Türk Telekom Huawei HG532e QoS Ayarları Detaylı Anlatım

Merhaba arkadaşlar.

Uzun zamandır QoS konusunda çözüm sunan bir başlık bulamadığım için bu QoS ayarlarını biraz araştırdım. Bulduğum çözümleri açıklamalı bir şekilde buraya yazıyorum. Umarım birilerine faydası dokunur.

Öncelikle kullandığım modem Huawei HG532e olduğu için anlatımı bu modem arayüzü üzerinden yapacağım. Kullandığınız modemin marka modeli değişikse arayüz farklı olacaktır fakat yine de kendi arayüzünüzde gördüğünüz kısaltmalar ve tanımlamaları anlayabilmeniz için detaylı bir anlatım yapmaya çalışacağım.

Her şeyden önce kendimize bir IP belirlememiz gerekiyor. Böylece daha sonraki bağlantılarda bilgisayarımızın IP adresi otomatik olarak değişmez ve kurduğumuz QoS kuralları etkilenmez. Bunun için Ağ ve Paylaşım Merkezi'ni açıp ekranda sağ üst tarafta bağlantımıza tıklıyoruz açılan ekranda sol alt taraftaki Özellikler ve ardından İnternet Protokolü Sürüm 4 (TCP/IPv4) özelliklerine giriyoruz. Burada otomatik olarak bir IP adresi al kısmında işaretli olan seçeneği değiştirerek Aşağıdaki IP adresini kullan diyoruz. IP adresi kısmındaki değer otomatik kullanıldığında, yapılan bağlantı sıralamasına göre default gateway adresinizden sonraki değerler atanır. Ör: 192.168.1.3 - 192.168.1.4 - 192.168.1.5 vb. tablet telefon bilgisayar vb. bir sürü cihaz ile giriş yapabildiğimizden dolayı otomatik IP alımında çakışmaya sebep olmaması için ileriki IP'lerden birini bilgisayarınızın tercih edilen IP adresi olarak girin (Örneğin ben 192.168.1.12 girdim ilk 3 kutu sabit kalacak şekilde 192.168.1.sayı şeklinde giriş yapın) Alt ağ maskesi olarak 255.255.255.0 otomatik olarak gelecektir. Varsayılan ağ geçidi de modem arayüzünüze giriş yaptığınız adres (default gateway) 192.168.1.1 varsayılan ağ geçidiniz 192.168.1.1 değil ise IPtercihinizi de varsayılan ağ geçidinin ilk 3 birimine göre düzenlemeyi unutmayın. Default gateway öğrenmek için komut istemini çalıştırarak "ipconfig /all" komutunu yazın. Ekrana gelen bilgilerde default gateway olacaktır. komut istemini windows'un arama kısmına cmd yazarak çıkan sonuca tıklayıp veya win+r tuşlarına basarak açacağınız çalıştır kısmına cmd yazıp entera basarak çalıştırabilirsiniz. komut isteminde mavi ekran üzerine beyaz yazıyla çalışmayı tercih ediyorum. Size de böyle daha rahat gelecekse "color 1F" komutunu kullanabilirsiniz. Bunları değiştirip kaydederek çıkıyorum ve bir süre sonra internet bağlantım kesiliyor diyorsanız aynı ekrana geri dönün ve DNS tercihlerinizi de düzenleyin. Otomatik IP ataması yapıldığı durumlarda DNS tercihleri de otomatik olarak düzenlenir. Şayet tercih ettiğiniz bir DNS servisi yoksa el ile IP ataması yaptığınızda otomatik DNS tercihi de inaktif hale gelir ve DNS sunucu tercihlerinizi girmeniz gerekir. Bu postun atıldığı tarih itibariyle güncel Türk Telekom DNS sunucuları 195.175.39.39 - 195.175.39.40 olarak girerek devam edebilirsiniz.

