HDMI ile DisplayPort arasındaki farklar neler ve hangisini tercih etmelisiniz?
HDMI ve DisplayPort günümüzde en sık kullanılan iki görüntü ve ses arayüz standardı haline geldi. Bunların birbirleriyle kıyaslandığında artıları ve eksileri nelerdir bu videomuzda açıklıyoruz.
Öncelikle bu iki arayüzün tarihini kısaca ele alalım. HDMI, 6 tüketici elektroniği devi Hitachi, Panasonic, Philips, Silicon Image, Sony ve Toshiba tarafından 10 yıl önce oluşturuldu ve bugün HDMI Lisanslama Limited Şirketi tarafından geliştiriliyor. Uzun zamandır piyasada olmasının avantajıyla bugün satılan sayısız uydu alıcısı, oyun konsolu, Blu-ray oynatıcı ve kamera gibi aygıtların üzerinde bu arayüzü görmek mümkün.
DisplayPort ise içinde AMD’nin de olduğu VESA isimli bir konsorsiyum tarafından geliştiriliyor. HDMI’dan sonra çıkmasına rağmen desteklediği maksimum çözünürlük ve ekran tazeleme sıklığı bakımından HDMI’dan bir adım adım önde olmayı başarmış bir standart, DisplayPort. Bunun yanı sıra Daisy Chain yöntemiyle çoklu monitör desteği sunması sayesinde birden çok monitör kullanan oyuncuların da tercih ettiği bir arayüz. Tek çıkış üzerinden 4 adet 1080p, 2 adet 1440p 60Hz monitöre birbirinden bağımsız görüntü vermeniz mümkün. Birden çok DisplayPort çıkışını kullanarak bu sayıyı 6’ya çıkarabiliyorsunuz. Bu konuda daha fazla bilgi için Daisy chain rehberimize göz atabilirsiniz.
Günümüzde kullanılan en güncel aygıtlardaki HDMI ve DisplayPort sürümleri sırasıyla 2.0b ve 1.4. HDMI’ın son standardı ile 4K’da 60Hz görüntü alabilirken DisplayPort 1.4 ile bu rakam 120Hz’e çıkabiliyor. 1080p’de kullanılan en yüksek yenileme sıklığı olan 240Hz ise her iki arayüzün son sürümü tarafından desteklenmekte.
Kısa bir süre önce duyurulan HDMI 2.1 standardı 4K 144Hz, 8K ve hatta 10K gibi çözünürlüklere kadar destek sunabiliyor.
Arayüz standartlarının desteklediği maksimum çözünürlük ve ekran tazeleme sıklıklarını bilmek HDMI ve DisplayPort arasında tercih yaparken faydalı olabilir:
| Video Biçimi | DisplayPort Sürümü / Maksimum Veri Oranı | ||||||
| Kısaltma | Çözünürlük | Tazeleme Sıklığı (Hz) |
Gereken veri | 1.0 – 1.1a | 1.2 – 1.2a | 1.3 | 1.4 |
| 8.64 Gbit/s | 17.28 Gbit/s | 25.92 Gbit/s | 25.92 Gbit/s | ||||
| 1080p | 1920 x 1080 | 30 | 1.58 Gbit/s | Evet | Evet | Evet | Evet |
| 60 | 3.20 Gbit/s | Evet | Evet | Evet | Evet | ||
| 120 | 6.59 Gbit/s | Evet | Evet | Evet | Evet | ||
| 144 | 8.00 Gbit/s | Evet | Evet | Evet | Evet | ||
| 240 | 14.00 Gbit/s | Evet | Evet | Evet | Evet | ||
| 1440p | 2560 x 1440 | 30 | 2.79 Gbit/s | Evet | Evet | Evet | Evet |
| 60 | 5.63 Gbit/s | Evet | Evet | Evet | Evet | ||
| 75 | 7.09 Gbit/s | Evet | Evet | Evet | Evet | ||
| 120 | 11.59 Gbit/s | Hayır | Evet | Evet | Evet | ||
| 144 | 14.08 Gbit/s | Hayır | Evet | Evet | Evet | ||
| 165 | 16.30 Gbit/s | Hayır | Evet | Evet | Evet | ||
| 240 | 24.62 Gbit/s | Hayır | Hayır | Evet | Evet | ||
| 4K | 3840 x 2160 | 30 | 6.18 Gbit/s | Evet | Evet | Evet | Evet |
| 60 | 12.54 Gbit/s | Hayır | Evet | Evet | Evet | ||
| 75 | 15.79 Gbit/s | Hayır | Evet | Evet | Evet | ||
| 120 | 25.82 Gbit/s | Hayır | Hayır | Evet | Evet | ||
| 144 | 31.35 Gbit/s | Hayır | Hayır | Hayır | Sıkıştırılmış | ||
| 240 | 54.84 Gbit/s | Hayır | Hayır | Hayır | Sıkıştırılmış | ||
| 5K | 5120 x 2880 | 30 | 10.94 Gbit/s | Hayır | Evet | Evet | Evet |
| 60 | 22.18 Gbit/s | Hayır | Hayır | Evet | Evet | ||
| 120 | 45.66 Gbit/s | Hayır | Hayır | Hayır | Sıkıştırılmış | ||
| 8K | 7680 x 4320 | 30 | 24.48 Gbit/s | Hayır | Hayır | Evet | Evet |
| 60 | 49.65 Gbit/s | Hayır | Hayır | Hayır | Sıkıştırılmış | ||
Grafik 1. DisplayPort versiyonları ve desteklediği monitör çözünürlükleri.
