Samsung 65Q900R 65 İnç 165 Ekran 8K Ultra HD Smart QLED TV incelememizde 8K TV konusunu konuşuyor, kalite ve performansının yanında One Connect Box ile tasarımını değerlendiriyoruz.
Samsung’un 8K çözünürlük ve 65 inç boyutu ile tam bir dev olan 65Q900R modeli dev ekran televizyonunu inceliyoruz. TV’lerin geleceğini daha iyi anlamak için siz de incelememizi izleyebilir, sık sorulan ve merak edilen TV sorularına yanıt alabilirsiniz. Bir TV almayı düşünüyorsanız, incelememizde her zaman işinize yarayacak temel pek çok konuyu öğreneceksiniz.
Tam kodu QE65Q900RBTXTK olan televizyonda QLED teknolojisini kullanılıyor. 4K TV’ler standart hale gelmeye başlayınca, Samsung da 8K ile karşımıza çıkıyor. Elbette bu pek çok soruyu beraberinde getiriyor.
8K ne demek? 7680×4320 piksel çözünürlük demek, 3840×2160 çözünürlükte 4 tane dikdörtgeni bir araya getirdiğimizde ortaya böyle bir alan çıkıyor. Bu 8K tabiri bir ifade kolaylığı diyebiliriz. 4K standartlarının bile çok tartışıldığı geçmişi hatırlarsak, şimdilik bunun detayları üzerinde çok durmuyoruz.
8K TV fiyatı ne kadar? İnceleme tarihinde 30.000 TL, yurtdışında da takribi 5000 USD seviyesinde. Bu TV’nin 75 inç sürümü 7000, 85 inçlik sürümü ise 15000 USD civarında. Farklı TV üreticileri prestij modelleri olarak dev 8K TV’lerini 2019 yılında sergilemeye ve satmaya başladı.
İnsan gözü 8K görebilir mi?
Evet insan gözü 8K çözünürlüğü 4K çözünürlükten ayırt edebiliyor. Kullandığımız ekranlarda 4K ile çözünürlüğün sonuna gelmedik. Ancak oldukça iyi bir noktadayız. Zira 4K’dan sonrasında kalite farklarını ayırt etmek zorlaşmaya başlıyor. Hatta telefon gibi ufak cihazlarda 1440p ile 4K farkını ayırt etmek zor. Bu yüzden çözünürlük artışının bize getirdiği fayda algısı değişmeye başlıyor.
8K TV gerekli mi?
Teknoloji yerinde durmuyor, 1080p bile pek çok ekranda çok kaliteli görünen bir çözünürlük. Ancak artık Full HD TV bulmak çok zor. Her TV 4K olunca, gelecek büyük yenilik de çözünürlüğü 8K’ya çıkartmak oluyor. 4K ile 8K arası farkı da büyük ekranlarda rahatlıkla görebildiğimiz için 8K özellikle TV söz konusu olduğunda yükselen trend olmaya gidiyor.
8K çözünürlük küçük ekranlar için günümüzde gereksiz. Ancak 165 ekran bir televizyonda dev gibi bir alan var. Bu geniş alanda piksel sayısının artırmak, piksel yoğunluğunu dengede tutmanın mantıklı bir yolu.
İçerik açısından bakarsak 2020 yılına gelirken 8K henüz şart değil, zira 4K içerikler yeni yeni yaygınlaşıyor. 8K bir televizyon ya da canlı video hizmeti henüz ülkemizde yok. Bu tarz içeriğin oluşması için gerekli olan kamera bile pek yok. Technopat olarak biz bundan 5 yıl önce 4K’ya geçmemize karşın, günümüzde 4K format içerisinde kaliteyi artırmaya odaklanıyoruz.
Benzeri şekilde sinema sektörü, oyun geliştiriciler de çözünürlükten öte renklere, dinamik aralığa ve diğer görüntü özelliklerine odaklanıyorlar. Yani 8K’nın standartlaşmasına çok uzun süre var. Özellikle de mobil ya da standart ekranlar ile geniş ekranların gereksinimlerinin farklarını düşündüğümüzde bunu daha iyi anlayabiliriz.