İlk adım olarak modem arayüzüne girmemiz gerekiyor. Tarayıcımızın adres kısmına 192.168.1.1 yazarak modemin arayüzüne ulaştık. Kullanıcı adı ve şifreyi girerek giriş yapın. Varsayılan olarak kullanıcı adı:şifre admin:ttnet olarak gelir. Şayet değiştirdiniz ve hatırlamıyor iseniz internet servis sağlayıcınız çok büyük ihtimalle modemi resetlediğinizde internet ayarlarınızı otomatik olarak yönlendirecektir. İnce uçlu bir cisim yardımıyla reset tuşuna 10 sn basılı tutarak resetleyin. Resetleme işlemi tamamlandığında modeminiz fabrika ayarlarına dönecektir. admin:ttnet ile arayüze giriş yapabilirsiniz.
Resetlenen modemin bağlantısı kablosuz ağ listesinde varsayılan ismiyle görünecektir ve ağ şifresi yine varsayılan olarak modemin alt kısmındaki etikette belirtilmiştir. Tekrar bağlantı kurarken bunu göz önünde bulundurun.

Modem arayüzümüzde sol tarafta "Durum - Temel - Gelişmiş - Bakım" menülerini göreceksiniz. Gelişmiş içerisinde QOS'ye tıklayarak devam ediyoruz. QoS: Quality of Service

Karşımıza gelen QoS ekranı üst tarafta 2 adet sekme barındırıyor: QoS ve Sınıflandırma. QOS sekmesi QoS genel ayarlarını ve sınıflandırılmış birimlerin özelliklerini düzenleyeceğimiz yer. Sınıflandırma ise QoS ayarlarından etkilenecek birimleri belirlediğimiz, sınıflandırdığımız ve düzenlediğimiz kısım.

Öncelikle QoS kısmında etkinleştir kutucuğunu işaretleyerek Bant genişliği kısmına QoS düzenlemesinden etkilenecek olan toplam bant genişliğini giriyoruz. Örneğin 8Mbps Türk Telekom ADSL kullanıyoruz ve 6.2Mbps hız erişimimiz var (mevcut bağlantı durumunuzu öğrenmek için OOKLA Speedtest veya FAST.com gibi servisleri kullanabilirsiniz) iniş çıkışları da hesaba katarak 5800 olarak girdiğimiz değer bize ulaşan 6.2Mbps internet erişiminin 5.8Mbps lik kısmına etki edecektir. Sıralama türü olarak ise PQ seçiyoruz. PQ: Priority Queueing (öncelik sıralaması). PQ sıralama türü bize tek yönlü veri düzenlemesi imkanı veriyor. Policer kısmında kaynakları belirteceğimiz için farklı kaynaklara farklı veri düzenlemeleri atayabileceğiz.

Daha sonra Sınıflandırma sekmesine geçiyoruz. Bu ekranda gerekli sınıflandırmaları yapacağız. Başlangıç olarak bir kural adı yazıyoruz. Bu tamamen size kalmış bir şey kendi bilgisayarınız ile ilgili bir düzenleme yapacaksanız bilgisayarınızın sistem üzerindeki adını veya kendi adınızı veya takma adınızı girebilirsiniz. Hemen yanındaki sınıflandırma kutucuğunu işaretliyoruz. Bu kutucuğu işaretlemezsek yaptığımız düzenleme bir sınıflandırma olarak kaydedilerek üstteki listeye yerleşmez.

Kaynak MAC: Yönlendiricinizin MAC adresini yazıyoruz. Bu bilgiye modem arayüzünde durum menüsü altındaki aygıt sekmesinden ulaşabiliriz. Bu menüdeki fiziksel adres yazan kısım yönlendiricinizin MAC adresidir. XX:XX:XX:XX:XX:XX formatındadır.

Hedef MAC: Kaynağa ulaşmakta kullandığınız bağdaştırıcının MAC adresidir. Kendi bilgisayarınız için cmd'de "ipconfig /all" komutunu yazarak ulaşabilirsiniz. Burda birden fazla fiziksel adres tanımı göreceksiniz. Kullanmanız gereken o an modeme bağlanırken kullandığınız bağdaştırıcının fiziksel adresidir. (Hemen üzerinde Description kısmında ethernet veya Wi/Fi olarak belirtir. Hemen altındaki Physical Adress bilgisini kullanacaksınız) cmd ekranında bu bilgi XX-XX-XX-XX-XX-XX formatında olabilir. Siz - sembölü yerine : kullanın. XX:XX:XX:XX:XX:XX formatında.

