Rehber NFT Nedir?

Başlamadan önce kısa birkaç şey demek istiyorum. Kendi çevremde NFT ile uğraştığımı duyup beni soru yağmuruna tutan çok kişi olduğu için böyle toplu bir şey yazmak istedim. Yazmışken de Technopat'ta da paylaşayım da belki birkaç kişi görür dedim. Konu "NFT Nedir?" olduğu için NFT nasıl satın alınır, saklanılır gibi sorulara girmedim. 7. kısmı çevremde soran çok olduğu için ve burada da benzer soru geleceğini düşündüğüm için silmedim olduğu gibi bıraktım. Sormak istediğiniz bir şey olursa lütfen çekinmeyin.

1 NFT nedir?​


NFT (İngilizcesi Non-Fungible Token) sınırlı sayıda üretilen, eşsiz token anlamına gelmekte. Çoğu kişi NFT'leri dijitalize edilmiş sanat eserleri olarak zannetse de NFT'ler aslında dijital sanat eserlerinden çok daha fazlasıdırlar. NFT'lere genel olarak dijital sertifika da denilmekte. Bir kişinin bir şeyin asıl sahibi olduğu gerçek hayatta nasıl belli oluyorsa (tapu, fatura vs.), dijital ortamda NFT'ler ile belli oluyor. Peki bu sertifika neyin sertifikası? Herhangi bir şeyin sertifikası olabilir. Hatta ve hatta, bir NFT dijital ortamdaki herhangi bir şeyin sertifikası olabileceği gibi gerçek hayattaki varlıkların da sertifikası olabilir. Ancak NFT'leri detaylı olarak incelemeden önce, tanımda yer alan Token kelimesini ve Tokenların Coinlerden farkı nedir bunlara kısaca değinmek istiyorum.


2 Token ve Coin arasındaki fark nedir?​


Coinlerle Tokenlar arasındaki en büyük fark şu; Coinler kendi blockchain ağlarında üretilip geliştiriliyorlar. BTC, Bitcoin blockchain'inde; ETH, Ethereum blockchain'inde gibi gibi örnekler verebiliriz buna. Kripto ile ilgilenenleriniz PoW ve PoS terimlerini duymuştur. Bir coin PoW (Proof of Work) ise madencilikle, PoS (Proof of Stake) ise staking yöntemiyle kazanılabilir. Ancak, söz konusu tokenlar olduğunda ise bu durum farklı.

Tokenların bağımsız birer blockchaini yoktur. Onlar, var olan blockchain ağları üzerinde üretilip geliştirilirler. Token sahipleri, bu tokenları transfer etmek istediklerinde ilgili blockchain ağının para birimini kullanırlar. Transfer için ise gas fee denilen bir nevi işlem ücreti gerekir. Bu demektir ki ilgili token eğer ETH blockchain'ine bağlıysa transfer için bir miktar ETH gerekir. Ayrıca, çoğu token'ın sabit bir arzı vardır, madencilikle veya staking ile kazanılamazlar. Çoğu kelimesini bilerek kalın harflerle yazdım.

Kısacası: Coinler Fungibledırlar, Tokenlar ise Non-Fungible.


2.1 Fungible vs Non-Fungible​


Coinler (Fungible) aynı blockchain içerisindeki başka bir coin ile aynı fiyata değiştirilebilirler, çünkü aynı blockchain içerisindeki her coin aynıdır. Her zaman için 1 ETH = 1 ETH.

Tokenlara gelelim. Tokenlar değiştirilebilir veya değiştirilemez olabilirler. Değiştirilebilir tokenlar genelde ETH ağının ERC-20 protokolündeki tokenlardır, değiştirilemez (Non-Fungible) olanlar ise çoğunlukla ERC-721'dedirler. NFTlerin çok büyük bir kısmı ETH blockchainine bağlı olarak geliştirildikleri için bu örnekleri verdim, ancak Solana ve Flow gibi farklı blockchainlerde üretilip geliştirilen NFT projeleri de mevcut. Ek olarak, ERC-998 ve ERC-1155 gibi nft üretilen farklı protokoller de var ancak onlara değinmeyeceğim. Çünkü kafanız şimdiden allak bullak olmuş olabilir, ekstra karışıklığa gerek yok şimdilik. ERC-20 (Fungle Tokenlar) ve ERC-721'i (Non-Fungible Tokenlar) bilsek yeterli şu an için.


