Atatürk Hakkında Kitap Önerilerim

Başlığı "Atatürk Hakkında Kitap Önerilerim" veya "Atatürk ile ilgili Okunması Gereken Bazı Kitaplar" olarak da düşünebilirsiniz. Ben iki başlığı da konunun içeriğine uygun görüyorum. Sizler de öyle düşünebilirsiniz.

Merhabalar, öncelikle fotoğraf çekimlerinden dolayı özür dilerim, zira kötü oldu. Maalesef uykuluyum ve fotoğraf çekme işinde beceriksiz bir adamım.

Boynumun borcu olmayan gereksiz bir açıklama: Ben yapacağım bu açıklamayı gereksiz ve yanlış buluyorum, çünkü öğrenen, öğreten, eğitimci ve bilimci insanlara hitap etmek gerekirdi. Yine de her şeye rağmen Atatürk karşıtları arkadaşların da bu konuya göz atmasını rica ediyorum. Bazılarınızına rahatlayın diye şunu da söylüyorum ki; ben Osmanlı veya İslam düşmanı değilim. Aksine evimde Osmanlı ve İslam kitaplarına da yer veriyor, Osmanlı'yı da, İslam tarihini de seviyorum. Bahsi geçen kitaplarda ve paylaşımımın içerisinde bu tarz ayrıştırıcı mesajlara denk gelemezsiniz. Doğamda taraflılık olduğunu kabul ediyor ve olabildiğince objektif olmaya çalışarak yazıyorum. Sizler de benim için önemlisiniz ve eğer artık konuma girdiyseniz, bu konudaki kitaplara göz atmanızı rica ediyor, tarihin bir bilim dalı olduğunu, hakkı verilerek öğrenilmesi gerektiğini belirtiyorum. Atatürk de tarihimizde ve dünya tarihinde yer edinmiş, okunması-tanınması, bilimci fikirleri esas alınması gereken bir liderdir. Dolaysıyla kendiniz için okuyun. Aynı şekilde Atatürk'ten taraf ama Osmanlı'ya bilmeden bir karşıtlık besleyen arkadaşların da Osmanlı'yı okumasını şiddetle tavsiye ederim. Umarım yargıcı arkadaşların içi rahatlamıştır. Şimdi rahatlıkla okumaya başlayabilirsiniz.

NOT: Aslında Atatürk kitaplarından ziyade İlber Ortaylı'nın Gazi Mustafa Kemal Atatürk kitabının ağır bastığı bir paylaşım olacak bu. Neyse, başlayalım.


İlber Ortaylı'nın çoğu kitabını okumuş ve tüm kitaplarını biriktirmeyi düşünen birisi olarak en güzel kitaplarından birisi olduğunu düşünüyorum. Atatürk hakkında zaten fazlaca bilgisi olan, çokça kitap okumuş arkadaşların bu 500 sayfalık kitaba yönelmesini tavsiye etmem, çünkü oldukça giriş seviyesinde bir eser olduğuna inanıyorum. Kitabın girişinde Mustafa'nın doğumundan, evinden, ailesinden, kökeninden, şehrinden, eğitimden, Mustafa Kemal oluşundan, gençliğinden her şeyden ama her şeyden kaynaklarıyla beraber bahsediyor (Bu kitabın kaynakları gerçekten oldukça önemli. Kaynakların dikkatle okunmasına ve kaynaklarda geçen eserlere de kesinlikle göz atılmasından yanayım.) ve ardından askerliğinden, Osmanlı'nın durumundan, o dönem ki yapılan savaşlardan ve alınan siyasi kararlardan, ülkenin kuruluşundan, gelişiminden, Atatürk'ün bilimci ve sanatçı tarafından bahsediyor. En son ise ölümü ile ölümünden sonraki zamana az da olsa değiniyor. Öte yandan içinde İsmet İnönü, Enver Paşa, Abdülhamit, Vahdettin, Kazım Karabekir gibi isimleri de barındırıyor, İttihat ve Terakki Cemiyeti'nden de bahsediyor; laiklik, halifelik ve "batıcılık" gibi konulara değiniyor. Belki bir tarihçinin gözünden yorumlamaları sayesinde bu isimlere ve oluşumlara da farklı bir perspektiften bakabilirsiniz. Kitap, normal bir kitaba nazaran içinde açıklamalarıyla beraber bir miktar fotoğraflar da barındırıyor. Bu benim çok hoşuma gitti. Barışçıl ve öğretici-eğitici bir kitap olduğunu düşünüyor ve tavsiye ediyorum. Bu kitaptaki bulunan Selanik yorumu ve Osmanlı yorumu sayesinde Atatürk hakkında şüpheye düştüğünüz çoğu konuda da yapbozu tamamlıyor ve adeta sizi aydınlatıyor. Eğitici derken kastettiğim şey ise kitabın milli bir bilinç ile yazılmış olmasıdır. Bu konudaki kitaptan yaptığım alıntıyı okuyarak ne demek istediğimi daha iyi anlayabilirsiniz.

