Kullandığınız monitörde ölü piksel ile karşılaşmış olabilirsiniz. Herkesin canını sıkan bu problemin çözümü için genellikle garantiye gönderme ya da ekran değişimi gibi yollara başvuruluyor. Maalesef böyle meşakkatli süreçlere girmeden ölü piksellerden kurtulmak pek mümkün sayılmaz. Bu makalemizde ölü pikselleri nasıl tespit edebileceğinizi ve bunlar gibi davranan sıkışmış pikselleri nasıl düzeltebileceğinizi ele alacağız. Dilerseniz sözü daha fazla uzatmadan başlayalım.
Ölü Piksel Tamiri Mümkün mü?
Öncelikle akıllardaki bazı soruları cevaplamak gerekiyor. Ölü pikseli onarmak mümkün değil. Ölü pikselle sıklıkla karıştırılan sıkışmış piksel ise kendiliğinden veya bazı basit işlemlerden sonra düzelebiliyor ki bunu yazının ilerleyen kısmında konuşacağız. Ayrıca, onarma konusunda faydalanacağımız yöntemlerin hiçbiri monitörünüzün garanti durumunu etkilemeyecek. Bu noktada eğer hasarda bir düzelme gözlemlemezseniz, teknik destek almanızı tavsiye ederiz.
Ölü Piksel Testi Nasıl Yapılır?
Bazı kullanıcılar yeni aldıkları monitörleri kutusundan çıkarır çıkarmaz ölü piksel testi yaparlar. Eğer yeni bir cihazda böyle bir sorun varsa, üründeki ölü piksel sayısına göre bazı markaların iade veya değişim yapmakta olduğunu söyleyebiliriz. Uzun bir kullanımdan sonra da ekranda bunlar çıkabilir. İşte bu hasarı tespit edebilmek amacıyla yararlandığımız küçük araçlar var.
1 – DeadPix
DeadPix, monitör ekranındaki ölü pikselleri bulmayı en kolay şekilde sunan küçük bir yazılım. Bünyesinde sıkışmış pikselleri düzeltmeye yarayan ek bir özelliği de var ancak onarım işlemine şimdi değil, yazının ilerleyen başlığında değineceğiz.
“Locator” bölümünde ölü piksel testi gerçekleştirmek için beş adet rengi, belli bir zaman aralığıyla rastgele olarak ekrana verebilirsiniz. Yapmanız gereken tek işlem, “Random” seçeneğini tıklayıp “Interval” kısmından ne kadar zaman sonra renk değişiminin yapılacağını belirlemek. Monitörünüzde şayet sıkışmış veya ölü piksel varsa test esnasında zaten dikkatinizi çekecektir.
2 – EIZO Monitor Test
EIZO Monitor Test, ölü pikselleri bulmanızı internet tarayıcısı üzerinden sağlayan bir araç olarak ön plana çıkıyor. Ekranı birçok kriterle denemenize olanak tanıyan bu site, ölü pikseli saptama konusunda görevini iyi bir şekilde yapıyor. Ekranınızı test etmek için listede istediğiniz kriterleri işaretlemeniz yeterli. Ardından hazır olduğunuzda “Start Test” butonuna tıklayabilirsiniz. Teste başladığınızda sağ alt tarafta konuyla alakalı bazı önemli açıklamaları; sağda ise test geçişi için bir menüyü göreceksiniz. Toplam 13 testi gerçekleştirdikten sonra monitörünüzde olan ölü veya sıkışmış piksellerin yerini rahatlıkla görebilirsiniz.
3 – Dead Pixel Tester (DPT)
Dead Pixel Tester (DPT), ölü piksel testi yapma konusunda etkili seçeneklerin başında geliyor. Bilgisayarınızın ekranındaki ölü pikseli görebilmeniz için temel renk geçişine ek olarak otuzdan fazla renkli desen değişimi sayesinde, her türlü hasarlı pikseli gözler önüne serebiliyor. Ayrıca sadece temel renkler değil, istediğiniz tonda renk ayarlama seçeneğine de sahip olan Dead Pixel Tester, kendisinden beklenileni kolaylıkla yerine getirmekte.
Sıkışmış veya Ölü Piksel Nasıl Anlaşılır?
Kullandığınız monitörün ekranında garip bir piksel gördüğünüzde en çok bilinen tabirle bunu ölü piksel olarak nitelendirmeniz normal. Ancak sıkışmış pikseli de akıllara getirmek gerekiyor. Anlaşılması açısından isterseniz bu iki kavramı kısaca detaylandıralım.
