Darboğaz sonucunda işlemci zarar görür mü?

Durum
Mesaj gönderimine kapalı.
Yanlış bilgi
Merhaba arkadaşlar, doğru bilgi verip uyarı yedim ama 3 saatti, kısa sürdü. Şimdi buradayım.

İlk önce darboğaz nedir? Darboğaz, işlemcinin gücünün ekran kartına yetmemesi durumunda sistemin performans kaybı yaşaması. Şimdi darboğaz durumunda işlemci zarar görür mü? Kısa cevap evet görür.
Neden görür? En başta basit anlatacağım sonra matematiksel veriler ile bunu kanıtlayacağım.

Şimdi 2 tane bilgisayarımız var: i5 12600K ve RX 6600 XT. 1. bilgisayarımız olsun, i5 12600K RTX 3090 Ti 2. bilgisayarımız olsun. Bu bilgisayarlardan 1.sini günde 8 saat kullandığımızda oyun sırasında işlemci yükü %40-50 arasında olacaktır, 2. bilgisayarda ise yük %80 olarak gözükecektir ama bu yük aslında %95-100 arasında olacak çünkü bu bir yanılma yani illüzyondur. İşlemci yükünü, oyun sırasında kullandığı yükü verir. Programda arkada Windows çalışıyor, o çalışıyor, bu çalışıyor ve o yük en az %97 falan diye hesap edin. İşlemci yükü fazla olduğunda sıcaklık artar. Bunu FPS testlerinde görebilirsiniz. Sıcaklık artması durumunda işlemcimiz o ısı ile bir süre sonra başa çıkamayacağı için o ısı işlemcimizin iletkenlerini eritecektir veya zarar verecektir. Bunlar nasıl oluşur? Bunların temelinde ne vardır? Darboğaz. Yani darboğaz = yüksek yük = yüksek sıcaklık = işlemci hasarı.

Şimdi daha teknik boyutta detaylı olarak matematiksel veriler ile kanıtlayalım. Şimdi bazı oyunlar dediğimiz gibi 6 thread kullanır, mesela Crysis 3 işlemci burada %80'lerde çalışır. Alt sekmede bir program açık kalsa o eş değer 8 yükten 6 yükü kullanır matematiksel olarak %80 hazırda olan yük her 8 parçacıkta alttaki program tarafından kullanılsa boş kalan %20 yükten %15x8 olarak kullanır. Programın ortalama yükü %50 ise %50x8 ister. 15x8 = 120, verilen değer 50x8 = 400, istenen değer 400-120 = 280. 280 birimlik iş yükünü işlemci nereden karşılayacak? Haliyle 280'lik yük kadar bekleme yapması mecburi, bu da 280/120=2.33 birimlik kadar bir gecikme demek. İşte bu 2.33'luk birim oyundaki donma parametresidir.
İşlemci çekirdeklerinin sıkışması darboğaz ile meydana geldiğinden o çekirdek %100 yük altında sıkıştıkça sıkışacak, sıkıştıkça sıkışacak ve en sonunda drop yemeye başlayacağız. Fiziksel çekirdek veya sanal iş parçacığı fark etmez. 4 thread kullanan oyunlarda dahi kullandığı 4'lük parçayı sıkıştıracaktır, RivaTuner Statistics Server'da her ne kadar OSD'de yük %80 görünse bile bu aslında bir yanılgı/illüzyondur ki sanal olan bir simülasyonda bu tür illüzyonların olması mümkündür. Kullanılan ve yüke zorlanan 4 kısmı X, Y, Z, t olarak adlandırırsak boşta kalması gereken kalan 4 kısmı da V, B, N, M olarak adlandırırsak arka plan program kullanımı; örneğin 20 arka plan programı sıkışan kısım dahil olmak üzere XV, YB, ZN, TM olarak homojen şekilde kullanmaya çalışacaktır ki bu oyunda yüke sokulan X, Y, Z, T parçaları için ekstra yük demek. Oyunun sıkıştırdığı OSD'de %80 gibi görünse de işlemci arka planda %99-100 sıkışır RivaTuner OSD ise sadece oyunun işlemcisinin kullandığı yükü bize simule eder. Böylece oyun içinde alan haritasını eşzamanlı gezdiğimizde ek render isteyen objeler karşımıza çıkabileceğinden işlemci yükü etkilenir ve işlem hacmini dolduran işlemci yeni yükü almak için Total kapasitesinden yeni alacağı yük kadar yükü elimine etmesi gerekir. İşte bu elimine süresi halihazırda aktif oyunda belirli aralıklarda donmaların sebeplerinden biridir. Ayrıca yük altında sıkışan işlemcinin sıcaklığı artacak, kendini %100 yük altında stok fanda tuttuğunda ise kabul edilir 75-80C'leri geçecektir. Örneğin: i3-10105F stok fan %100 renderda 86C ye ulaşması. Yüksek sıcaklık altında sürekli çalışan işlemcinin ise içindeki iletkenlerin bu kullanıma bağlı sıcaklıktan dolayı aşınacağı hatta bazı durumlarda eriyeceği anlamına dahi gelir ve bu husus işlemci sağlığını tehdit eden bir ambiyans oluşturur. Mesela. Akıcı şekilde işlemcinin çizebileceği Max değer olan 62 FPS'lerde eğer FPS limiti 55-60'a çekmezsek oyun alan haritasında hareket ettikçe aralıklarla donma yaşanacaktır, kullanım arttıkça sıcaklık artacaktır. Sen 1650 ve 4590 ile AC odyseey oyna hem oyun akıcıyken aralıklarla donar hem de stok fanda işlemci 85-90 dereceleri görür bu da işlemciye zarar verir. Aynı şey 10100F ve RTX 3080'de de geçerli. Yani olay şu darboğaz = yüksek yük = yüksek sıcaklık = işlemci hasarı.