8K Görüntü
Evet, çok geniş ekranda 4K yerine 8K’nın bir mantığı ve yararı var. Ancak içerik yoksa 8K TV’de ne oynatacağız? Esas soru zaten bu. Samsung buna ilginç bir çözüm getirmiş. 8K televizyonda AI Scaling, yani yapay zeka ya daha doğru tabirle makine öğrenme destekli bir çözünürlük yükseltme işlemi uyguluyor. Bunun benzerlerini 4K içerik eksikliği olan dönemde de, eski içeriklerin kalitesinin yükseltilmesinde görmüştük. Ancak elbette bu televizyonda hangi çözünürlükte görüntüler, ne kalitede yükseltilebiliyor, incelememizin ilerleyen bölümünde değineceğiz.
Televizyonun Tasarımı
8K sorularını yanıtladığımıza göre TV’nin tasarım ve özelliklerine bakabiliriz. Samsung’un en güzel tasarım ve mühendislik ürünlerinden biri olan 65Q900R modelinde en sevdiğimiz özellik bağlantı kutusu oldu.
One Connect Box isimli bu kutu televizyona giden bütün bağlantıların yapıldığı ana parça. HDMI, ses, aklınıza ne gelirse bu kutuya takılıyor. Bu sadece TV üzerinde güç ve sadece tek bir port kalmasını sağlıyor. Bu kutu tek bir fiber optik kablo ile bütün bu veri kaynaklarını ilettiği için TV tasarımında yer verilmesi çok faydalı olmuş. Zira dev ekran bir TV’nin arkasına uzanıp HDMI kablosu takmak pek kolay değildir. Bütün bağlantıları erişilebilir tutarken, TV’yi ince ve sade tutmaya imkan sağlıyor.
Mühendislerin bu bağlantıları kutu olarak tasarlamasının arkasındaki bir diğer sebep de, fiber optik kablosu çok yüksek miktar veri aktarabiliyor ve bir darboğaza sebep olmuyor. Ancak HDMI ve benzeri standartlar yıllar zarfında gelişip değişiyor. Bu standartlar 8K için henüz yeterince olgunlaşmadı. Bu yüzden bir kullanıcı port standardı değişti diye 8K TV’sini değiştirmek istemeyecektir. Ama bazı cihazları bağlamak için güncelleme yapması gerekecek. Çözüm ise TV’yi yerinden oynatmadan kutuyu değiştirmek olacak.
Bu tasarım ve teknoloji anlayışı, aslında en pahalı parça olan paneli değiştirmeden TV’yi yükseltme imkanı sağlayacağı için bizce çok daha yaygın olmalı. HDMI 2.0b’den HDMI 2.1 ya da daha üst sürüme geçişte de kutunun günceli mutlaka sunulmalı. Bu kısım ise ne yazık ki şüpheli, üreticiler o kadar çok cihaz üretiyor ki, mevcut cihazlarının yükseltme desteği pek öncelik listelerinde bulunmuyor.
One Connect Box’un üzerinde 4 adet HDMI portu var. 4K 60p 4:4:4 görüntüleri aktarmak mümkün. HDR10 ve HLG destekli. Geniş Renk Gamutu desteği (WCG var) ve ayrıca VRR – Variable Refresh Rate yani değişken tazeleme oranı mevcut.
HDMI 3 portunda ARC desteği de var, daha önce incelediğimiz Samsung Soundbar ürününde ARC nedir, ne işe yarar anlatmıştık. CI ve RF girişleri, USB 2.0 ve USB 3.0 portları mevcut. TV için fiber bağlantı ve güç bağlantısı mevcut.
Tasarım ve Kullanım
Çerçeve tasarımına gelirsek, yanlarda ve tepede 5 mm, altta 15 mm ile son derece ince. Samsung TV’ler ince çerçeve konusunda geçmişte öncüydü. Günümüzde bütün üreticiler ince çerçeveye geçiş yapıyor. Burada sıra dışı bir yenilik yok. Ayak tasarımı son derece sağlam ve bu boyutta bir ekran için sağlamlık önemli.