Kaynak IP: Varsayılan Ağ Geçidimiz yani Default Gateway yani modem arayüzüne bağlanırken kullandığımız adres: 192.168.1.1

Kaynak IP Maskesi: Bir maskeleme öğesidir. 255 verilen birimleri sabit kabul ederek 0 birimini değişken olarak kullanır ve ağdaki cihazları tanımlamaya yarar. Ör: 255.255.255.0 maskesi ilk 24 bitlik kısmı aynı olan makinelerin aynı ağ üzerinde olduklarını söyler: 192.168.1.5 ve 192.168.1.122 aynı ağdadır. Bu maskeyi Kaynağı belirttiğimiz ve tek bir değer belirtmek istediğimiz için 255.255.255.255 olarak giriyoruz.

Hedef IP: Yazının başında Ağ paylaşım merkezinde bilgisayarımıza atadığımız IP numarası: Benim için bu değer 192.168.1.12

Hedef IP Maskesi: Kaynak IP Maskesi kısmında bu maskenin nasıl çalıştığını anlattım. Biz burada aynı ağa bağlanan diğer cihazlar içinde bizim cihazımıza uygulanacak bir sınıflandırma öğesini düzenlemek istiyoruz. Bu yüzden diğer cihazları da kapsayan bir maske olmalı: 255.255.255.0
Not: Madem bizim bilgisayarımızı ilgilendirecek bir kural giriyoruz neden sadece kendi IP adresimize işleyen 255.255.255.255 maskesini kullanmıyoruz derseniz burda belirteceğimiz ayrıcalık diğer cihazlarla aramızdaki farkı belirleyecek olduğundan onları da içeren bir maske girmeliyiz, aksi takdirde bu kuraldan etkilenmeden standart olarak ağ kullanımına devam ederler. Biz de 1 kişinin katıldığı yarışmada birinci olmuş gibi kendi kuralımızı kendimize atarız sadece.

Kaynak Port - Kaynak port max - Hedef port - Hedef Port max: 65535 değerini girin. İşleyişi konusunda bilgi sahibi olan okuyucular yorum kısmında bunu belirtirlerse gerekli düzenlemeyi yaparım.

Lan Arabirimi: Local Area Network Yerel ağ ayarları: Modeme bağlı cihazları bağlayan sistemdir. Eğer ethernet bağlantısı kullanıyorsanız Modemde giriş yaptığınız kısmı buradan seçin. Ethernet kablonuzun modeme bağlandığı noktada ilgili açıklama vardır (LAN1 LAN2 LAN3 LAN4)

Wan Arabirimi: Wide Area Network Geniş ağ bağlantı ayarları: Bu sizi üyeliğinizin erişiminize sunduğu dünya genelindeki ağı düzenlemekte kullanılır. Standart bir kullanıcıda Internet ve IpTV ağlarına erişim vardır. Buradan etkilemesini istediğimiz Internet erişimini seçiyoruz. NOT: Burada internet erişimini seçersek Hedef MAC kısmı geçersiz kalacaktır çünkü zaten MAC Adresini girdiğimiz bağdaştırıcımız bizim internet ile olan bağlantımızı kurmak ve düzenlemek için çalışır.

Protokol: TCP/UDP
TCP daha düşük boyutlu veri paketlerini yanıt bekleyerek gönderir. ping traceroute gibi veya serverla veri alışverişinde bulunduğunuz sistemlerde kullandığınız protokoldür UDP ise Datagram adı verilen veri parçaları gönderir ve size geri dönüşte bulunmaz.