2.2 Değiştirilebilir Token vs Değiştirilemez Token​


İnternette görüp beğendiğim bir örnekle açıklayacağım bu soruyu. Diyelim ki benden 100 TL borç aldınız. Benden aldığınız o borcu birebir aynı seri numaralı banknotla ödemek zorunda değilsiniz. Hatta isterseniz 2 tane 50 TL'lik banknotla da ödeyebilirsiniz. Burada hiçbir sorun yok. 100 TL = 100 TL. O 100 TL'nin nasıl verildiğinin ne benim için ne de sizin için bir önemi yok, çünkü aynı şeye çıkıyorlar sonuçta. Fungible Tokenları da bu mantıkla düşünebilirsiniz.

Gelelim Non-Fungiblelara. Yine bir örnek, farz edelim ki ben size Faber Castell uçlu kalemimi ödünç verdim. İşiniz bittiğinde doğal olarak siz bana kalemimi iade etmek zorundasınız. Siz bana benden aldığınız Faber Castell kalemi mi iade edersiniz yoksa aynı değerdeki bir Rotring kalemi mi verirsiniz? Tabii ki de Faber Castell olanı. Non-Fungible Tokenları da böyle düşünebilirsiniz.

NFTler benzersizdirler, özellikleri birbirinden farklıdır ve değerleri birbirinden farklı olabilir. Yukarıdaki kalem örneğini tekrardan ele alalım. Dünya üzerindeki tüm kalem markalarının tüm modellerini tek bir NFT koleksiyonu olarak düşünelim. İçerisinde Faber Castell'inden Rotring'ine, Pelikan'ından Mikro'suna her markanın her modeli olsun, ancak her modelden birer tane olmak zorunda. Bu kalemlerden 2 tanesinin aynı fiyatta olması beklenilir bir şey iken görüntülerinin ve özelliklerinin birebir aynı olması olası değil. NFTler de aynı bu şekildeler.


3 NFTler ne işe yararlar ve kullanım alanları nedir?​


NFTlerin kullanım alanlarını sınırlamak mümkün değil, dolayısıyla işlevlerini de sınırlamak mümkün değil. NFTlerin günümüzde bir topluluğa giriş, sosyal statü, dijital marka oluşturma, oyunlarda karakter elde etme ve daha bir sürü birbirinden farklı işlevleri olabiliyor. Hatta bazı NFTler pasif getiri de sağlayabiliyorlar. Bkz. CyberKongz NFT projesi ve $BANANA. Genesis CyberKongz sahibi olan kişiler, sahip oldukları NFT'yi ellerinde tutarak aylık yaklaşık 18 bin $ pasif getiri sahibi olabiliyorlar (tabii ki bu meblağ $BANANA'nın değerine bağlı olarak değişmekte).

NFTlerin başlıca kullanıldığı alanlardan bazılarını aşağıda sıralayacağım. Açıklama yapmadan, popüler olan birkaç proje ismi verip geçeceğim.