Tarihin Akışı Değişti - Technopat Sosyal

Bu bağlantıdaki gibi daha kitabın birçok yerinde Türklük, millet, bilinç, bilim, tarih, tarihçilik üslubu gibi konuları da yorumlar. O nedenle eğitici ve birleştirici bir kitap olarak nitelendirilebilir.

İçindekiler kısmı ise şöyle geçer: "1 - İmparatorluğu Dirilten Nesil, 2 - Her Zaman Asker Olmak İstemişti, 3 - Birinci Dünya Savaşı Yılları, 4 - Millî Mücadele'nin Önderi, 5 - Cumhuriyet'e Giden Yol, 6 - İnkılablar Dönemi, 7 - Reis-i Cumhur, 8 - Büyük Adam Atatürk" şeklindedir.

Bazı alt başlıklar: Askerî Eğitim, Manastır Yılları, İstanbul'daki Öğrencilik Yılları, II. Abdülhamid, Ziya Gökalp'in Fikirlerinden Etkilendi mi, İlk Savaş Tecrübesi: Trablusgarp, Balkan Savaşları ve Milliyetçilik, Çanakkale ve Mustafa Kemal Paşa, Kumandan Doğu Cephesi'nde, Anteb, Urfa ve Maraş'ta Direniş, İzmir'in İşgali, Yunan İşgali, Anadolu Direnişi, Diğer Paşalardan Farkı, İstanbul'un İşgali, Büyük Millet Meclisi, İstiklal Savaşı, İnönü Muharebeleri'nin Birincisi, Tarihi Bir Meydan Muharebesi: Sakarya, Büyük Taarruz, Zafer Bayramı, İktidar-Hilafet İlişkileri, Lozan: Zafer mi, Hezimet mi, İsmet Paşa-Rıza Nur Çekişmesi, Osmanlı'nın Yıkılması Kaçınılmazdı, Osmanlı ve Cumhuriyet Fikri, Türklük, Kâzım Karabekir, Rauf Orbay, Atatürk'ün Tarih Öğretimi, Atatürk, Arkeoloji ve Müzecilik, Atatürk İnkılabları, Atatürk ve Kadın Hakları, Sağlık, Dedemin Mezar Taşını Okuyamıyorum, Kılık Kıyafet ve Başlıklar, Kurtuluş Savaşı Sonrası Ekonomik Hayat, Tartışılan Uygulama: Türkçe Ezan, Tek Parti, 10 Kasım 1938 Sonrası Siyasi Ortam Nasıl Değişiyor, şeklindedir.

Ayriyeten kitabın içinde kesinlikle okunması gereken yazarlardan birisi olarak Kazım Karabekir ve kitapları da geçer. Bir de Şevket Süreyya Aydemir de İlber Ortaylı'nın sık sık dile getirdiği ve kaynak olarak kullandığı bir isimdir.

KİTAPLAR: İstiklal Harbimiz, Hayatım, İttihat ve Terakki, Birinci Cihan Harbi'ne Nasıl Girdik ve Tek Adam (I-II-III) şeklindedir.

