Türk lirası niye değer kaybediyor?

Bir ülke düşünün. 4 mevsimi yaşayan, ne eksen yetişen, pek çok değerli maden ve minerale sahip olan, her yerinden doğal ve beşeri güzellikler fışkıran, nüfusu genç olan, coğrafi konumuyla 3 kıtanın kesişiminde yer alan; sanayisi, tarımı, turizmi, hayvancılığı, hizmet sektörü gelişmiş olan ve bütün bunlara rağmen beyin göçü veren ve sürekli parası değer kaybeden bir ülke. Çünkü hukuku yok, anayasaya güven yok, özgürlüğün garantisi yok. Eğitimi zayıf, altyapısı zayıf. 30 yıl sonra elinden diplomanı alırlar, gık diyemezsin. Gazeteciysen yaptığın haber yüzünden içeri girmen artık alışıldık bir durum. Ben bile bu satırları yazarken iki kere düşünüyorsam, yabancı sermaye neden senin ülkene yatırım yapsın ki?

2028'e kadar bekleyeceğiz artık inşallah 2027 de falan erken seçim olur bir şekilde.
 
Bir ülke düşünün. 4 mevsimi yaşayan, ne eksen yetişen, pek çok değerli maden ve minerale sahip olan, her yerinden doğal ve beşeri güzellikler fışkıran, nüfusu genç olan, coğrafi konumuyla 3 kıtanın kesişiminde yer alan; sanayisi, tarımı, turizmi, hayvancılığı, hizmet sektörü gelişmiş olan ve bütün bunlara rağmen beyin göçü veren ve sürekli parası değer kaybeden bir ülke. Çünkü hukuku yok, anayasaya güven yok, özgürlüğün garantisi yok. Eğitimi zayıf, altyapısı zayıf. 30 yıl sonra elinden diplomanı alırlar, gık diyemezsin. Gazeteciysen yaptığın haber yüzünden içeri girmen artık alışıldık bir durum. Ben bile bu satırları yazarken iki kere düşünüyorsam, yabancı sermaye neden senin ülkene yatırım yapsın ki?

Ekonominin hak hukuk adalet31 olmadığını anladığınız noktada daha düzgün bir muhalefet oluşturabiliriz ve Türkiye bereketli ve sanayileşmiş bir ülke değil. Senin tek avantajın ucuz işçilik idi o da nüfusun azalmasından dolayı bitiyor her şey tekniktir değerlerle ekonomi dönmez para politikasındaki yanlışlara hiç girmiyorum bile.
 
Ekonominin hak hukuk adalet31 olmadığını anladığınız noktada daha düzgün bir muhalefet oluşturabiliriz ve Türkiye bereketli ve sanayileşmiş bir ülke değil. Senin tek avantajın ucuz işçilik idi o da nüfusun azalmasından dolayı bitiyor her şey tekniktir değerlerle ekonomi dönmez para politikasındaki yanlışlara hiç girmiyorum bile.
Ekonomi tam olarak hak, hukuk ve adalettir. Serbest piyasa ekonomisinde yaşıyoruz. Eğer ABD veya Çin gibi "küçük dünya" dediğimiz ülkelerde yaşamıyorsanız, ülkeniz dünyaya entegre olmak zorundadır. Sabaha kadar para politikalarını düzeltin, yabancı yatırım çekemezseniz ekonomik olarak büyüyemezsiniz. 2002 sonrası ekonomik kalkınmanın en büyük sebebi, hükümetin piyasalara verdiği güven ve işbirlikçi yaklaşım modeliydi. Yabancı sermaye Türkiye'yi kaçırılmayacak bir fırsat olarak gördü ve yatırım yağdı. Biz de hepsini taşa betona gömdük o ayrı bir konu tabii.
 
Ekonomi tam olarak hak, hukuk ve adalettir. Serbest piyasa ekonomisinde yaşıyoruz. Eğer ABD veya Çin gibi "küçük dünya" dediğimiz ülkelerde yaşamıyorsanız, ülkeniz dünyaya entegre olmak zorundadır. Sabaha kadar para politikalarını düzeltin, yabancı yatırım çekemezseniz ekonomik olarak büyüyemezsiniz. 2002 sonrası ekonomik kalkınmanın en büyük sebebi, hükümetin piyasalara verdiği güven ve işbirlikçi yaklaşım modeliydi. Yabancı sermaye Türkiye'yi kaçırılmayacak bir fırsat olarak gördü ve yatırım yağdı. Biz de hepsini taşa betona gömdük o ayrı bir konu tabii.