  • 3.1 Dijital Kimlikle
  • CryptoPunks, Bored Ape Yacht Club, Cool Cats ve benzeri diğer projeler.
  • 3.2 Online Oyunlar
  • Axie Infinity, Zed Run, CryptoRaiders, Chicken Derby, Riot Racers ve benzeri diğer projeler.
  • 3.3 Online Pazar Yerleri
  • OpenSea, NiftyGateway, AtomicHub, KnownOrigin, MakersPlace, SuperRare, Rarible ve benzeri diğer projeler.
  • 3.4 Dijital Evrenler
  • SandBox, CryptoVoxels, Decentraland, Musee, Upland ve benzeri diğer projeler.
  • 3.5 DAOlar
  • DAO (açılımı Decentralized Autonomous Organization) türkçesiyle merkezi olmayan otonom organizasyon demektir. Daha fazla değinmeyeceğim, isterseniz diye Türkçe bir kaynak linki de bırakıyorum buraya. Ark Gallery, Orange DAO, Meebits DAO, Flamingo DAO ve benzeri diğer projeler.
  • 3.6 Biletler
  • Gelecek organizasyonlarının biletlerini NFT olarak satmaya başlayan bazı kurum ve kuruluşlar var. Bunlar özel bir partiye katılım bileti de olabiliyor, konser bileti de olabiliyor. Oluyor da oluyor. Tek tek isim yazmayacağım, gerek yok.
  • 3.7 Domainler
  • ENS, Handshake, Unstoppable Domains ve benzeri diğer projeler
  • 3.8 1/1 Sanat Eserleri
  • Başlıca 1'e 1 sanatçılar Beeple, Pak, XCOPY, Fewocious, Fvckrender diye gidiyor, çok uzatmadan 5 örnek verdim. Eserleri en çok satan sanatçılara şu linkten bakabilirsiniz. Bu listedeki Pak aslında bir Türk, asıl ismi de Murat Pak. Ufak bir bilgi olsun bu da.
  • 3.9 Müzik NFTleri
  • Audius, Opus ve benzeri diğer projeler.

Not: Birçok kullanım alanı daha mevcut NFTlerin. 3.9'dan 4'e geçmek için sıralamayı burada bırakıyorum.

4 Veriler ve Eğlenceli Bilgiler​

  • Bugüne kadar satılmış en pahalı NFT, Beeple'ın The First 5000 Days isimli sanat eseridir. Dünyaca ünlü Christie's müzayede evinin yaptığı açık arttırmada tamı tamına 69.3 milyon $'a satılmıştır. Müzayede linki.
  • NBA'in ve MLB'nin ardından NFL de NFT projesi çıkartacak. NBA TopShot adlı NFT projesinin linki.
  • En eski NFT projelerinden birisi olan CryptoPunks'a sahip ünlülerden bazıları: Jay-Z (Shawn Carter), Snoop Dogg, Odell Beckham Jr. , Serena Williams, Steve Aoki, Gary Vee, Jason Derulo, Logan Paul vesaire. Ek olarak, şu anda en ucuz CryptoPunk 430 bin $ değerinde.
  • CryptoPunks'tan sonraki en değerli dijital kimlik NFTleri olan Bored Ape sahibi ünlülerden bazıları: Stephen Curry, Shaquille O'Neal (Bored Apelerin alt projesi olan Mutant Ape sahibi esasen) , Mark Cuban, Marshmello, The Chainsmokers, Gary Vee, KSI, Logan Paul, Dez Bryant, LaMelo Ball, Tyrese Haliburton, Josh Hart vesaire. Şu anda en ucuz Bored Ape 137 bin $ değerinde.
  • NFT satışı yapmış bazı takımlar, kurum ve kuruluşlar: Juventus, AS Roma, Atletico Madrid, PSG, Real Madrid, Arsenal, Borussia Dortmund, FC Barcelona, Bayern Munich, Galatasaray, Formula 1, Nike, Vodafone, NFL, NBA, Samsung, Louis Voitton, Ubisoft vesaire.
  • Türk sanatçı Murat Pak, an itibariyle dolar bazında eserleri en çok satış yapmış 2. kripto artisttir.
  • En çok alım satımın yapıldığı NFT pazar yeri olan OpenSea sitesinin 2021 Ağustos ayı ticaret hacmi 3.4 milyar $. Temmuz 2021'de ise bu sayı 325 milyon $ idi. 1 ayda %1000'lik bir artış demek bu. Ek olarak, Ağustos ayında OpenSea platformu aracılığıyla 1.6 milyon adet NFT satışı oldu.
  • Günlük hacim rekoru ise OpenSea platformunda 29 Ağustos 2021'de kırıldı, 24 saat içerisinde site üzerinde 322 milyon $'lık işlem yapıldı.
  • En büyük NFT pazar yeri olan OpenSea'de 2021 Eylül ayında minimum 1 kez işlem yapmış kişi sayısı 281 bin.
  • Twitter'ın kurucusunun ilk tweeti NFTleştirilip açık arttırmayla 2.9 milyon $'a Türk bir işadamına satılmıştı.