TOS: Gecikmeyi minimize et.
Burada servise yapılacak etkiyi seçeceğiz. Gecikmeyi minimize et seçeneğini seçerek, önceliği cihazımıza alıp diğer cihazların bağlantısının sebep olduğu ping artışını önlemeyi hedefliyoruz. Throughoutput toplam DL-UL hızlarında maksimum seviyeye çıkmamıza yardımcı olur. Aktif internet kullanımı olmadığı zamanlarda yüksek veri transfer hızına ihtiyacınız varsa bu seçeneği seçin (ör gece torrente bırakacaksanız) Güvenilirliği maksimize et derseniz bağlantınızın daha stabil olmasına gayret gösterir. Maliyet seçeneğini seçerseniz de kayıp veri paketlerini minimuma indirmeye çalışır. Buradan ihtiyacınıza göre gerekli değişiklikleri yaparak farklı paketler oluşturup kaydederek ilerleyen zamanlarda üst kısımdan aktif - pasif hale getirebilirsiniz.

IP önceliklendirme işareti (0-7): 0
0-1-2-3-4-5-6-7 olarak öncelikli hizmet sağlanır. En yüksek öncelik 0 en düşük 7'dir.

TOS İşareti: gecikmeyi minimize et.
TOS kısmında gerekli açıklamalar yapıldı.

Policer:1

Sırala:1
Bu kısımda verdiğimiz değerler de QoS sekmesinde gördüğünüz sıralamaya göre işlemekte. 1 yüksek öncelik - 4 düşük öncelik

Buradaki bütün düzenlemeleri bitirdikten sonra tekrar QoS ekranına dönüyoruz ve alttaki QoS Policer bölümünü düzenliyoruz. 1 olarak kendimizi atamıştık. Policer 1 kısmına vereceğimiz değerler direk olarak bizi etkileyecek.

CIR: Committed Information Rate yani taahhüt edilen veri hızı. Burda üst kısımda girmiş olduğumuz işlenecek veri kısmından bize ayrılmasını istediğimiz değeri kbps cinsinden giriyoruz (3Mbps için 3000)

PIR: Peak Information Rate yani veri hızı pik noktası. Burada CIR değerinden yüksek, diğer kullanıcıları mağdur etmeyecek kadar düşük bir değer giriyoruz. İşleme sokulan 5.8 mbps için CIR 3000 girdiysek bunu da 3500 yapabiliriz.

CBR: Committed Burst Size yani taahhüt edilen veri blok boyutu başka bir deyişte işlediğiniz (gönderdiğiniz veya aldığınız) veri paketlerinin garanti edilen boyutu. Kullandığınız uygulamalar ve sistemler farklı boyutlarda veri paketlerinin işlenmesi ihtiyacına sahip olabilir. Şayet kullandığınız veri paketlerinin boyutunu (byte cinsinde) biliyorsanız ihtiyaçlarınız doğrultusunda bu değeri ayarlayabilir ve o büyüklüğe kadar olan veri paketlerinin işlenmesini garanti altına alabilirsiniz. Eğer bu konuya hakim değilseniz varsayılan olarak 0 (sıfır) bırakabilirsiniz. Bu durumda izin verilen veri paket boyutları otomatik olarak işlenecek herhangi bir sınırlama veya kural getirilmeden standart olarak kullanmaya devam edeceksiniz.

MBR: Maximum Burst Size yani işlenmesine izin verilen maksimum veri paketi boyutu. CBR açıklamalarını okuyunuz. Normal olarak MBR değerinin CBR değerinden yüksek olması gerekmektedir.

QoS ayarları temelde yukarıda anlattığım sistemler üzerinden çalışmaktadır. Huawei HG532e üzerinden anlatmış olsam da diğer üreticilerin modemlerinde de benzer içeriklerle karşılaşacaksınız. Bu yazı size diğer modemlerde de yardımcı olacaktır.


Yapamadığınız takıldığınız yerler olursa, yanlış yazdığım veya yanlış bilgilendirme yaptığım kısımlar bulursanız lütfen yorum kısmında bunları belirtin. 3 basamaklı ping değerleri görmemeniz dileklerimle

Anlatımınız güzel, yine QoS menüsünde iki terim daha var. Bunlar DSCP ve 802.1P, bunlarıda açıklarsanız çok memnun olurum.