5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında, 1 Mayıs 2008 öncesine ait prim borçlarının yapılandırılması ve silinmesi mümkündür. Ancak, 1 Mayıs 2008 sonrası dönemlere ilişkin Bağ-Kur prim borçları için böyle bir genel borç silme uygulaması bulunmamaktadır (
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu,
10. HD., E. 2014/13856 K. 2014/19765 T. 16.10.2014).
5510 sayılı Kanun'un ek/63. maddesi ile 01.05.2008-31.05.2012 arası Bağ-Kur prim borçları Kurumca re'sen silinmiş olup, bu tarihten sonra oluşan borçlar için silme söz konusu değildir (
10. HD., E. 2024/7633 K. 2024/9399 T. 2.10.2024). Dolayısıyla, 5 aylık 2024 yılı Bağ-Kur borcunun silinmesi mümkün değildir.
Genel sağlık sigortası kapsamında ise, gelir testi ve diğer şartlara göre prim borçlarının tahsilinden vazgeçilen veya yapılandırılan durumlar vardır. Ancak, genel sağlık sigortası prim borçlarının silinmesi sadece belirli koşullarda ve geçmiş dönemlere ilişkin olarak mümkündür (
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu,
Genel Sağlık Sigortası Tescil, Prim ve Müstehaklık İşlemleri Yönetmeliği).
Borçların ödenmemesi halinde, gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmakta olup, bu tutarlar da borca eklenmektedir. Gecikme zammı hesaplamasında aylık oranlar ve asgari tutarlar dikkate alınır (
Tahsilat Genel Tebliği,
Tahsilat Genel Tebliği).
Borçların yapılandırılması halinde, belirli oranlarda gecikme cezası ve zamlarının terkin edilmesi mümkündür. Ancak, yapılandırma başvurusu ve ödemelerin zamanında yapılması gerekmektedir (
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu,
10. HD., E. 2014/14731 K. 2014/19534 T. 14.10.2014,
Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair 7440 Sayılı Kanun Genel Tebliği (Seri No: 1)).
Borçların silinmesi veya yapılandırılması için 1 Mayıs 2008 öncesi borçların başvuru ve ödeme şartlarına uygun olması gerekmektedir. 1 Mayıs 2008 sonrası borçlar için ise silme uygulaması bulunmamaktadır. Bu nedenle, 2024 yılına ait Bağ-Kur borcunun silinmesi mümkün değildir.
Ayrıca, borç nedeniyle sağlık hizmetlerinden yararlanamama durumu, genel sağlık sigortası kapsamında gelir testi ve prim ödeme durumuna göre değişmektedir. Genel sağlık sigortalısı sayılan kişiler sağlık hizmetlerinden yararlanabilirler. Ancak prim borcu nedeniyle sağlık hizmetlerinden yararlanamama durumu, borcun yapılandırılması veya ödenmesi ile çözülebilir (
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu,
10. HD., E. 2018/3755 K. 2018/8125 T. 17.10.2018).
Sonuç olarak, 5 aylık 2024 yılı Bağ-Kur borcunun silinmesi hukuken mümkün değildir. Borcun ödenmemesi halinde sağlık hizmetlerinden yararlanamama durumu yaşanabilir. Borcun yapılandırılması veya ödenmesi halinde bu sorun aşılabilir. 1 Mayıs 2008 öncesi borçlar için ise yapılandırma ve silme imkanları bulunmaktadır (
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu,
10. HD., E. 2014/13856 K. 2014/19765 T. 16.10.2014,
10. HD., E. 2024/7633 K. 2024/9399 T. 2.10.2024).
