Can Çeralp
Hectopat
- Katılım
- 1 Eylül 2018
- Mesajlar
- 1.226
- Çözümler
- 17
Bir kaç düzeltme:Shao tarafından yazılmış linki okudum, anlaması zaten zor bir konuyu iyice karıştırıp çorba yapmış. Birkaç hatasını gösterip neden bazı şeyleri yanlış anladığını göstereceğim.
Monitörün GtG gecikme değeri ile aldığımız FPS tamamen farklı şeyler ve oluşturduğu gecikme de farklı bir durum. Bakın bu girdi gecikmesinin zinciri ve bu gecikmeyi oluşturan bütün elemanları gösteriyor:
Eki Görüntüle 427232
Bir monitörün Hz değeriyle GtG değerinin ikisi de farklı gecikmelere sebep olur. Hz değerini doldurmak için almanız gereken FPS bilgisayarınızdan kaynaklanan gecikmedir. Örneğin 60 Hz bir monitörde saniyede 60 kare işlemek için geçen sürenin büyük kısmı ekran kartından kaynaklanır ve genelde ilk darboğazı ekran kartı yapar. Girdi cihazlarını atlıyorum, "bilgisayar" kısmına geliyorum. Şöyle gösterebiliriz:
Eki Görüntüle 427236
Bu üstteki tablomuzun "bilgisayar" kısmı. Bu kadar sürede 100 FPS işledik diyelim. Bundan sonra "görüntü aracı" kategorisine geliriz. Çok kötü bir senaryoda şöyle bir gecikme ile karşılaşabilirsiniz:
Eki Görüntüle 427238
"Bilgisayarın" kare çizerken yarattığı gecikmeye (buna isterseniz frametime diyin, fark etmez.) monitörün GtG değerini (üstteki resmin en solundaki, response time = GtG değeri) eklemeniz gerekiyor. Bu değerler optimize olsun ya da olmasın yine de ghosting ile karşılaşmanız mümkün. 0 ms GtG değerine sahip bir monitörde dahi ghosting gibi sorunlarla karşılaşabilirsiniz. GtG değeri ile aldığınız FPS arasında bir bağ yok.
Attığınız linkteki kişi hiçbir rasyonel kanıta dayandırmadan Battle(non)sense'in grafiklerinin hatalı ölçüm olduğunu ve söylediklerinin saçmalıık olduğunu belirtmiş. Böyle bir şey iddia edecekseniz bunu kanıtlamanız gerekir. Battle(non)sense birçok oyun firmasıyla beraber çalışmış birisi, yanlış olduğunu düşünüyorsanız en azından kanıtlarla gelmelisiniz, "yanlış hissettirdiği" için yanlış olduğunu söyleyemezsiniz.
Yazdığı yazıda birçok hatalı kısım var ve üstelik Frametime Analysis kısmı gerçek bir fiyasko. Reklam firmaları gibi çalışıp kendi grafiklerinde farklı ölçekler kullanmış. Bir de şu alıntıyı okuyun:
Ben birçok rekabetçi oyunda %0.05 gibi yüzdelere girmeyi başarmış bir oyuncu olarak söylüyorum, fare gecikmesini "hissetmeyeceksiniz" demek gerçekten aptallıktır. Üstelik arkadaş bile bu gecikmeyi fark ettiğini belirtiyor. Bu bir cümle söyleyip sonra "ama bla bla bla" demekten farksızdır. Shao keşke şunu söyleseydi: "Vsync kullanmanın yol açtığı gecikmenin farkındayım ama ben yırtılma olmadan oyun oynamak istiyorum." Peki Shao bu rehberde ne diyor? "Vsync kullanmak gecikme oluşturmuyor."
Şimdi size gelelim, yazdıklarınızı cevaplayayım.