Günümüzdeki ekran teknolojilerinde üç farklı renk pigmenti var. Bunlar; kırmızı, yeşil ve mavi renkler. Her pikselde bu üç ana renk farklı yoğunluklarda kullanılarak diğer renkler elde edilir. Ölü piksel, üç renk pigmentini de doğru bir şekilde veremez ve bu yüzden genellikle siyah olarak görünür. Düzeltilme ihtimali ise imkansızdır.
Diğer taraftan, sıkışmış pikseller (yarı ölü piksel) ise bahsettiğimiz üç renk pigmentinden yalnızca birini veya ikisini doğru şekilde verebiliyor. Bu sebeple sıkışmış piksellerin, keskin siyahlıktan farklı olarak, kırmızı veya mavi gibi açık bir tona sahip nokta şeklinde göründüğünü söyleyebiliriz. Kesin başarılı olmamakla beraber, düzelme şansı da ölü piksellerden çok daha fazla.
Bu özelliklerin yanında, pek rastlanılır bir durum olmasa da sıkışmış piksellerin siyah renkte gözükmesi mümkün. Siyah renk söz konusuyken hasar ayrımını yapmak haliyle zor olacağı için sıkışmış piksellere yönelik çözüm yöntemlerini uygulamaktan başka çare yok. Özetle, monitör ekranında çıkan siyah renkli bir piksel için onarım ihtimalinin çok düşük olduğunu göz önüne almak önemli.
Sıkışmış Piksel Nasıl Onarılır?
Az önce bahsettiğimiz gibi ölü pikseli düzeltemezsiniz ancak sıkışmış bir pikseli, yüzde yüz başarı sağlamasa da, onarma ihtimaliniz var. Bazen ikisini birbirinden ayırmak çok zahmetli olabiliyor. Bu yüzden her durumda aşağıdaki çözümlerden faydalanabilirsiniz.
- Sıkışmış veya ölü görünen sıkışmış bir pikseli düzeltmek için 3. parti yazılımlarla ekranda belli bir hızda renk geçişi yapmak.
- Nemli bir bezle veya kurşun kalemlerde yer alan silgi gibi yumuşak bir nesneyle sıkışmış pikselin olduğu kısma basınç uygulamak.
Bu çözümlerin detaylarına daha yakından bakalım, ancak tekrardan belirtmeliyiz ki sıkışmış pikseller kesin düzelecek diye bir kaide yok.
Sıkışmış Pikseli Programlarla Onarma
1 – JScreenFix
JScreenFix, kendisiyle aynı kulvardaki diğer web siteleri gibi, sıkışmış pikseli tespit etmekten ziyade hasarı düzeltmeyi hedefliyor. Bu araç, bünyesinde bulundurduğu küçük bir kare içindeki renkli bir grafik sayesinde her pikselin farklı alt piksellerini tetikleyerek sıkışmış pikseli canlandırmayı başarabiliyor. Yapmanız gereken tek işlem ise internet tarayıcısı üzerinden siteye girmek ve kare grafiği ekranınızda sıkışmış pikselin bulunduğu yere sürüklemek. Ayrıca JScreenFix’ten verim alabilmeniz için en az bir saat boyunca çalışmasını tavsiye ediyoruz.
2 – UDPixel
UndeadPixel olarak da bilinen UDPixel, Windows için geliştirilmiş küçük bir yazılım. Piksel hasarı konusunda akıllara ilk gelen bu araç, sıkışmış veya ölü piksel tespitini yapabilmekle birlikte onarım seçeneği de sunuyor. İlk önce sol taraftaki “Dead Pixel Locator” kısmından ekranınızda olan hasarlı pikseli bulabilir, ardından “Undead Pixel” kısmından hızlı bir renk geçişi uygulayarak sıkışmış pikselleri düzeltebilirsiniz. Kullanımı için her sıkışmış piksel başına renkli piksel fonunu açın ve bunları hasarın bulunduğu yere sürükleyin. UDPixel’in Microsoft .NET Framework gerektirdiğini de söylemeden geçmeyelim.