Sorun kendinize. İlk başta verdiğim 2 bilgisayarda hangi bilgisayar daha uzun ömürlü olur? 1 tabii ki. Neden, çünkü yükü az olduğu için sıcaklık daha az.
 
Son düzenleyen: Moderatör:
Silikon 357°C'de erir. Eğer siz bir işlemciyi 357°C'ye çıkarabilirseniz işlemci kelimenin tam anlamıyla erir. Onun dışında isterseniz 150°C olsun, büyük ihtimalle maksimum IHS yerinden çıkar, belki üzerinde ki birkaç komponent erir. Bilmeden boş yapmak dedikleri bu olsa gerek. 2022 yılındayız. Artık daha gelişmiş sistemler var bu tür hataları önlemek için.
 
Aynı eleman DA'ya da konu açmış, o konuya da bir el atalım bakalım. :)
Kendini haklı çıkarmaya çalışan birisi. Tüm durumları evirip çevirip kendi lehine getiriyor. Ben ona Kioxia'nın modeli ile MLD'nin modelinin günlük kullanımda arasında pek fark olmaz dedim. Bunu o konuda öyle bir anlatmış ki akıllara zarar. DA'da birisi çıkmışta şu videoyu atmış. Sadece okuma/yazma değerlerine bakılarak SSD önerisi mi yapılır? Bunu @hakan yaeger çok daha iyi açıklar.
Bu içeriği görüntülemek için üçüncü taraf çerezlerini yerleştirmek için izninize ihtiyacımız olacak.
Daha detaylı bilgi için, çerezler sayfamıza bakınız.
Biz o konuda konu sahibine en F/P sistemi topluyoruz. Topladığım sistemin içine F/P olduğu için Kioxia SSD koydum. Arkadaş MLD ile değiştir diyor. Fiyatı aynı olsa belki düşünürümde fiyatta aynı değil ki. Ayrıca MLD SSD için internette ne adam akıllı kaynak bulabildim ne de inceleme.
Kioxia SSD güncel en ucuz fiyat;
1656069372289.png

MLD M300 SSD için en ucuz fiyat;
1656069407045.png

Sırf daha fazla okuma/yazma değeri veriyor diye MLD önermeye devam et sen. Sonra Technopat'ta yaşadığım olay diye çok konu açarsın. Bilmemek değil öğrenmemek ayıp diye boşuna dememişler.
Bu forumda hep bilgisizler kalır diye bir şey söylersen affedersin ama sana burada kıçlarıyla gülerler. Burada nice bilgili ve emeği geçen hocalar var. Sen bunu söyledin diye herkes bilgisiz oldu, peki. Öyle olsun. 🙂
 
Konu sahibine kızdığım tek bir nokta var, bak yanlış bilebilirsin bu bir sorun değil. Ben de yanlış bilgiler verdim, hala da verebilirim. İnsanız arkadaş olur bunlar bizdeki de kafa yani, matematiği kullanmaya çalıştın eyvallah argüman yapmaya çalıştın kendine ama kullanma yöntemin yanlış. Bir kere ilk hatan yarı iletkenin eriyebileceğini iddia etmen ki aşırı saçma, bu konuyu haldur huldur açmadan önce bi' bakar insan "ulan ben bunu yazıyorum da yanlış çıkmasın ya?" diye.