İşlemcinin konumuzla alakası yok, oyun oynarken genellikle darboğaz unsuru GPU olacaktır. (İşlemci darboğazı çekmediğiniz bir durumu ele alıyoruz.) "Sonuçlarını daha geç görüntülüyoruz" derken siz de gecikme olduğunu kabul ediyorsunuz
Yahu siz konuyu okumuyor, grafiklere bakmıyor musunuz anlamıyorum ki? Ekranımızın TAZELEME HIZINI AŞAN KARELERİ GÖREBİLİRİZ. Bu durumun 2. avantajı buydu zaten.
144 Hz değerinde 432 FPS alıyorsanız aşağıdaki grafiği görürsünüz, bir saniyede ekranda neredeyse 4 kare var. Görmüyor musunuz bu kareleri?
Eki Görüntüle 427251
Yırtılma konusunda buna dayanan formülü koydum, dediğiniz gibi teknik olarak yırtılma çizgi sayısı artar ama kare yüksekliği azaldığı zaman (yani Hz değerinin üstünde FPS aldığınız zaman) görünürlüğü azalır. Aynı şeyi söylüyoruz ama anlamaktan fazlasıyla uzaksınız.
Optimal frame pacing, %0.1 frametime ile monitörün Hz değerinin aynı olmasını veya daha yukarıda olmasını gerektirir. Input lag adına karelerin arasındaki en düşük gecikmeyi istiyoruz. Monitörün Hz değerini düşürmek istenmeyen bir durum olduğu için FPS değerini yükseltmek aracılığıyla frametime'ı düşürürüz, böylece frame pacing değerini de sağlıklı değerlere çekebiliriz.
Ben bu yazıyı Vsync kullanmayın diye yazmadım. Vsync ve onun daha geliştirilmiş teknolojilerini kullanmak kötü bir şey değil. Ama Vsync gibi araçlar basit monitörlerde gecikmeyi kesinlikle arttırıyor. İnce ayarlı bir Vsync için bile aradaki gecikmeyi gözden çıkarmak için 240 Hz ve VRR destekli monitörler gerekiyor.
Eki Görüntüle 427252
Üstteki grafik bir oyuncu adına kabul edilemez bir durum.
Eki Görüntüle 427253
Aynı testleri 240 Hz değerinde yaptığınız zaman gecikme değerleri kabul edilecek sayılara iniyor. Bu durumda herkes Vsync ile oynayacaktır fakat günümüz şartlarında 240 Hz monitörler fazlasıyla ekstrem. Vsync'ın işe yaradığını kabul ediyorum, zaten hiçbir zaman aksini iddia etmedimSadece getirdiği gecikme çoğu durumda fark edilir durumda ve ben bunu istemiyorum.
HOWTO: Low-Lag VSYNC ON
Sometimes we need VSYNC ON. Here's how to fix lag for VSYNC ON.www.blurbusters.com
1) 75 Hz - 60Hz monitörlerden bahsederken, adam aslında orada GtG'den bahsetmiyor. Yani piksellerin renk değiştirme hızından kaynaklı olan gecikme bu konuların tamamen dışında. Shao da öyle yapıyor zaten.
Eski monitörlerin bazıları (hatta bir çoğu) düşük çözünürlüklerde, normalden daha yüksek Hz'de girdileri kabul edebiliyorlardı. Örneğin 1280x720 @60Hz olan bir ekranı 800x600 yaptığınızda 75Hz'e kadar giriş kabul edebiliyordu. Özellikle renkli yazdım, çünkü bu kabul ettiği şey sadece kablodan gelen girişti. Ekranın kendisi 60 Hz'de görüntü üretmeye devam ediyordu. Çok eski CRT monitörlerde 75, 82, 85 Hz gibi değerler yaygındı, yeni gelen LCD ekranlar da bu geleneği, en azından düşük çözünürlüklerde, biraz daha devam ettirdiler.
Hatta şu an benim evimdeki 3-4 yıllık LG LED TV bile 1024x768'de 75Hz giriş kabul edebiliyor ama ekranın kendisi 60Hz.
