9. Nesil Intel işlemciler için MSI’ın zirve noktası: MSI MEG Z390 Godlike anakart incelemesinde bütün detaylara yakından bakıyoruz…
Yeni nesil 9. Nesil Intel işlemciler ve mevcut 8. Nesil için MSI yeni MEG Z390 Godlike anakartını hazırladı. Yeni işlemcilerin incelemesinden önce şu an anakarttaki anahtar özelliklere bakıyoruz.
14 nanometrelik yeni Z390 yongasını kullanan anakart, CNVi desteği sayesinde tıpkı Z370’ler gibi Wave 2 AC kablosuz ağ bağlantısı destekliyor. Bunu entegre etmek üreticilere bırakılmış, Godlike da en üst model ve doğal olarak kablosuz ağ desteğiyle geliyor.
Soket yapısına baktığımız zaman Z370’ler ile aynı şekilde LGA 1151 olduğunu görüyoruz. Üzerine Z370’lerin desteklediği bütün işlemcileri destekliyor, ancak bununla kalmayarak ek özellikler getiriyor.
Uzun süredir beklediğimiz, yongaya dahil edilmiş USB 3.1 Gen 2 kontrolcü nihayet karşımızda.
Z390’ın bellek desteği çift kanal DDR4, hız aşırmaya üst seviyede destek var. Maksimum PCIe hattı yine 24. Toplam USB port sayısı 14, maksimum USB 3.1 Gen 2 port sayısı 6, SATA 3.0 port sayısı yine 6. RAID 0,1,5 ve 10 destekleniyor. Ayrıca Intel Optane destekli. Bu port sayısının üzerine çıkmak ve ek özellikler eklemek için anakart üreticisi ek yongalar kullanıyor. Yani bu saydıklarımız Z390’ın genel özellikleri. Videomuzda zaten tek tek MSI’ın MEG Z390 Godlike modelindeki portlara birlikte bakıyoruz.
| Karşılaştırma | Z370 | Z390 |
| USB 3.1 Gen 2(10Gbps) Portu | 0 | 6 |
| USB 3.1 Gen 1 (5Gbps) Portu | 10 | 10 |
| Toplam USB Portu | 14 | 14 |
| SATA III (6Gbps) Portu | 6 | 6 |
| PCI-Express 3.0 Hattı | 24 | 24 |
| Bellek kanalı | Çift kanal | Çift kanal |
| Maksimum RAM | 64GB | 64GB + BIOS güncellemesi ile 128 GB RAM desteği gelebilir |
| Optane Desteği | Var | Var |
| Dahili WiFi 802.11ac | Üretici | Üretici |
| Intel Smart Sound | Var | Var |
| DMI Sürümü | 3.0 | 3.0 |
| Intel ME Firmware Sürümü | 11 | 12 |
| Z370’ler BIOS güncellemesi ile 9. Nesil desteklerken Z390’lar doğrudan destekliyor. | ||
Hız Aşırtma ve Daha Çok Hız Aşırtma
MSI yeni Z390 Godlike anakartında en üst düzey sistemler için özel bir tasarım kullanıyor. En iyi anakartı isteyenler için tasarlanmış. Özellikle Intel işlemcilerin yüksek frekanslarını açabilmek için devre tasarımı ve dijital güç yönetimi özelliklerine odaklanılmış. Hız aşırtmada en uç noktaya kadar ulaşılması amaçlanıyor.
Burada VRM tasarımı anahtar nokta. Bütün diğer özelliklerin ötesinde, işlemciyi hız aşırtırken ihtiyaç duyduğumuz ana altyapı bu fazlar ve anakartın BIOS verimliliği oluyor. Yeni işlemciler için geliştirmeler devamlı yapılıyor, Z390’ın temelinde de MSI nesillerdir, özellikle de Z370 anakartlarda zaten oldukça geliştirdiği bir altyapının üzerine ekleme yapıyor. Godlike ne kadar yukarıda derseniz, diğer MEG anakart olan MEG ACE’de bile 13 faz VRM var ki, MSI bu anakartın da Core i9 için optimize olduğunu belirtliiyor. Henüz ACE modelini incelemedik ancak paylaşılan bilgilere bakarak yorum yapıyoruz. Godlike’ta ise saydık, 19 bobin var, 18’i fazlara bağlı. 16 faz işlemciye, 2 faz RAM’lere gidiyor. Bir bobin de 2×8 pin anakart CPU güç girişinin hemen yanında, gücü temizleyip filtreliyor.
