Uygur türklerinin Çin'e gönderilmesi

Bu müthiş yazınız için teşekkür ederim, bilgilenmiş oldum. Türk boylarının "tujue,tiele" gibi isimler almasının sebebi Çin kaynaklarından mı geçmesi hocam?
Tujue-Tiele ismi aynı şeydir aslında "Tujue" sadece bizim "Göktürk devleti" diye bildiğimiz devleti tanımlamak için kullanılır. Bu arada "Göktürk devleti" değildir devletin adı "Tujue Hangou" yani "Türk kağanlığı" olarak geçer çin kaynaklarında. Bu Tiele ismi çin kaynaklarında birçok farklı şekilde kullanılmıştır aynı topluluğu temsil eder. Mesela MÖ. Dingling veya Gaoche derler çinliler.5.Yüzyılda Ti-li olarak geçer. Sonradan Tiele olarak geçmiştir. Çinli araştırmacılar Tiele=Türk anlamı geldiğine inanıyorlar. Eğer böyle şeylere meraklıysanız TTK yayınlamıştı çin kaynaklarının Türçe çevirisini bende ordan okudum zaten. Çok güzel yapmışlar arkasında sözlük kısmı var halkların yaşadığı yerlerin haritası çıkarılmış ve Çinliler tarafından çizilen resimlerde var içinde. Tek zorlanacağınız tarafı temel bilgi gerektiriyor ve isimler aklınızda kalmayabilir. Biliyorsunuz çin kaynaklarında "Mete Han" gibi isimler yoktur. Tarihi kişiliklerin gerçek adları veya çince isimlerini kullanırlar. Bu yüzden akılda tutması zordur. Birde çinli abartıları var Türklerin 1 milyon atlıyla yağmaya gitmesi gibi :D neyseki araştırmacılar 10.000 kişiden fazlasının abartı olduğunu biliyorlar. Zaten Göktürklerin nüfusu max 2 milyon kişi. Han Hanedanlığı tarihi(Han-shu) ve Tang hanedanlığı tarihi(Tang-shu)'yu okudum tabiki sadece Türkler bölümünü çıkarıyorlar mesela Tang-shu için 194.bölüm. Sayfa numarası olarak değil de bölüm olarak ayrılıyor diye biliyorum çünkü başka dillerin çevirilerine göre sayfa sayıları değişiyor.
 
Tujue-Tiele ismi aynı şeydir aslında "Tujue" sadece bizim "Göktürk devleti" diye bildiğimiz devleti tanımlamak için kullanılır. Bu arada "Göktürk devleti" değildir devletin adı "Tujue Hangou" yani "Türk kağanlığı" olarak geçer çin kaynaklarında. Bu Tiele ismi çin kaynaklarında birçok farklı şekilde kullanılmıştır aynı topluluğu temsil eder. Mesela MÖ. Dingling veya Gaoche derler çinliler.5.Yüzyılda Ti-li olarak geçer. Sonradan Tiele olarak geçmiştir. Çinli araştırmacılar Tiele=Türk anlamı geldiğine inanıyorlar. Eğer böyle şeylere meraklıysanız TTK yayınlamıştı çin kaynaklarının Türçe çevirisini bende ordan okudum zaten. Çok güzel yapmışlar arkasında sözlük kısmı var halkların yaşadığı yerlerin haritası çıkarılmış ve Çinliler tarafından çizilen resimlerde var içinde. Tek zorlanacağınız tarafı temel bilgi gerektiriyor ve isimler aklınızda kalmayabilir. Biliyorsunuz çin kaynaklarında "Mete Han" gibi isimler yoktur. Tarihi kişiliklerin gerçek adları veya çince isimlerini kullanırlar. Bu yüzden akılda tutması zordur. Birde çinli abartıları var Türklerin 1 milyon atlıyla yağmaya gitmesi gibi :D neyseki araştırmacılar 10.000 kişiden fazlasının abartı olduğunu biliyorlar. Zaten Göktürklerin nüfusu max 2 milyon kişi. Han Hanedanlığı tarihi(Han-shu) ve Tang hanedanlığı tarihi(Tang-shu)'yu okudum tabiki sadece Türkler bölümünü çıkarıyorlar mesela Tang-shu için 194.bölüm. Sayfa numarası olarak değil de bölüm olarak ayrılıyor diye biliyorum çünkü başka dillerin çevirilerine göre sayfa sayıları değişiyor.

