Merhaba,
Genel olarak bu konuda yanlış görüşler mevcut oluyor. Tabi ki bu kişinin kullanım amacına ve hedefine göre de değişkenlik gösterir. (burada vereceğim bilgiler yıllardır kendi araştırmam ve bilgi birikimimle vereceğim bilgilerdir. Yanlış varsa affola. Uyarı sonucu düzeltirim kimse yanlış bilgi edinmesin).
Öncelikle bilgisayarda pil bulunmasının iki amacı var:
Birincisi ani elektrik kesintilerine karşı hassas olan anakart ve HDD gibi donanımları korumak ve bir süre daha yarım kalan işlerin yapılabilmesine olanak sağlamak. İkincisi ise mobil şekilde kullanılabilmeye müsait olan bu cihazlarla insanların elektrik prizinden bağımsız olarak çalışabilmesini sağlamak."
Bilgisayarınızın marka ve modelini belirtmemişsiniz ama en fazla 7-8 yıllık bilgisayar olduğunu tahmin ediyorum ve buna bağlı olarak da pil teknolojisi Li-po ya da Li-Ion'dur.
1.Li-po ya da Li-ion pil hücrelerinin teknolojisi ile ilgili kısa bir araştırma yaparsanız şu sonuçlara ulaşısırsınız:
-Bu piller, ni-mh gibi eski teknoloji pillerde olan hafıza etkisi denilen olaydan etkilenmez. Yani şarja ne zaman takıp çıkarttığınız bu pillerin ömrünü etkilemez. İstediğiniz seviyede iken şarja takıp istediğiniz seviyede şarjdan çıkartabilirsiniz.( sürekli olacak şekilde %100 veya %0 şarj seviyeleri bu piller için pek tavsiye edilmez)
-Bu piller kullanılsa da kullanılmasa da belirli bir ömrü vardır. Kullanılırsa 300-500 tam döngüden sonra kullanılmazsa da saklama koşullarına bağlı olarak bir süre sonra şarj tutma özelliğini kaybeder.
Yani ben pili kullanmayayım daha uzun ömürlü olsun diye bir köşeye attığınız da bile pil eskimeye, özelliğini kaybetmeye devam ediyor. Bu tabii ki kullanılması kadar yıpratmaz pili belki ama sonuçta pil ömründen kaybetmeye devam ediyor.
2. Sabit bir ev ya da iş yeri kullanıcısı mısınız yoksa sürekli hareket halinde olan bilgisayarı daha çok pilde kullanan birisi misiniz?
- Eğer sabit bir ev kullanıcısı iseniz bilgisayarınızı pili ve adaptörü şarja takılı şekilde kullanmanız her halükarda sizin lehinize olacaktır. Yalnız burada bir detay var:
" Li-po veya Li-ion piller %100 dolu şarjdan çok hoşlanmazlar. Hücreler tam dolu olduklarında hücrenin kendi yapısından mütevellit mikro düzeylerde hücrenin kendi iç yapısında bozulmalar meydana gelebiliyor. Bundan dolayı bataryayı çeşitli seviyelere kadar şarj etmeyi sağlayan yazılımlar mevut. Mesela şu an benim kullandığım ASUS S510UN model bilgisayarda "ASUS Battery Health Charging" programını kullanıyorum ve pil %80'e kadar şarj oluyor. Ayrıca pilin %20'lik kısmının doldur-boşalt döngüsü dışında kalmasını sağlayarak pilin o kısmını bir süre korumuş oluyor. Yanılmıyorsam bunun için anakartın destek vermesi gerekebilir. Yani her bilgisayarda olur diyemem.
Ama dikkat edilmesi gereken bir konu daha var: Dediğim gibi bu piller kullanılsa da kullanılmasa da eskiyor ve özelliğini kaybediyor. Bundan dolayı bu pillere hiç doldur-boşalt yapılmaması yine pilin şarj tutma özelliğini kaybetmesine sebep olacaktır. Bunun için de en geç 3-4 haftada bir pilin %100 şarj seviyesinden %10 seviyelerine kadar boşaltılması gerekir ki hücreler canlı olduğunu hatırlasın kendini ona göre kalibre etsin."
-Eğer hareket halinde biri iseniz cihazı daha çok mobil kullanıyorsanız buna yapacak bir şey yok. Pili normal şekilde %100 seviyelerinde tutmanız daha iyi olacaktır. Ama fırsatını bulduğunuzda bilgisayarı şarja takın ki pil bir döngüyü tamamlamasın. Yani yukarıda bahsettiğim 300-500 döngü olayı devreye giriyor. Pile ne kadar az %100'den %10'a şarj döngüsü yaptırırsanız o kadar az tam döngü gerçekleşmiş olur.
Diğer bir yanlış bilinen olay ise piller şarja takıldığında sürekli olarak şarj alıp ömrünü azalttığı yönünde. Anakart üzerinde şarj entegreleri vardır. Siz piliniz azken bilgisayarı şarja taktığınızda adaptör hem bilgisayarı besler hem de pilleri şarj eder. Pil dolduğunda ise entegre pilin elektriğini keser ve şarj almaz. Elektrik kesildiğinde ya da adaptörün bağlantısını kestiğinizde pilden besleme yapılır.
Biraz uzun yazdım ama bunun sebebi insanların hala eski pil teknolojilerine göre düşünmeleri ve hareket etmeleridir. Dikkat ederseniz son yıllarda çıkan dizüstü bilgisayarların çoğunda pil gömülü şekilde gelmekte. Bu tasarım olarak hoş görünmesinin yanında bilgisayarın tasarımına ve üretimine bir artı katmakta ve üreticinin işini kolaylaştırmakta. Ayrıca pil çıkarmanın pek mantıklı bir hareket olmaması sebebi ile üreticiler bunu bir nevi engellemek için böyle yapıyor da diyebiliriz.
Tavsiyem bu dediğim pil teknojilerinin sizin tarafınızdan iyice araştırılması ve kendi kararınızı kendiniz vermenizdir.
Şimdi çıkıp şöyle diyen arkadaşlar olabilir: "Ben yıllardır pili çıkarıp kullanıyorum pilim hala çok iyi gidiyor" vesaire. Tabi ki olabilir saygı duyarım. Ama pili çıkartıp kullanmadıktan sonra o pilin ne anlamı var?
Pil amacında kullanılmadıktan sonra olmasının da pek bir anlamı yoktur.
Son olarak bu konuda en çok yararlanıdğım kaynağı buraya eklememek etik ve ahlaki açıdan uygun olmaz. Ben biraz özet ve başka bilgiler de geçtim ama asıl kaynak burası diyebilirim.
Notebook'larda Batarya Nasıl Kullanılmalı