Rehber Termal macun nasıl sürülür?

telefonunugoster

Centipat
Katılım
2 Temmuz 2022
Mesajlar
929
Çözümler
1
Daha fazla  
Cinsiyet
Erkek
Değerli arkadaşlar:

Açıkça gördüğüm üzere; bu hususta bir derlemeye ihtiyaç var.

Şahsımda bu hususta; sıkça tereddütte kaldığı için; rehber şeklinde derlemeye karar verdim.

neden termal macun ( thermal paste ) sürülür? / neden termal ped ( thermal pad ) / karbon ped ( Carbon pad ) konur?

Fazlaca voltaj çeken, veyahut tasarımı itibarıyla yüksek voltaj çeken; veyahut tasarımı itibarıyla çektiği voltaj sebebiyle fazlaca ısı üreten;
Parçalar. Üzerlerindeki sıcaklık aktarılmazsa; kararsız davranırlar; patlayabilirler; yanabilirler; kısa devreye ve yanıklara sebep olabilirler.

İşbu parçaların verimli işini yapabilmesi için; belli aralıklarda sıcaklık değerlerine sahip olmaları gerekir.
Çok soğuk olmaları da kararsız davranmalarına / kullanılamaz hale gelmelerine neden olur; çok sıcak olmaları da;

Haliyle işbu parçalardan üretilen ısının transferi şarttır. Bunun içinde soğutucular kullanılır.

Fakat işbu parçalar ile soğutucular arasında illaki bir hava boşluğu kalır.
Fazlaca basınç işbu parçaları kullanılamaz hale getirir, düşük basınç hava boşluğunu arttırır.

Ne yazık ki havanın iletkenliği; işbu parçaların ürettiği ısıyı transfer etmeye yeterli değildir, çok düşüktür havanın iletkenliği.

Ne kadar yoğun olursa olsun standart: 0.025 w/mk değeri ile hava ısıyı iletir.

Haliyle soğutucu bloğa taş çatlasın; 0.025 w/mk değeri ile iletim sağlanır.

Isı iletimi istenilen düzeyde gerçekleşmediği içinde; işbu parçalar ısıyı kendilerinde tutarlar ve sonuç olarak çok yüksek sıcaklıklara ulaşırlar.

Bu yüzden aradaki havayı ve boşluğu dolduracak yoğunlukta ve soğutucu bloğun basıncını kaldırabilecek durumda; havanın iletkenliğinden daha yüksek iletkenliğe sahip maddeler konur.

İşbu madde soğutucu blok ve parça arasında kalır; bu sayede ısı iletimi için gerekenler sağlanmış olur.

Sistem nasıl işler? ( bilgisayarı baz alalım )

Parçanın üzerine sürülen madde; konulan ped üstünde soğutucu bir blok bulunur, o bloktan da ısıyı dağıtmak transfer etmek ve soğutmak adına; boru / düzenek bulunur. Örneğin / bakır boru. Bu şekilde gerek suyla gerek havayla; fanlar / su boruları vasıtasıyla soğutma işlemi gerçekleşir. Bakır boru / türev kullanılmasının nedeni de; bu işlemin standart şekilde ve hızlıca yapılmasını sağlamaktır.



1656792200889.png


Termal macun ( thermal paste ) / termal ped ( thermal pad ) / karbon ped ( Carbon pad ) arasındaki fark?


Tasarımı itibarıyla bir takım parçaların üzerine termal ped, bir takım parçaların üzerine termal macun konur.
Karbon ped ise termal macunun uygulanmasından kaynaklı zorluğu aşmak; kuruma / dışarıya akma / taşma ve benzeri sorunların üstesinden gelmek için oluşturulmuş bir çözümdür.

Karbon pedler olabildiğince termal macunun işlevine verimliliğine yaklaşsa da; bu termal pedler için geçerli değildir.

Bazı parçaların üstü CPU ve GPU gibi; çok daha yüksek iletkenliğe uygun şekilde tasarlanmıştır. Mikro boşluklar olabildiğince soğutucu blok ve parça arasındaki boşluğu kaldırma amacıyla tasarlanmışlardır.
Karbon işbu boşlukları istenilen düzeylere yakın şekilde doldurabilse de termal pedler ne yazık ki bunu yapamamaktadır.

Termal padlerin farklı türde kalınlıkları mevcut olup; soğutucu blokla özel tasarlanmış olan parçalar ( CPU ve GPU gibi ) arasındaki boşluğu da yeterince dolduramamakta ayrıca bloğun tam olarak oturmasına da engel olabilmektedir. Yeterince baskı uygulanmaması hava boşluklarını dolduramamakta bu yüzden transfer sağlıklı şekilde gerçekleşememektedir.

O yüzden tercihen 0.5mm kalınlığa sahip termal pedler kullanılır. Ve işbu termal pedler de CPU ve GPU gibi özel tasarlanmış olan parçalara uygulanmaz.

iş bu özel tasarlanmış parçalara; termal macun uygulanır.