Üstat, 2002–2013 döneminde küresel ölçekte ciddi bir likidite genişlemesi ve faizlerin tarihsel olarak düşük seyretmesi nedeniyle zaten bir döviz bolluğu söz konusuydu. Bu süreçte yapılan temel politika hatası, TL’nin reel olarak aşırı değerli tutulmasına izin verilmesiydi. Reel efektif döviz kurunun uzun süre baskılanması, ithalatı ucuzlatırken yerli üretimin rekabet gücünü zayıflattı ve sanayide yapısal durgunlaşmayı derinleştirdi.


Bu politika tercihlerinin maliyeti ise küresel likidite koşullarının değişmesiyle görünür hâle geldi. ABD’de parasal sıkılaşmanın başlaması, Obama yönetiminin Türkiye’ye yönelik daha mesafeli ve zaman zaman olumsuz tavrı, ardından gelen FETÖ darbe girişimi ve Covid-19 şoku gibi çok katmanlı dışsal stresler ekonomiye eş zamanlı olarak bindi.


İktidar ise bu Türkiye kaynaklı olmayan şoklara karşı tutarlı ve öngörülebilir bir makroekonomik çerçeve geliştiremediği için toparlanma dinamikleri zayıf kaldı. Özetle meselenin ana ekseni hukuk düzeninden ziyade para politikası tercihleri, iş gücü piyasası yapısı ve reel sektörün rekabetçiliği gibi doğrudan ekonomik temellerdir.
 
Üstat, 2002–2013 döneminde küresel ölçekte ciddi bir likidite genişlemesi ve faizlerin tarihsel olarak düşük seyretmesi nedeniyle zaten bir döviz bolluğu söz konusuydu. Bu süreçte yapılan temel politika hatası, TL’nin reel olarak aşırı değerli tutulmasına izin verilmesiydi. Reel efektif döviz kurunun uzun süre baskılanması, ithalatı ucuzlatırken yerli üretimin rekabet gücünü zayıflattı ve sanayide yapısal durgunlaşmayı derinleştirdi.


Bu politika tercihlerinin maliyeti ise küresel likidite koşullarının değişmesiyle görünür hâle geldi. ABD’de parasal sıkılaşmanın başlaması, Obama yönetiminin Türkiye’ye yönelik daha mesafeli ve zaman zaman olumsuz tavrı, ardından gelen FETÖ darbe girişimi ve Covid-19 şoku gibi çok katmanlı dışsal stresler ekonomiye eş zamanlı olarak bindi.


İktidar ise bu Türkiye kaynaklı olmayan şoklara karşı tutarlı ve öngörülebilir bir makroekonomik çerçeve geliştiremediği için toparlanma dinamikleri zayıf kaldı. Özetle meselenin ana ekseni hukuk düzeninden ziyade para politikası tercihleri, iş gücü piyasası yapısı ve reel sektörün rekabetçiliği gibi doğrudan ekonomik temellerdir.
Çok güzel, bilmeyenler için biraz daha genişletilmiş bir blog yazısı yazarsan harika olur.

Birkaç cümleyi yorumlamak isterim:

"Küresel ölçekte ciddi likidite genişlemesi", 11 Eylül 2001'de ABD'nin kendi kendine adrenalin basması, 7. binanın kendi kendine çöküp büyük tefecilerin defterlerinin silinmesi ve binaların sigortalarından alınan paraların dönmesiyle beraber küresel çapta büyük bir para dalgasının yasallaştırılması. Afganistan ve Rusya'nın cephe kapanışı, Uranyum'un bitmek üzere olması v.b

"TL'nin reel olarak aşırı değerli tutulması." 1999 Depremi sonrası ekonominin İstanbul'dan çekilip Anadoluya yayılması için uğraşılan teşviklerin devamlılığının korkunç evlatlarını doğrudu: 2020'lere kadar sürdü "Kalkınma Ajansları" ile ve bunlar küçük egolu iktidarsızlık kaynakları para ağalarının para aklama, yatırım paralarının dağa taşa ve işlemeyecek, alt yapısı planlanmamış sektörlerce yok edilmesini sağladı.