5 NFTler hangi formatlarda olabilir?​


Kimisi .jpeg formatında, kimisi .mp3, kimisi .gif vesaire. Herhangi bir sınırlama yok. Video formatında olan da var. Var da var.


6 Sağ tıklayıp kaydedip kendim kullanamaz mıyım bunları?​


Sağ tıklayıp kaydedebilirsin, ancak o NFT'nin asıl sahibi sen değilsen ticari amaçla kullanamazsın. NFTler DMCA ile korunmaktadırlar. Bazı NFT projelerinde telif hakları projenin yaratıcılarındadır (Bkz. CryptoPunks projesinin telif hakları Larva Labs'te), bazı NFT projelerinde telif hakları o NFT'nin sahibinindir (Bored Ape Yacht Club). Ek olarak, sağ tıkla kaydettiğinde bir şeye "sahip" olacaksan eğer neden gidip Mona Lisa'yı sağ tıkla kaydetmiyorsun ki?

7 Bazı Ekran Görüntüleri ve Fotoğraflar​


1_Vjz5fICiB6K5E-QK7rYymg.jpeg3.png1.png2.png
 
Son düzenleyen: Moderatör:
Rehber muazzam olmuş. Çevremde ısrarla sorup meseleyi anlamayan ve tekrar tekrar soranlara kaynak olarak gösterebileceğim bir paylaşım. Bilgi paylaştıkça çoğalır. Elleriniz dert görmesin. 👍👍
 
Rehber muazzam olmuş. Çevremde ısrarla sorup meseleyi anlamayan ve tekrar tekrar soranlara kaynak olarak gösterebileceğim bir paylaşım. Bilgi paylaştıkça çoğalır. Elleriniz dert görmesin. 👍👍

Teşekkürler. Tam olarak o sebeple kaleme aldım bu yazıyı. Çevremde duyup beni soru yağmuruna tutan çok fazla kişi oluyordu. Ancak Türkçe kaynak eksikliği yüzünden eksik noktaları ben tamamlamak zorunda kalıyordum. Artık direkt bu linki atıp geçeceğim, çünkü kendim anlatabileceğim her şeyi anlattım neredeyse :D
 
Başlamadan önce kısa birkaç şey demek istiyorum. Kendi çevremde NFT ile uğraştığımı duyup beni soru yağmuruna tutan çok kişi olduğu için böyle toplu bir şey yazmak istedim. Yazmışken de Technopat'ta da paylaşayım da belki birkaç kişi görür dedim. Konu "NFT Nedir?" olduğu için NFT nasıl satın alınır, saklanılır gibi sorulara girmedim. 7. kısmı çevremde soran çok olduğu için ve burada da benzer soru geleceğini düşündüğüm için silmedim olduğu gibi bıraktım. Sormak istediğiniz bir şey olursa lütfen çekinmeyin.

1 NFT nedir?​


NFT (İngilizcesi Non-Fungible Token) sınırlı sayıda üretilen, eşsiz token anlamına gelmekte. Çoğu kişi NFT'leri dijitalize edilmiş sanat eserleri olarak zannetse de NFT'ler aslında dijital sanat eserlerinden çok daha fazlasıdırlar. NFT'lere genel olarak dijital sertifika da denilmekte. Bir kişinin bir şeyin asıl sahibi olduğu gerçek hayatta nasıl belli oluyorsa (tapu, fatura vs.), dijital ortamda NFT'ler ile belli oluyor. Peki bu sertifika neyin sertifikası? Herhangi bir şeyin sertifikası olabilir. Hatta ve hatta, bir NFT dijital ortamdaki herhangi bir şeyin sertifikası olabileceği gibi gerçek hayattaki varlıkların da sertifikası olabilir. Ancak NFT'leri detaylı olarak incelemeden önce, tanımda yer alan Token kelimesini ve Tokenların Coinlerden farkı nedir bunlara kısaca değinmek istiyorum.