Televizyona kumanda etmek oldukça kolay. Tizen işletim sistemi Samsung’un TV’lerinde yıllardır geliştirerek sürdürdüğü oldukça hızlı bir yazılım. Samsung’un tatmin edici sayıda uygulaması mevcut. Netflix, Spotify, ülkemizde henüz olmasa da Amazon Prime gibi uygulamaları bulmak mümkün.
TV’nin görüntü kalitesine gelirsek, VA LCD panelin çözünürlüğü muazzam. Quantum 8K işlemcisi görüntüleri yükseltme işinde başarılı ve ekrandaki görüntüler çok net. 500 alanda arka ışığı kontrol edebiliyor, bu da görüntünün derinlik etkisinde çok önemli bir yere sahip. Renk kapsamı %100 DCI-P3 ile Wide Colour Gamut yani geniş renk gamı desteği sunuyor.
QLED denilmesinin sebebi Quantum Dot LED yani Kuantum Nokta LED teknolojisinde yatıyor. Klasik LCD’lerin aksine panelin içerisinde özel bir kaplama var. Bu kaplama ışığın belirli boyutlarını geçirme konusunda kuantum fiziği gelişmelerinden öğrendiğimiz prensiplerden yararlanıyor. Sonuçları çok daha geniş ve net renkler olarak özetlenebilir. Samsung da hem bu sürecin maliyet avantajını, hem de sonuçlarını gördüğü için OLED ve benzeri daha pahalı teknolojiler yerine televizyonlarında uzun süredir QLED odaklı ilerliyor.
Özellikle bilim kurgu filmlerindeki siyah uzay sahnelerinde siyahların ve derinliğin çok etkileyici olduğunu söyleyebiliriz. Görüntü oturma açısına göre değişmiyor. Tam karşıda oturduğunuzda da, yanda oturduğunuzda da ideal deneyim sunuyor. Bazı ekranlarda çok yanda oturursanız ışığın açısı ve deneyim değişse de 65Q900R modelinde böyle bir durum yok, kullandığımızda gördük.
QLED’lerin siyahları OLED seviyesinde değil ancak oldukça başarılı. Benzer şekilde OLED’de her piksel kısılabildiği için detaylarda da farklar var. Ancak yeni nesil QLED TV’ler fiyatlarına ve performanslarına baktığımızda eski nesil LCD’ler ile kıyaslanamayacak kadar ileri noktadalar. Her piksel kısılamasa da, önceden dediğimiz gibi 500 alan arka ışık kontrolü sayesinde çok iyi sonuçlar veriyor. Gölgeler ve detaylar başarılı. Geçtiği ana nokta da maksimum parlaklık seviyesi ki, bu da HDR içerikte kendisini gösteriyor. İşlemci de oldukça iyi zira görüntüde bant oluşumu nadiren görülen bir durum. Parlak bölgelerin çevresinde ek ve istenmeyen ışıldamalar, görüntü bozulmaları yok. Yandan baktığınızda ise bulutlanma efekti görebilirsiniz.
Görüntü işlemede önemli bir diğer nokta da görüntülerin kare hızı ve TV’nin bunu nasıl oynattığı. 24 Kare sinematik, 25/30, 50/ 60 FPS görüntülerde belirli karakter farkları vardır, TV’nin bunları kare ekleyerek hızlandırması da deneyimi etkiler.. Auto Motion Plus altında Off/Kapalı, Auto/Otomatik ve Custom/Özel seçenekleri var. Çoğu kullanıcı için Auto seçeneği başarılı. Ancak özellikle 24 kare sevenlerin kapatması yerinde olacaktır. Zira görüntüyü ek karelerle hızlandırdığı zaman hafızanızdaki nostaljik tadından çıkıyor.