Sonuçta, kablodan gelen 75 adet görüntüyü interlacing yöntemine benzer bir yöntemle 60'a düşürüp öyle yayınlıyor burada bahsi geçen ekranlar. Shao'nun bahsettiği de bu.
Bir verinin ekran kabloaundan geçip, ekranda gerçekten görüntü haline gelmesi için geçen sürede oluşan, bu konu dışında tuttuğumuz sabit gecikmeler var. GtG de bunlardan birisi. Hesabı kolaylaştırmak için, kabaca 60Hz'de maksimum 8ms, 120-144Hz'de maksimum 4-6ms, 240Hz'de maksimum 2-4ms alabiliriz.
2) Chris (Battle(non)sense) ile ben de daha önce bir çok konuda konuşma fırsatı buldum. Gerçekten çok bilgili ve ölçüm yapmayı da çok güzel becerebilen birisi. Laboratuvar ölçümü denilen, akademik düzeyde ölçüm kurulumları yapmada çok iyi. Ancak ne bu, ne de başka firmalarla çalışmış olması diyeceği her şeyi doğru olduğu anlamına gelmiyor.
Shao da zaten yanlış dediği her şeyin doğrusunu, mantıksal dayanakları ve kanıtlarıyla beraber yazısının devamında veriyor. Verdiği grafikler reklam gibi değil, bilakis gösterişten uzak, net ve anlaşılır grafikler. Üstüne üstlük, verdiği grafikler de ölecekler farklı farklı olsa bile altlarına yazdığı açıklamalarda sayılarla olayın büyüklüğünü tane tane her grafik için anlatmış. Kimisi görüntüyü daha iyi algılar kimisi sayıları. Shao, herkese göre anlatmış meramını.
3) Shao'nun ikinci alıntısını yaptığınız yerde ise adam stutter ile input lag arasındaki ilişkiyi anlatmış. Gelip size "V-Sync açınca gecikme asla değişmez" gibi bir cümle kurmamış. Yine de buna yakın bir iddiası, var ve bunu da türlü şekillerde kanıtlamış, matematik modellerini öne sürmüş.
Stutter ile input lag arasında gerçekten de doğrudan bir ilişki yok. Eskiden bir oyun 3 adımda işlenirdi:
1- input'ları topla
2- gerekli mantıksal hesapları ve güncellemeleri yap
3- ses ve görüntüyü oluştur.
4 (1) - başa dön..
Her frame için bu 3 adım da tekrarlanır.
Kod yazanlar fark edecektir. Bu 3 madde adım adım işlenir, ve bir adım işleniyor iken diğer iki adım pasif haldedir. Yani kodu işleyen bilgisayar ses ve görüntü oluşturuyorken yeni input'ları kabul etmez.
Bu eskiden böyle idi. DOS zamanında. Sonra işletim sistemleri kendi döngülerini oluşturdular. Böylece oyun o an input toplamasa bile işletim sistemi input'ları topluyor, sırası gelince de oyuna iletiyordu. Böylece input kaybı ya da gecikmesi riski ortadan kalktı (30 küsür yıl önce)
Gelişmeler bununla da kalmadı. Yukarıda bahsettiğim 3 adımlı döngü, 2'ye ayrıldı. 3. adım, yani ses ve görüntüyü oluşturma adımı diğer çekirdeklere aktarıldı. Çünkü son 20 yıldır en kötü işlemci 2 çekirdekli. Böylece oyunun input toplayıp mantık ve yapay zeka hesaplarını yapması bir çekirdeğin görevi; fırsat buldukça gelip en güncel halin görüntü ve sesini oluşturmak bir başka çekirdeğin görevi oldu. Böylece input ile frame tamamen birbirinden ayrılmış oldu. Oyunlar da çok çekirdekli düzene ayak uydurmuş oldu.
