SSD Arabirimleri: M.2, U.2 ve NVMe Nedir?

Modern ve hızlı depolama çözümü olan SSD’ler hangi arabirimlere sahip ve bu arabirimler arasındaki farklar ne?

Günümüzde hızlı ve güvenli depolama dendiğinde akla ilk olarak SSD geliyor. Bir süredir bilgisayarlarda gittikçe daha fazla karşımıza çıkan SSD sürücüler, gün geçtikçe geleneksel sabit disklerin yerini alıyor. SSD’lerin yükselişe geçtiği dönemden bu yana SATA II arabiriminin 3 GBps hızı kısa sürede maksimum potansiyeline ulaştı. Benzer bir durum 6 GBps’lik SATA III için de geçerli. Günümüzde satışta olan neredeyse bütün SATA III SSD’ler, 6 GBps hızıyla sınırlı ve görünüşe göre yeni bir SATA standardı yakın bir gelecekte karşımıza çıkmayacak.

Son yıllarda ortaya çıkan yeni arabirimler ise yeni bir SATA standardını gereksiz kılacak kadar etkileyici. M.2, U.2, NVMe gibi yeni terimler hayatımıza girmeye başladı. Peki bu yeni arabirimler, SSD sürücüler için ne anlama geliyor? SATA standardında son durum ne? Bu soruları makalemizde cevaplıyoruz.

Öncelikle SATA standardından bahsedelim. SATA III uzun süredir bu sektörün gayri resmi kazananı. Ancak yeni alternatifler ortaya çıktıkça, hız açısından SATA standardı yetersiz kalmaya başladı. En yeni SATA revizyonu 3.2, veya diğer adıyla SATA Express, anakartın PCIe kanallarına göre 8 ile 16 GBps arasında bir hız değeri sunabiliyor. Her ne kadar bu hız artışı SATA III’e kıyasla dikkate değer olsa da, yeni alternatiflere kıyasla SATA Express çok geride kalıyor. Üstelik SATA Express destekli SSD bulmak da pek kolay değil.

M.2 Nedir?

İlk etapta Next Generation Form Factor (NGFF) olarak isimlendirilen M.2 arabiriminin en önemli özelliği küçük boyutlu disklere izin vermesi. Günümüzde satılan pek çok M.2 SSD, 12-30mm x 16-110mm boyutlarına sahip. Bu ufak boyutlar, M.2 diskleri özellikle dizüstü bilgisayarlar için oldukça etkili bir seçenek kılıyor. SATA III ve PCIe destekli M.2, hız konusunda da etkileyici özelliklere sahip. Eğer anakartınızda 4 veya daha fazla PCIe kanalı desteği varsa M.2 SSD’ler ile 32 GBps hıza ulaşmak mümkün.

Hem AHCI, hem de NVMe arayüzlerini destekleyen M.2, PCIe arayüzü sayesinde teoride PCIe SSD’ler ile benzer bant genişliğinde, aynı performansı verebiliyor. Elbette bu değerler, SATA arayüzlü M.2 diskler için geçerli değil. Zira bu diskler, M.2 form faktörünü kullanan SATA diskler olduğu için, klasik SATA III disklere kıyasla çok az performans artışı sunuyor.

U.2 Nedir?

U.2 veya orijinal kod adıyla SFF-8639, henüz oldukça yeni bir depolama arabirimi. U.2 arabirimi, günümüzde bazı PCIe arayüzlü 2.5 inçlik disklerde karşımıza çıkıyor. M.2’nun aksine U.2 diskler, dizüstü sistemler yerine daha çok masaüstü ve sunucu sistemlerde kendine yer buluyor. U.2 arabirimi, her ne kadar büyük anakart geliştiricilerinin desteğini alsa da, çoğu anakartta bu arabirim desteklenmiyor. Eğer elinizde bir U.2 disk varsa, bu diski anakarta bağlamak için U.2-M.2 dönüştürücüsü satın almanız gerekiyor.

NVMe Nedir?

Non-Volatile Memory Express tabirinin kısaltması olan NVMe, temelde AHCI protokolünün yerini alması için tasarlandı. AHCI yıllar önce eskiyen IDE protokolünün yerini almıştı. AHCI sayesinde geleneksel HDD’ler, veri yükünü çok daha verimli bir şekilde yönetiyordu. Ancak aynı verimlilik ne yazık ki SSD’lerde gözlenemiyor. NVMe ile birlikte SSD’ler daha geniş komut kuyruklarını daha verimli bir şekilde işleyebiliyor. NVMe ayrıca modern SSD’lerin paralellik özelliğini çok daha etkili kullanabiliyor.

Windows 7’den itibaren çıkan bütün Windows sürümleri entegre NVMe sürücüleriyle birlikte geliyor. Linux cephesinde ise NVMe protokolü 2012’den beri destekleniyor ve her geçen gün gelişmeye devam ediyor.