Hard disk çalışırken onu asla hareket ettirmeyin!

mhtalbayrak

Kilopat
Katılım
7 Ekim 2015
Mesajlar
46
Daha fazla  
Cinsiyet
Erkek
SSD veya HDD modeli
ST10000DM0004-1ZC101 (DN01)
Merhaba arkadaşlar. Yeni 10 TB bir disk aldım. Ve bir hata yaptım. Bu konuyuda buraya açmak istedim.
Okuyun ki dikkatli olun ve çalışan bir diske müdahale etmeyin.
2019 yılına ait, sıfır kutusunda ve hiç kullanılmamış bir Seagate Backup Plus Hub 10 TB harici bir hard disk aldım. Çok da iyi fiyata aldım.
Bu kutunun içinde Barracuda Pro ST10000DM0004 model helyum bir disk var. Güzel disk.
Diski dik veya yatay kullanabilirsiniz. Tabii dik mi kullansam, yatay mı kullansam kararsızlığı içine girdim.

Verilerimi içine atmadan önce affedersiniz ben biraz kaşındım. Şöyle ki, ilk defa bir helyum disk alıyorum ve onu elimle test etmek istedim. Cihaz çalışır ve dik pozisyondayken onu elime aldım ve sağa sola hafif ve yavaş hareketlerle havada yüzdürdüm. Daha önce 2.5inc diskler kullanıyordum, ve onlarda böyle bir şey hissetmedim. Çünkü küçük ve güçleri belli bir ölçüye göre az. Fakat 3.5 inc diskler, plakalar daha geniş olduğu için elinize aldığınızda gücünü bariz hissediyorsunuz. Cihaz çalışırken dikeyden, yataya doğru hareket ettirmeye çalıştığınızda disk size karşı koyuyor, yani bir yerde dönen plakaların dengesini alt üst ediyorsunuz arkadaşlar.
Tabii tam kendi kendime ne yapıyorum, tamam bırak bozacaksın şimdi derken... Diskten sağlam bir çizilme sesi geldi. Heh dedim aferin... Ucuza buldum diye boz!
Yani o kadar saçma bir iş yaptım ki anlatamam. Diskte bad sector (bozuk sektör) oluştuğundan adım gibi emindim. Öyle moralim bozuldu ki anlatamam.
Hemen bad sector testi yaptım, geceden açtım ve öğleye kadar bitmesini bekledim. 10 TB diski teste sokmakta ayrı bir iş yani, elime aldığıma alacağıma pişman oldum.
Enteresandır ki, hiç bozuk sector yok. Testi HD Tune ile yaptım.
Sonra teste güvenmedim, bir de üzerine bir sürü veri yazdım, diski doldurdum. Sonra tekrar bad sector testine soktum. Çünkü HD Tune programı disk yeni olduğu için belki bozuk sektörleri normal yazılabilir alan olarak görüyor olabilir. Daha önce WD diskimde böyle bir sorunla karşılaşmıştım. 1TB WD diskime Low Level Format attığımda ve HD Tune testine soktuğumda her şey normal, fakat veri yazdırıp tekrar HD Tune testine soktuğumda aynı kırmızı noktalar aynı yerlerde tekrar geri geliyordu. Bu yüzden yeni diskimi tekrar tekrar teste soktum, ve üstüne bir de 10 TB! Testi az önce bitirdim ve artık diske güvenebileceğimi düşünüyorum. Gerçekten de bozuk sektör yok. Sanıyorum kıl payı kurtuldu disk.

Ama Smart özelliklerinde "High Fly Writes" diye bir özellik var. Bu hata "0" idi. Kendi ellerimle bunu 12 yaptım.

Nedir bu "High Fly Writes" sensörü?

