Rehber Monitör incelemesi nasıl yapılır?

Bu konuyu açarken aslında kendi monitörüm MSI Optix MAG301RF incelemesini yapmaya niyetlenmiştim.
Ancak çok talep olduğu için fiyatı çok uçuk... Bu yüzden, model incelemesi yapmak yerine genel bir inceleme rehberi yapmamın daha faydalı olacağını düşündüm.
Bu rehber, size monitörünüzü ilk aldığınızda dikkat etmeniz gereken şeylerde ve monitörlerinizin dilini anlamakta böylece en stabil ayarı yapmanıza eşlik edecek.

Kendi monitörümle başlıyorum:

Ghosting testi:
MSI-Optix-MAG301RF-2.jpg

İlk testimizde çıplak gözle fark edilmiyor ancak sağdaki zoomladığımız halleriyle gölgelenmeyi görebiliyoruz yani her monitörde ghosting olur, önemli olan soldaki gibi çıplak gözle hissedilmeyecek derecede olmasıdır.
Ayrıca overshoot hata oranı biraz yüksek yazıyor. O nedenle, resmin sağ alt köşesinde bulutumsu gölge görebilirsiniz.
Onun adı inverse ghosting'tir ve genelde OverDrive ayarlarının çok aşırıya kaçmasından dolayı oluşur.

OverDrive ayarını biraz düşürelim:

MSI-Optix-MAG301RF-1.jpg

Gördüğünüz gibi OverDrive ayarını daha dengeli bir seçeneğe alınca overshoot hata oranı fark edilmeyecek derecede azaldı.
Dolayısıyla diğer testte belirgin bir şekilde gözüken inverse ghosting artık gözükmüyor.


Gelin bunu bir de tablolarla gözlemleyelim. Bir sürü sorunu olduğu için önermediğim ASUS TUF VG259QM monitörünün tabloları:

OverDrive 100:
tables-max-100-large.jpg


OverDrive ayarını 60'a düşürdüğümüzde oluşan tablo:

tables-max-60-large.jpg

Tabii ölçüm aletiniz olmadan bu listeleri çıkartamazsınız bu listeler sadece daha iyi anlamanız için bir örnek.
Burada anlatmak istediğim şey; en hızlısı her zaman en iyisi değildir. Kullanım amacınıza ve göz zevkinize göre ayar yapın.

Homojenlik testlerine gelelim
; bu konuda IPS panellere dikkat etmek gerekiyor. IPS glow ile ışık sızmasını karıştırmayın. Gördüğünüz parıltı görüş açılarına göre değişiyorsa IPS glow, değişmiyorsa panelden arka ışık sızmasıdır. IPS glow fazla olmadıkça bir kusur olarak görülmezken ışık sızması her türlü kusur olarak görülür.
IPS glow fazla olmamasına rağmen sizi rahatsız ediyorsa düşük parlaklıkta kullanabilirsiniz.
Siyah homojenlik testi:
WhatsApp Image 2023-05-22 at 09.26.33.jpeg

Kullandığım monitör IPS panel olduğu için doğal olarak IPS glow var ancak kesinlikle rahatsız edici bir seviyede değil.

Gri homojenlik testi:
WhatsApp Image 2023-05-22 at 09.40.03.jpeg

Gri tonu %50 iken çıkan sonuç gayet de tatmin edici. Bu testte kreme daha çok benzeyen veya soluk gri gibi tatmin etmeyen görünümler veren monitörler var.

OLED ekranlarda daha çok gri homojenlik konusunda tutarsızlık sorunları yaygındır. Resimli örneğini paylaşmam gerekirse:
20170715_011135488_iOS.jpg

Not: OLED homojenliğini %5 gri tonlamada test ediniz.

Ve son olarak kontrast ve renkleri ele alalım: Başlamadan önce size şunu söylemek istiyorum; kontrast ve renk ayarlarını kendi göz zevkinize göre yapın.
Kontrast ve renkleri aletsiz ölçemezsiniz ancak elinizde aynı panel teknolojisini kullanan ve kalitesine güvendiğiniz bir görüntüleme cihazıyla karşılaştırma yapabilirsiniz. Ben M2 Air ile karşılaştırma yaptım:
WhatsApp Image 2023-05-22 at 06.49.30.jpeg

WhatsApp Image 2023-05-22 at 06.49.31.jpeg

M2 Air'de kullandığım renk profili Rec. ITU-R BT. 709-5 ve çok başarılı bulduğum bir profil. Monitörümün kontrastı ve renkleri M2 Air'in ekranıyla neredeyse aynı gözüküyor. Bu da benim göz zevkime uyum sağladığını gösterir.