Eğer bir dizüstü bilgisayarınız varsa; soğutucu blokları kaldırdığınızda; CPU ve GPU için termal macun sürüldüğünü / diğer parçalar içinse termal ped kullanıldığını görürsünüz.

Eğer ki illa macun kullanmak istemiyorsanız; o zaman karbon ped uygulamanız gerekir.

Ekran kartınız varsa; yine ekran kartınızın soğutucu bloğunu kaldırdığınızda; GPU üzerinde termal macun uygulandığını ve diğer parçalar üzerinde de; termal ped uygulandığını görürsünüz.

Çünkü o parçalar tasarımları itibarıyla; termal ped ile soğutulmaya müsaittir. Fakat GPU için yine termal macun veya karbon ped şarttır.

hangi macun ihtiyacımı karşılar?

Bu parçalarınızın ne kadar ısı ürettiğine bağlıdır. Fazlaca voltaj çeken bir ekran kartınız varsa; fazlaca voltaj çeken bir işlemciniz varsa...
Ürettiği ısı yeterince soğutulamıyorsa; ve 88 / 90 barajını da aşıyorsa...

Viskozite yoğunluk değerleri her ne kadar uygulanmasını zorlaştırsa da; yüksek iletkenlik değerine sahip macunları temin etmeniz gerekir.

W/mK değeri en yüksek ürünleri tercih ederken karşınıza şu engeller çıkmaktadır.

Elektriği iletip iletmemesi? Alüminyum yüzeylere zarar verip vermemesi? Kısa devreye neden olup olmaması?

Eğer ki hız aşırtma yaparaktan çok fazla voltaj vererek çok yüksek ısılar ürettiren bir kullanıcıysanız; elektriği ileten sıvı metal gibi çözümlere yönelmeniz gerekir.
Bu da parçalarınızın yanmasına, patlamasına, zarar görmesine erimesine neden olacak arızaların yaşanması riskiyle sizi baş başa bırakır.

Çok profesyonel şekilde bu işlemi yapmanız gerekir.

Fabrika çıkışlı hız aşırtmayla voltaj çeken parçalar kullanıyorsanız; çok üst düzey mining ( madencilik ) / render ( çıktı ) ve benzeri işlemler için çok yüksek işlem gücüne ihtiyaç duymuyorsanız ve normal standart ihtiyaçta... Oyun oynamak yazılım geliştirmek gibi işlerde kullanıyorsanız.

Elektriği iletmeyen çözümler sizin için en iyisi olacaktır.

Macun seçimi yaparken bunlara dikkat etmeli...

Zorunlu ihtiyaç değilse elektriği ileten sıvı metal ve benzeri çözümlerden kesinlikle uzak durmalısınız.

En üst düzey ihtiyaçlarda bile 12.8 w/mk değeri; ihtiyaçları fazlasıyla karşılamaktadır.

macun nasıl sürülmeli?
0 = termal macunu uygulayacağınız yüzey; iyice temizlenmeli ( kulak çöpü / mikrofiber bez )

1 = soğutucu blok monte edildikten sonra; soğutucu bloğu sökerseniz; ne yazık ki tekrardan bu işlemi yapmak zorundasınız. Soğutucu bloğu söktüğünüzde yüzeyi temizleyip; tekrardan yeni macun sürmeniz gerekir.

2 = soğutucu blokla parça arasındaki yüzey; termal macunla tamamen kaplanmalı.

3 = termal macun işbu parçanın üzerinde; ince bir şerit gibi olmalı; CPU ele alırsak; yüzeyi macun tamamen kaplamalı; CPU'nun sürülmeden önceki parlak kısmı asla görünmemeli; macun ince şerit şeklinde tırtık olmayacak şekilde görülmeli. ( bu işlemler için spatula tercihen kart kullanabilirsiniz )

4 = soğutucu bloğu oturtup üstüne monte ettikten sonra; bloğu sökme geri takma işlemi kesinlikle yapmayınız. Yeniden bu işlemleri yapmanız gerekir.

5 = soğutucu bloğu üstüne oturttuktan sonra monte ederken; soğutucu bloğun vida yerlerindeki rakamlara dikkat ederek sırasıyla vidalamanızda fayda var. 1 2-3 4 gibi.

neden macunu bir nohut tanesi sıkıp bırakmıyoruz / soğutucu onu yayar zaten?

Pirinç tanesi, nohut tanesi, kuş boku gibi ölçekleri duymuşsunuzdur.

Termal macunu uygulayacağınız CPU GPU veyahut yongaseti çipset gibi yerlerin ebatlarından dolayı; soğutucu baskı uyguladıktan sonra; işbu ölçeklerde bırakılmış olan macun yüzeyi tamamen kaplamaz.

Soğutucu bloğun altındaki bir kısım alanı kaplar ve diğer kısımlar boşta kalır. Haliyle ani sıcaklık dalgalanmaları; 4 / 5 6 / 8 derecelik farklar; yüzey daha kısıtlı olduğu için yüksek sıcaklıktan dolayı macunun deforme olması özelliğini yitirmesi sorunlarıyla baş başa kalırsınız.