2 Token ve Coin arasındaki fark nedir?​


Coinlerle Tokenlar arasındaki en büyük fark şu; Coinler kendi blockchain ağlarında üretilip geliştiriliyorlar. BTC, Bitcoin blockchain'inde; ETH, Ethereum blockchain'inde gibi gibi örnekler verebiliriz buna. Kripto ile ilgilenenleriniz PoW ve PoS terimlerini duymuştur. Bir coin PoW (Proof of Work) ise madencilikle, PoS (Proof of Stake) ise staking yöntemiyle kazanılabilir. Ancak, söz konusu tokenlar olduğunda ise bu durum farklı.

Tokenların bağımsız birer blockchaini yoktur. Onlar, var olan blockchain ağları üzerinde üretilip geliştirilirler. Token sahipleri, bu tokenları transfer etmek istediklerinde ilgili blockchain ağının para birimini kullanırlar. Transfer için ise gas fee denilen bir nevi işlem ücreti gerekir. Bu demektir ki ilgili token eğer ETH blockchain'ine bağlıysa transfer için bir miktar ETH gerekir. Ayrıca, çoğu token'ın sabit bir arzı vardır, madencilikle veya staking ile kazanılamazlar. Çoğu kelimesini bilerek kalın harflerle yazdım.

Kısacası: Coinler Fungibledırlar, Tokenlar ise Non-Fungible.


2.1 Fungible vs Non-Fungible​


Coinler (Fungible) aynı blockchain içerisindeki başka bir coin ile aynı fiyata değiştirilebilirler, çünkü aynı blockchain içerisindeki her coin aynıdır. Her zaman için 1 ETH = 1 ETH.

Tokenlara gelelim. Tokenlar değiştirilebilir veya değiştirilemez olabilirler. Değiştirilebilir tokenlar genelde ETH ağının ERC-20 protokolündeki tokenlardır, değiştirilemez (Non-Fungible) olanlar ise çoğunlukla ERC-721'dedirler. NFTlerin çok büyük bir kısmı ETH blockchainine bağlı olarak geliştirildikleri için bu örnekleri verdim, ancak Solana ve Flow gibi farklı blockchainlerde üretilip geliştirilen NFT projeleri de mevcut. Ek olarak, ERC-998 ve ERC-1155 gibi nft üretilen farklı protokoller de var ancak onlara değinmeyeceğim. Çünkü kafanız şimdiden allak bullak olmuş olabilir, ekstra karışıklığa gerek yok şimdilik. ERC-20 (Fungle Tokenlar) ve ERC-721'i (Non-Fungible Tokenlar) bilsek yeterli şu an için.


2.2 Değiştirilebilir Token vs Değiştirilemez Token​


İnternette görüp beğendiğim bir örnekle açıklayacağım bu soruyu. Diyelim ki benden 100 TL borç aldınız. Benden aldığınız o borcu birebir aynı seri numaralı banknotla ödemek zorunda değilsiniz. Hatta isterseniz 2 tane 50 TL'lik banknotla da ödeyebilirsiniz. Burada hiçbir sorun yok. 100 TL = 100 TL. O 100 TL'nin nasıl verildiğinin ne benim için ne de sizin için bir önemi yok, çünkü aynı şeye çıkıyorlar sonuçta. Fungible Tokenları da bu mantıkla düşünebilirsiniz.

Gelelim Non-Fungiblelara. Yine bir örnek, farz edelim ki ben size Faber Castell uçlu kalemimi ödünç verdim. İşiniz bittiğinde doğal olarak siz bana kalemimi iade etmek zorundasınız. Siz bana benden aldığınız Faber Castell kalemi mi iade edersiniz yoksa aynı değerdeki bir Rotring kalemi mi verirsiniz? Tabii ki de Faber Castell olanı. Non-Fungible Tokenları da böyle düşünebilirsiniz.