Shao da bunu anlatıyor. Stutter, görüntüyü oluşturan birimde oluşan güç yetersizliği. Input ise başka bir işlemci çekirdeğini ilgilendiren bir işlem. Yukarıda anlattığım şeyden dolayı, stutter oluşsa bile input kaybı ya da gecikmesi yaşamazsınız. Zaten stutter her FPS'te oluşabilir. Çözümü de frame pacing'dir. Half Life 1'den daha yaşlı bir oyun oynamayacaksanız durum bu.
4) "İşlemcinin konumuzla alakası yok" demişsiniz ama baya alakası var aslında. V-Sync olsun-olmasin, işlemci ile ekran kartı arasında bir kare kayması vardır. Hatta Shao'nun yazısında da bundan bolca bahşedilmiş. Bir kare çizilirken önce işlemci belli başlı hesaplamaları yapar, bir tarif oluşturur ve sonra bu tarifi ekran kartına gönderip "çiz" der. Dolayısıyla, işlemci ekran kartından "en az 1 kare" öndedir. 1. görüntüyü hesaplar, ekran kartına gönderir, o esnada 2. karenin hesaplarını yapmaya başlar. Böylece aralarında bir kare zaman farkı oluşur.
Nvidia, bu farkı 3 kareye kadar arttırır bazı oyunlarda. AMD'de sabit 1'dir. Flip queue size, ahead rendering, pre rendered frames gibi ibareler gördüyseniz bunlar işlemci ile ekran kartı arasındaki kare farkını anlatan terimlerdir. V-Sync açıkken oluşan, sadece ekran kartını ilgilendiren gecikmeden farklı bir gecikmedir. Konumuzla da alakası vardır.
Çünkü "en iyi senaryoda bir kare, işlemci - ekran kartı arasında, bir kare de V-Sync tarafından yenilse; bir oyunun en düşük gecikme süresi 2 karedir" gibi bir tez üretmek mümkündür.
5) Sizin sözünüz: "Ekranımızın TAZELEME HIZINI AŞAN KARELERİ GÖREBİLİRİZ"
Benim sözüm: "ekranın bir tazeleme süresi boyunca ekranda 4 farklı görüntüye ait parçalar var".
Siz diyorsunuz ki "ekranda 4 kare aynı anda var", ben diyorum ki "ekranda 4 kareye ait parçalar aynı anda var". Bence benimki daha doğru. Hatta sizin verdiğiniz diyagrama bakan herkes benim daha doğru olduğumu söyleyecektir. Yani yazdıklarınızı okuyorum, ama siz benimkini tam okumamışsınız.
6) Sanırım siz beni anlamaktan baya uzaksınız. "Frametime düşünce frame pacing sağlıklı değerlere çekilir" demişsiniz. Alakası bile yok. Sizin algınız yüksek FPS'te azalıyor diye matematiksel olarak frame pacing'in sağlıklı olduğunu iddia etmeniz yanlış. Kusursuz şekilde 2 saniye boyunca 60'şar FPS elde edip her saniyesinde çok farklı frame pacing değerlerine sahip olabilirsiniz. Sonuçta göz görmese bile beyin kusurlu frame pacing'i hisseder.
Sözün özü;
1) V-Sync çok küçük bir miktar gecikme arttırabilir. Ancak bu değer gerekli ayarlarla minimumda tutulabilir, hatta rekabetçi oyun oynamak bile mümkündür. Ayarlama yapılmadan düz V-Sync ile ise gecikme süreleri çok yüksektir, pratik değildir.
2) FPS'in ekran Hz'ini geçmesi halinde avantaj hızla yok olur. Ancak ekran Hz'ini 3'e, 4'e katlayan FPS değerlerinde ölçülebilir avantaj yakalarsınız. Bunun yerine aynı FPS'i alıp daha yüksek Hz'li bir ekrana para harcamak daha karlıdır. Çünkü aynı FPS'te bile yüksek Hz'li ekran gecikmesi daha düşüktür.
3) frame pacing, konfor için çok önemlidir ve ancak işlemci düzeyinde kalibrasyon ile kusursuzluğa ulaşır.
