IPS Panel Nedir?

Kısaca ilk tanım: IPS (In-Plane Switching) panel, 1996 yılında TN (Twisted Nematic) panelin berbat olması gerekçesiyle geliştirildi.

IPS paneller geniş görüş açısı ve renk kalitesi ile gerçeğe en yakın görüntü sunan panellerden birisidir. Görüş açısının değişmesine rağmen, kayıpsız ve canlı renk sunan IPS panel, TN panel gibi derinlik algısını yitirmeden gerçekçi görüntüyü sağlar. Düşük enerji tüketimi yüzünden telefon, tablet ve dizüstü bilgisayarlarda yaygın olarak kullanılır.


Çözünürlük, yenileme hızı, tepki süresi gibi aynı özelliklere sahip IPS panel ve TN panel arasındaki farklardan birisi; IPS panelin daha net/berrak görüntü sunmasıdır.

IPS panel tıpkı TN, VA ve PLS gibi TFT-LCD panel çeşididir. Yıllardır geliştirilen IPS panel, her gelişme sonucu kendi içinde çeşitlere ayrılmıştır.

IPS panelin TN panele kıyasla bir başka artısı daha; aynı parlaklık seviyesinde, daha zengin/canlı görünmesidir.


TN panele tam karşıdan bakılsa bile; ekranın sadece gözünüze 90 derece gelen kısmı normal görünür. Siz fark etmeseniz de ekranın diğer kısımlarında çok az kayıplar meydana gelir. Bunu IPS panel ile karşılaştırdığınızda farkı net olarak anlayabilirsiniz.

Eğer TN panele sahip bir monitörünüz varsa; bunu bizzat kendiniz deneyebilirsiniz. Bu fark kamerada çok belli olmuyor. O yüzden paint'ten siyah bir resim oluşturuyoruz. Siyah resmi tam ekran yapıyoruz ve her zaman ki gibi monitörümüze bakıyoruz. Monitöre tam karşıdan orta kısım hizalandığında, sol ve sağ taraflarda siyahın tonunun değiştiğini fark edebilirsiniz. Monitörün tam karşısından sol kısmına baktığımızda da orta kısımda bozulma oluyor ve sağda daha çok oluyor...

Hangisi IPS panel?

1.


2.


3.

Elinize sağlık hocam. Bütçeye göre monitör önerisi gibi bir konu oluşturabilir misiniz?

AS-IPS gibi IPS panel çeşitlerinden bahsetmemişsiniz hocam. Ben de bir alıntı ile anlatmaya çalışayım.