NFTler benzersizdirler, özellikleri birbirinden farklıdır ve değerleri birbirinden farklı olabilir. Yukarıdaki kalem örneğini tekrardan ele alalım. Dünya üzerindeki tüm kalem markalarının tüm modellerini tek bir NFT koleksiyonu olarak düşünelim. İçerisinde Faber Castell'inden Rotring'ine, Pelikan'ından Mikro'suna her markanın her modeli olsun, ancak her modelden birer tane olmak zorunda. Bu kalemlerden 2 tanesinin aynı fiyatta olması beklenilir bir şey iken görüntülerinin ve özelliklerinin birebir aynı olması olası değil. NFTler de aynı bu şekildeler.


3 NFTler ne işe yararlar ve kullanım alanları nedir?​


NFTlerin kullanım alanlarını sınırlamak mümkün değil, dolayısıyla işlevlerini de sınırlamak mümkün değil. NFTlerin günümüzde bir topluluğa giriş, sosyal statü, dijital marka oluşturma, oyunlarda karakter elde etme ve daha bir sürü birbirinden farklı işlevleri olabiliyor. Hatta bazı NFTler pasif getiri de sağlayabiliyorlar. Bkz. CyberKongz NFT projesi ve $BANANA. Genesis CyberKongz sahibi olan kişiler, sahip oldukları NFT'yi ellerinde tutarak aylık yaklaşık 18 bin $ pasif getiri sahibi olabiliyorlar (tabii ki bu meblağ $BANANA'nın değerine bağlı olarak değişmekte).

NFTlerin başlıca kullanıldığı alanlardan bazılarını aşağıda sıralayacağım. Açıklama yapmadan, popüler olan birkaç proje ismi verip geçeceğim.


  • 3.1 Dijital Kimlikle
  • CryptoPunks, Bored Ape Yacht Club, Cool Cats ve benzeri diğer projeler.
  • 3.2 Online Oyunlar
  • Axie Infinity, Zed Run, CryptoRaiders, Chicken Derby, Riot Racers ve benzeri diğer projeler.
  • 3.3 Online Pazar Yerleri
  • OpenSea, NiftyGateway, AtomicHub, KnownOrigin, MakersPlace, SuperRare, Rarible ve benzeri diğer projeler.
  • 3.4 Dijital Evrenler
  • SandBox, CryptoVoxels, Decentraland, Musee, Upland ve benzeri diğer projeler.
  • 3.5 DAOlar
  • DAO (açılımı Decentralized Autonomous Organization) türkçesiyle merkezi olmayan otonom organizasyon demektir. Daha fazla değinmeyeceğim, isterseniz diye Türkçe bir kaynak linki de bırakıyorum buraya. Ark Gallery, Orange DAO, Meebits DAO, Flamingo DAO ve benzeri diğer projeler.
  • 3.6 Biletler
  • Gelecek organizasyonlarının biletlerini NFT olarak satmaya başlayan bazı kurum ve kuruluşlar var. Bunlar özel bir partiye katılım bileti de olabiliyor, konser bileti de olabiliyor. Oluyor da oluyor. Tek tek isim yazmayacağım, gerek yok.
  • 3.7 Domainler
  • ENS, Handshake, Unstoppable Domains ve benzeri diğer projeler
  • 3.8 1/1 Sanat Eserleri
  • Başlıca 1'e 1 sanatçılar Beeple, Pak, XCOPY, Fewocious, Fvckrender diye gidiyor, çok uzatmadan 5 örnek verdim. Eserleri en çok satan sanatçılara şu linkten bakabilirsiniz. Bu listedeki Pak aslında bir Türk, asıl ismi de Murat Pak. Ufak bir bilgi olsun bu da.
  • 3.9 Müzik NFTleri
  • Audius, Opus ve benzeri diğer projeler.

Not: Birçok kullanım alanı daha mevcut NFTlerin. 3.9'dan 4'e geçmek için sıralamayı burada bırakıyorum.

