Türk Telekom’un döşediğini iddia ettiği fiber gerçek mi yoksa VDSL2 mi?
2021 Güncellemesi: Türk Telekom nihayet 8 sene sonra gerçek fiber internet getirmeyi başardı! Gönül isterdi ki İstanbul’un göbeğinde 8 yıl beklemeyelim ama işin içinde Türk Telekom oldu mu insan alışıyor, kabulleniyor. Halen daha değişmeyen ve vahim olan şey ise 2016’dan beri ancak iki katına çıkabilen upload hızları: 8 Mbit’in üstünü göremiyoruz. Bu da düzeldiğinde makaleye üçüncü güncellemeyi yapabileceğim. Umarım bu defa 5 sene daha beklemek zorunda kalmayız…
Kota konusunda hiçbir servis sağlayıcı elini taşın altına koymazken söz konusu bağlantı hızları olduğunda servis sağlayıcılar inanılmaz bir yarış içerisine girdiler. Turkcell’in Superonline’ı satın alması, Vodafone’un Koçnet’i satın alması karşısında, elinde TTNET bulunan Türk Telekom da boş duramazdı. Bu bağlamda Türk Telekom da yurt dışında hazır döşenmiş fiber optik ağı olan bir firmayı satın aldı. Tabi burada amaç ülkenin artan internet trafiğinin yurt dışı çıkışlarında problem yaratmasının önüne geçmek. Ya da en azından biz öyle biliyoruz. Peki tüm bunlar gerçekleşirken ve servis sağlayıcılar reklamlarda mangal üzerinde kül bırakmazken gerçekte neler oluyor?
Daha önce de dediğimiz gibi Servis Sağlayıcılar için tek başınıza hiçbir anlam ifade etmiyorsunuz. Ancak toplu konutlarda oturuyorsanız ve sizinle birlikte apartmanınızdaki herkes saf değiştirecekse yeni teknolojiler ayağınıza kadar geliyor. Ama eğer benim gibi Avrupa’nın en büyük adalet sarayının dibinde dahi otursanız, sitede oturmuyorsanız size hızlı internet yok. Neyse ki bu durum son zamanlarda değişmeye başladı. Turkcell, Superonline ile kitlesel müşterilere doğru yol alırken Türk Telekom da eldeki müşterileri kaptırmamak ya da ceplerinden daha fazla para çıkarmak için fiber internet yatırımlarına başladı -ya da başladığını iddia ediyor.
Yakın zamanda firma sitesinde bir duyuru yaparak kimsenin umurunda olmayan bir kilometre kadar fiber kablo döşediğini bildirdi. Ardından bir harita oluşturarak evinizde fiber olup olmadığını sorgulayabilmenizi sağladı. Bir önceki cümlenin içerisine bir “kolay” sıfatı eklemek isterdim ama maalesef bu mümkün değil. Haritada sorgulama yapmak için her defasında karmaşık karakterler girerek insan olduğunuzu kanıtlamak zorundasınız. Neyse ki bunu artık Google reCaptcha ile değiştirdiler. Şimdi sorabilirsiniz: sadece kendi apartmanınızı sorgulamıyor musunuz? Efendim şöyle izah edeyim: internetle tanıştığım 13 yıldan beri evimde ortalama 6 Mbit’in üstünde hız görmediğim için Türk Telekom bu haritayı çıkarınca çok heyecanlandım. Hemen kontrol edip oturduğum sokağın yanında fiber olduğunu öğrendim. Ardından fiberin benim bulunduğum sokağın başına kadar gelmiş olduğunu gördüm. Fakat sokağın başında olan internet, ortasında yoktu. Son binada da var fakat Türk Telekom mükemmel bir iş başararak benim evimi tespit etmiş ve adeta “bu arkadaşa fiber miber yok” diyerek evime ve 500 metre çevresine fiber internet yaklaştırmamış.