• S-IPS; “Super IPS” IPS teknolojisindeki ilk büyük gelişmedir. Tepki süresi ve üretim maliyetini düşürmek için geliştirilen bu teknolojiyi günümüz cihazlarında sıkça görebilirsiniz. Hatta S-IPS piyasada en çok görülen IPS paneldir diyebiliriz.
• AS-IPS; “Advanced-Super IPS” yani gelişmiş süper IPS. Bu IPS paneller piyasada çok görülmedi. Fakat NEC tarafından 20WGX2 ürününün de kullanıldı. Rivayetlere göre bu panel ayarlanmış özel üretim bir paneldir. Ayrıca bu panelin piyasadaki en iyi bir tepki süresine sahip IPS panel olduğu söylenmektedir.
• H-IPS; Yeni nesil S-IPS panel. Piksel hizalanması biraz farklıdır. Yatay olarak ayarlanmış bu hizalanma sonucu panele “Horizontal IPS” yani “Yatay IPS” denmiştir. Ufak bir elektrot ile pikseller düz yatay çizgiler olarak ayarlanmıştır. Modern IPS panelleri yakından incelerseniz genelde H-IPS piksel yapısında olduğunu görürsünüz.
• e-IPS; Günümüzde kullanılan IPS panellerin en yenisi diyebiliriz. İsmindeki “e” harfinin tam anlamı maalesef hala muamma. Ama “economic” ve ya “enhanced” yani “ekonomik” veya “gelişmiş” anlamına gelebilir. Şahsen bazı modellerinin 8-bit yerine 6-bit renk ve üreticilerin daha ucuz satmasından dolayı “ekonomik” seçeneğini mantıklı buluyoruz. “Gelişmiş” ise sunduğu özelliklere göre pek uymuyor diyebiliriz. e-IPS, H-IPS teknolojisinin alt dallarından birisidir.
• UH-IPS ve H2-IPS; Aslında iki teknolojide birbirine benzer fakat üreticilerin anlaşamaması sonucu farklı isimlendirilmişlerdir. UH-IPS, “Ultra Horizontal IPS” olarak açılır ve H-IPS teknolojisinin alt dallarından biridir. Bu teknolojide alt pikseller daha küçük olduğundan piksel araları normalden daha azdır. UH-IPS de, H-IPS’e göre %18 daha az siyah alan vardır. Bu sayede daha fazla enerji tasarrufu sağlanırken, kontrast ve parlaklıkta gelişmeler olur.
• S-IPS II; S-IPS’in güncellenmiş halidir. UH-IPS gibi bu panelde de %11.6 daha az siyah alan vardır. Aynı iyileştirmeler bu panelde de mevcut. Bu paneli H-IPS’den ayıran en büyük fark geleneksel ok dizilimidir. Bu panel de e-IPS gibi bir alt dal paneldir.
• p-IPS; Bu panelin adı 2010 yılında NEC tarafından verilmiştir. “p” harfinin karşılığı performanstır. Bu panel genelde 24″ – 30″ gibi büyük ekranlarda kullanılmıştır. Aslında p-IPS’de H-IPS’in alt dallarından biridir. Bu panelin ayrıt edici özelliği 8-bit modüle 10-bitlik alıcı (8-bit+AFRC) kullanarak 10-bit’e kadar renk alabilmesidir. 1.07 milyar renk paleti sunmasına rağmen renk derinliği 16.7 milyonda (8-bit) kalmıştır. Ayrıca bu paneli tam anlamıyla kullanmak için Dual-DVI veya DisplayPort çıkışınız olması gerekmektedir.

Eline sağlık hocam, yine döktürmüşsün.
1. Resimdeki 2. resim sanıyorum IPS, bana daha canlı geldi.
LG 24MP59G-P 24-Inch Gaming Monitor with FreeSync (2017) bu monitör Türkiye'de olsaydı alacağım bir modeldi.

105993 dedi:

Elinize sağlık hocam. Bütçeye göre monitör önerisi gibi bir konu oluşturabilir misiniz?

Genişletmek için tıkla...

Sabitlenmediği sürece konu kısa sürede kaybolup gider. Ayrıca piyasa hızlı değişiyor. Ben herkese hitap etmesi açısından, konuyu basitleştirerek kısa ve sade anlatmaya çalışıyorum. Bu şekilde akılda kalır ve birey kendi monitörünü kendi seçebilir. En önemlisi de Hz ve ms'den çok çok daha fazla seylerin olduğunun farkına varır. Böylece merakı kabarır ve araştırmaya koyulur. Hiç olmadı mantıklı sorular sorar.

@GCN gene döktürmüşsün dostum, eline sağlık.
TN panellerde çok rahat 144 Hz hatta 240Hz'lere çıkılırken, IPS paneller genelde 60Hz'de kalıyor. Hem IPS panel hem yüksek yenileme hızına sahip monitör istedik mi de bizim gibi ölümlü insanların ulaşamayacakları fiyatlarda oluyorlar. Bunun sebebi nedir? Üreticilerin satış stratejisi mi yoksa IPS panellerin temelinde bunu zorlaştıran bir etmen mi mevcut?
Birde müthiş cahilce bir soru soracağım, umarım hakaret olarak algılamazsınız fakat merak ettim doğrusu. 8 bit IPS panel ile 10 bit TN panel aynı görüntü kalitesini mi sunar? Hangisi daha avantajlıdır?

IPS panellerde Hz. arttırmak oldukça maliyetli oluyor sanırsam. Ondan dolayı olabilir.

ozgurcan112 dedi:

Birde müthiş cahilce bir soru soracağım, umarım hakaret olarak algılamazsınız fakat merak ettim doğrusu. 8 bit IPS panel ile 10 bit TN panel aynı görüntü kalitesini mi sunar? Hangisi daha avantajlıdır?