Ben de rehber veya inceleme yazarken bir şeyi çok iyi bilsem bile araştırıyorum ki yanlış bir şey söylemeyeyim diye, ve bunu en iyi olduğum PSU konularında bile yapıyorum. Çünkü ne kadar iyi bilsem de yanlış bilgi verebilirim her durumda, bir taraflarımı yırtarak o bilginin en doğrusunu vermeye çalışıyorum, İngilizce Türkçe Almanca her dilden bilgi almaya çalışıyorum.

WPM Gold Zero ile akım korumalı prizin birlikte koruma eksikleri kapatılarak kullanılabileceğine inandım mesela ben arkadaşlar, saçma değil mi? Andar Han sağ olsun bana doğruyu gösterdi, ve ben de öğrendim. Bakın yine en iyi olduğum PSU konularında yanlış biliyormuşum, olay yanlış bilmek değil, olay öğrenmeye kapalı olmak.
 
Uyurken bütün aksiyonu kaçırmışım tüh. :D

DH'yi bilmiyorum ama bu forumda donanım hakkında öyle bilgiler var ki bizim bilgimiz yanında hiç bir şey kalıyor, ancak öyle kişiler çıkıyor ki kendi yanlış bildiğini diretme konusunda öyle çabalıyorlar ki, şaşırıyorum.

O kadar bilgili insanlar varken gelip çarpma, bölme ile bilime dayandırıyorum demek. Bence bunları anlamak için çarpma veya bölmeden çok, işlemcinin çalışma prensibini ve algoritmalarını araştırmakta yatıyor. Çok büyük cesaret vallahi, birde sinirli sinirli yazmış çünkü konuya baksana kör oluyordum. :D
 
olay yanlış bilmek değil, olay öğrenmeye kapalı olmak.
Kendisine bunu 5 kez tekrarladım. Herkes hata yapabilir. İnsanız sonuçta. Benim bundan 3-4 yıl önce bu kadar bilgim yoktu. Bu forumda bilgili insanlardan öğrendim. Kendim araştırıp öğrendim. Herkes anasının karnından bilgili çıkmıyor. Çabalıyor, öğreniyor. Tamam, bilemeyebilirsin ama bari üsteleme. Burada bilmem kaç kişi bir yerlerimizi yırtıp sana bir şey açıklamaya çalışıyorsak o gözündeki at gözlüğünü çıkart ve iyi bak bunca kişi benim dediğimin tersini söylüyorsa demek ki bir hatam var diye.
 