"HDD üreticileri, bir kayıt kafasının normal çalışma aralığının dışında uçtuğunu algılayarak yazma işlemleri için ek koruma sağlamaya çalışan bir uçan yükseklik sensörü uygular. Güvenli olmayan bir uçuş yüksekliği koşuluyla karşılaşılırsa, yazma işlemi durdurulur ve bilgiler yeniden yazılır veya sabit sürücünün güvenli bir bölgesine yeniden tahsis edilir. Bu öznitelik, sürücünün ömrü boyunca algılanan bu hataların sayısını gösterir.
Bu özellik, çoğu modern Seagate diskinde ve WD Enterprise WDE18300 ve WDE9180 Ultra2 SCS'i sabit disklerinden başlayarak bazı Western Digital disklerinde uygulanmaktadır ve gelecekteki tüm WD Enterprise ürünlerine dahil edilecektir."

"High Fly Writes" değerleri hala 0 olan 5 yıllık ve 3 yıllık disklerimde var. High Fly Writes değeri normalde diski yıllarca kullansanız bile 0'da kalır. Ama çalışma esnasında disk darbe alırsa, sarsılırsa, ani bir şok alırsa veyahut hiçbir şey olmasa bile benim gibi elinize alıp diski sağa sola uçurursanız bu hatayı kesinlikle alacaksınız. Gereksiz bir saçmalıktan dolayı diskte hataya sebep olduk. Bu özelliğin 100'e kadar yolu var arkadaşlar. Şu an benimki 12 ve geriye kalan 88 hata payı var. Çalışır durumdayken diski yerinden oynatmadığınız ve hasar almadığı sürece bu rakam değişmez. Bundan sonra tövbe ellemem artık.

Evet anlaşılan diski elimize alıp sağa sola uçurduğumuzda okuma yazma kafaları dengesiz uçuşa geçmiş veya plakaya çakılmış :) ya da plakalar mikro ölçüde bir esnemeye maruz kalıp kafalara sürtmüş.

Bu deneyimimi buraya yazıyorum ki sakın ha sakın çalışan diski elinize alıp dik konumdan yatay konuma veya yataydan dikeye çevirmeyin. 2.5 inc diskte bunu anlamayabilirsiniz. Ama 3.5 inc disklerde dönen plakaların elinizle uyguladığınız kuvvete nasıl direndiğini hissedersiniz. 7200 RPM'de hızla dönen plakaların dairesel dengesini alt üst ediyorsunuz. Özellikle büyük kapasiteli disklerde bunu yapmayın, çünkü test etmesi de zor, düzeltmesi de zor. Benim disk ucuz kurtulmuş, diski çöpe de atabilirdim.

Her ne yapacaksanız disk kapalıyken yapın arkadaşlar.
 

Dosya Ekleri

  • Screenshot 2022-09-25.png
    Screenshot 2022-09-25.png
    75,8 KB · Görüntüleme: 152
Son düzenleme:
12/10 TB HDD içinde yaklaşık 9 yazma kafası olabilir, ne kadar fazla yazma kafası, o kadar fazla disk, o kadar fazla hareket eden parça, o kadar mekanik ve fiziki titreşim, problem, durum. Kapasite büyüdükçe, onlara karşı daha fazla nazik olmanız gerekli.
 
Merhaba arkadaşlar. Yeni 10 TB bir disk aldım. Ve bir hata yaptım. Bu konuyuda buraya açmak istedim.
Okuyun ki dikkatli olun ve çalışan bir diske müdahale etmeyin.
2019 yılına ait, sıfır kutusunda ve hiç kullanılmamış bir Seagate Backup Plus Hub 10 TB harici bir hard disk aldım. Çok da iyi fiyata aldım.
Bu kutunun içinde Barracuda Pro ST10000DM0004 model helyum bir disk var. Güzel disk.
Diski dik veya yatay kullanabilirsiniz. Tabii dik mi kullansam, yatay mı kullansam kararsızlığı içine girdim.