Genişletmek için tıkla...

Cahilce mi? Bence gayet mantıklı. İşin aslı şu; gerçek 10 bit TN panel yok.

Hatta gerçek 8-bit bile yok, sahte 8-bit değil ama yarı gerçek diyebiliriz.

Normalde TN paneller 8-bit renk sunamıyor. Fakat hile yaparak 8-bit'miş gibi 16.2(16.7 değil) milyon rengi sunabiliyor. Sunabiliyor ama doğru şekilde değil, hile var hile, yani aşılamaz bir şeyin etrafından zekice dolaşmışlar. İşin teknik detayı harika...

Birkaç gün önceye kadar IPS panel monitör kullanıyordum şimdi 144Hz FreeSync bir monitöre geçtim renk kalitesi olarak gerçekten IPS panel ile arasında fark var fakat 144Hz oluşundan dolayı oyunlar daha akıcı özellikle FPS oyunlarında çok fark ediyor. Eğer film ve günlük işler için monitör arıyorsanız IPS panelli monitörler gerçekten çok iyi hem geniş görüş açısı hem renk kalitesinden dolayı sizi üzmez. Benim gibi genellikle oyun oynuyorsanız TN panel ve yüksek Hz'li bir monitör çok daha iyi bir seçim. IPS panel ve yüksek Hz'li monitörler çok pahalı maalesef.

ozgurcan112 dedi:

TN panellerde çok rahat 144 Hz hatta 240Hz'lere çıkılırken, IPS paneller genelde 60Hz'de kalıyor. Hem IPS panel hem yüksek yenileme hızına sahip monitör istedik mi de bizim gibi ölümlü insanların ulaşamayacakları fiyatlarda oluyorlar. Bunun sebebi nedir? Üreticilerin satış stratejisi mi yoksa IPS panellerin temelinde bunu zorlaştıran bir etmen mi mevcut?

Genişletmek için tıkla...

TN paneller özünde 6-bit, çoğu TN panel 6-bit + FRC ile sahte 8-bit panel haline geliyor. Birde yarı gerçek 8-bit paneller var. Gerçek 8-bit panel 16.7 milyon rengi yüksek doğrulukta verir.(IPS, PLS...vb) Fakat bu TN paneller; 16.2 milyon rengi bile vermiyor aslında, aslı "olası" 16.2 milyon renk. Bilmem anlatabildim mi? Normalde TN paneller 260 bin civarı renkten fazlasını verebilecek bir teknoloji değil, yapısı gereği bu imkansız. Adamlar nasıl yapmış ise etrafından dolaşmış, bu konu öyle bir şey ki ayrı konu açık uzun uzun detaya girmek gerekir ve kimse bir şey anlamaz... Buraları boş ver! Anlayacağın şu ki 20. yüzyıldan kalma bir teknolojiyi evirip çevirip kullanıyoruz. Misal 80 model orta sınıf otomobili 2017'de üretmek ne kadar zor olabilir? Bu otomobile Bugatti motoru takılabilir mi? Takılamaz! Motor kasaya uyacak mı? Taksan bile her şey kusursuz uyum sağlayıp 400km/s hızda otomobil bütünlüğünü koruyabilecek mi? İşte bu gibi teknik ve fizik kuralları gereği TN panel daha fazla geliştirilemiyor. veriyorlar Hz'i veriyorlar ms'yi... Belki yine bulurlar bir şey de hadi bakalım. 1ms yerine 0.1ms yapsalar deli satarlar, sonuçta her malın bir kör alıcısı vardır derler...

Bu uzun yazıdan sonra IPS panel niye pahalı diye açıklama gereği duymuyorum. Hem üşendim, hem de anlamışsındır sanırım. Aslında pahalı bir şey yok, pahalı olan Türkiye ve ucuz olan TN.

O kadar da fark yok aslında?

• AOC AGON AG271QX - 1440p - 144Hz - FreeSync -TN panel = 2.900 TL
  
• Asus MG279Q - 1440p - 144Hz - FreeSync - AH-IPS panel(en gelişmiş IPS türevi) = 3.000 TL