Kısacası "Atatürk kimdir, kimlerdendir, neler yapmıştır, neler yapamamıştır, nasıl bir insandır?" gibi sorulara cevap arıyorsanız giriş kitabı olarak kabul edilebilir ve okunulabilir. Kitabın kalınlığı korkutmasın, çünkü 500 sayfa da olsa, su gibi akıp gidiyor. Ortalama 7 gün içinde, her gün 60-70 sayfa okuyarak bitirmiştim. Okunurken mutlaka anlamalı ve not alınmalıdır.

Bu kitap üzerine pek durmayacağım. İlber Ortaylı gibi bir adamın Atatürk üzerine yaptığı tarihçiliği ve yorumu kavrandıktan sonra bu kitap da okunmalıdır, zira Atatürk'ün fikir yapısını anlamadan onun üzerine yazmak veya düşünmek pek mümkün olmayacaktır. Bu kitap çoğu insan (Atatürkçü) tarafından okunmadığı için kendi içlerinde parçalara ayrılmışlar, Türkçülük gibi bir görüşü de yok saymışlardır. İş Bankası Kültür Yayınları'nın "Gençler İçin Fotoğraflarla" başlıklı versiyonu tercih edilebilir. Aslında, "Her şeyden önce Nutuk okunmalıdır." derler ama ben buna katılmıyorum. Dediğim gibi başta İlber Ortaylı gibi tarihçilerin yorumunu almak gerekir. Ardından Nutuk okunmalıdır. Normalde Nutuk adlı eser 14 yaşlarının başında okunulabilir ancak ben biraz geç okuduğum için üzülmüştüm. Sanki bir gömü bulmuşcasına sevineceğiniz, mutlaka ama mutlaka okunması gereken, altın değerinde bir kitap. O yüzden kendinize bir fırsat yaratın ve bu kitabı bir an önce okuyun. Kesinlikle aydınlanacağınız bir kitaptır. Atatürk'ün kendine ait olan eserlerden, Zabit ve Kumandan ile Hasbihal, Hatıra Notları 1916, Arıburnu Muharebeleri Raporu ve Anafartalar Muharebatına Ait Tarihçe de kesinlikle okunmalıdır.

Bu biyografi kitabı ise İngiliz asker H.C. Armstrong tarafından yazılmıştı, ancak Atatürk'ü kötüleyen bir kitap olduğu düşünülerek yasaklanmıştı. Atatürk bu kitabı okuyunca oldukça desteklemiş ve sansürü kaldırtmıştı. İlk baskısını okurken çıkartılmış kısımlara denk gelebilirsiniz ancak bendeki baskıyı okursanız onlara da ulaşabilirsiniz. Benim de ilk olarak bilim adamı olan Celal Şengör'den dinleyerek duyduğum bir kitap. Kendisi de mutlaka okunması gereken, Atatürk hakkında yazılmış en iyi biyografi kitabı olduğunu iddia ettiği için meraklanmış ve edinmiştim. Kitap hakkında okuyucular tarafından da, bazı tarihçiler tarafından da çok olumsuz yorumlar duymuş ve "Acaba yanlış bir kaynağı mı edindim?" diye içimden geçirmiştim. Okuyunca anladım ki, bu kitap gerçekten de Atatürk hakkında yazılmış en iyi kitap olmasa da, okunması gereken bir eser. Yine bu kitap da aşağı yukarı İlber Ortaylı'nın Gazi Mustafa Kemal Atatürk kitabı gibi bir içeriğe sahip. İçinde kesin yanlış olduğunu doğruladığım bilgilere de rastladım ancak genel olarak alınacak çok şey var, çünkü Atatürk'ü bir de düşmandan okumak bize çok sağlam bir fikir-temel kazandıracaktır diye düşünüyorum.