3 – PixelHealer
Kullanıcı deneyimini iyileştirmeye yönelik küçük araçlar geliştiren ve nispeten iyi notlar alan Aurelitec şirketinin sıkışmış pikselleri düzeltmeye yarayan programı da var: PixelHealer. PixelHealer, özelleştirilebilir boyutta hareket ettirme imkanına sahip bir pencerede tüm temel renkleri hızlı şekilde ekranda göstererek sıkışmış piksel onarımını gerçekleştiriyor. Rakiplerinde olduğu gibi, bu programda da renk değişimindeki süre aralığını değiştirebilir ve onarım işlemini otomatik olarak kapatmak için bir zamanlayıcı ayarlayabilirsiniz.
4 – DeadPix
Sıkışmış ve ölü piksel testi yapmakta kullanılan programlara değindiğimiz başlıkta da DeadPix’ten bahsetmiştik. Oldukça basit bir kullanıma sahip olan DeadPix ile sıkışmış pikselin konumu belirleyip ekranda renk geçişini rahatlıkla başlatabilirsiniz.
5 – Dead Pixel Test and Fix
Akıllı telefonların ekranında sıkışmış veya ölü piksellere çok rastlanmasa da maalesef bu durum ihtimal dahilinde. Dead Pixel Test and Fix isimli bu uygulamayla telefonunuzdaki hasarlı pikselleri tespit edebilir ve bunlar sıkışmış piksel ise onarabilirsiniz. Ekranınızda sorunlu piksel olup olmadığını anlamak için öncelikle otomatik modda renk geçişi işlemini yapın, eğer sıkışmış bir pikselle karşılaşırsanız “Fix” butonuna dokunun ve telefonunuzu en az bir saat bekletin.
Sıkışmış pikseli yazılımlarla düzeltme konusunda bu beş seçenekten herhangi birini tercih edebilirsiniz, zaten birçoğu aynı mantıkla çalışıyor fakat kendi deneyimlerime göre listenin ilk sırasındaki JScreenFix’in biraz daha başarılı olduğunu söyleyebilirim.
Sıkışmış Pikseli Elle Onarma
Az önce bahsettiğimiz araçlardan hiçbiri sıkışmış sorununuzu çözmezse, denemeniz gereken son bir yol kalıyor. Bunun için öncelikle nemli (kesinlikle ıslak olmayacak) bir bezle veya silgili kurşun kaleme ihtiyacınız olacak. (Burada alacağınız risk tamamen size aittir.) Herhangi birini temin ettikten sonra aşağıda anlatılanları sırasıyla uygulayabilirsiniz.
- Monitörünüzü kapatın.
- Nemli bir bezle veya kurşun kalemin silgisiyle sıkışmış pikselin olduğu alana hafif bir şekilde bastırın.
- Bu aşamada ekranın başka hiçbir yerine baskı uygulamamaya çalışın, zira bu daha fazla sıkışmış piksel oluşumunu tetikleyebilir.
- Ekrana bastırmaya devam ederken aynı anda bilgisayarınızı ve ekranınızı açın.
- Masaüstü açıldığında elinizi ekrandan kaldırabilirsiniz, sıkışmış piksel düzelmiş olmalıdır.
Sıkışmış Piksel Düzelmediğinde Ne Yapmalısınız?
Ekranınızdaki sorunlu pikseli onarmaya yönelik tüm denemeleriniz başarısız olduğunda yapabileceğiniz tek şey onunla barışmak olacak. Bir veya daha fazla hasarlı piksel monitörünüze teknik açıdan elbette zarar vermez, sadece kullanım deneyiminizi etkiler. Bu sizi gerçekten çok rahatsız ediyorsa teknik servis seçeneğini değerlendirmeniz lazım.
İlk olarak garanti durumunu kontrol edin. Bazı satış noktaları ve üreticiler ölü pikselleri garanti altına alıp panel değişimi yapabiliyorlar fakat burada önemli bir nokta var. Markalar tarafından eşik niteliğinde bir ölü piksel sayısı belirleniyor ve bu sayı geçildiği takdirde cihaz garanti kapsamına alınıyor. Örneğin LG monitörlerde 3 ölü piksel ve daha fazlasında garanti devreye giriyor. Bu, her markada değişiklik gösterdiğinden teknik servisten bilgi almakta fayda var.
Bu makalemizde ölü piksel ve bununla ilgili detaylardan bahsettik. Konuyla alakalı görüşlerinizi ve yaşadığınız deneyimleri bize yorumlarla ve Technopat Sosyal üzerinden iletmeyi lütfen unutmayın.
