Boeing 737 MAX'e Biner misiniz?

Yararsız Üye dedi:

Sadece ben hiçbir şey olmayabilirim ama benim gibi milyonlarca kişi 777X gibi bayrak taşıyıcı modelde bu test sırasındaki sorunlar yüzünden benzer skandal yaşanırsa Boeing'in son uçaklarına binmemek için operatörleri değiştirecek. O zaman müşteri kaybı yaşayacak operatörlerin refleksinin ne olacağı ortada.

Genişletmek için tıkla...

Bu konuda çok iddialısın. Hala 30 yıllık uçaklarla yolcu taşıyan şirketler var. Operatörler ise olaylara kendi çıkarları doğrultusunda bakar. (menzil, yakıt, plan, bakım/parça masrafı, teslim edilecek tarih vs.) Kaç tane şirket 737 siparişini iptal etti mesela? 737 MAX'ın öne çıktığı konu da yakıt tasarrufu sağlayan yeni, gelişmiş motorlar birincil olarak.

Yine bir aralar uçan ölüm makinesi denilen 787 ise bugün kaç sipariş almış, kaç şirket tarafından kullanılıyor yine bakmanı öneririm. Herkes böyle diyor ama sonra binmeye de devam ediyor malum ucaklara.

Arada ABD olmasa çoktan o siparişlerin çoğu iptal edilirdi de neyse. Politika değil bu başlığın konusu. Konunun uçağın yaşı değil, malzeme olarak bir deformasyon sınırına gelene kadar düzenli bakımlarla uçakları güvenle uçurursun, bunu tekniker olarak sen de çok iyi biliyorsun. 787 için ölüm makinesi yakıştırması da saçmaydı çünkü batarya değişimi ve farklı motor seçeneği ile kolayca çözülecek bir sorun vardı ortada. Batarya değişimi yapıldı, THY de daha sorunsuz olan motor seçeneği ile uçakları aldı ve binerim diyebiliyorum. Bu arada 787 için doğru çıkan iddialarla yalan olanları daha önce konuşmuştuk.

Operatörler olaylara tabi ki kendi çıkarları doğrultusunda bakar. Anketlere göre şu anda düzenli uçuş yapan insanların gözardı edilemeyecek orandaki kısmının uçuş korkusu olduğunu, arka arkaya yaşanmış bu kadar skandalın ardından pek çok insanın o uçakları tercih etmeyeceklerini düşünürsek operatörler de farklı uçaklara yönelirler. Gayet basit bir arz talep refleksidir bu. 787 sorunlarından sonra bir süre o uçakların bulunduğu rotalardaki talebin düşmesi ile ilgili de birkaç rapor bulabilirsin. Ciddi ama çözümü basit bir sorunun ardından bile öyle bir refleks gösterilmişken daha büyük bir olaydan sonra kat kat fazlasının olacağı kesin.

737 MAX'ler tekrar hizmete girdikten sonraki yıl bununla ilgili bir çok rapor yayınlanır.

Neyse herkesin kendi tercihi deyip sonlandırıyorum. Uçak gövdesinin de bir ömrü vardır deyip kısa kesiyorum. Bunun detayları uzun ama yaklaşık olarak yolcu uçaklarında bunun 20-25 sene olduğunu da bilmenizi isterim. Üstü olup göreve devam eden uçaklar %100 düşer demiyorum, ama yapısal olarak sorun yaşama ihtimali çok yüksektir diyorum.

@Jira Her malzemenin bir dayanım süresi var, teknik sorunu olmayan bir uçak 20-25 yıldan sonra yapı olarak aşırı deforme oluyorsa ve bir operatör bunu bile bile riski göze alıp uçağı kullanmaya devam ediyorsa ilk kazadan sonra piyasadan silinir.

737 MAX'ler de %100 düşer demiyoruz, bahsi geçen 11 milyonluk ihtimalin birkaç kat artmasından bahsediyoruz. Uçak kazaları aynı anda çok sayıda kişinin ölmesi nedeniyle bu kadar trajik ve ses getiren durum oluşturuyor. Bu bir seçim meselesidir, ben normalde olan risk 11 milyonda 1 ise, 2-3 milyonda 1 olan bir riski tercih etmek istemem. 787'deki ucuz atlatılan durumun üstüne 737 Max'in ölümlü 2 faciası yaşandı, bunun da üstüne 777X gibi düşünce yüzlerce insanın öleceği bir facia daha özellikle Boeing yüzünden gerçekleşirse Boeing tercih etmeyecek insanların sayısı da artar.

Benzer durum Airbus ve diğer firmalar için de geçerli. Çoğu kişi üreticinin hatası yüzünden hayatından olma riskinin artmasını kabul etmez. Öngörülemeyen etkenler, tekniker hatası gibi faktörlere ise yapacak bir şey hâlâ yok ve işin o milyonda birlik riskini de bunlar oluşturuyor normalde.

Bu uçak düşmelerinin sonucunda firmaya herhangi bir ceza uygulandı mı acaba?

Konu ABD desteğini arkasına alan Boeing olunca cevap "hayır" oluyor. Zaten en başından kendini bağıran nedene rağmen kazalarla ilgili soruşturmanın bitmesini beklemeden üretimine tam gaz devam ettiler desek yanlış olmaz. Bunu başka bir üretici yapsa başı ciddi şekilde derde girerdi.

Düşen uçaklardaki insanların ailelerine ne kadar tazminat verildi (ya da verilecek) bilmiyorum.

Birisi dedi:

Bu uçak düşmelerinin sonucunda firmaya herhangi bir ceza uygulandı mı acaba?

Genişletmek için tıkla...

Ölenlerin ailelerine 50 milyon dolardan fazla tazminat. Şirketlere ise daha kaç milyon ödeyecek belli değil. Ödemekten çok verdikleri siparişlerdeki birim fiyatları düşürürler.

Ben de birim fiyatta indirim yapacaklarını tahmin ediyorum. Toplamda kaybedilen para milyon değil de orta vadede milyar dolarlar olursa Boeing'in toparlanması daha çabuk olur diye düşünüyorum.

@Yararsız Üye O değil de 797 AR-GE bütçesi de darbeyi yemiş oldu. Neyse, elektrik üzerinde daha çok çalışsınlar, projeyi uzun yıllara yayıp daha iyi bir şeyle çıksınlar ortaya.

Sen şimdi bana şirket sorunlar içinde yüzerken ne 797'sinden bahsediyorsun dersin, haklısın

@Jira Son projede de kendi hataları yüzünden bir skandal yaşanmazsa bir şekilde toparlanırlar. O yüzden 777X son şansları olabilir diyorum. Bu projeyi başarılı şekilde atlatıp MAX'lerdeki sorunları da şüpheye yer vermeyecek şekilde düzeltirlerse 797 için birkaç yıllık süreçte bütçeyi zaten rahat rahat çıkarırlar. Tabi eski saygın marka algısına tekrar ne zaman ulaşırlar bilinmez.

A320 olayından sonra Airbus'ın 320 ailesi için prestijini geri kazanması 10-11 yıl sürdü.