Devam eden çip sorunu görünüşe bakılırsa farklı bir duruma dönüşüyor. Yarı iletken sektörünün bel kemiği konumundaki litografi makinelerinin üreticisi ASML, kendi bünyesinde yaşadığı tedarik problemlerinden dolayı siparişlerin gecikeceği konusunda şirketleri uyardı. İşlemcileriyle bilinen her kuruluş, yonga tasarımlarını yapabilmek için litografi makinelerine ihtiyaç duyarken; ASML’nin talebi karşılamakta zorlanması da çip kıtlığı meselesine farklı bir boyut kazandıracağa benziyor. Dilerseniz konunun detaylarına ve biz kullanıcıları nasıl etkileyeceğine daha yakından bakalım.
ASML CEO’su Peter Wennink, Financial Times‘a verdiği röportajda litografi makinelerinde kullanılan önemli parçalara, mevcut talebe kıyasla, istenen miktarda ulaşamayacaklarını belirtti. En az iki sürecek bu tedarik aksaklığıyla alakalı Intel CEO’su Pat Gelsinger gibi üst düzey yöneticilerle temas halinde olduğunu söyleyen Peter Wennink, çip üreticilerine litografi makineleri teslim etmenin uzun süreceğini de açıkladı: “Bu yıl geçen yıldan daha fazla makineyi küçük zaman kaybıyla göndereceğiz. Gelecek yıl da bu yıldan daha fazla makineyi üreticilere ulaştırabiliriz ancak talep eğrisine bakarsak bu çabalar pek yeterli olmayacak. Kapasitemizi yüzde 50’den fazla artırarak hızlanmamız gerekiyor ama bu çok uzun sürecek.”
ASML’nin litografi makinelerini üreticilere ulaştırabilmek amacıyla verdiği uğraş, yarı iletken şirketlerin fabrika sayısını artırmak için milyarlarca dolar yatırım yaptığı bir zamana denk geldi. Haliyle bu durum ASML’yi zorlayan başka bir etken. Örneğin Intel, geçen hafta Almanya’da 19 milyar dolarlık devasa bir tesis kuracağını duyurdu. Mavi ekibin ayrıca, Ohio’da 20 milyar dolarlık fabrika yatırımı da var. Diğer taraftan TSMC, önümüzdeki üç yıl içinde üretim hattını genişletmek için 100 milyar dolarlık bir fon ayırdığını duyurmuştu. Rakiplerinden geri kalmak istemeyen Samsung ise üretimini artırma hedefiyle on yılda 150 milyar dolar harcayacak.
Pat Gelsinger, yeni fabrikaların inşa süreci bu sene başlasa da ASML’nin makinelerini bekleyebileceklerini söyledi. Kurulacak yeni tesislerin çalışacak duruma gelmesi birkaç yıl süreceği için o zaman kadar ASML’nin yeterince cihaz stoğuna sahip olmasını uman Intel CEO’su, bu konuda soğukkanlı davranmayı seçmiş. Diğer yöneticilerin düşüncesi ise bu görüşe uymayabilir.
Sorunun Ana Kaynağı: Mercekler
Yonga üreticileri üretim bandından daha fazla ürün çıkarmak istediği gibi ASML de aynı sonuca ulaşmayı hedefliyor fakat bu söylendiği kadar kolay değil. Peter Wennink, litografi makinelerindeki tedarik sorunu yaşanan ve en karmaşık bileşenin mercekler olduğunu söylüyor. Bahsettiğimiz mercekler optik alanında adı bilinen Almanya merkezli Carl Zeiss şirketi tarafından üretiliyor. Mevcut durumda ASML daha fazla merceğe ihtiyaç duyuyor fakat Carl Zeiss’in litografide kullanılan parçaların üretimini artırması hiç basit sayılmaz. Zira bunun için fabrika alanının bulunması, inşa sürecinin başlaması, optik tasarım ekipmanlarının sipariş edilmesi ve yeni çalışanların işe alınması gerekiyor. Bütün süreci ele aldığımızda 12 aydan fazla süren mercek üretiminin kısa zamana çekilmesi, çok büyük bir maddi gereksinim demek. Ayrıca Carl Zeiss’in de bu genişleme planlarını hemen hayata geçirebilecek güce sahip olduğu söylenemez. Özetle, birbirine bağlı sorunlar zincirinin çözülmesi uzun zamana yayılmış durumda.
Yarı iletken sektörü hakkında yapılan tahminlerine göre, çip sorunu 2024 yılına doğru hafifleyecek. TSMC’nin AR-GE Kıdemli Başkan Yardımcısının da aynı görüşte olması bu tezi doğrular nitelikte. Problemlerin üstesinden gelmek amacıyla çoğu yonga şirketi, pandeminin başından beri büyük yatırımlarla üretim hacmini genişletmeye çalışıyor. Bu eğilim, 2021 yılında da devam etti. Konuyla ilgili yapılan analizlere göre, yatırım temelindeki bu çabalar meyvesini dört veya beş yıl içinde verecek. Hatta beş yıl sonra üreticilerin artan kapasiteleri sayesinde arzın talepten yüksek konuma geleceği bile konuşuluyor. Umarız ki bu şekilde olur ve kullanıcılar olarak daha makul fiyattan teknolojiye ulaşabiliriz. Düşüncelerinizi yorumlarda paylaşmayı unutmayın.