Godlike ve diğer Modeller
Bu bağlamda MEG Godlike çılgınlık seviyesinde gelişmiş ve güçlü diyebiliriz. MSI daha hesaplı model bakanlar için Z390 Gaming Pro Carbon ve Carbon AC modellerini sunacak. Ayrıca Game Edge AC modellerinin reklamlarını da görmeye başladık. Bunlar Z390, Z390M ve Z390I ile en ufak anakart boyutuna kadar inen modeller. Gaming Plus, Tomahawk, Mortar gibi daha orta seviye anakartların sonunda, en temel Z390-A PRO modeli de iş ve maliyet odaklı sistemler için tasarlanıyor. Türkiye’deki pazara baktığımızda bütün modelleri çok sayıda görmeyi beklemiyoruz ancak MSI yine de Z390 çeşitlerinden yeterli seçenek sunacaktır.
Dragon Center, Game Boost ve Diğerleri
MSI kolay kullanım için Dragon Center ve BIOS altında Game Boost ile otomatik ve çok hızlı Overclock imkanı sunuyor. Benzeri şekilde DDR4 Boost ile RAM PCB hatları da optimize edilmiş. XMP profilleriyle kolay hız aşırtma mümkün. MSI Dragon Alliance adı altında RAM üreticileriyle de üst seviye RAM’lerin maksimum performans vermesini garantilemek için bir partner programı yürütüyor. Corsair, G.Skill, ADATA, Galax burada adı geçen üreticiler.
Ek hız aşırtma için özellikle CPU çevresi bileşenlere daha da büyük ve ağır bir soğutma konulmuş durumda. Bu bileşenlerin soğutulması da aslında CPU’nun soğutulması kadar önemli. MSI burada genişletilmiş PWM soğutmasının daha ufak soğutmalara göre çevrede 8 ila 10 derece fark yaratabildiğini belirtiyor. Biz 5 GHz hatta 5.5 GHz hız aşırtma denemeleri yaptık, işlemci yazılarımızda da bunlara değineceğiz.
Diğer Özellikler
Soğutmada esas önemli konu elbette anakart üzerindeki fan ve sıvı soğutma bağlantı noktaları. Hem yazılımsal kontrol hem de Water Pump Header denilen sıvı soğutma pompa bağlantısında sunulan 2A güç ile tam kontrol amaçlanıyor.
Arka kısma baktığımızda IO Shield yani arka kalkanın önceden monte edilmiş olduğunu görüyoruz. Bu üst seviye özellik daha dayanıklı ve özellikle elektrostatik boşalıma karşı etkili bir önlem sunuyor.
En üstte yer alan iki tuş önemli. Bunlardan ilki Clear CMOS ile BIOS’u varsayılan ayarlara döndürüyor. Özellikle hız aşırtma esasında önemli. İkincisi ise BIOS Flashback+ tuşu ve işlemci takılı olmadan, sadece 24 pin anakart ve CPU güç bağlantıları yapılı şekilde USB bellek üzerinden BIOS güncellemeye yarıyor. Ayrıca çift BIOS olduğu için ikisi arasında geçiş yapmak mümkün.
BIOS Güncelleme ve Çift BIOS
Hatta inceleme esnasında bu özelliği kullanmamız gerekti, zira bize gelen anakartta çok eski bir sürüm vardı. Tayvan’dan yola çıkıp Türkiye’ye ulaşması için çok erken gönderilmesi gerekiyor. Biz de Technopat’ta inceleme öncesinde MSI’dan en güncel, henüz siteye yüklenmemiş olan sürümü alıp güncelleme yapıyoruz. Hata alırsak da geri bildirim yapıp güncellenmesini sağlıyoruz. Ancak son BIOS çok iyi çıktı, MSI’ın Z370 ve önceki anakartlardaki tecrübesi ile en iyi pişmiş BIOS’larından biri diyebiliriz.
Hız aşırtma sırasında BIOS sorunu yaşarsanız 1. CPU güç bağlantısı ve 24 pin hariç her şeyi söküp, bu halde bile güncelleme yapabilirsiniz.
