgari ücret 2300~TL idi. Euro'dan hesaplarsak 350€ gibi bir miktar yapıyor. Şuansa aynı asgari ücret 246€. Basit bir matematikle ya 104 euroluk ya da %42'lik bi artış olması gerekiyor. En azından biz işçi olarak bunu istiyoruz.
Şimdi işveren olarak düşünelim; X firmasında Z ürününü satıyoruz. 10TL'den satıp 3TL kar ettiğimizi varsayalım. Euro ve asgari ücret temelli düşüncemize devam edersek şuan bahsedilen %42 bizde de var. Asgari ücretin değeri düştü fakat, bizim üretim yaptığımız, kullandığımız kaynaklar da aynı oranda yükseldi. Yani %42'nin bir yerlerden çıkması gerekiyor.
Biz bu ürünü eskiden günün sonunda 7TL'ye imal ediyorduk. Fakat şuan %42'lik bir boşluk var. Yani yeni ürünümüz 7TL değil 7/100*42'den 2,96 kuruş daha pahalı. Artık Z ürünü 9,96 kuruş. Yani biz eskiden ürünü sattığımız fiyata şuan ancak bunu üretebiliyoruz.
X firması olarak ne yapmamız gerek? 4 kuruş kar ile mi devam edeceğiz? Tabii ki hayır. Zam gerekiyor. Zam şart çünkü paramız değer kaybetti.
Bizim eskiden ürünümüzü %40 kar ile satıyorduk. 7TL imal etmek, 3TL kar. 10TL.
Şuan ürünü 9,96 yani 10~TL'ye imal ediyoruz. Bu durumda %40 olan karımız %0,4'e düştü. Doğal olarak bizi idame ettiren 3TL karı geri istiyoruz. Yapmamız gereken bu sefer 10~TL olan imal fiyatına %42 yani değer kaybını ekleyip ürünü satmak öyle değil mi? Yeni ürün 14,2TL olmalı? Maalesef.
Bahsettiğimiz 3TL ile biz enerji, kaynak, çalışan işçi vb. ihtiyaçlarımızı karşılıyor üzerine kar elde ediyorduk. Fakat artık paramız %42 daha değersiz. Yani bizim eskiden bize kar elde ettiren, rahat ettiren durumlara 14,2TL ile de ulaşamayız. Çünkü o 3TL eskisi gibi değil, o 3TL de değer kaybetti! %40 olan kar miktarına da %42lik ekstra eklememiz gerekiyor.
Sonuç olarak zamanında 10TL olan Z ürünü şuan 9,96TL imalat ücreti + %40 kar isteğimiz 3,98TL + %40'ın da ettiği %42'lik değer kaybı 1,67TL = 15,61 kuruş.
"X firması olarak, aynı kalitede hizmet ve çalışan ile devam etmek için 10TL'lik ürüne %56,1 zam yapmak zorunda kaldık. Fakat sizin bilmediğiniz şey ise biz bu zamdan tek kuruş kar etmedik! Bunlar aynı işi para kaybetmeden yapmak için devam ettirmek için gerekli olan zamdır."
Basit şekilde anlatmaya çalıştım, tabii ki işler ne böyle matematikle ne de böyle basit işliyor fakat kafanda neden sorusunun cevabı umarım biraz da olsa aydınlanır. Anlatabildiysem ne mutlu bana
Edit:Uzun uzun yazdım, eklemeyi unutmuşum:
Burası Türkiye dostum..
