Bilim kategorisinde evrim ve evrim kuramı hakkında yazılanları görünce şunu fark ettim, konu hakkında inanılmaz bir bilgi kirliliği var. Kısaca evrimin ve evrim kuramının ne olduğundan, ardından evrim kuramına yönelik sunulan sayısız kanıt içerisinden birkaç tanesini aktaracağım.
Evrim nedir?
Evrim, en kısa tanımıyla; popülasyon içi gen ve özellik dağılımlarının nesiller içerisindeki değişimidir.
Not: Evrim modern biyolojinin olmazsa olmazı, temel taşıdır.
Evrim kuramı/teorisi nedir?
Bilimsel teoriler, doğa yasalarının "neden" ve "nasıl" olduğunu açıklamak için sağlam kanıtlar ile ortaya atılırlar.
Not: Teori, yasa ve hipotezler arasında hiyerarşi yoktur.
Evrimin kanıtları nelerdir?
Türler arası benzerlik:
Türler arası benzerlik doğrudan evrime işaret eder, ortak atadan gelme durumundan dolayı. Uzun uzun yazmak ve terimlerle kafanızı karıştırmak istemiyorum. Ancak şu yazılar yardımcı olacaktır.
Not: "Maymunlardan evrimleşmek" kısmını biraz daha açayım, insan Hominidae familyasına mensup bir kuyruksuz maymun türüdür.
İnsanın 2.kromozomu ile şempanzenin 2A ve 2B kromozomları:
İnsan ve şempanze genomunun %98.77 genetik benzerliği:
Biz insanlar ile şempanzelerin genleri %98.77 oranında aynıdır. İnsanı şempanzeden ayıran yalnızca %1.23'lük genetik farklılıktır! Tabii kulağa az bir sayı gibi gelse de yüz binlerce nükleotide denk geliyor.
Son olarak şunu da belirteyim: Evrim bir inanç meselesi değildir. Bilimsel bir gerçektir. Evrimi reddetmek, kabaca modern biyolojiyi reddetmek demektir, zira evrimden bahsetmeden modern biyolojide herhangi bir olayı tam anlamıyla açıklamak mümkün değildir. Dini inancınız veya ideolojiniz doğrultusunda söylediğiniz herhangi bir şeyin, bilim açısından hiçbir önemi yoktur. Bunun bilincinde olarak mesaj yazarsanız daha seviyeli ve dogmadan uzak bir tartışma ortamı olur.
Yararlandığım kaynaklar:
Evrim nedir?
Evrim, en kısa tanımıyla; popülasyon içi gen ve özellik dağılımlarının nesiller içerisindeki değişimidir.
Not: Evrim modern biyolojinin olmazsa olmazı, temel taşıdır.
Evrim kuramı/teorisi nedir?
Bilimsel teoriler, doğa yasalarının "neden" ve "nasıl" olduğunu açıklamak için sağlam kanıtlar ile ortaya atılırlar.
- Doğadaki örnek ve olgular incelenir.
- Daha sonra bu gözlemleri açıklayabilecek teoriler üretilir.
- Sonra bu teoriler denenir.
- Eğer bir teori denemede başarısız olursa aksi kanıtlanmış demektir ve bırakılır.
- Eğer bir teori denemeyi geçerse başka bir denemeyi de geçmelidir.
- Eğer denemeleri geçmeye devam ederse, bilim insanları bu teorinin doğruluğunun gittikçe daha muhtemel olduğunu düşünürler.
- Eğer bir teori bütün denemeleri geçer ve daha fazla gözlemle desteklenirse, bir noktadan sonra bu teorinin doğrulandığını rahatlıkla söyleyebiliriz.
Not: Teori, yasa ve hipotezler arasında hiyerarşi yoktur.
- Doğa yasaları doğada gerçekleşen olgulardır.
- Teoriler bu olguların "neden" ve "nasıl" gerçekleştiğini açıklamak için ortaya atılan açıklamalardır.
- Kanıtlanan hipotezler teoriler tarafından kullanılır. Yani hipotezler, teoriler ve yasalar arasında köprü görevi görüyor diyebiliriz.
- Sanılanın aksine hipotezler kanıtlanınca teori, teoriler kanıtlanınca da yasa olmazlar.
- Teori ve hipotez arasındaki fark nedir?
Evrimin kanıtları nelerdir?
Türler arası benzerlik:
Türler arası benzerlik doğrudan evrime işaret eder, ortak atadan gelme durumundan dolayı. Uzun uzun yazmak ve terimlerle kafanızı karıştırmak istemiyorum. Ancak şu yazılar yardımcı olacaktır.