Peki biz Mete Han'ın isminin Mete Han olduğunu nereden biliyoruz? Bilgi edindiğimiz yer Çin kaynakları ve onlar kendi isimlendirmemiş mi?
 
Peki biz mete Han'ın isminin mete han olduğunu nereden biliyoruz? Bilgi edindiğimiz yer Çin kaynakları ve onlar kendi isimlendirmemiş mi?

Mete han nereden geldi bilmiyorum yüksek ihtimal Nihal Atsız kürşad ismini nasıl koyduysa ve şu an da Çin kaynaklarında "ashina chieh-she-erh" diye geçen kişiyi kürşad olarak biliyorsak aynı şekilde. "mete han" da aynı şekilde çıktı. Altaylılar ve diğer Orta Asya halkları arasında "baatur kağan" olarak geçer ve yüksek ihtimal gerçek ismi budur. Baatur chan-yu olması lazım tam isminin. Han-shu'da modu olarak geçiyor. Baaturun gerçek ismi olduğunu söyleyen birçok araştırmacı var. Çin kaynaklarına baktığınızda çoğu isim doğu asyalı isimleri gibidir zaten. Bizim okullarda ki isimlere benzemiyor ben ilk okuduğumda isimleri hiç aklımda tutamadım. Zaten çoğu Çince halini kullanmıştır. Gerçek ismini de yanına yazıyorlar bazen işte "türkler bu şekilde telafüz ederler........." şeklinde yazıyorlar. TTK'nın yayınladığı versiyonda belki bazı isimleri Türkçe yapmış olabilirler mesela çinlilerde Şipi kağan benim okuduğum versiyonda Sibir kağan olarak geçiyordu. Dediğim gibi TTK oldukça güzel bir şekilde çevirmiş ve açıklamış.
 
Mete han nereden geldi bilmiyorum yüksek ihtimal Nihal Atsız kürşad ismini nasıl koyduysa ve şu an da Çin kaynaklarında "ashina chieh-she-erh" diye geçen kişiyi kürşad olarak biliyorsak aynı şekilde. "mete han" da aynı şekilde çıktı. Altaylılar ve diğer Orta Asya halkları arasında "baatur kağan" olarak geçer ve yüksek ihtimal gerçek ismi budur. Baatur chan-yu olması lazım tam isminin. Han-shu'da modu olarak geçiyor. Baaturun gerçek ismi olduğunu söyleyen birçok araştırmacı var. Çin kaynaklarına baktığınızda çoğu isim doğu asyalı isimleri gibidir zaten. Bizim okullarda ki isimlere benzemiyor ben ilk okuduğumda isimleri hiç aklımda tutamadım. Zaten çoğu Çince halini kullanmıştır. Gerçek ismini de yanına yazıyorlar bazen işte "türkler bu şekilde telafüz ederler..." şeklinde yazıyorlar. Ttknın yayınladığı versiyonda belki bazı isimleri Türkçe yapmış olabilirler mesela çinlilerde şipi kağan benim okuduğum versiyonda sibir kağan olarak geçiyordu. Dediğim gibi ttk oldukça güzel bir şekilde çevirmiş ve açıklamış

Teşekkürler.
 
Suriye'de Araplar ölürken ne yapsaydık ölümlerini mi izleseydik diyerek ülkeye ne idüğü belli olmayan milyonlarca ortadoğulu bedevileri alırken hiçbir şey yok, ama olay kandaşlarınıza gelince aman Çin ile aramız bozulmasın zaten Amerika ile aramız iyi değil bilmem ne falan filan.

Geçin bu ayakları, Amerika'dan Suriye'ye girdiğimizde bilmem 50 milyonuncu yaptırımı yerken hiç sesiniz çıkmadı, şimdi sahip çıkmanız gereken soydaşlarınızı kendi ellerinizle Çin Hükümetine teslim ediyorsunuz. Bu arada uyandırım hala anlayamanlar var, Araplar benim din kardeşim falan değil ve ülkeninde resmi dini İslam değil zaten hala anlayamanlar var sanırım aranızda, yıl 2021.
 