Hocam bak sen şimdi kendin ile çelişiyorsun, isterse 100 derece olsun bizim derdimiz sıcaklık değil artık işlemci zarar görecek mi görmeyecek mi? Termodinamik aldım neyin nasıl ısınacağı konusunda senden daha fazla bilgiye hakim olduğumu düşünüyorum. Yarın öğlen 12 gibi testlere başlarım, işlemciyi daha rahat ısınması adına %10'luk bir overclock yaparım, deepcooler gamma Archer işlemci soğutucusu var ki Intel stock soğutucudan hallice. 720p Low ayarlarda Valorant açarım ki 12 yıllık bir işlemciye darboğazın Nirvana'sını yaşatmış olurum. Kullandığım kasa da HP Pavilion kasa hava akışı yok gibi. Hatta bir de üzerine bu test sonrası HD 2900XT ekran kartı takıp kasa içini iyice sobaya çevirerek 1-2 saat daha oyun testi yaparım. Sonuçları hep berebar görürüz, şayet sistem patlarsa biz senden özür dileriz ve dediklerinin doğruluğunu kabul ederiz yok sistem günün sonunda ayakta kalmayı başarırsa tam tersi sen bize.
Bozulması için düzenli olarak o şekilde uzun vade gerekir sizin benden özür dilemeniz için o test sonucunda sıcaklığın 90 derece üstü olması gerekir. 85-90 arasında test biter ise siz benden, o sıcaklık 75-80 arasında biterse ben sizden özür dileyeceğim.
Kendini haklı çıkarmaya çalışan birisi. Tüm durumları evirip çevirip kendi lehine getiriyor. Ben ona Kioxia'nın modeli ile MLD'nin modelinin günlük kullanımda arasında pek fark olmaz dedim. Bunu o konuda öyle bir anlatmış ki akıllara zarar. DA'da birisi çıkmışta şu videoyu atmış. Sadece okuma/yazma değerlerine bakılarak SSD önerisi mi yapılır? Bunu @hakan yaeger çok daha iyi açıklar.
Bu içeriği görüntülemek için üçüncü taraf çerezlerini yerleştirmek için izninize ihtiyacımız olacak.
Daha detaylı bilgi için, çerezler sayfamıza bakınız.
Biz o konuda konu sahibine en F/P sistemi topluyoruz. Topladığım sistemin içine F/P olduğu için Kioxia SSD koydum. Arkadaş MLD ile değiştir diyor. Fiyatı aynı olsa belki düşünürümde fiyatta aynı değil ki. Ayrıca MLD SSD için internette ne adam akıllı kaynak bulabildim ne de inceleme.
Kioxia SSD güncel en ucuz fiyat;
Eki Görüntüle 1430001
MLD M300 SSD için en ucuz fiyat;
Eki Görüntüle 1430005
Sırf daha fazla okuma/yazma değeri veriyor diye MLD önermeye devam et sen. Sonra Technopat'ta yaşadığım olay diye çok konu açarsın. Bilmemek değil öğrenmemek ayıp diye boşuna dememişler.
Bu forumda hep bilgisizler kalır diye bir şey söylersen affedersin ama sana burada kıçlarıyla gülerler. Burada nice bilgili ve emeği geçen hocalar var. Sen bunu söyledin diye herkes bilgisiz oldu, peki. Öyle olsun. 🙂
Önerdiğin ssd olan kioxia exceria iops değerlerinde dibe çökmüş durumda, okuma yazma da da öyle. Sağlığı 2 günde bir düşen bir ssd bir sürü kullanıcı var kısa süre içerisinde ssd sağlığını %50 lere düşüren, MLD ssd de NAND depolama teknolojisi var bunu samsung kullanır, iletim protokolü de NVMe dayanıklı bir ssd aynı zamanda. Senin burada hoca dediğin insanlar fazla sıcaklıkta işlemciye hiç bir şey olmaz diyen insanlar. E kullanın o zaman fansız, macunsuz? Biri de demiş ki silikonlar 350 derecede erir yapma ya ben 100 derecede patlıyor sanıyordum? Bahsettiğim şeyler iletkenler. Eğer siz bir işlemciyi 90 derece üstünde 3 sene boyunca günde 8 saat olmak üzere kullanırsanız ya performansınızda ya işlemcinizde sorun çıkmaya başlar. Darboğazdan drop olmaz diyen arkadaşa matematiksel hesap verdim ama nedense kabul etmedi :D Darboğazlı bir sistemde alan haritası açılırken ek render iseteyen bir obje gördüğünde işlemci oyun için olan gerekli yükü karşılamak için bekletmek zorunda olacaktır bu da drop demek. Eğer soğutma sistemi stok fansa oda koşulları normal ise extra bir soğutma yok ise darboğaz fazla yük kullanımını bu da yüksek sıcaklığı getirir. Yüksek sıcaklıktan hiç zarar gelmeseydi bugün nasıl soğuk kartlar üretiriz veya işlemciler üretiriz ya da hangi soğutma sistemleri daha verimli diye forumlara konu açmazdık. Bir daha girmemek üzere bu forumdan çıkıyorum. Söylenecek her şeyi söyledim, sizin burada hoca diye gördükleriniz insanlardan kulaktan dolma bilgiler ile bir yere varamazsınız. Ki öyle demişler ki kılavuzu karga olanın burnu boktan çıkmaz diye :) Doğru kaynağı araştırın, doğru bilgiye erişin, kulaktan dolma bilgiler ile insanların karşısına çıkmayın, 1700 lük ssd ile 3000 lik ssd arasında günlük kullanımda fark yok demeyin bu büyük cahilliktir, sağlıcakla kalın hoşçakalın <3
 
Bozulması için düzenli olarak o şekilde uzun vade gerekir sizin benden özür dilemeniz için o test sonucunda sıcaklığın 90 derece üstü olması gerekir. 85-90 arasında test biter ise siz benden, o sıcaklık 75-80 arasında biterse ben sizden özür dileyeceğim.