-
Gen Benzerliği (Genetik Benzerlik) Nedir? İnsan Genomu, Diğer Canlılara Ne Kadar Benzer? - Evrim Ağacı
İnternette kimi zaman "İnsanlarla sineklerin de genlerinin %60'ı benzer, demek ki sinekten geliyoruz." ya da "Patateslerinevrimagaci.org -
Sadece Bir Tesadüf mü: Türler Arası Benzerlikler Neden Evrime İşaret Eder? - Evrim Ağacı
Evrim dendiği zaman akla ilk gelen, canlılar arasındaki benzerlik kıyaslamalarıdır. Hemen aklımız şempanzelerle insanlar arasındakievrimagaci.org
Not: "Maymunlardan evrimleşmek" kısmını biraz daha açayım, insan Hominidae familyasına mensup bir kuyruksuz maymun türüdür.
İnsanın 2.kromozomu ile şempanzenin 2A ve 2B kromozomları:
Şempanzelerde, gorillerde ve orangutanlarda 2A ve 2B olarak isimlendirilen iki ayrı kromozom, insanda birbirine kaynamıştır ve tek bir kromozomdur. Bizdeki bu kromozom, "2. Kromozom" olarak bilinir. Bu öyle hikayeden bir bulgu ya da evrimi doğru gibi göstermek için uydurulan bir iddia değildir!
"Tesadüfe bakın" ki 2. kromozomumuz hariç! 2. kromozomumuz, görselde sağ tarafta verdiğimiz gibi "anormal" (ancak evrim tarafından öngörülen) şekildedir: Atalarımızdaki iki kromozomun evrimsel süreçte kaynaşmasıyla oluşan bu kromozomun uçlarında telomerler vardır, her iki uç ile orta kısım arasında, hiç olmaması gereken yerde bir çift sentromer (maviler) vardır. Dahası, orta kısımda hiç olmaması gereken bir yerde, kaynaşmadan ötürü yaklaşık 2 kat uzun bir telomer bölgesi vardır!
Hem de şempanze, goril ve orangutanlardaki 2A ve 2B kromozomları daha yakından incelendiğinde, gerçekten de bunların üzerinde bulunan genlerin görevlerinin, bizim 2. kromozomumuzdakiyle tıpatıp aynı olduğu görülmüştür; yani bizdeki 2. kromozomun, başka bir kaynaşma ya da hatanın ürünü olması mümkün değildir! Hem de bu kromozomdaki hatalı sentromerler ve ortadaki telomerler, yine evrimin öngördüğü gibi, işlevsiz hale geldikleri için körelmişlerdir ve artık iş göremezler! Yani tek bir kromozom, evrimin neredeyse tüm öngörülerini doğrulamaktadır!
İnsan ve şempanze genomunun %98.77 genetik benzerliği:
Biz insanlar ile şempanzelerin genleri %98.77 oranında aynıdır. İnsanı şempanzeden ayıran yalnızca %1.23'lük genetik farklılıktır! Tabii kulağa az bir sayı gibi gelse de yüz binlerce nükleotide denk geliyor.
İnsanlar ve şempanzelerin genomlarının tamamı yan yana dizildiğinde ve hizalandığında, genomlarının %1.23'üne karşılık gelen sayıda tekil nükleotit mutasyonlarına rastlanmaktadır. Bunu %100 sayısından çıkaracak olursanız, nükleotitlerin birebir aynı olma oranı %98.77'dir. Bir diğer deyişle, şempanzelerin genomunun %98.77'lik bu kısmını alıp, insandaki %98.77'lik kısımla yer değiştirmeniz ve insana zarar vermemeniz mümkün olurdu. İşte o meşhur %98 veya %99 sayısı bu yalın gerçekten gelmektedir.
- Initial sequence of the chimpanzee genome and comparison with the human genome - Nature
- https://www.nature.com/articles/35057062
- Maymun İnsan Benzerlik Oranı Neye Dayanıyor? Bilimsel Değil mi? - Evrim Ağacı
Son olarak şunu da belirteyim: Evrim bir inanç meselesi değildir. Bilimsel bir gerçektir. Evrimi reddetmek, kabaca modern biyolojiyi reddetmek demektir, zira evrimden bahsetmeden modern biyolojide herhangi bir olayı tam anlamıyla açıklamak mümkün değildir. Dini inancınız veya ideolojiniz doğrultusunda söylediğiniz herhangi bir şeyin, bilim açısından hiçbir önemi yoktur. Bunun bilincinde olarak mesaj yazarsanız daha seviyeli ve dogmadan uzak bir tartışma ortamı olur.
Yararlandığım kaynaklar:
- Makale Arşivi | Evrim Ağacı
- Wikipedia.