1) Elektronik ürünlerde performans düşmesi iki şekilde olur:
a) Kablo ya da veri hatlarının yaşlanmasından kaynaklı sinyal kayıpları olur. Böyle durumlarda kayıp sinyallerin ikinci, ücüncü denemelerde gönderilmeleri gerekir. Nadiren yaşanan halleri mikrosaniyelik kayıplar meydana getirirken ömrünün sonuna gelmiş ürünlerde veri kayıpları ya da çalışmama halinde kendini gösterir. Bu durumu performans düşüşü olarak gözlemlemek imkansızdır.
b) Sistemlerin her salise değişen gerilim ve güç taleplerine cevap veren voltaj doğrayıcıları ve bunları düzenleyen kapasite elemanları vardır. Bir saniye içinde 100-200 defa farklı voltaj ve güç talebi olabilir, bu elemanlar bu güç taleplerini karşılamak için alınan gerilimi azaltarak ya da arttırarak vs parçaya (işlemci, ekran kartı vs) sağlarlar. Çıkışlarında üretilen değerler de iç sensörlerle kontrol edilirler. Sürekli çalışma ve yıllar boyu ısınmaya, bir de termal macunların, fanların eskimelerine bağlı olarak zamanla bu bileşenler talep edilen gücü sağlayabilmek için kaynaktan (güç kaynağı) daha fazla güç talep ederler, daha çok ısınırlar, daha zor soğurlar. Bu, performans kaybı olarak kendini göstermez; ısınma, termal sebeplerle sık sık hız düşürme, daha yüksek güç tüketimi gibi kendini gösterir. Ama 65 FPS aldığınız oyundan 5 sene sonra aynı şartlar altında 64 FPS almazsınız. Aşırı ısınma meydana gelirse 45-50 FPS alırsınız.
2) Bahsettiğiniz, yazılımsal performans düşürme (kapitalizmde bilinen adıyla planlı eskitme) ise şöyle oluyor;
a) Yeni bir sürücü çıkacağı zaman testler en yeni, en çok satan güncel ekran kartları üzerine ve en yeni oyunlar üzerine yoğunlaşılarak yapılıyor. Eski oyunlar ve eski ekran kartları için ise ezberdeki bilgilerle yapılan matematiğe dayanarak "böyle yaparsak olur" deniliyor, test edilmiyor. Bu, bir numaralı yavaşlama etkeni. Örneğin kağıt üzerindeki benchmak puanlarına bakarak bir önceki bilgisayarımın ekran kartına göre 4 kattan daha fazla güçlü bir ekran kartına sahibim ama yeni bilgisayarımı ilk alıp, Crysis 1'i kurup denediğimde eskisinden 4 kat daha fazla FPS alamadım. Çünkü kimse yeni sürücüleri ve ekran kartlarını yaparken bu kadar eski bir oyunda en yüksek performansı almak üzere optimizasyon yapmamıştı.
b) Nvidia'nın daha öncelerde eski ekran kartlarını gerek Windows güncellemeleri gerekse sürücü güncellemeleri ile performans modundan yüksek kalite moduna aldığı, yeni kartlarını ise performans modunda piyasaya sürdüğü; üstüne üstlük sürücülerin ayar ekranlarındaki butonların da işlevsiz olduğu ve bizim elle tekrar mod değiştirmemizin mümkün olmadığı olaylar oldu. Hatta GTX 700 serisi ile GTX 900 serisi arasında bu olaylarla ilgili bir çok kullanıcı rahatsızlıklarını dile getirdi, sürücüleri eski sürüme döndürseler bile Kayıt defterlerine işlenen bu özelliklerle bu ayarı değiştiremediklerini ya da ancak Regedit'ten değiştirebildiklerinden yakındılar. Bütün bunlar olurken ve Nvidia'nın foyaları ortaya çıkmışken Nvidia, AMD'yi bilerek düşük kalite Anisotropic Filtreleme yapmakla ve bu sayede benchmarklarda yüksek puan almakla suçluyordu. Nvidia'nın kendi sitesinde bile Nvidia'nın bu iddialarına bir çok kullanıcı "sen önce kendi yaptığın hilelere bak" diyerek ters cevap vermiş, sonra bu cevapların çoğu silinmişti. Taraflı gibi görünmemek için tek bir bağlantı vermiyorum. En sevdiğiniz arama motorunuza "Nvidia's driver cheats" ya da "Nvidia degrading performance through drivers" gibi anahtar cümleler yazarak bir çok tartışmaya ve sonuca ulaşabilirsiniz.
Asıl yazılımla performans düşürme olayı (skandalı) olarak düşünülmesi gereken kısım son anlattığım 2-b maddesi. 2-a'nın da zaman zaman görünür etkileri olabiliyor. Buna bir de AMD'nin genelde geçmişe dönük daha fazla sürücü desteği vermesi ve bununla hava atması eklenince Nvidia'nın yaptıkları daha çok göze batmıştı.
Açıkçası elimde 1000 serisi ile ilgili bir veri yok, GTX 900 serileri çıkınca 700 serilerinin performanslarının eskiye kıyasla %3 kadar düştüğünü gözümle görmüşlüğüm var, ancak Nvidia eski klasik oyunun hala oynuyor mudur bilemem. Merak edenler yukarıda verdiğim anahtar cümleler ile araştırıp son duruma eminim ulaşabilirler.