Peki bir soru daha hocam, bilgilisiniz diye sorayım dedim inşallah zamanınızı çalmıyorumdur. Oğuz Kağan ile Mete Han aynı kişiler mi?
Yok canım ne zaman çalması istediğiniz kadar sohbet edebiliriz. Oğuz Kağan Mete han'la aynı kişi değildir. Bu teoriyi çürüten birçok kanıt vardır. 1.Hunya ailesi Doğu Tiele boylarından ve Sibirya Türkçesi konuşuyor. Bu batı Türkçesi konuşmadıklarını gösteriyor. 2. Wei-shu'ya göre bugün bizim Huihe yani Uygurların kurucu boyu Hunya ailesinin torunları. Türeyiş destanı olarak da biliriz ülkemizde. Biz Türkler arasında efsaneleşmiştir. 3.Birde Oğuzların atalarının yaşadıkları yer Hunya ailesiyle uyuşmuyor. Hep farklı bölgelerde yaşamışlar. 4.Bu kötü bir haber, Hunya ailesi maalesef bir Uygur kağanı öldülürdüğünde Çin'e tabi oluyor ve Çinlileşiyor hatta Çin'de büyük komutanlar oluyorlar. Şuan da soyadları hala duruyor Çin'de. Bu demek oluyor ki torunları zaten Çinlileşmiş. Birde Oğuz kağan destanı Türeyiş destanı ve Wei-shu kadar eski kayıtlarda geçmiyor yüksek ihtimal alıntı yapılarak yazılmış olabilir. Böyle şeyler başka halklar arasında da vardır aslında Moğollarda da böyle destanlar vardır onlarda Hunları sahiplenmeye çalışırlar ama onların alakası yok. Çinliler her zaman Chan-yu ailesinin Türk olduğunu yazmışlardır. Xiongnu'nun yıkılışından 820 yıl sonra yazılan Tang-shu'nun başında bile Chan-yu'lar "Türklerin Eski Kağanı" olarak geçer.
 
Yok canım ne zaman çalması istediğiniz kadar sohbet edebiliriz. Oğuz Kağan Mete han'la aynı kişi değildir. Bu teoriyi çürüten birçok kanıt vardır. 1.Hunya ailesi Doğu Tiele boylarından ve Sibirya Türkçesi konuşuyor. Bu batı Türkçesi konuşmadıklarını gösteriyor. 2. Wei-shu'ya göre bugün bizim Huihe yani Uygurların kurucu boyu Hunya ailesinin torunları. Türeyiş destanı olarak da biliriz ülkemizde. Biz Türkler arasında efsaneleşmiştir. 3.Birde Oğuzların atalarının yaşadıkları yer Hunya ailesiyle uyuşmuyor. Hep farklı bölgelerde yaşamışlar. 4.Bu kötü bir haber, Hunya ailesi maalesef bir Uygur kağanı öldülürdüğünde Çin'e tabi oluyor ve Çinlileşiyor hatta Çin'de büyük komutanlar oluyorlar. Şuan da soyadları hala duruyor Çin'de. Bu demek oluyor ki torunları zaten Çinlileşmiş. Birde Oğuz kağan destanı Türeyiş destanı ve Wei-shu kadar eski kayıtlarda geçmiyor yüksek ihtimal alıntı yapılarak yazılmış olabilir. Böyle şeyler başka halklar arasında da vardır aslında Moğollarda da böyle destanlar vardır onlarda Hunları sahiplenmeye çalışırlar ama onların alakası yok. Çinliler her zaman Chan-yu ailesinin Türk olduğunu yazmışlardır. Xiongnu'nun yıkılışından 820 yıl sonra yazılan Tang-shu'nun başında bile Chan-yu'lar "Türklerin Eski Kağanı" olarak geçer.

Peki Oğuz Kağan diye biri gerçekten var mı? Oğullarına ok ve yay vermesi v.b.
 
