Anasayfa Makale DLSS 3 Nedir, Nasıl Çalışır? Kapsamlıca Test Ettik!

DLSS 3 Nedir, Nasıl Çalışır? Kapsamlıca Test Ettik!

Yazar

-

21 Eylül 2022

NVIDIA, RTX 4090 ve RTX 4080 ekran kartlarının lansmanı sırasında Deep Learning Super Sampling (DLSS) yükseltme teknolojisinin yeni bir sürümünü tanıttı. CEO Jensen Huang, şaşırtıcı şekilde DLSS 3’ün doğal çözünürlükte performansı dört kata kadar artırabileceğini söylüyor.

DLSS 3 Nedir?

NVIDIA DLSS 3, ekran kartındaki Tensor çekirdeklerini kullanan yapay zeka algoritması sayesinde oyunlarda kare oluşturan bir teknolojidir. DLSS 3 ile oluşturulan kareler sayesinde oyunlar çok daha akıcı oynanabilmekte. GeForce RTX 40 Serisi GPU’ların yeni donanım özellikleri üzerinde çalışan DLSS Süper Çözünürlük, tamamen yeni DLSS Çerçeve Üretimi ve NVIDIA Reflex’i bir araya getiren DLSS 3, performansı kaba kuvvet işlemeye göre 4 kata kadar artırıyor.

NVIDIA DLSS’nin Evrimi

NVIDIA, DLSS’yi ilk piyasaya sürdüğünde, yapay zeka tabanlı süper çözünürlük aracılığıyla gerçek zamanlı görüntü oluşturma yeniden tanımlanmıştı: Daha az piksel oluşturulup ardından keskin, daha yüksek çözünürlüklü görüntüler ortaya koymak için yapay zeka kullanılıyordu. İki yıldan kısa bir süre sonra, özel bir eğitim gerektirmeden tüm oyunlara ve sahnelere uyum sağlayabilen genelleştirilmiş bir sinir ağıyla görüntü kalitesini ve performansını daha da iyileştiren NVIDIA DLSS 2 tanıtıldı. DLSS 2, Unity ve Unreal Engine desteğiyle birlikte artık 216 oyun ve uygulamada yaygın olarak kullanılmakta. DLSS 2, bugüne kadar yayınlanan ve görüntü kalitesinde daha fazla iyileştirme sağlayan 4 büyük güncelleme ile NVIDIA’nın yapay zeka süper bilgisayarında devam eden eğitim yoluyla gelişmeye devam ediyor.

DLSS 3: Nöral Grafikte Bir Devrim

DLSS 3, mükemmel görüntü kalitesi ve yanıt verme özelliğini korurken performansı büyük ölçüde artıran yapay zeka destekli grafiklerde devrim niteliğinde bir atılım. DLSS Süper Çözünürlük üzerine inşa edilen DLSS 3, tamamen yeni kareler oluşturmak için Optik Çoklu Kare Üretimi ekliyor ve optimum yanıt için NVIDIA Reflex düşük gecikme teknolojisini entegre ediyor. DLSS 3, GeForce RTX 40 Serisi grafik kartlarına güç sağlayan NVIDIA Ada Lovelace mimarisinin yeni dördüncü nesil Tensör Çekirdekleri ve Optik Akış Hızlandırıcısı tarafından desteklenmekte.

DLSS Kare Üretimi evrişimli otomatik kodlayıcı 4 girdi alıyor: Mevcut ve önceki oyun kareleri, Ada’nın Optik Akış Hızlandırıcısı tarafından oluşturulan bir optik akış alanı ve hareket vektörleri ve derinlik gibi oyun motoru verileri.