Önerdiğin ssd olan kioxia exceria iops değerlerinde dibe çökmüş durumda, okuma yazma da da öyle. Sağlığı 2 günde bir düşen bir ssd bir sürü kullanıcı var kısa süre içerisinde ssd sağlığını %50 lere düşüren, MLD ssd de NAND depolama teknolojisi var bunu samsung kullanır, iletim protokolü de NVMe dayanıklı bir ssd aynı zamanda. Senin burada hoca dediğin insanlar fazla sıcaklıkta işlemciye hiç bir şey olmaz diyen insanlar. E kullanın o zaman fansız, macunsuz? Biri de demiş ki silikonlar 350 derecede erir yapma ya ben 100 derecede patlıyor sanıyordum? Bahsettiğim şeyler iletkenler. Eğer siz bir işlemciyi 90 derece üstünde 3 sene boyunca günde 8 saat olmak üzere kullanırsanız ya performansınızda ya işlemcinizde sorun çıkmaya başlar. Darboğazdan drop olmaz diyen arkadaşa matematiksel hesap verdim ama nedense kabul etmedi :D Darboğazlı bir sistemde alan haritası açılırken ek render iseteyen bir obje gördüğünde işlemci oyun için olan gerekli yükü karşılamak için bekletmek zorunda olacaktır bu da drop demek. Eğer soğutma sistemi stok fansa oda koşulları normal ise extra bir soğutma yok ise darboğaz fazla yük kullanımını bu da yüksek sıcaklığı getirir. Yüksek sıcaklıktan hiç zarar gelmeseydi bugün nasıl soğuk kartlar üretiriz veya işlemciler üretiriz ya da hangi soğutma sistemleri daha verimli diye forumlara konu açmazdık. Bir daha girmemek üzere bu forumdan çıkıyorum. Söylenecek her şeyi söyledim, sizin burada hoca diye gördükleriniz insanlardan kulaktan dolma bilgiler ile bir yere varamazsınız. Ki öyle demişler ki kılavuzu karga olanın burnu boktan çıkmaz diye :) Doğru kaynağı araştırın, doğru bilgiye erişin, kulaktan dolma bilgiler ile insanların karşısına çıkmayın, 1700 lük ssd ile 3000 lik ssd arasında günlük kullanımda fark yok demeyin bu büyük cahilliktir, sağlıcakla kalın hoşçakalın <3
Profesorum bu kadar bilgili olmanıza rağmen konuda yediğiniz yanlış bilgilerin nedeni ne? Bence moderasyonun size gıcığı var.
 
Bozulması için düzenli olarak o şekilde uzun vade gerekir sizin benden özür dilemeniz için o test sonucunda sıcaklığın 90 derece üstü olması gerekir. 85-90 arasında test biter ise siz benden, o sıcaklık 75-80 arasında biterse ben sizden özür dileyeceğim.

Önerdiğin ssd olan kioxia exceria iops değerlerinde dibe çökmüş durumda, okuma yazma da da öyle. Sağlığı 2 günde bir düşen bir ssd bir sürü kullanıcı var kısa süre içerisinde ssd sağlığını %50 lere düşüren, MLD ssd de NAND depolama teknolojisi var bunu samsung kullanır, iletim protokolü de NVMe dayanıklı bir ssd aynı zamanda. Senin burada hoca dediğin insanlar fazla sıcaklıkta işlemciye hiç bir şey olmaz diyen insanlar. E kullanın o zaman fansız, macunsuz? Biri de demiş ki silikonlar 350 derecede erir yapma ya ben 100 derecede patlıyor sanıyordum? Bahsettiğim şeyler iletkenler. Eğer siz bir işlemciyi 90 derece üstünde 3 sene boyunca günde 8 saat olmak üzere kullanırsanız ya performansınızda ya işlemcinizde sorun çıkmaya başlar. Darboğazdan drop olmaz diyen arkadaşa matematiksel hesap verdim ama nedense kabul etmedi :D Darboğazlı bir sistemde alan haritası açılırken ek render iseteyen bir obje gördüğünde işlemci oyun için olan gerekli yükü karşılamak için bekletmek zorunda olacaktır bu da drop demek. Eğer soğutma sistemi stok fansa oda koşulları normal ise extra bir soğutma yok ise darboğaz fazla yük kullanımını bu da yüksek sıcaklığı getirir. Yüksek sıcaklıktan hiç zarar gelmeseydi bugün nasıl soğuk kartlar üretiriz veya işlemciler üretiriz ya da hangi soğutma sistemleri daha verimli diye forumlara konu açmazdık. Bir daha girmemek üzere bu forumdan çıkıyorum. Söylenecek her şeyi söyledim, sizin burada hoca diye gördükleriniz insanlardan kulaktan dolma bilgiler ile bir yere varamazsınız. Ki öyle demişler ki kılavuzu karga olanın burnu boktan çıkmaz diye :) Doğru kaynağı araştırın, doğru bilgiye erişin, kulaktan dolma bilgiler ile insanların karşısına çıkmayın, 1700 lük ssd ile 3000 lik ssd arasında günlük kullanımda fark yok demeyin bu büyük cahilliktir, sağlıcakla kalın hoşçakalın <3
Yanlış bilgi işaretlendi konun, modları da karşına alıyorsun ama hala sen haklısın değil mi?
 
Durum
Mesaj gönderimine kapalı.

Geri
Yukarı