AMD’nin daha iyi oyun deneyimi sunmayı amaçlayan FreeSync teknolojisine yakından bakıyoruz…
VSync, G-Sync, FreeSync, Adaptive Sync… Hepsinin ortak noktası bir senkronizasyon, yani eş zamanlı çalışma. Eş zamanlı çalışma bütün bu teknolojilerin ana odak noktası zira ekran kartınız ile monitörünüz arasında eş zamanlı bir çalışma olmadığında oyun oynarken takılmalarla veya görüntüde yırtılmalarla karşı karşıya kalıyoruz. Peki Vsync bize yetmiyor mu? Kısa cevap: Evet, yetmiyor. Biz de neden yetmediğini gösteren bir video rehber, videonun ötesinde detayları okumak isteyenler için de makale hazırladık.
Tearing ve Stuttering
Normalde hiç bir ayar yapmadığımızda ekrandaki görüntülerde yırtılmalar olabiliyor. VSync‘i, yani dikey eş zamanlamayı açtığınızda ekranda gösterilen kare sayısı, monitörünüzün tazeleme hızı olan Hz değeri ile sabitleniyor. Buraya kadar bir sorun yok. Vertical Synchronization devreye sokulduğunda tearing dediğimiz yırtılma sorunu ortadan kalkıyor. Fakat ne zaman ki ekran kartınız stabil 60 kare görüntü oluşturamıyor, işte o zaman Stuttering denilen takılmalar ortaya çıkıyor. Tabii ki bu da Input-lag dediğimiz giriş gecikmesini tetikliyor. Yani hem görüntü yavaşlıyor hem de komutlarınız monitörde geç beliriyor. Özellikle de FPS oyunları için tam bir kabus.
Elbette VSync’in tek dezavantajı da bu değil. 60 Hz bir monitörde Vsync açtığınızda, ekran kartınız 100 kare görüntü üretse bile saniyede 60 kare ile kısıtlı kalıyorsunuz. Saniyede 60 kareden fazla üretilen kareler ekrana yansımıyor. Tabii ki oyunun akıcılığını hissediyorsunuz ama bu hiçbir zaman 120 Hz veya 144 Hz gibi olmuyor. Bunu daha önce hazırladığımız “Monitörlerde Yenileme Hızı ve Tepki Süresi Nedir?” makale ve videosunda daha detaylı bir şekilde öğrenebilirsiniz.
Ekran kartı ile monitör arasında senkronizasyon olmadan oyun oynadığınızda ekran, gelen kareyi daha bir önceki kare bitmeden çizmeye başlıyor ve doğal olarak da yırtılma oluyor. Ortada yıllardır devam eden böyle bir sorun var. İşte bu yüzden işi ekran kartı geliştiricileri ele alarak, monitör geliştiricileri ile el ele çözümler üzerinde çalışmaya başladı. AMD’nin geliştirdiği çözümün adı da FreeSync. Yani FreeSync nedir? AMD ekran kartınızla FreeSync destekli monitörünüzün iletişim kurarak ekranda gösterilecek kareleri sıralı, yırtılma ve takılma olmadan gösterme teknolojisidir.
Eş Zamanlı Çalışma
Anahtar kelime bu. Eş zamanlı çalışma. Eş zamanlı çalışma, ekran kartı ile monitörün iletişim halinde olması demek. Oyun oynarken en çok gördüğünüz şey FPS’nin sürekli değişkenlik göstermesidir. Bazı sahnelerde akıcı bir 60 FPS elde ederken bazı sahnelerde FPS 40’lara kadar düşebiliyor. İşte bu gibi durumlarda, FreeSync teknolojisi, monitörün tazeleme hızını saniyedeki kare sayısına eşitleyerek takılmaların önüne geçiyor. Yani FreeSync ve G-Sync teknolojileri sayesinde değişken bir tazeleme hızı (Variable Refresh Rate, VRR) elde etmiş oluyoruz. Vsync’te ise farklı olarak 60 Hz devrede ise bir önceki karenin iki defa gösterilmesi söz konusu. Bu da size oyunun takıldığı hissiyatını veriyor. Yani Stuttering diye tabir ettiğimiz olgu ortaya çıkıyor.
FreeSync ile desteklenen tazeleme hızlarından da bahsetmek gerek. 36-240Hz, 21-144Hz, 17-120Hz ve 9-60Hz şu anda desteklenen tazeleme aralıkları. Tabii ki FreeSync destekli bir monitör alacaksanız tavsiyemiz en az 120 Hz bir monitör almanız. Zira gerçek anlamda oyun deneyimi yaşamak istediğinizde profesyonel bir oyuncu monitörü ve bunu yüksek kare oranı ile besleyebilecek bir de ekran kartına ihtiyacınız var.
FreeSync Destekli Ekran Kartları ve APU’lar
AMD FreeSync teknolojisinde monitör üreticisi kendi monitör kontrol donanımında ve yazılımında bazı değişiklikler ile nispeten düşük bir masraf ile yeni teknolojiyi destekleyebiliyor. AMD ise ekran kartında yeni teknoloji için gereken donanımsal kontrolü sunuyor. Bu bağlamda yeni AMD ekran kartları bu teknolojiyi desteklerken çok eski modellerde kullanmak mümkün olmuyor.
AMD’nin FreeSync destekleyen ekran kartlarını ve APU’larını bu listede görebilirsiniz, zaman içerisinde yeni modeller buraya eklenebilir. Ancak temel olarak bugünden sonra çıkacak her yeni AMD ekran kartı ve APU’nun FreeSync destekli olacağını söyleyebiliriz.
| R9 Fury X2 | Dual Fiji XT | GCN 1.2 |
| R9 Fury X | Fiji XT | GCN 1.2 |
| R9 Fury | Fiji Pro | GCN 1.2 |
| R9 Nano | Fiji XT | GCN 1.2 |
| R9 390X | Grenada XT | GCN 1.1 |
| R9 390 | Grenada Pro | GCN 1.1 |
| R9 380 | Antigua Pro | GCN 1.2 |
| R7 360 | Tobago Pro | GCN 1.1 |
| R9 295X2 | Dual Hawaii XT | GCN 1.1 |
| R9 290X | Hawaii XT | GCN 1.1 |
| R9 290 | Hawaii Pro | GCN 1.1 |
| R9 285 | Tonga Pro | GCN 1.2 |
| R7 260X | Bonaire XT | GCN 1.1 |
| R7 260 | Bonaire Pro | GCN 1.1 |
| A10-7850K | Kaveri | – |
| A10-7800 | Kaveri | – |
| A10-7700K | Kaveri | – |
| A8-7650K | Kaveri | – |
| A8-7600 | Kaveri | – |
| A6-7400K | Kaveri | – |