Peki Oğuz Kağan diye biri gerçekten var mı? Oğullarına ok ve yay vermesi v.b.
Orasını bilmiyorum sonuç olarak bir destan sadece. Yalnız Oğuz kağanın farklı anlamı da olabilir Oğuz=Boy anlamında da kullanılmıştır Orhun yazıtlarında mesela Karluklar üç-oğuz olarak geçer Uygurlar dokuz-oğuz olarak geçer. Yani bir ihtimal Baatur kağan bütün boyları birleştirdiğinde "Boyların kağanı" yani "Oğuzların kağanı" "Oğuz kağan" olarak bir ünvan almış olabilir başka insanlar arasında Çin kaynakları arasında hiç yazmıyor ama Chan-yu soyadı zaten çok yaygın ve soylu olduklarını gösteriyor. Zaten Oğuzlar her zaman Oğuz diye geçmiyor On-Ok olarak geçiyor mesela Göktürk döneminde. Ama Baautr kağanın şuan ki Oğuzların atası olması çok düşük ihtimal. Hem dil bakımından tarihi kaynaklar bakımından vs.
Suriye'de Arap'lar ölürken ne yapsaydık ölümlerini mi izleseydik diyerek ülkeye ne idüğü belli olmayan milyonlarca Orta Doğu'lu bedevileri alırken hiçbir şey yok, ama olay kandaşlarınıza gelince aman Çin ile aramız bozulmasın zaten Amerika ile aramız iyi değil bilmem ne falan falan.

Geçin bu ayakları, Amerika'dan Suriye'ye girdiğimizde bilmem 50 milyonuncu yaptırımı yerken hiç sesiniz çıkmadı, şimdi sahip çıkmanız gereken soydaşlarınızı kendi ellerinizle Çin hükümetine teslim ediyorsunuz. Bu arada uyandırım hala anlayamanlar var, Arap'lar benim din kardeşim falan değil ve ülkeninde resmi dini İslam değil zaten hala anlayamanlar var sanırım aranızda, yıl 2021.

Elinize sağlık hocam çok iyi demişsiniz.
(Uygurlar) Türklerin torunları değillerdir. Uygurların asıl ataları Sui ve Tang hanedanları sırasında Moğol yaylasında yaşayan Ouigour halkıdır. Hadi gülmeye devam et, son gülen iyi gülüyormuş demek.
Bu arada Uygurlar Sui ve Tang hanedanları döneminde hiçbir zaman Oigour denen bir isimle çağırıştırılmamışlardır. Hatta ben Uygurların "Oigour" ismiyle hitap edildiğini hiç görmedim. Hiçbir bağlantısı yoktur. Çinliler Tang ve Sui döneminde Uygurları Huihe 回紇, Yuange 袁紇, Weige 韋紇, Wuhu 烏護 Weiwur 畏兀兒 Chile Türkleri敕勒 veya "Huihe Hun 回鶻" olarak isimlendirmişlerdir. "Hun" kelimesi eklemelerinin nedeni Hun soylu olmaları veya bir şekilde bağlantılı olmalarıdır. İsimden yola çıktın galiba? Uygur ismiyle Ouigour'u bağdaştırdın galiba ki öyle de olmuyor Uygur adının anlamı "Uymak" veya "Birleşmek" anlamına geliyor. Ve Uygurlar her zaman Uygur diye hitap edilmiyor Uygur sadece bir boylar konfedrasyonu ismi. Uygur bir boy değil yani boylar birliği. Uygurlar bundan önceki dönemlerde farklı isimlerle kullanılmıştır. Oğuzlardan da böyle yola çıkarsan göktürk döneminde tıkanırsın. Ayrıca örnek verdiğin Sui döneminde yazılan kitaplar zaten Uygurların Türk olduğunu kanıtlar :D hatta 40 Tiele boyunu 7 bölgeye ayırıp detaylı haritasını bile çıkarmıştır Sui hanedanlığı Sui-shu çok yararlı bir kaynak 40 Tiele boyunu bu kadar ayrıntılı inceleyen tek kitap ayrıca Hunya ailesiyle Huihe aynı topraklarda yaşadıklarını bu kitaptan biliyoruz. Hatta söyle bir cümle kurmuşlardır "Tiele insanlarının ataları Xiongnu'nun torunlarıdır". Hatta o kadar detaylı inceleme yapmışlarki kaç kişi olduklarını ve ordu güçlerini her boyun hangi nehrin neresinde yaşadığını bile yazmışlardır. Uygur konfedrasyonunun 20 bin atlıdan oluşan güçlü bir ordusu olduklarını yazmışlardır mesela. Örnek verirken bile kendini en zayıf yerinden vuruyorsun.
 
Son düzenleme:

Geri
Yukarı