Ada’nın Optik Akış Hızlandırıcısı, iki ardışık oyun içi kareyi analiz ediyor ve bir optik akış alanı hesaplıyort. Optik akış alanı, piksellerin kare 1’den kare 2’ye hareket ettiği yönü ve hızı yakalıyor. Optik Akış Hızlandırıcı, oyun motoru hareket vektörü hesaplamalarına dahil olmayan parçacıklar, yansımalar, gölgeler ve aydınlatma gibi piksel düzeyindeki bilgileri yakalayabiliyor. Aşağıdaki motosiklet örneğinde, motosikletçinin hareket akışı, gölgenin bisikletine göre ekranda kabaca aynı yerde kaldığını doğru bir şekilde temsil eder.

NVIDIA DLSS 3 CPU’ya Bağlı Performansını İkiye Katlıyor

DLSS Kare Üretimi, GPU üzerinde bir işlem sonrası olarak yürütülür ve oyun CPU tarafından darboğaza girse bile bile AI ağının kare hızlarını artırmasını sağlar. Fizik ağırlıklı veya büyük dünyalar içeren CPU sınırlı oyunlar için DLSS 3, GeForce RTX 40 Serisi ekran kartlarının CPU’nun hesaplayabileceğinden iki kat daha fazla kare oranında işleme yapmasına olanak tanır. Örneğin Microsoft Flight Simulator’da, gezegenimizin 1:1 gerçek dünya rekreasyonu ile DLSS 3, FPS’yi 2 kata kadar artırıyor.

DLSS 3 Destekli Oyunlar

35’ten fazla oyun ve uygulama şimdiden DLSS 3 ile destekleniyor. İşin kötü yanı ise DLSS 3 yalnızca Ada Lovelace mimarili RTX 4000 serisi kartlara özel olacak. Haklı olarak oyuncular NVIDIA’nın bu kararına büyük tepki gösterdi. Bu kararın donanım özelliklerine mi yoksa satış politikasına mı bağlı olduğunu net olarak bilmiyoruz. Ancak detaylara baktığımızda yeni mimaride donanımsal olarak bazı yenilikler sunulduğunu görüyoruz.

NVIDIA, bir sunumla DLSS 3’ün Cyberpunk 2077 gibi bir oyunda neler sunabileceğini gösterdi. Videoda kare hızı 30 FPS’nin altındayken yaklaşık 100 FPS’ye kadar yükseliyor. Eski DLSS 2 teknolojisi ile performans 60 FPS civarına kadar çıkabiliyordu. Bir diğer videoda ise popüler oyunlardan Microsoft Flight Simulator gösterildi. DLSS 3 ile kare hızı 50’lerden yine 100’e kadar tırmanıyor. Ancak bu testlerin tam grafik ayarı ve çözünürlükleri tam olarak açıklanmadı.

Yakından tanıdığınız DLSS, NVIDIA ekran kartlarında oyunların daha fazla performans veya daha iyi görüntü kalitesi sunması için tasarlandı. Yapay zeka ile desteklenen teknolojiyle aynı çözünürlükte daha yüksek kare hızları veya performanstan ödün vermeden daha yüksek çözünürlük elde etmek mümkün. DLSS, daha yüksek çözünürlüklere ulaşmak amacıyla makine öğrenme teknikleri devreye girmeden önce oyunu daha düşük bir çözünürlükte çalıştırıyor. Teknoloji devreye girdiğinde ise işler bambaşka hale geliyor. Örneğin bir oyun, dahili olarak 1080p’de çalışırken 4K’da çalışıyormuş gibi görünebilir.

NVIDIA, GPU’ların yanı sıra DLSS 3’ün CPU kullanımı konusunda etkili olabileceğini ve performansı %100’e kadar artırabileceğini söylüyor. Ayrıca bu teknoloji artık gecikme süreleri azaltmak amacıyla NVIDIA Reflex ile entegre olarak çalışıyor. DLSS 3 ile yükseltme mantığı da biraz değişiyor. Optical Multi Frame Generation (Optik Çoklu Kare Üretimi) özelliği sayesinde yalnızca yeni pikseller yerine tamamen yeni kareler oluşturma yeteneği sunuluyor. Yeşil takım, bir oyunun piksellerinin 7/8’e kadarını oluşturabildiklerini ve bunun da performansta büyük bir artış sağladığını vurguluyor.