LED Clear Motion teknolojisi de bir diğer önemli nokta, bu hareket bulanıklığını azaltan ve parlaklığı da biraz kısan bir özellik. Ancak her koşulda mükemmel sonuçlar vermiyor zira siyah kare ekleme üzerine kurulu. BFI yani Black Frame Insertion kayıt üzerinde çok iyi ama pratikte ortalama bir teknik. Benzeri durumları monitörlerde de görüyoruz.
Hız ve monitör demişken, Input Lag yani giriş gecikmesi değeri de 20 ms altında, yani son derece başarılı. Samsung, TV’de oyun konusuna nispeten vakitlice önem verdi diyebiliriz. Bu TV’de bilgisayarınızı bağlayıp rahatlıkla oyun oynayabilirsiniz.
8K Upscaling
Upscaling yani yükseltme, bugün konsollar da bunu kullanıyor, daha önce 4K TV’ler de bunu 1080p içeriği yükseltmekte gördük. Şimdi iş 8K olunca değişiyor mu? Evet. Eski DVD içerikler ya da SD denilen standart çözünürlükte içerikler bu 8K alanda çok fazla yükseltilmeye ihtiyaç duyuyor. Doğallık kalkıyor ve aşırı yumuşatılmış bir görüntü ortaya çıkıyor.
Full HD ve 4K görüntülerin yükseltilmesinde ise çok daha iyi sonuçlar elde ediyoruz. Hatta 4K içeriği 8K’ya yükseltme işini çok doğal yapıyor. Full HD görüntüler de yine gayet güzel görünüyor. TV olsun, internet içeriği olsun HD sonrası devrin görüntüleri her şekilde izleniyor. Kaliteli yayın yapan televizyon kanalları, yüksek çözünürlüklü YouTube videoları, Netflix içerikleri çok tatmin edici.
Bu TV’nin gücü özellikle de HDR içeriklerde daha çok ortaya çıkıyor zira zirve parlaklık değerleri 2000 net seviyesini geçebiliyor. Bu yüksek parlaklık bazen kullanıcıları korkutabiliyor, hatta zararlı mı diye Technopat’a soran pek çok izleyicimiz oluyor. Bu yüksek parlaklık değerleri aslında bütün ekran alanının aynı anda bu ışığı verdiği anlamına gelmiyor. Ekran içerisinde görüntünün alanı içerisinde farklı parlaklık seviyeleri sunuluyor.
Bu da kenar çizgileri, arkaplanı, görüntü detaylarını birbirinden ayırt etmemizi sağlıyor. Yani daha da derin ve doygun, tatmin edici bir görüntü ortaya çıkartıyor. Bu çalışma şekli sebebiyle şahsen göz yorgunluğu hissetmediğimi söyleyebilirim.
Ancak sentetik bir şekilde TV’yi hackleyip bütün alanda maksimum parlaklığı korumaları aşıp açtığınızda zararlı olabilir. Video ve oyun içerikleri zararlı olacak şekilde tasarlanmıyorlar, TV’lerin de kendi iç ayarları abartı parlaklıkları ve zararları engelliyor.
Sonuç Değerlendirmesi
Görsel kalite ve deneyim anlamında Samsung 8K TV’si ile ne kadar iddialı olduğunu gösteriyor. Mevcut teknolojilerin son imkanlarını bir araya getirdikleri bir prestij modeli görüyoruz. Doğal olarak gelecek 8K çözünürlüğü denemiş, mevcut içeriklerin işlenip yükseltilmesindeki etkileri tekrar görmüş olduk.
TV tasarımında bağlantıların ayrı kutuda sunulmasını, panelin yüksek parlaklık ile daha iyi HDR deneyimi sunabilmesini ve QLED teknolojisinin geldiği noktayı çok beğendik. Eksik noktalar ne yazık ki TV’nin üretim tarihinde henüz olmayan geleceğin bağlantıları ve çok daha yüksek çözünürlüklü içeriklerden oluşuyor. Ancak 65 inç üzerinde boyutlardaki TV’lerde 8K’nın yeri olacağını, büyük ekranların alan genişlikleri sebebiyle daha yüksek çözünürlükleri yararlı hale getirdiğini gördük.