Olayı daha da derinlemesine incelediğimde fiber internetin apartmanlara kademeli olarak bağlandığını gördüm. Tabi bu apartmanları tek tek kontrol etmek ve her defasında insan olduğumu bir kod girerek ıspatlamak zorunda olmak, beni insanlıktan çıkardı adeta. Oysa ki Telekom ufak bir renklendirme ile fiberli ve fibersiz apartmanları ayırabilirdi. Fakat bu büyük ihtimalle rakiplerin eline fethedilecek fiber girmemiş apartmanları kabak gibi göstereceği için tercih edilmedi, ya da başka bir nedeni var, bilemiyoruz.
Fiber internet bu mu?
Sokağımdaki fiber penetrasyonunu apartman bazında inceleyip fiber gitmiş apartmanları tespit ettikten sonra ertesi gün iş dönüşü hummalı bir arayışa çıktım. Fiber gitmiş olan apartmanlara kablo döşenmiş miydi? Sokakta yapılan her kazıdan haberdar olan biri olarak kablo falan döşenmediğini biliyordum ama yine de ne derler bilirsiniz: Döşenmemiş fiberden umut kesilmez. Apartmanları iyice kontrol ettikten sonra ne bir fiber kablosu, ne de fiber kutusu görebildim. Üstelik daha da vahimi, sokaktaki kutular da bildiğimiz eski telefon kutuları olarak yerinde duruyordu. Eğer fiber varsa, bu kutular da genelde bunlarla değiştirilir.
Bu ufak araştırmadan sonra anladım ki Türk Telekom’un fiber diye reklamını yaptığı “şey” fiber internet değil, bildiğimiz VDSL2. Şimdi VDSL2 kötü mü? Hayır değil. Ama VDSL2 fiber değil. VDSL2, gelişmiş bir DSL bağlantı türü. Sunduğu en yüksek hız ise 100 Mbit. Ayrıca VDSL2 halen bakır kabloları kullandığı için ping sürelerinde bir değişiklik olmuyor pek. Güncelleme: Fiber kablo sokağınızdaki kutuya kadar geldiğinden ping süresinde bariz bir iyileşme oluyor. 30-50ms olan ping süresi 10ms ve hatta altına düşebiliyor. Oysa ki gerçek fiber interneti siz 50 yıllık iki tane bakır kablo yerine Kategori 6, 1 Gbps destekli, 8 telli kablo ile alıyorsunuz. Fiber de apartmanınıza fiberoptik kablo ya da buna eşdeğer yüksek hız sunabilen bir kablo ile geliyor. Kullandığınız modem de DSL değil, daha üst seviye bir modem oluyor. Böylece hat zayıflaması vs konularla uğraşmıyorsunuz bile.
Kısacası fiber var, fiber var. VDSL2’yi fiber diye pazarlamak ne kadar doğru, değerlendirmeyi size bırakıyor ve yazının altına yorum olarak belirtmenizi istiyorum. Yine her gün fiber reklamı yapılırken ve reklamda 1 Gbit hızla bağlanıyorken gerçekte halen 3 MBit ADSL ile internete bağlanıyorsak burada bir şeyler ters gidiyor demektir. Yazımın sonunda “İstanbul’un göbeğinde” en fazla 3 Mbit destekleyen ve hat zayıflaması rezalet durumda olan ADSL hattımın bilgilerini sunuyorum size:
2016 güncellemesi: Türk Telekom’un yeni fiber reklamlarından sonra bir iade-i itibar şart oldu. An itibari ile evime Superonline internet bağlatmış durumdayım. Superonline bu hizmet için Türk Telekom’un altyapısını kullanıyor. Bu bağlantı ile stabil 50 Mbit hız alabiliyorum -olması gereken 70 Mbps. 4 Mbit upload da fena değil ama upload hızlarının iyileştirilmesi gerek. 150 GB kotalı ve taahhütlü bu paketin ücreti ayda 69 TL. Hat tipi VDSL2, yine FTTH değil. Yani fiber apartmana gelmiyor. Buna rağmen eve 500 metre mesafede olan yenilenmiş kutuya kadar fiber kablo gelmesi ping süresini bariz bir biçimde iyileştirdi. Hat zayıflama değerleri, hız testleri ve kurulum ile ilgili bilgileri yakın zamanda ana sayfadan paylaşacağım.
