Amerika, F-35'i Tek Başına Geliştirseydi Ne Olurdu?

F-35, Amerika'nın müttefikleriyle beraber geliştirdiği sayılı uçaklardan biri. F-35'in birçok sorunu bulunmakta. Mesela GAU-22/A topunun birçok sorunu var ve makineli topun isabetliliği çok düşük. Kendi başına geliştirdiği uçaklar daha sorunsuz, daha az maliyetli ve uçuşa hazır. Amerika Birleşik Devletleri, F-35'i tek başına geliştirseydi sizce daha az maliyetli ve daha sorunsuz bir uçak olur muydu sizce?

Sorununu bilemem fakat maliyeti fazla olurdu.

Aynısı ortaya çıkardı. Boeing, Lockheed Martin, Northrop Grumman, General Dynamics...

Amerika'daki bu şirketler, F 35 programına katılmak ve üretimde pay almak için birbirlerini yerlerdi. Zaten yanlış hatırlamıyorsam, en azından Boeing bir prototiple katılmıştı, Lockheed'in X 35'ine karşı. Daha da sorunsuz olurdu bana göre.

Bana göre ABD'nin bu uçağı birkaç NATO müttefikleriyle yapmasının iki temel gayesi var: Sus payı ve teknoloji transferi. Ancak sus payı daha önde bana göre.

SideWinder dedi:

Aynısı ortaya çıkardı. Boeing, Lockheed Martin, Northrop Grumman, General Dynamics...

Amerika'daki bu şirketler, F 35 programına katılmak ve üretimde pay almak için birbirlerini yerlerdi. Zaten yanlış hatırlamıyorsam, en azından Boeing bir prototiple katılmıştı, Lockheed'in X 35'ine karşı. Daha da sorunsuz olurdu bana göre.

Bana göre ABD'nin bu uçağı birkaç NATO müttefikleriyle yapmasının iki temel gayesi var: Sus payı ve teknoloji transferi. Ancak sus payı daha önde bana göre.

Sürprizbozan: Lockheed X 35 ve Boeing X32

Eki Görüntüle 656422

Genişletmek için tıkla...

Lockheed Martin'in tek başına yaptığı veya diğer Amerika merkezli havacılık şirketleri ile yaptıkları uçaklar geliştirme aşamaları daha sorunsuz ve daha az maliyetli gerçekleşiyor. Örnek vermek gerekirse F-22'nin tüm AR-GE maliyetleri ve 196 adet uçağın üretiminin toplam fiyatı 60~ milyar dolar. F-35 için 1 trilyon dolar gibi çok ciddi bir rakam söyleniyor ve uçak hala hazır değil.

@Cruslan evet, kesinlikle öyle. Bir kere tüm sürecin tek bir ülkede, yani tek bir sistem içinde geçmesi maliyetleri ciddi anlamda azaltıyor. Bunun dışında, özellikle 70'ler ve 80'lerden sonra, havacılığın nirvanasını yakalamış firmalar bunlar.

Hani abartmak ya da hayranlıktan değil, lakin Avrupalı'ların toplanarak yaptığı ortak uçak projelerini, bu firmalar ceplerinden çıkarır.

Çok daha maliyetli olurdu. Amerika çakallık yaptı biraz. Beraber üretiyoruz ayağına diğer ülkeleri taşeron gibi kullandı bence biraz Ha normalde de bir ülke dışardan parça alır mutlaka ama bu sefer ortak adı altında resmen hem çalıştırdı hem de ülkelere karşı elinde koz oluşturdu. Biz gibi mesela Öksürsek “F-35’leri vermiyorum o zaman” diyor baksana

Daha kaliteli bir uçak mı olurdu dersen bilemiyorum. Çünkü bu uçakta tasarımdan ve mühendislikten kaynaklanan hatalar da var. Sonuçta tasarımını Amerika yaptı sanırım biz yapmadık yani. Yine böyle sorunlar olabilirdi. Yani ucuz yollu kısıtlanmış F-22 benzeri bir şey yapıp satayım dedi ama biraz fazla ucuza kaçmış olabilir

SideWinder dedi:

Bir kere tüm sürecin tek bir ülkede, yani tek bir sistem içinde geçmesi maliyetleri ciddi anlamda azaltıyor.

Genişletmek için tıkla...