Atatürk'ü bizzat görmüş ve tanımış birisi, yani kızı tarafından yazılmış olan Afet İnan'ın bu kitabı kesinlikle göz ardı edilmemeli, bilhassa kadınlar tarafından da mutlaka okunması gereken gözde eserler arasındadır. Ayriyeten kitabın başlangıcında Hasan Ali Yücel'in kitap üzerine yazısı da yer almaktadır. Dışarıdan bakıldığında ve ilk sayfaları incelendiğinde her ne kadar İlber Ortaylı'nın kitabına benzer gibi gözükse de, aksine Atatürk'ün biyografisine daha az yer verip, büyük kısmı Paşa'nın düşüncelerine ayırmıştır. Bu nedenle Gazi Mustafa Kemal Atatürk kitabından ayrı tutulmalıdır. Atatürk'ü anlamak için kesinlikle okunmalıdır. Dolaysıyla benim gözümde Nutuk gibidir, altın değerindedir. Yine bu da kalın ve fotoğraflarla zenginleştirilmiştir ve 530 sayfadır. Onu tanımak için kızının kitabını da okumamak olmaz herhalde. Tek cümleyle açıklayacak olursak; bu bir gözlem kitabıdır.

Kitap okuyan ve okutan, bu sayede kendisinden ziyade milletine de katkıda bulunan her insana teşekkürlerimi sunarım.

Özellikle Armstrong'un kitabının sansürsüzünü okuma imkanımız olsa cidden çok daha güzel olabilirdi ama maalesef sınırlı erişim var o kitaba artık
Ayrıca ek olarak Lord Kinross'un Atatürk kitabını da okumanızı tavsiye ederim. daha tarafsız bir gözden yazılmış metinler daha ilgi çekici oluyor bence.

painkiller dedi:

Özellikle Armstrong'un kitabının sansürsüzünü okuma imkanımız olsa cidden çok daha güzel olabilirdi ama maalesef sınırlı erişim var o kitaba artık
Ayrıca ek olarak Lord Kinross'un Atatürk kitabını da okumanızı tavsiye ederim. Daha tarafsız bir gözden yazılmış metinler daha ilgi çekici oluyor bence.

Eki Görüntüle 382037

Genişletmek için tıkla...

Kesinlikle bu da okunmalıdır. Ayriyeten Andrew Mango gibi yazarlar da es geçilmemelidir. Fakat ben biraz daha acemilere hitap etmek istediğim için listeyi bu şekilde yaptım. Bence hiç okumamış birisi öncelikle İlber Ortaylı, Afet İnan okuyup, ardından da Nutuk adlı eseri okumalıdır. Daha sonrasında Şevket Süreyya Aydemir, Falih Rıfkı Atay, Kazım Karabekir, İsmet İnönü, Rıza Nur, Lord Kinross, Andrew Mango gibi yazarlara da geçiş yapılabilir. Zaten Tek Adam gibi bir eseri görmemezlik olmaz herhalde.

Sırayı bozduysam pardon Evet doğru söylemişsin. Hatta Nutuk, her Türk gencinin derhal okuması gereken ve kütüphanesinde bulundurulması gereken bir kitaptır. Bunları öğrenerek büyümesi lazım ve zorunda bence. Sonra başka yerlerden duyduğu saçma şeylere de inanmaz hem

painkiller dedi:

Sırayı bozduysam pardon Evet doğru söylemişsin. Hatta Nutuk, her Türk gencinin derhal okuması gereken ve kütüphanesinde bulundurulması gereken bir kitaptır. Bunları öğrenerek büyümesi lazım ve zorunda bence. Sonra başka yerlerden duyduğu saçma şeylere de inanmaz hem

Genişletmek için tıkla...

Abi kesinlikle öyle. Ben arkadaşlara sürekli bunu anlatmaya çalışıyorum ama üşendiklerini söylüyorlar veya geçiştiriyorlar ama altın değerinde olduğunu anlamıyorlar. Bu kitap aşık olunası yahu. Daha nasıl anlatayım, bilmiyorum. Zaten üşenmeyip, ilk sayfaları açılsa devamı gelecek de, yapmıyorlar işte. Umarım herkes okur. Aksi halde dediğim gibi Atatürk üzerine yazmak-çizmek, düşünmek pek mümkün olmayacaktır.