"ABD'nin parasal sıkılaşması." aslında Çin'e yapacakları ödemeleri devlet tahviline çevirmeleri sebepli kontrolün başlangıcı ve CIAsal islamın Usama'sının yakalanması silah üreticilerini üzdü. İşbirlikçilerle aynı yatakta "Bu milletin..." diye başlayan cümlelerin sonucu CIA Feto'sü ile diğer CIAsal ekiplerin boşol boşol boşol macerasıdır - başka bir tiyatro yoktur. C19 ise 2017'den itibaren planlanmış bir operasyondur, amaç silahla çok uzun sürede yapılacak şeyin medya ve sosyal medya ile korku dozu + sayılarla ortaya konmasıdır, tabi IVF merkezlerinin dolmasını da sağladı, lojistiğin ne kadar kırılgan olduğunu da gösterdi. Konuyla ilgili bilimsel araştırmalarda MERS denemelerine kadar inebilirsiniz ya da 1970 ilk deneylere, vergi araştırmalarına bakarsanız test kitleri 2017'de ısmarlandı.

"Türkiye kaynaklı olmayan şoklara..." İktidarsızlığın öngörüsü için gerekli beyin bulunamadı - çünkü küresel çapta olan olayların kaynağının önemi sonra gelecek dalgayı belirler, ancak NPL eğitimleri başarılı sonuçlar doğurdu. Bu süre zarfında, son 20 yılda yetişen nesillerin hem müfredat, eğitim, aile ve karakter yapısının içinden geçildi hem de umutsuz, tüketici bir alt yapının destekleri hazırlandı. Bunu yapanların hiçbirinin bu topraklara herhangi bir hayvan tezeğini kadar ne saygısı ne faydası vardır.
 
Çok güzel, bilmeyenler için biraz daha genişletilmiş bir blog yazısı yazarsan harika olur.

Birkaç cümleyi yorumlamak isterim:

"Küresel ölçekte ciddi likidite genişlemesi", 11 Eylül 2001'de ABD'nin kendi kendine adrenalin basması, 7. binanın kendi kendine çöküp büyük tefecilerin defterlerinin silinmesi ve binaların sigortalarından alınan paraların dönmesiyle beraber küresel çapta büyük bir para dalgasının yasallaştırılması. Afganistan ve Rusya'nın cephe kapanışı, Uranyum'un bitmek üzere olması v.b

"TL'nin reel olarak aşırı değerli tutulması." 1999 Depremi sonrası ekonominin İstanbul'dan çekilip Anadoluya yayılması için uğraşılan teşviklerin devamlılığının korkunç evlatlarını doğrudu: 2020'lere kadar sürdü "Kalkınma Ajansları" ile ve bunlar küçük egolu iktidarsızlık kaynakları para ağalarının para aklama, yatırım paralarının dağa taşa ve işlemeyecek, alt yapısı planlanmamış sektörlerce yok edilmesini sağladı.

"ABD'nin parasal sıkılaşması." aslında Çin'e yapacakları ödemeleri devlet tahviline çevirmeleri sebepli kontrolün başlangıcı ve CIAsal islamın Usama'sının yakalanması silah üreticilerini üzdü. İşbirlikçilerle aynı yatakta "Bu milletin..." diye başlayan cümlelerin sonucu CIA Feto'sü ile diğer CIAsal ekiplerin boşol boşol boşol macerasıdır - başka bir tiyatro yoktur. C19 ise 2017'den itibaren planlanmış bir operasyondur, amaç silahla çok uzun sürede yapılacak şeyin medya ve sosyal medya ile korku dozu + sayılarla ortaya konmasıdır, tabi IVF merkezlerinin dolmasını da sağladı, lojistiğin ne kadar kırılgan olduğunu da gösterdi. Konuyla ilgili bilimsel araştırmalarda MERS denemelerine kadar inebilirsiniz ya da 1970 ilk deneylere, vergi araştırmalarına bakarsanız test kitleri 2017'de ısmarlandı.