Testleri yaparken kullandığım sitelerden bazıları:

#1 - Ölü piksel testi:

Ölü pikselin nasıl bir şey olduğunu bilmiyorsanız ölü pikselleri simüle ederek öğrenebilirsiniz:
Ölü piksel sayısını ve ölü piksel rengini ayarlayabiliyorsunuz.

Eğer monitörünüzde ölü piksel tespit ederseniz şu araçla şansınızı deneyebilirsiniz:
Ölü piksel durumunda garanti koşulları için monitörünüzün üreten firmanın sitesinin garanti kısmını ziyaret ediniz.

#2 - Ghosting testi:
Not: Rahatsız edici bir seviyede ghostinge sahipseniz yukarıda anlatıtklarım dışında kontrastı görüntü bozulmayacak şekilde düşürebildiğiniz kadar düşürmeyi deneyebilirsiniz.

Ghosting testi nasıl yapılır bilmeyenler için örnek bir video:
Bu içeriği görüntülemek için üçüncü taraf çerezlerini yerleştirmek için izninize ihtiyacımız olacak.
Daha detaylı bilgi için, çerezler sayfamıza bakınız.


#3 - Homojenlik testleri:

Siyah homojenlik için:
Gri homojenlik için:
Not #1: Bu testleri yaparken parlaklıklarınızın yüksek olmasına dikkat edin.
Not #2
: Gri homojenlik için paylaştığım EIZO sitesini; gama, görüş açıları, gradyantlar gibi şeyleri test etmek için de kullanabilirsiniz.

Bonus:
Teklemeler, yırtılma ve dalgalanma testi:
Not: Modu ayarlamayı unutmayın. Titreme (flickering) varsa Sync teknolojilerini kapatın.

Tavsiye ettiğim monitör inceleme sitelerinden bazıları:


Çok önemli not: Monitörünüz bu sitelerin incelediği kalitede olmayabilir. O yüzden verdikleri ayarlar ve özellikle Rtings'in paylaştığı ICC profilleri sizde güzel gözükmeyebilir. Bu sitelerin incelediği monitörler ortalama kalitededir fakat aynı model de olsa hiçbir monitör aynı kalitede değildir. Sadece aralarındaki fark, hissedilmeyecek derecededir.

Monitör özelliklerine bakmanız için tavsiye ettiğim siteler:

Monitörünüzde bir sıkıntı var ama hiçbir yerde çözüm bulamıyor musunuz? O halde buraya bakınız:
Bu forumda çözülebilir durumda olan her şeye bir çözüm bulabiliyorsunuz.
 
Son düzenleyen: Moderatör:
Overdrive tablolarını incelerken BFI ya da VRR açık ya da kapalı olduğuna dikkat edilmesi gerek. Bu modlar bazı monitörlerde overdrive performansını doğrudan etkiliyor. RTINGS sitesi test methodolojisini inceleyerek hangi ayarlarda test edildiğini öğrenip, birebir aynı ayarlarda sonuçlarınızı kıyaslayabiliyorsunuz.

RTINGS ayrıca bu monitörler için sadece tepkime süresi değil giriş gecikmesi içinde test yapıp bunları her mod için ayrı ayrı not düşüyor, bu açıdan inanılmaz faydalı.

Bunun dışında 1ms tepkime süresi olayı ise klasik pazarlama yalanı. Bunu not düşmek bence önemli. Oradaki OD100 overdrive tablosu ürünü satarken ''1ms'' yalanını bilmeyenlere yutturabilmek için. 240Hz için 4-5ms ortalama tepkime süresi gayet ideal.

Tonla konu açılıyor ''nasıl 1ms açarım'' türevinden. Zowie 2546K bile bu 4-5ms aralığında çalışan bir panel. Her şey tepkime hızı değil. OLED paneller bile gerçek 1ms altı tepkime sürelerine rağmen bazı konularda DYAC/PureXP tarzı BFI teknolojileri ile yarışamıyorlar.

