Evet, soruyu ayrıntılı bir şekilde çözebiliriz. Cümleleri ve seçenekleri tek tek inceleyelim:
1. I. cümle: "İnsanı diğer canlılardan ayıran özelliklerin başında soyut düşünebilmesi ve düşüncelerini dil aracılığıyla ifade edebilmesi gelir."
- Dolaylı tümleç: "diğer canlılardan" (kimden?)
- Özne: "İnsanı ayıran özelliklerin başında" (neyin başında?)
- Yüklem: "gelir"
- Seçenek A doğru.
2. II. cümle: "Düşünme, insan davranışlarının en karışık durumunu oluştururken zihinsel faaliyetlerinin de en üst düzeyini belirler."
- Nesne: "zihinsel faaliyetlerinin en üst düzeyini" (neyi belirler?)
- Zincirleme ad takımı: "zihinsel faaliyetlerinin en üst düzeyini" (zincirleme tamlama var)
- Seçenek B doğru.
3. III. cümle: "İmajlar, şekiller, hayaller ve deneyimlerin yer aldığı bu süreç son derece karmaşıktır."
- "Son derece karmaşıktır" burada sıfat tamlaması değil, zarf tümleci olarak kullanılmıştır.
- Seçenek C yanlış.
4. IV. cümle: "Bu sürecin birbirinden farklı biçimleri vardır."
- "Birbirinden farklı biçimleri" ifadesi sıfat tamlaması içerir.
- Seçenek D doğru.
5. V. cümle: "Örneğin bir matematik problemi çözen veya yaz tatili için plan yapan bir öğrenci, değişik formlarda düşünmektedir."
- Cümlede "matematik problemi çözen" ve "yaz tatili için plan yapan" şeklinde sıfat-fiil grupları mevcuttur.
- Seçenek E doğru.
Sonuç olarak, C seçeneği yanlıştır ve sorunun doğru cevabı C'dir.
Kaynak: ChatGPT
Bu soruya bakıldığında, seçenekler numaralı cümlelerdeki sözcüklerin dilbilgisel işlevleriyle ilgili. Yanlış olanı bulmaya çalışalım:
A şıkkı: "I. cümle dolaylı tümleç, özne ve yüklemden oluşmaktadır."
Bu doğru gibi görünüyor. Cümlede "insanı diğer canlılardan ayıran" kısmı özne, "düşünebilmesi ve düşüncelerini dil aracılığıyla ifade edebilmesi" dolaylı tümleç, "gelir" ise yüklem olarak kullanılmakta.
B şıkkı: "II. cümlede nesne, zincirleme ad takımdan oluşmaktadır."
II. cümleye baktığımızda, "insan davranışlarının" kısmı zincirleme ad tamlamasıdır. Ancak bu cümlede nesne bulunmamaktadır. Bu yüzden yanlış olan bu seçenektir.
C şıkkı: "III. cümlede sıfat tamlaması, belirteç göreviyle kullanılmıştır."
"Karmaşıktır" kelimesi sıfat tamlaması içinde kullanılmamış, zarf olarak yüklemi nitelemiştir.
D şıkkı: "IV. cümlede tamlayanı ve tamlananı sıfat tamlaması olan bir ad takımına yer verilmiştir."
"Bu sürecin birinden farklı biçimleri" ifadesi, sıfat tamlaması içeriyor, bu da doğru.
E şıkkı: "V. cümlede, içerisinde ad takımı bulunan birden çok sıfat-fiil grubu vardır."
Burada da sıfat-fiil grubu bulunuyor, bu doğru.
Yanlış olan seçenek B şıkkıdır.
Kaynak ChatGPT.
Dil bilgisi Full.