Verilerimi içine atmadan önce affedersiniz ben biraz kaşındım. Şöyle ki, ilk defa bir helyum disk alıyorum ve onu elimle test etmek istedim. Cihaz çalışır ve dik pozisyondayken onu elime aldım ve sağa sola hafif ve yavaş hareketlerle havada yüzdürdüm. Daha önce 2.5inc diskler kullanıyordum, ve onlarda böyle bir şey hissetmedim. Çünkü küçük ve güçleri belli bir ölçüye göre az. Fakat 3.5 inc diskler, plakalar daha geniş olduğu için elinize aldığınızda gücünü bariz hissediyorsunuz. Cihaz çalışırken dikeyden, yataya doğru hareket ettirmeye çalıştığınızda disk size karşı koyuyor, yani bir yerde dönen plakaların dengesini alt üst ediyorsunuz arkadaşlar.
Tabii tam kendi kendime ne yapıyorum, tamam bırak bozacaksın şimdi derken... Diskten sağlam bir çizilme sesi geldi. Heh dedim aferin... Ucuza buldum diye boz!
Yani o kadar saçma bir iş yaptım ki anlatamam. Diskte bad sector (bozuk sektör) oluştuğundan adım gibi emindim. Öyle moralim bozuldu ki anlatamam.
Hemen bad sector testi yaptım, geceden açtım ve öğleye kadar bitmesini bekledim. 10 TB diski teste sokmakta ayrı bir iş yani, elime aldığıma alacağıma pişman oldum.
Enteresandır ki, hiç bozuk sector yok. Testi HD Tune ile yaptım.
Sonra teste güvenmedim, bir de üzerine bir sürü veri yazdım, diski doldurdum. Sonra tekrar bad sector testine soktum. Çünkü HD Tune programı disk yeni olduğu için belki bozuk sektörleri normal yazılabilir alan olarak görüyor olabilir. Daha önce WD diskimde böyle bir sorunla karşılaşmıştım. 1TB WD diskime Low Level Format attığımda ve HD Tune testine soktuğumda her şey normal, fakat veri yazdırıp tekrar HD Tune testine soktuğumda aynı kırmızı noktalar aynı yerlerde tekrar geri geliyordu. Bu yüzden yeni diskimi tekrar tekrar teste soktum, ve üstüne bir de 10 TB! Testi az önce bitirdim ve artık diske güvenebileceğimi düşünüyorum. Gerçekten de bozuk sektör yok. Sanıyorum kıl payı kurtuldu disk.

Ama Smart özelliklerinde "high fly writes" diye bir özellik var. Bu hata "0" idi. Kendi ellerimle bunu 12 yaptım.

Nedir bu "high fly writes" sensörü?

"HDD üreticileri, bir kayıt kafasının normal çalışma aralığının dışında uçtuğunu algılayarak yazma işlemleri için ek koruma sağlamaya çalışan bir uçan yükseklik sensörü uygular. Güvenli olmayan bir uçuş yüksekliği koşuluyla karşılaşılırsa, yazma işlemi durdurulur ve bilgiler yeniden yazılır veya sabit sürücünün güvenli bir bölgesine yeniden tahsis edilir. Bu öznitelik, sürücünün ömrü boyunca algılanan bu hataların sayısını gösterir.
Bu özellik, çoğu modern Seagate diskinde ve WD Enterprise WDE18300 ve WDE9180 Ultra2 SCS'i sabit disklerinden başlayarak bazı Western Digital disklerinde uygulanmaktadır ve gelecekteki tüm WD Enterprise ürünlerine dahil edilecektir."

"High fly writes" değerleri hala 0 olan 5 yıllık ve 3 yıllık disklerimde var. High fly writes değeri normalde diski yıllarca kullansanız bile 0'da kalır. Ama çalışma esnasında disk darbe alırsa, sarsılırsa, ani bir şok alırsa veyahut hiçbir şey olmasa bile benim gibi elinize alıp diski sağa sola uçurursanız bu hatayı kesinlikle alacaksınız. Gereksiz bir saçmalıktan dolayı diskte hataya sebep olduk. Bu özelliğin 100'e kadar yolu var arkadaşlar. Şu an benimki 12 ve geriye kalan 88 hata payı var. Çalışır durumdayken diski yerinden oynatmadığınız ve hasar almadığı sürece bu rakam değişmez. Bundan sonra tövbe ellemem artık.