Her şey tepkime süresi değil ve bu konuda bence bu bilincin ortalama kullanıcılara ısrarla, üzerine basa basa aşılanması gerek.
 
Overdrive tablolarını incelerken BFI ya da VRR açık ya da kapalı olduğuna dikkat edilmesi gerek. Bu modlar bazı monitörlerde overdrive performansını doğrudan etkiliyor.
İki modu da test etmekte fayda var çünkü rekabetçi oyunlarda BFI kullanılırken hikayeli oyunlarda VRR kullanılır.
RTINGS sitesi test methodolojisini inceleyerek hangi ayarlarda test edildiğini öğrenip, birebir aynı ayarlarda sonuçlarınızı kıyaslayabiliyorsunuz.

RTINGS ayrıca bu monitörler için sadece tepkime süresi değil giriş gecikmesi içinde test yapıp bunları her mod için ayrı ayrı not düşüyor, bu açıdan inanılmaz faydalı.
Size gelen monitör, RTINGS ekibinin incelediği monitörün kalitesinde olmayabilir veya daha kaliteli olabilir. O yüzden onların her verdiği ayarı yapmak yerine kendi ayarlarınızı yapmanız daha iyi olabilir. Yazımda bu konuya değindim zaten bkz:
Çok önemli not: Monitörünüz bu sitelerin incelediği kalitede olmayabilir. O yüzden verdikleri ayarlar ve özellikle Rtings'in paylaştığı ICC profilleri sizde güzel gözükmeyebilir. Bu sitelerin incelediği monitörler ortalama kalitededir fakat aynı model de olsa hiçbir monitör aynı kalitede değildir. Sadece aralarındaki fark fark edilmeyecek derecededir.

Bunun dışında 1ms tepkime süresi olayı ise klasik pazarlama yalanı. Bunu not düşmek bence önemli. Oradaki OD100 overdrive tablosu ürünü satarken ''1ms'' yalanını bilmeyenlere yutturabilmek için.
Bahsettiğin OD100 tablosu sadece overdrive ile overshoot ve ghosting ilişkisini anlatabilmek için bir örnek.
Ayrıca firmaların verdiği değer 0 to 20 oluyor genelde. Onun düşük çıkması için de Overdrive'i 100'e çekmeye gerek yok çünkü çok kolay geçiş zaten kullanıma da pek etkisi olmayan bir şey 0 to 20 yani firmaların verdiği değerlere kesinlikle aldanmamak gerekiyor.
OLED paneller bile gerçek 1ms altı tepkime sürelerine rağmen bazı konularda DYAC/PureXP tarzı BFI teknolojileri ile yarışamıyorlar.
Sadece panel tepkime süresine bakmayınız. Giriş gecikmesi de önemli bir etkendir ve işin içine girince OLED modellerden daha hızlı olan monitörler mevcut.
Her şey tepkime süresi değil ve bu konuda bence bu bilincin ortalama kullanıcılara ısrarla, üzerine basa basa aşılanması gerek.
Eimden geldiğince bunu aşıladım zaten bkz:
Burada anlatmak istediğim şey; en hızlısı her zaman en iyisi değildir. Kullanım amacınıza ve göz zevkinize göre ayar yapın.

Elinize sağlık.
Teşekkürler.
M2 paneli ile karsilastirmaniz makaleyi zenginleştirmiş. Ellerinize sağlık.
M2 Air'in panelin başarılı buluyorum ancak Rec.709 profiI de çok etkiliyor. Teşekkürler.
Çok sağlam bir konu.
Son konun, adios amigo!
Teşekkürler.
Daha çok yelken açılacak denizler var. Hasta la vista, amigo!
Elinize kolunuza sağlık hocam.

o7........
Teşekkürler hocam.
Çok bilmişlerin balonu patladı🎈

Monitörlerin orgenerali.
Teşekkürler hocam ancak bu kadar yüceltmenize gerek yok. Mütevazilik her zaman iyidir.
Özleyeceğim hocam sizi.

Umarım hayat sizin için hep iyi olur.
Teşekkürler hocam.

Umarım hayat hepimiz için güzel olur.
 
Son düzenleme:

Yeni konular

Geri
Yukarı