HLG HDR Nedir?

Yeni HDR sürümü uydu ve internet yayınlarına kolay HDR desteği sunuyor.

Son zamanlarda bir teknoloji mağazasının televizyon bölümünü ziyaret ettiyseniz, belirli bir boyutun üstündeki çoğu televizyonun 4K Ultra HD etiketine sahip olduğunu görmüş olabilirsiniz. 4K çözünürlük, tüketici seviyesi televizyonlar için artık standart haline geliyor.

HDR ise 4K çözünürlüğün yanında standart olma yolunda ilerleyen teknolojilerden bir diğeri. HDR TV’ler kullanıcılara daha zengin renkler ve daha koyu siyahlar sunuyor. Ancak 4K çözünürlüğün aksine HDR teknolojisinin pek çok farklı varyasyonu bulunuyor.

HDR10 ve Dolby Vision, günümüzde TV’lerde görebileceğiniz en popüler HDR formatlarından ikisi. HDR formatları hakkında daha detaylı bilgi edinmek için şu yazılarımızı inceleyebilirsiniz:

HDR TV İçin Format Savaşları Sürüyor

HDR Format Savaşları Tüketiciyi Nasıl Etkileyecek?

Bu yazımızda uzun süredir HDR10 ve Dolby Vision’ın gölgesinde kalan HLG HDR formatından bahsedeceğiz.

HLG (Hybrid Log Gamma) Nedir?

Hybrid Log Gamma HDR formatının geliştirilmesine, BBC ve Japonya merkezli uydu yayıncısı NHK tarafından 2014 yılında başlandı. BBC ve NHK’nin bu formata yatırım yapmasının iki önemli sebebi var. Bunlardan ilki ve en önemlisi, hali hazırdaki HDR formatlarının uydu ve kablo yayını konusunda yetersiz kalması. İkincisi ise geriye dönük uyumluluk sağlanabilmesi.

HLG HDR, HD yayıncılığın ilk günlerinde yaşanan uyumluluk sorununu bitirmeyi hedefliyor. Eğer hatırlarsanız HD yayıncılığın yaygınlaşmaya başladığı günlerde çoğu yayıncı, kanallarının HD ve SD sürümlerini ayrı kanallar olarak yayınlıyordu.

HLG’nin farkı

Bir içeriği HDR formatında gösterebilmesi için televizyonunun önce HDR sinyalini nasıl göstereceğini bilmesi gerekiyor. HDR10 ve Dolby Vision standartları bu işlem için meta-verileri kullanıyor ve televizyona renkleri ve parlaklığı nasıl ayarlayacağını söylüyor. Bu aşamada ise uyumluluk sorunları baş gösteriyor. HDR desteğine sahip olmayan televizyonlar meta-verileri okuyamıyor.

HLG ise HDR görüntüye farklı bir bakış açısıyla yaklaşıyor. Veri aktarımını doğrudan HDR sinyallerle başlatmak yerine, HLG HDR önce standart SDR sinyalleri gönderiyor. HDR görüntüleme için gereken veriler ise sonradan bu sinyalin üzerine ekleniyor. Bu sayede standart televizyonlar doğrudan ana sinyali kullanırken, HDR televizyonlar ek verileri kullanıp standart sinyali HDR sinyaline dönüştürüyor.

HLG HDR formatının bu hafif yapısı uydu ve kablo yayınları için büyük avantaj sunuyor. Zira meta-veri tabanlı HDR yayınlarında meta-veri kaybı yaşanabilir veya senkronizasyon kaynaklı renk bozulmaları görülebilir.

Artılar ve eksiler

HLG HDR formatının sunduğu avantajlar uyumluluk ve kolay uydu yayını ile sınırlı değil. Geleneksel HDR formatları genellikle içeriğin üretim aşamasına dahi etki ederken, HLG çözümü çoğu zaman stüdyoların var olan içerikleri kullanmasına müsaade ediyor.

Ayrıca meta-veri kullanımı olmadığı için HLG HDR içeriklerin renk ve parlaklık ayarları bulunan ortama göre dinamik bir şekilde değişebiliyor. Ek olarak televizyona gönderilen standart sinyalde dahi daha fazla renk bilgisi yer aldığı için, HDR desteğine sahip olmayan televizyonlarda bile HDR içerik teoride daha iyi görünebilir.

Ancak HLG HDR mükemmel sayılmaz. HLG formatının düşük ışığı işleme yöntemi nedeniyle görüntünün koyu kısımları, HDR10 ve Dolby Vision formatlarına kıyasla daha düşük bir doygunluğa sahip olacaktır. Yani kısaca HLG HDR parlak görüntüyü daha iyi hale getirebilse de, siyahlar konusunda rakiplerine kıyasla yetersiz.

Ufak bir dezavantaj da HLG’nin çözmeye çalıştığı uyumluluk konusunda ortaya çıkıyor. HLG HDR içerik her ne kadar standart televizyonlar ile uyumlu olsa da, HLG desteklemeyen diğer HDR televizyonlar ile uyumlu değil. Üreticiler bu sorunu bir yazılım güncellemesiyle giderebilir.

HLG içerikler

Eğer bu okuduklarınız ilginizi çektiyse ve bir HLG HDR televizyon satın almaya karar verdiyseniz, düzenli yayınlanan içerikler için bir süre beklemeniz gerekecektir. HLG HDR hali hazırda oldukça yeni bir format ve düzenli HLG HDR kullanımını sağlayacak kadar içerik bulmak zor.

Ancak bu, hiçbir donanım ve içerik üreticisi bu format üzerinde çalışmıyor anlamına da gelmiyor. Samsung, Sony, Panasonic ve LG gibi TV markaları çoğu yeni TV modellerinde fabrika çıkışı HLG HDR desteği sunuyor. Üstelik Samsung ve Sony bu özelliğe sahip olmayan daha eski modellerinden bazılarına bu özelliği yazılım güncelleştirmesi ile ekledi.

Geleneksel TV üreticilerinin yanı sıra Google da yeni HDR standardına desteğini ihmal etmiyor. Android TV servisi, 7.0 sürümü ile birlikte artık HLG HDR formatını destekliyor. Ayrıca YouTube’un sunduğu HDR oynatım formatları arasında HLG HDR da yer alıyor.

Görüldüğü gibi donanım üreticileri HLG HDR alanında çalışmaya başladılar. Aynı şeyi içerik üreticileri için söylemek ise zor. BBC bu formatın arkasındaki önemli isimlerden biri olduğu için, kendi BBC iPlayer hizmetinde haliyle HLG HDR desteğini sunuyor. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi tek bir yayın servisi düzenli bir HLG HDR içerik akışı sağlamak için yeterli değil.