"Türkiye kaynaklı olmayan şoklara..." İktidarsızlığın öngörüsü için gerekli beyin bulunamadı - çünkü küresel çapta olan olayların kaynağının önemi sonra gelecek dalgayı belirler, ancak NPL eğitimleri başarılı sonuçlar doğurdu. Bu süre zarfında, son 20 yılda yetişen nesillerin hem müfredat, eğitim, aile ve karakter yapısının içinden geçildi hem de umutsuz, tüketici bir alt yapının destekleri hazırlandı. Bunu yapanların hiçbirinin bu topraklara herhangi bir hayvan tezeğini kadar ne saygısı ne faydası vardır.
Eyvallah,Üstat. Sen konuya çok farklı, perde arkası ve jeopolitik bir yerden bakmışsın, ki oralarda neler dönüyor pek bilinmiyor, haklısın dediğin gibi derin mevzular olabilir. Ama ben daha çok masadaki açık kaynak verileri ve teknik çıktıları baz alarak yorumladım. Yani ben olayın görünen ve rakamlara yansıyan yüzüyle ilgileniyorum diyelim, eline sağlık.
Çok güzel, bilmeyenler için biraz daha genişletilmiş bir blog yazısı yazarsan harika olur.

Birkaç cümleyi yorumlamak isterim:

"Küresel ölçekte ciddi likidite genişlemesi", 11 Eylül 2001'de ABD'nin kendi kendine adrenalin basması, 7. binanın kendi kendine çöküp büyük tefecilerin defterlerinin silinmesi ve binaların sigortalarından alınan paraların dönmesiyle beraber küresel çapta büyük bir para dalgasının yasallaştırılması. Afganistan ve Rusya'nın cephe kapanışı, Uranyum'un bitmek üzere olması v.b

"TL'nin reel olarak aşırı değerli tutulması." 1999 Depremi sonrası ekonominin İstanbul'dan çekilip Anadoluya yayılması için uğraşılan teşviklerin devamlılığının korkunç evlatlarını doğrudu: 2020'lere kadar sürdü "Kalkınma Ajansları" ile ve bunlar küçük egolu iktidarsızlık kaynakları para ağalarının para aklama, yatırım paralarının dağa taşa ve işlemeyecek, alt yapısı planlanmamış sektörlerce yok edilmesini sağladı.

"ABD'nin parasal sıkılaşması." aslında Çin'e yapacakları ödemeleri devlet tahviline çevirmeleri sebepli kontrolün başlangıcı ve CIAsal islamın Usama'sının yakalanması silah üreticilerini üzdü. İşbirlikçilerle aynı yatakta "Bu milletin..." diye başlayan cümlelerin sonucu CIA Feto'sü ile diğer CIAsal ekiplerin boşol boşol boşol macerasıdır - başka bir tiyatro yoktur. C19 ise 2017'den itibaren planlanmış bir operasyondur, amaç silahla çok uzun sürede yapılacak şeyin medya ve sosyal medya ile korku dozu + sayılarla ortaya konmasıdır, tabi IVF merkezlerinin dolmasını da sağladı, lojistiğin ne kadar kırılgan olduğunu da gösterdi. Konuyla ilgili bilimsel araştırmalarda MERS denemelerine kadar inebilirsiniz ya da 1970 ilk deneylere, vergi araştırmalarına bakarsanız test kitleri 2017'de ısmarlandı.

"Türkiye kaynaklı olmayan şoklara..." İktidarsızlığın öngörüsü için gerekli beyin bulunamadı - çünkü küresel çapta olan olayların kaynağının önemi sonra gelecek dalgayı belirler, ancak NPL eğitimleri başarılı sonuçlar doğurdu. Bu süre zarfında, son 20 yılda yetişen nesillerin hem müfredat, eğitim, aile ve karakter yapısının içinden geçildi hem de umutsuz, tüketici bir alt yapının destekleri hazırlandı. Bunu yapanların hiçbirinin bu topraklara herhangi bir hayvan tezeğini kadar ne saygısı ne faydası vardır.
Eyvallah,Üstat. Sen konuya çok farklı, perde arkası ve jeopolitik bir yerden bakmışsın, ki oralarda neler dönüyor pek bilinmiyor, haklısın dediğin gibi derin mevzular olabilir. Ama ben daha çok masadaki açık kaynak verileri ve teknik çıktıları baz alarak yorumladım. Yani ben olayın görünen ve rakamlara yansıyan yüzüyle ilgileniyorum diyelim, eline sağlık.
 

Bu konuyu görüntüleyen kullanıcılar

Technopat Haberler

Yeni konular

Geri
Yukarı