Evet anlaşılan diski elimize alıp sağa sola uçurduğumuzda okuma yazma kafaları dengesiz uçuşa geçmiş veya plakaya çakılmış :) ya da plakalar mikro ölçüde bir esnemeye maruz kalıp kafalara sürtmüş.

Bu deneyimimi buraya yazıyorum ki sakın ha sakın çalışan diski elinize alıp dik konumdan yatay konuma veya yataydan dikeye çevirmeyin. 2.5 inc diskte bunu anlamayabilirsiniz. Ama 3.5 inc disklerde dönen plakaların elinizle uyguladığınız kuvvete nasıl direndiğini hissedersiniz. 7200 RPM'de hızla dönen plakaların dairesel dengesini alt üst ediyorsunuz. Özellikle büyük kapasiteli disklerde bunu yapmayın, çünkü test etmesi de zor, düzeltmesi de zor. Benim disk ucuz kurtulmuş, diski çöpe de atabilirdim.

Her ne yapacaksanız disk kapalıyken yapın arkadaşlar.

Ucuz atlatmışsınız 😀 benim de çalışan harddisklerle oynama fetişim var sanırım anlıyorum sizi 😁

Bu arada 2.5'ler epey sağlam. 3.5 disklerin plakaları daha kalın ve fazla olduğundan o kuvvete karşı çıkmaya çalışırsanız fizik de öyle ders veriyor maalesef

Ekran görüntüsü 2022-09-25 215821.png
 
Normalde 3.5 inc disklerden nefret ederim. Titreşim, gürültü, çat çut sesler falan... İlk defa helyum disk denediğim için, içinden gelen klik klik sesleri hoşuma gitmişti. Oh dedim helyum iyiymiş sanki. Sesten yola çıkarak birde havada yüzdüreyim dedim, bakayım tepkisi ne olacak. Herşeyin kötüye gideceğini anladığım ve vazgeçtiğim saniyeler zaten harddisk o saniye cevabını verdi :)

Hazır konu açılmışken sormak istediğim bişey var ve canımı çok sıktı.
Evet diskte hata yok fakat bu "G-sense Error Rate" değeri sürekli yükseliyor. Bu niye olur ?
Veri okurken değil sadece veri yazarken yükselmeye devam ediyor. 5 yıllık diskimde bile bu değer 3 olarak gözüküyor. Şu anda mesela veri yazıyorum, hala artmaya devam ediyor. Disk toplam 38 saattir açık, ve error rate 454 oldu.
ST10000DM0004 model disk kullanan varmı ? Varsa kontrol edebilir misiniz ?
 

Dosya Ekleri

  • dsk.png
    dsk.png
    89,9 KB · Görüntüleme: 121
Son düzenleme:
Geçmiş olsun. G-sense error Rate diske dışarıdan yapılan şok ve sarsıntılar sonucu oluşan hataların sayısı. Diske yazında kendinde belirttiğin gibi biraz fetiş yaptığından mütevellit 454 tane hata oluşmuş ki muhtemelen kullandıkça da bunların arttığını görürsün. O hard diske güvenmemeni ve bir daha böyle bir şey yapmamanı tavsiye ederim dostum, ki bence sen dersini almış gibi görünüyorsun. Tekrardan geçmiş olsun, o hard diske dikkat et.
 
Evet bir daha asla ellemem.