| Video Format | HDMI Sürümü / Maksimum Veri Oranı | |||||||
| Kısaltma | Çözünürlük | Tazeleme Sıklığı (Hz) |
Gereken veri | 1.0 – 1.1 | 1.2 – 1.2a | 1.3-1.4b | 2.0-2.0b | 2.1 |
| 3.96 Gbit/s | 3.96 Gbit/s | 8.16 Gbit/s | 14.4 Gbit/s | 42.6 Gbit/s | ||||
| 720p | 1280 x 720 | 30 | 720 Mbit/s | Evet | Evet | Evet | Evet | Evet |
| 60 | 1.45 Gbit/s | Evet | Evet | Evet | Evet | Evet | ||
| 120 | 2.99 Gbit/s | Hayır | Evet | Evet | Evet | Evet | ||
| 1080p | 1920 x 1080 | 30 | 1.58 Gbit/s | Evet | Evet | Evet | Evet | Evet |
| 60 | 3.20 Gbit/s | Evet | Evet | Evet | Evet | Evet | ||
| 120 | 6.59 Gbit/s | Hayır | Hayır | Evet | Evet | Evet | ||
| 144 | 8.00 Gbit/s | Hayır | Hayır | Evet | Evet | Evet | ||
| 240 | 14.00 Gbit/s | Hayır | Hayır | Hayır | Evet | Evet | ||
| 1440p | 2560 x 1440 | 30 | 2.78 Gbit/s | Hayır | Evet | Evet | Evet | Evet |
| 60 | 5.63 Gbit/s | Hayır | Hayır | Evet | Evet | Evet | ||
| 75 | 7.09 Gbit/s | Hayır | Hayır | Evet | Evet | Evet | ||
| 120 | 11.59 Gbit/s | Hayır | Hayır | Hayır | Evet | Evet | ||
| 144 | 14.08 Gbit/s | Hayır | Hayır | Hayır | Evet | Evet | ||
| 240 | 24.62 Gbit/s | Hayır | Hayır | Hayır | Hayır | Evet | ||
| 4K | 3840 x 2160 | 30 | 6.18 Gbit/s | Hayır | Hayır | Evet | Evet | Evet |
| 60 | 12.54 Gbit/s | Hayır | Hayır | Hayır | Evet | Evet | ||
| 75 | 15.79 Gbit/s | Hayır | Hayır | Hayır | Hayır | Evet* | ||
| 120 | 25.82 Gbit/s | Hayır | Hayır | Hayır | Hayır | Evet | ||
| 144 | 31.35 Gbit/s | Hayır | Hayır | Hayır | Hayır | Evet | ||
| 240 | 54.84 Gbit/s | Hayır | Hayır | Hayır | Hayır | Evet* | ||
| 8K | 7680×4320 | 30 | 24.48 Gbit/s | Hayır | Hayır | Hayır | Hayır | Evet |
| 60 | 49.65 Gbit/s | Hayır | Hayır | Hayır | Hayır | Evet* | ||
| 120 | 102.2 Gbit/s | Hayır | Hayır | Hayır | Hayır | Evet* | ||
Grafik 2. HDMI versiyonları ve desteklediği monitör çözünürlükleri.
HDMI Üzerinden Ethernet
Çözünürlüklerin yanı sıra HDMI kablosu kendi üzerinden Ethernet bağlantısı yapmanıza imkan tanırken bu Display Port’ta mümkün değil. 2009’da çıkan HDMI 1.4 sürümüyle gelen ve HDMI over Ethernet ya da kısa adıyla HEC olarak bilinen bu özellik kullanışlı olabiliyor. Örneğin İnternet’e bağlanabilen bir akıllı TV’niz ve oyun konsolunuz var. İkisini de İnternet’e bağlamak için ayrı Ethernet kabloları kullanmak yerine sadece oyun konsoluna Ethernet kablosu takıp konsoldan TV’ye giden HDMI kablosuyla bu İnternet bağlantısını taşımanız mümkün. Tabi ki oyun konsolunuzun, televizyonunuzun ve kullandığınız HDMI kablosunun bunu desteklemesi gerektiğini hatırlatalım.
Display Port aynı zamanda bir başka HDMI özelliği olan ve kısaca ARC denilen Audio Return Channel özelliğini desteklemiyor. ARC sayesinde ses sistemiz için ayrı bir ses kablosu kullanmadan TV sesini HDMI kablosu üzerinden hoparlörünüze aktarmanız mümkün oluyor. Yine ARC sayesinde birbirine bağlı tüm aygıtlarınızı tek kumanda ile kontrol edebiliyorsunuz.
Oyun konsolları tarafına baktığımızda HDMI’ın baskın arayüz olduğunu görüyoruz. Gerek Playstation, gerek Xbox’ta sadece HDMI çıkışı var. Buna sebep olarak oyun konsollarında çalışması için optimize edilen oyunların genellikle maksimum 30 veya 60 kare saniyede çalışması gösterilebilir. Display Port’un sunduğu 120 ve 144Hz veya çoklu monitör avantajlarına burada ihtiyaç duyulmuyor. PC’de ise yüksek performanslı donanımın sunduğu extra beygir gücüyle yüksek tazeleme hızlı monitörlerden faydalanabiliyoruz.
Sonuç
Sonuç olarak HDMI, multimedya alanındaki özellikleri ve geniş uyumluluğu sebebiyle ortalama tüketici elektroniği için daha uygunken, DisplayPort daha niş bir alan olan yüksek çözünürlükte ve yüksek kare saniyede video oyunları oynamak isteyenlere, ya da örneğin borsayla ilgilenenler gibi iş ortamında yüksek sayıda monitöre ihtiyacı olanlar için biçilmiş kaftan.