Dynamic Dashboard: OLED Ekran
Anakartın üzerindeki ufak ekran sayesinde BIOS güncelleme başarılı mı, değil mi görmeniz çok kolay. Bu ekran anakartı adeta ufak bir PC haline getirmiş. Çok ama çok yararlı ve hayatı daha kolay hale getiriyor.
MEG Z390 Godlike’ın en dikkat çekici özelliklerinden birisi Dynamic Dashboard dedikleri bu OLED panel. Buna GIF atamak dahi mümkün. Esas işlevi ise az önce belirttiğimiz gibi Debug bilgisi gibi önemli detayları gösterebilmesi.
MSI Stel armor ile güçlendirilmiş RAM, PCIe ve U.2 portu koruması sunuyor. Bunlara ilavete ek olarak anakartı kasaya monte ettiğimiz vida montaj deliklerinde çift ESD koruması var. Bu da kısa devrelere karşı çok sağlam bir koruma sağlıyor.
Montajda Dikkat!
MSI bir konuda uyarıyor, özellikle kasaya monte ederken kasanın anakart tepsisinde yer alan gereksiz vidaları önceden çıkartmak şart. Anakartın üzeri dolu dolu bu yüzden arka kısımda PCB’nin zarar görmemesi için gereksiz çıkıntı olmaması lazım. Bu da montajda ek bir özen demek. Ancak bu kadar üst seviye bir anakartta zaten özenli iş yapmaya alışmış olmanız gerekli. Acele sistem toplamayın, yorgun ve dikkatsiz iş yapmayın.
HiFi Ses?
Ses konusuna geldiğimizde MSI Audio Boost 4, Audio Boost HD ve Xtreme Audio DAC isimlerini görüyoruz. MSI burada en üst düzey ses yongası kullanmakla kalmıyor, işin yazılım kısmında da gerekli Codec ve lisansları alarak kapsamlı bir destek sunuyor. ALC 1220 kullanmanın ötesinde ses yongasını kendisi için özelleştiriyor.
Bunların yanında destek yongalarının yani kapasitörlerin de sayısı , amfi kalitesi orta hatta üst seviye anakartlara göre bile çok daha fazla. Çift EMI korumalı HD ses işlemcileri, stüdyo kalitesinde ESS Audio DAC ile doğal analog ses kalitesi, çok düşük bozulma oranları sunuluyor. WIMA kapasitörleri, altın kapasitörler önemli noktalar. PCB tarafında ise ses kalannarı katmanlar arasında ayrılarak parazit iyice azaltılıyor.,
LAN ve WiFi
MSI Gaming LAN kısmında Killer E2500 Ethernet ve işin WiFi kısmında da Wireless AC 1550 kullanımını görüyoruz. Bu pek çok yerde yazanın aksine Bluetooth 4.1 değil 5.0 destekli.
Killer Xtend ile masaüstü bilgisayarınızı bir ağ uzatma köprüsü haline getirip, yakındaki cihazların sinyalini güçlendirebiliyorsunuz. Hem kablolu, hem kablosuz ağ bağlantısı mükemmel çalışıyor.
Mystic Light
MSI Mystic Light da MEG Z390 Godlike modelinde sonuna kadar kullanılmış. Anakartın aydınlatılan kısımlarındaki LED kalitesi ve ayarlama imkanları yanında, anakart üzerindeki bağlantılar da mükemmel. JRGB bağlantılar JRGB1, JRAINBOW ve JCorsair olarak sunulmuş. Anakartın parlaklık seviyesi, ışık hızı değiştirilebiliyor. SDK ile açık sunulan bu uygulamaya üçüncü parti entegrasyonları bu sayede daha kolay. JRAINBOW özellikle tek tek ayarlanabilen LED’ler, JCorsair ise Hub ile 6 adet Corsair RGB fan için kullanılabiliyor.
Uygulamanın son sürümü ile çok farklı efektler kullanabiliyorsunuz. Anakartın çeşitli noktalarında aydınlatmalar var. Bunlar oldukça şık, ancak yeni MSI Gaming X Trio RTX 2080 ekran kartını bu sistemde denerken, ekran kartının RGB’sinin çok daha parlak olduğunu gördük.