Konusu açılmışken son durumu aktarayım. Sürekli yükselen değerler hakkında yurtdışı forumlarda falan bu 'High Fly Writes' ve 'G-sense Error Rate' olayını çok araştırdım. Anladığım şuki; bu yeni bir teknoloji ve bu sensörler çok çok hassas. Bu özelliklerle ilgili testler hala devam ediyor, net bir bilgi yok. Tüm yeni helyum seagate disklerde veri yazıldıkça "G-sense" değeri sürekli yükseliyor. Barracuda, exos, ironwolf hepsinde... Ortak özellikleri hepsi helyum ile dolu olması. Mesela "High Fly Writes" kafanın plakanın üzerinde normalin üstünde uçtuğunu tespit ediyor. Eskiden yazma kafasının plakadan uzaklığını veya yakınlığını ölçeçek bir sensör yoktu. Ve acizane fikrime göre bu "High Fly Writes" özelliği yani kafanın normal yükseliğin dışında uçması olayı eski disklerde dahi tüm disklerde varolan bişeydi. Sadece ölçümü yapılamıyordu. Şimdiye kadar sorun değildi ve bu saatten sonrada çok bir sorun olacağını sanmıyorum. İsterse 1000 kere yüksekte uçmuş olsun, veri yazılırken hata oluştumu oluştu, disk bu hatayı veriyi yeniden yazarak düzetti mi düzeltti. Okey benim için yeterlidir, önemli olan kafalar plakaya değmesin. plakalar çizilmediği sürece çok vahim bir durum söz konusu değil. Zaten SMART kodlarının kendi sitesindeki açıklamalarını ve anlamlarını araştırdığınız zaman göreceksinizki kesin birşey söylemiyor. Yani illaki bir arıza anlamına gelmiyor. Ne olur ne olmaz yedeklerinizi almanız önerilir diyor o kadar. Yedeklerim sağlam görünüyor ve bir bozulma durumu söz konusu değil. 3 sefer diski doldurdum ve tekrar formatladım. Yaptığım testlerde farkettimki "High Fly Writes" değeri ilk 500 - 600 Gb lık veri yazımında belli aralıklarla 1, 2 değer artıyor ve geriye kalan 8.5 TB lık alanda bu değer hiç artış göstermiyor. Küçük boyutlu parça parça dosyalar yazdırılırken bu değer daha hızlı artıyor. Mesela ilk 600GB'lık alanı tamamen doldurduğumda toplamda 3 veya 4 değer artmış oluyor. Ama örneğin 6-8 GB'lık yüksek boyutlu film dosyalarıyla doldurursam bu değer toplamda 1 veya 2 artmış oluyor. Sadece diskin ilk 500-600GB'lık alanında bu böyle. Düşünceme göre belki plakaların dönüşteki titreşiminden kaynaklanıyor olabilir ve diskin merkezine yaklaştıkça titreşim etkisini kaybediyordur diye düşünüyorum.

Diğer sensör 'G-sense error rate' değeri ise diskin hangi bölgesine veri yazarsam yazayım sürekli artıyor. Buna rağmen hiç bir şekilde bozuk sektör yok, aktarım hızında bir değişme yok, arıza yok.

Görünen oki olan şey sadece sensörlerin aşırı derecede hassaslığı. Diskim sıfır ve diski kendi ellerimle bozdum zannettim oysaki tüm seagate disklerin açıklanamayan sorunuymuş bu. Yenisini bile alsam aynı değerleri yine göreceğim.

Şu anki değerlerim
'High Fly Writes' 45
'G-sense Error Rate' 1345

Ama yalan söylemeyeyim 'High Fly Writes' ile ilgili içimde yinede bir endişem var malesef.

Asıl dikkat edilmesi gereken SMART değerleri. (çoğu bozuk sektör arızası)

Reallocated Sectors Count
Spin Retry Count
End-to-End error / IOEDC
Reported Uncorrectable Errors
Command Timeout
Reallocation Event Count
Current Pending Sector Count
Uncorrectable Sector Count
 
Evet bir daha asla ellemem.