Ama o zaman bunun için yeni tesis yeni üretim bndı yeni tedarik hattı oluşturması gerekecekti. Bunun yerine şunu sen üret bunu sen üret şu kısmını sen bitir gibi parçalayarak etrafa dağıtmak maliyeti düşürüyor. Ülkeler genelde böyle tek projeler için tesis kurmayı pek istemezler. Mesela KT-1T uçağı Güney Kore’de yapıldı. Ama kabin basınçlandırması Fransa’dan, oksijen sistemi Amerika’dan, motoru Amerika ve Kanada’dan temin edildi. Bunların hepsini kendi yapmaya kalksa bu sefer 3 olan fiyatı 33 olacak mecburen ve tercih edilmeyecek.

SideWinder dedi:

Hani abartmak ya da hayranlıktan değil, lakin Avrupalı'ların toplanarak yaptığı ortak uçak projelerini, bu firmalar ceplerinden çıkarır.

Genişletmek için tıkla...

Aynen Amerikalılar havacılık konusunda geri kalan dünyadan baya bir kaç level üstteler orası kesin

@painkiller evet, aslında fuselage denen kısımları dışarıya yaptırdılar, bu bazı noktalarda kâr olarak döndü tabii ki. Ancak işin kilit tarafları yine Amerikan'larda kaldı.

2. Dünya Savaşı'nın sonlarından, Vietman Savaşı bitimine, oradan da 80'lerin ortasına kadar yaptıklarını bayağı araştırmıştım ben. Hani insan, o zamanlardaki endüstriyel çarkı nasıl işlettiklerini görünce, neden nirvanaya ulaştıklarını anlıyor.

Zaten saydığım firmalar da bu zamanda parlamış firmalar. Sonrasında daralan ekonomi yüzünden birçoğu birleşti zaten.

Bizim gibi ülkeler yani gelişmekte olan ülkeler için iyi her ne kadar kazıkta olsa da. Tam anlamıyla değil ama yine de bilgi birikimi sağladığı aşikâr. Teknolojilerdeki bilgi noksanlığı Osman'lı'dan bize miras kalanlardan. Üstüne bir de Atatürk sonrası vizyonsuz liderlerin gelmesi tuzla biber olmuştur.

Japonya projeye dahil değil kendi uçağını yapmak için kendi firmaları çalışma sağlıyor. Yaşanılan sorunların farkında ve herkesin olan senin değildir deyip ülkenin gelişmesine daha fazla katkı sağlayacak yerli firmayı destelemek onlar için mantıklı.

Amerikalı'lara istediği kadar pahalı olsun dolar basım gücü ellerinde ve bunu da ellinde tutmak uğruna Irak venezüella Libya... Gibi ülkelere bakmak yeterli. Nitekim Raptor, Predator(SİHA)... gibi en gelişmiş en pahalı uçakda onlarda. Doğu bloğu gittikçe Çin sayesinde güç kazanıyor ve okyanus ötesinden müdahale edebilmeye sebepler oluşturuyor. Demokrasi dağıtıyor, ortak uçak yapıyor, petrol çıkartıyor, hammadde sağlıyor... Aksi olursa birliği dağılıp sömürge olur.

Özetle ticari anlamda F35 yapar ucuz olur ve otu boku bozulup parça bağlamında kendisine mahkûm kılardı.

Şahsen Japonlar da bu noktada sağlam değil. Onlar da bizim gibi günün sonunda ABD ya da Avrupa uçaklarına muhtaçlar. Tabii, sektörleri ve üretimleri bizden ileri bir noktada. Ancak günün sonunda tablo aynı. F-2 var onlarda da.

F 35, kısaca NATO üyesi birkaç ana ülke için yalancı emzik.

F-35'in neden hala 1 trilyon dolar tuttuğunu hala anlayamadım. Buna bakacak olursak F-22 ve F-117'nin de çok pahalı olması gerekiyordu. Bir de bu uçaklar gerçek anlamda ilk Stealth uçaklar. Daha önce hiç yapılmamış yani RAM boyalarının, gövde şeklinin ve kompozit malzemelerin icat(Geliştirilmesi) edilmesi gerekiyordu. Bu malzemeler meşhur "Area 51" denilen askeri üste gizli gizli geliştirildi. F-35, belli bir birikimin üzerine yapılıyor. Proje maliyetlerinin bu kadar artmaması gerekiyordu diye düşünüyorum. İlk kez yaptıkları F-22 ve F-117 projeleri maliyetli olsa da hiçbir zaman F-35 programının maliyeti olan 1 trilyon doların çeyreğine bile ulaşmadı ve bu projelerde bu kadar aksaklık ve sorun çıkmadı. Daha ucuz olması gerekirdi diye düşünmekteyim.