4 Veriler ve Eğlenceli Bilgiler​

  • Bugüne kadar satılmış en pahalı NFT, Beeple'ın The First 5000 Days isimli sanat eseridir. Dünyaca ünlü Christie's müzayede evinin yaptığı açık arttırmada tamı tamına 69.3 milyon $'a satılmıştır. Müzayede linki.
  • NBA'in ve MLB'nin ardından NFL de NFT projesi çıkartacak. NBA TopShot adlı NFT projesinin linki.
  • En eski NFT projelerinden birisi olan CryptoPunks'a sahip ünlülerden bazıları: Jay-Z (Shawn Carter), Snoop Dogg, Odell Beckham Jr. , Serena Williams, Steve Aoki, Gary Vee, Jason Derulo, Logan Paul vesaire. Ek olarak, şu anda en ucuz CryptoPunk 430 bin $ değerinde.
  • CryptoPunks'tan sonraki en değerli dijital kimlik NFTleri olan Bored Ape sahibi ünlülerden bazıları: Stephen Curry, Shaquille O'Neal (Bored Apelerin alt projesi olan Mutant Ape sahibi esasen) , Mark Cuban, Marshmello, The Chainsmokers, Gary Vee, KSI, Logan Paul, Dez Bryant, LaMelo Ball, Tyrese Haliburton, Josh Hart vesaire. Şu anda en ucuz Bored Ape 137 bin $ değerinde.
  • NFT satışı yapmış bazı takımlar, kurum ve kuruluşlar: Juventus, AS Roma, Atletico Madrid, PSG, Real Madrid, Arsenal, Borussia Dortmund, FC Barcelona, Bayern Munich, Galatasaray, Formula 1, Nike, Vodafone, NFL, NBA, Samsung, Louis Voitton, Ubisoft vesaire.
  • Türk sanatçı Murat Pak, an itibariyle dolar bazında eserleri en çok satış yapmış 2. kripto artisttir.
  • En çok alım satımın yapıldığı NFT pazar yeri olan OpenSea sitesinin 2021 Ağustos ayı ticaret hacmi 3.4 milyar $. Temmuz 2021'de ise bu sayı 325 milyon $ idi. 1 ayda %1000'lik bir artış demek bu. Ek olarak, Ağustos ayında OpenSea platformu aracılığıyla 1.6 milyon adet NFT satışı oldu.
  • Günlük hacim rekoru ise OpenSea platformunda 29 Ağustos 2021'de kırıldı, 24 saat içerisinde site üzerinde 322 milyon $'lık işlem yapıldı.
  • En büyük NFT pazar yeri olan OpenSea'de 2021 Eylül ayında minimum 1 kez işlem yapmış kişi sayısı 281 bin.
  • Twitter'ın kurucusunun ilk tweeti NFTleştirilip açık arttırmayla 2.9 milyon $'a Türk bir işadamına satılmıştı.

5 NFTler hangi formatlarda olabilir?​


Kimisi .jpeg formatında, kimisi .mp3, kimisi .gif vesaire. Herhangi bir sınırlama yok. Video formatında olan da var. Var da var.


6 Sağ tıklayıp kaydedip kendim kullanamaz mıyım bunları?​


Sağ tıklayıp kaydedebilirsin, ancak o NFT'nin asıl sahibi sen değilsen ticari amaçla kullanamazsın. NFTler DMCA ile korunmaktadırlar. Bazı NFT projelerinde telif hakları projenin yaratıcılarındadır (Bkz. CryptoPunks projesinin telif hakları Larva Labs'te), bazı NFT projelerinde telif hakları o NFT'nin sahibinindir (Bored Ape Yacht Club). Ek olarak, sağ tıkla kaydettiğinde bir şeye "sahip" olacaksan eğer neden gidip Mona Lisa'yı sağ tıkla kaydetmiyorsun ki?

7 Bazı Ekran Görüntüleri ve Fotoğraflar​


Eki Görüntüle 1179918Eki Görüntüle 1179919Eki Görüntüle 1179920Eki Görüntüle 1179921
Bir resim çizdim ve onu nft satan bir siteye yükledim. O resim satın alınabilen ve satın alan kişinin cüzdanında gözükebilir oluyor değil mi? Veya onu örneğin sandboxta kullanabiliyor musun?
 

Yeni konular

Geri
Yukarı