M.2 ve Daha Çok PCIe SSD
Turbo M.2 portlarına baktığımızda yanındaki ek aksesuar sayesinde 5 tane M.2 SSD takmak mümkün. Anakart üzerinde 3 adet M.2 yuvası var, ayrıca MSI M.2 XPANDER-Z kutudan çıkıyor ve üzerine 2xM.2 takıp PCIe slotuna oturtabiliyorsunuz. Bunun abisi diyebileceğimiz, minik bir ekran kartına benzer PCIe M.2 genişleme aracı da MSI’ın MEG Creation X399 anakartında geliyordu. O biraz daha çarpıcı ama bu da gayet güzel.
Turbo U.2 yuvası ülkemizde pek U.2 cihaz olmadığı için kullanılmasa da var. Sizde varsa yorumlarda lütfen paylaşın.
M.2 Shield’ı ilk kullananlardan olan MSI, yeni FROZR kalkan ile M.2’lerin uzun süreli kullanımda performansını daha yüksek hızlarda sabit tutmasına imkan sağlıyor. Bu kalkan soğutucu M.2 yuvası mantığını ilk kullanan MSI olmuştu, şimdi ciddi şekilde daha fazla metal, jelatinini sıyırıp kullandığınız hazır önlü arkalı termal pad takviyesi ile daha da ileriye götürmüşler.
Daha Çok Özellik
USB 3.1 Gen 2 portlarının yonga seti tarafından sağlanması güzel. Uyumluluk ve devre tasarımı açısından harici yonga yerine dahili USB her zaman daha iyidir. Corsair Obisidian 1000D gibi bir kasa kullanınca da anakart üzerindeki USB 3.1 Gen2 ön port bağlantılarını yapıp, bu süper hızlı portları kasada kolayca kullanmak mümkün oluyor.
MSI yazılım olarak Dragon Center’ı geliştirmeye devam ediyor. Gaming Mode, HW Monitor, Game Boost, Super Charger, Gaming Hotkey, Eye Rest, Voice Boost, Full Fan Control, LAN Manager, Command Center gibi özelliklerin hepsi burada toplanıyor.
Kutu içeriğinden çıkan bir diğer ilginç araç ise Streaming Boost, bu PCIe portuna takılıyor, HDMI girişine ekran kartından çıkan bir kabloyu taktığınızda ve örneğin OBS gibi bir programda tanımlayıp ayarları yaptığınızda oyun görüntüsü yakalıyor.
Sonuç Değerlendirme
Artılar: Güç beslemesi, zengin kutu içeriği, Dynamic Dashboard, çift ses yongası ve DAC, ağ bağlanabilirliği, port sürümleri, güçlendirmeler, M.2 desteği, yongaya entegre USB 3.1 Gen 2, güncel gelişmiş ve çift BIOS.
Eksiler: Beklentiniz buysa Z370’in üzerine dev gibi yonga değişiklikleri yok.
Dahili grafik için görüntü çıkışı yok, bu aslında bu seviyede anakartlarda yazılmamış bir kural neredeyse, değerli PCB alanı buna harcanmıyor. Gereksiz bir özellik olarak görülse de hata düzeltme gibi ihtiyaçlarda bilmeniz gereken bir eksik.
Sonuç itibariyle MSI anakart ürünlerinde segmentlere baktığımızda MEG en tepedeki ürünleri kapsıyor. Godlike modelleri de zirvenin zirvesinde yer alan, her özelliği abartılı şekilde bulabildiğimiz, yok yok diyebileceğimiz model oluyor. Zirvenin bedeli de inceleme tarihinde piyasada 4500 TL gibi fiyatlara ulaşıyor.
Z370 sahibi olanlar yeni işlemcileri BIOS güncellemesi ile kullanabilir, ancak daha önceki nesillerden geçişte artık Z370’in de üzerinde bir tercih var. Üst nesil için Z390 almak zorunda değilsiniz ama MSI güzel bir anakart tasarımıyla ve performansıyla bunu cazip hale getirmiş.
Bu anakart ile sistem toplarken gücünden yararlanabileceğiniz en üst düzey işlemci, RAM, güç kaynağı ve bol porta sahip kasa önem kazanıyor. Hiç bir yerinden kısmayacağınız aşırı sistemler için ideal tercih. Intel Core i9 9900K ya da Core i7 9700K üzerinde coşmak isteyenler fantastik işler başarabilir.