Konusu açılmışken son durumu aktarayım. Sürekli yükselen değerler hakkında yurtdışı forumlarda falan bu 'High Fly Writes' ve 'G-sense Error Rate' olayını çok araştırdım. Anladığım şuki; bu yeni bir teknoloji ve bu sensörler çok çok hassas. Bu özelliklerle ilgili testler hala devam ediyor, net bir bilgi yok. Tüm yeni helyum seagate disklerde veri yazıldıkça "G-sense" değeri sürekli yükseliyor. Barracuda, exos, ironwolf hepsinde... Ortak özellikleri hepsi helyum ile dolu olması. Mesela "High Fly Writes" kafanın plakanın üzerinde normalin üstünde uçtuğunu tespit ediyor. Eskiden yazma kafasının plakadan uzaklığını veya yakınlığını ölçeçek bir sensör yoktu. Ve acizane fikrime göre bu "High Fly Writes" özelliği yani kafanın normal yükseliğin dışında uçması olayı eski disklerde dahi tüm disklerde varolan bişeydi. Sadece ölçümü yapılamıyordu. Şimdiye kadar sorun değildi ve bu saatten sonrada çok bir sorun olacağını sanmıyorum. İsterse 1000 kere yüksekte uçmuş olsun, veri yazılırken hata oluştumu oluştu, disk bu hatayı veriyi yeniden yazarak düzetti mi düzeltti. Okey benim için yeterlidir, önemli olan kafalar plakaya değmesin. plakalar çizilmediği sürece çok vahim bir durum söz konusu değil. Zaten SMART kodlarının kendi sitesindeki açıklamalarını ve anlamlarını araştırdığınız zaman göreceksinizki kesin birşey söylemiyor. Yani illaki bir arıza anlamına gelmiyor. Ne olur ne olmaz yedeklerinizi almanız önerilir diyor o kadar. Yedeklerim sağlam görünüyor ve bir bozulma durumu söz konusu değil. 3 sefer diski doldurdum ve tekrar formatladım. Yaptığım testlerde farkettimki "High Fly Writes" değeri ilk 500 - 600 Gb lık veri yazımında belli aralıklarla 1, 2 değer artıyor ve geriye kalan 8.5 TB lık alanda bu değer hiç artış göstermiyor. Küçük boyutlu parça parça dosyalar yazdırılırken bu değer daha hızlı artıyor. Mesela ilk 600GB'lık alanı tamamen doldurduğumda toplamda 3 veya 4 değer artmış oluyor. Ama örneğin 6-8 GB'lık yüksek boyutlu film dosyalarıyla doldurursam bu değer toplamda 1 veya 2 artmış oluyor. Sadece diskin ilk 500-600GB'lık alanında bu böyle. Düşünceme göre belki plakaların dönüşteki titreşiminden kaynaklanıyor olabilir ve diskin merkezine yaklaştıkça titreşim etkisini kaybediyordur diye düşünüyorum.

Diğer sensör 'G-sense error rate' değeri ise diskin hangi bölgesine veri yazarsam yazayım sürekli artıyor. Buna rağmen hiç bir şekilde bozuk sektör yok, aktarım hızında bir değişme yok, arıza yok.

Görünen oki olan şey sadece sensörlerin aşırı derecede hassaslığı. Diskim sıfır ve diski kendi ellerimle bozdum zannettim oysaki tüm seagate disklerin açıklanamayan sorunuymuş bu. Yenisini bile alsam aynı değerleri yine göreceğim.

Şu anki değerlerim
'High Fly Writes' 45
'G-sense Error Rate' 1345

Ama yalan söylemeyeyim 'High Fly Writes' ile ilgili içimde yinede bir endişem var malesef.

Asıl dikkat edilmesi gereken SMART değerleri. (çoğu bozuk sektör arızası)

Reallocated Sectors Count
Spin Retry Count
End-to-End error / IOEDC
Reported Uncorrectable Errors
Command Timeout
Reallocation Event Count
Current Pending Sector Count
Uncorrectable Sector Count

Konuyu açmanızın üzerinden 9 aydan fazla zaman geçmiş. "G-sense Error Rate" değeri istikrarlı biçimde artmaya devam etti mi? Ve diskinizi hala sorunsuz kullanıyor musunuz? Bu durumu laptopa taktığım 2 TB'lık yeni harddiskte ben de yaşamaya başladım. Dosya okurken değil ama yazarken, özellikle de torrent indirirken artma oluyor. Sizin deneyiminizden bunun arıza habercisi olup olmadığını öğrenmek istedim. Ona göre veri kaybı yaşamadan o diski pasif yedekleme vs. işlerine çekerek başka disk ya da SSD ile değiştirmeye çalışacağım.
 

Yeni konular

Geri
Yukarı