Kuruma, akma, taşma sorunlarıyla karşı karşıya kalırsınız.

Çok yüksek voltajlarda çalışmadığınız için; voltaj arızası dediğimiz ( breakdown voltage ) yani elektriği iletmeyen yalıtkanın iletken elektriği iletir hale gelmesi fazla voltajdan dolayı; işbu sorunu yaşamazsınız ama...

Sürdüğünüz macundan da kayıplar yaşar verim alamazsınız.

Soğutucuyu monte ettikten sonra da; ne şekilde dağıldığını gözle göremezsiniz; kontrol edemezsiniz; ayrıca vidalaları sıkarken; macunun baskı uygulanan bölümle baskı uygulanmayan bölüme ne şekilde dağıldığını göremezsiniz.

kulllandığınız macunun yoğunluk / viskozite değerine göre; bir yere toplanmış macunun basınçla birlikte ne yoğunlukta dağıldığını da göremezsiniz.

soğutucu bloğu kaldırdığınızda da; basınç ortadan kalktığı için; hava boşlukları ortaya çıktığı içinde; silip tekrardan yapmak durumunda kalırsınız.

Bir noktaya toplanmış macun; farklı yoğunluklarda taşarak dağılacağı için; taşma sırasında uygulanan yüzeyde dar olduğu için; vidaların sıkımı esnasında uygulanan basınçlarda tek tek olduğu için yani vidalar tek tek sıkıldığı için; yüzeyi tam kaplayamaz, taşmayla birlikte tam kaplasa bile; macun yoğunlukla eşit şekillerde basınçta dağılmadığı için...

Hava boşlukları dolar ve macunun iletkenliği azalır, veyahut ani sıcaklık değişimlerine neden olur?

Yüzeyi tamamen ince şerit şeklinde kaplayan macun; yüzey geniş ve basınç uygulayan soğutucu blokla aynı yüzey genişliğinde olduğundan mütevellit.

İstenilen şekilde iletim sağlanmış olur.

Sizde bunu soğutucu bloğu monte etmeden önce kontrol etmiş ve görmüş olursunuz.


ince şerit şeklinde tamamen yüzeyi kaplayarak sürdüğünüz macunun üstüne sakın baskı uygulamayın.
Soğutucu blok baskı uygulayacaktır. Yoksa macunu tekrardan dağıtmak ve değiştirmek zorunda kalabilirsiniz.


Bu sayede; dizüstü bilgisayarlarda soğutucu bloklarda görülen; düşük baskı uygulama sonucu oluşan bazı sorunlarında üstesinden gelmiş olursunuz.

Macunu ince bir şerit şeklinde yayarak.

termal ped ( thermal pad ) gerekli mi?

Evet gerekli, ekran kartlarınızda bunu uygulamak zorundasınız.

Dizüstü bilgisayarlarınızda evet gerekli uygulamak durumundasınız.

Yoksa yüksek anakart sıcaklıkları veya yüksek ekran kartı sıcaklıkları ile baş başa kalırsınız.

CPU ve GPU üzerindeki ısı soğutucuya iletiliyor termal macunla, fakat diğer parçalar üzerinde de 12.8 w/mk ve benzeri yüksek ya da düşük değerlerde;

Termal pad kullanırsanız; 10 / 20 / 30 / 40 derece gibi düşüşler elde edersiniz.

Çünkü işbu parçalarda CPU ve GPU kadar ısı yayabilmektedir. Özellikle dizüstü bilgisayarlarda.

Bu yüzden işbu parçaların üzerine termal ped yerleştirmek... Anakart sıcaklığını ekran kartı sıcaklığını da yüksek oranlarda düşürecektir.

Masaüstü bilgisayar kullananlar da; anakart üzerinde özellikle oyuncu anakartlarında soğutucular olsa da...

Ekran kartı ve dizüstü bilgisayarlarda; onların kartlarında soğutucu bulunmamaktadır.

Bu yüzden işbu parçaların üzerine ekran kartında ve dizüstü bilgisayarlarda termal ped kullanılır.

Saygılarımla.

Termal pad işbu parçalar üzerine konmaktadır . CPU GPU gibi özel tasarımlı parçalar için ; macun kullanılmaktadır . Termal padler içinde kalınlık sorunundan dolayı uygun kalınlıklarda termal pad seçimi yapılması gerekir soğutucu blok için ; Tercihen 0.5mm kullanılır .
Masaüstü anakartlarında özellikle oyuncu anakartlarında ; işbu parçalar üzerinde özel soğutucu tasarımlar kullanılmaktadır . Fakat dizüstü bilgisayar ve ekran kartlarında işbu parçalar için tek soğutucu sizin soğutucu bloğunuzdur . Onun arasına da termal ped koymak zorunda kalırsınız .
1656799044379.png
 
Son düzenleme:

Geri
Yukarı