FPS artışları bir kenara, DLSS 3’ün daha iyi görüntü kalitesi sunacağı belirtildi. Yeni nesil DLSS teknolojisinin Optical Flow Accelerator (Optik Akış Hızlandırıcı) özelliği, yalnızca pikseller yerine sahnelerdeki nesneleri izleyebiliyor; böylelikle gölge gibi grafik öğeleri daha iyi saptanabiliyor ve pürüzlenme daha düşük seviyeye iniyor.

DLSS 3 Teknolojisine Ait Detaylar

DLSS 3, görüntü kalitesi ve yanıt verme özelliğini korurken performansı büyük ölçüde artıran yapay zeka destekli grafiklerde devrim niteliğinde bir atılım olarak tanımlanıyor. DLSS Frame Generation otomatik kodlayıcısı 4 temel veriyi ele alıyor: mevcut ve önceki oyun kareleri, Ada mimarisinin Optical Flow Accelerator’ı tarafından oluşturulan bir optik akış alanı, hareket vektörleri ve derinlik gibi oyun motoru verileri.

Optical Flow Accelerator, iki ardışık oyun içi kareyi analiz ediyor ve bir optik akış alanı hesaplaması yapıyor. Optik akış alanı, piksellerin kare 1’den kare 2’ye hareket ettiği yönü ve hızı yakalamakta. Optik Akış Hızlandırıcı, oyun motoru hareket vektörü hesaplamalarına dahil edilmeyen parçacıklar, yansımalar, gölgeler ve aydınlatma gibi piksel düzeyinde bilgileri yakalama yeteneğine sahip. Aşağıdaki motosiklet örneğinde, motosikletlinin hareket akışı gölgenin motosiklete göre ekranda kabaca aynı yerde kaldığını doğru bir şekilde temsil etmekte.

Optik Akış Hızlandırıcı, yansıma gibi piksel düzeyindeki efektleri doğru bir şekilde takip ederken, DLSS 3 ayrıca sahnedeki geometrinin hareketini tam olarak izlemek için oyun motoru hareket vektörlerini kullanıyor. Aşağıdaki örnekte oyun hareket vektörleri motosikletçinin yanından geçen yolun hareketini doğru bir şekilde izlediği (ancak gölgeleri değil) gösterilmiş. Yalnızca motor hareket vektörlerini kullanarak çerçeveler oluşturmak, gölgede pürüz gibi görsel anormalliklere neden olmakta.

DLSS Frame Generation yapay zeka ağı, her piksel için ara kareler oluşturmak üzere oyun hareket vektörlerinden, optik akış alanından ve sıralı oyun karelerinden gelen bilgilerin nasıl kullanılacağına karar veriyor. Bu ağ, hareketi izlemek için hem motor hareket vektörlerini hem de optik akışı kullanarak (aşağıdaki resimde görüldüğü gibi) hem geometriyi hem de efektleri doğru bir şekilde yeniden oluşturabiliyor.

Yapay zeka, DLSS 3 etkinleştirildiğinde ilk karenin dörtte üçünü ve DLSS Frame Generation kullanarak ikinci karenin tamamını yeniden yapılandırıyor. Biraz önce belirttiğimiz gibi, görüntülenen toplam piksellerin sekizde yedisi yeniden yapılandırılıyor ve performansa büyük katkı sağlanıyor.

DLSS 3’ün Performans Katkısı

NVIDIA’nın iddialarına bakılırsa belirli oyun ve motorlarda geleneksel işlemeye kıyasla dört kartlık performans artışı sağlanabiliyor. Aşağıda ise RTX 4090 ile yapılan bazı test sonuçları var:

DLSS 3 Destekli Ekran Kartları

DLSS’nin önceki sürümleri NVIDIA RTX 2000 serisine kadar uzanan destek sağlıyordu. NVIDIA sunumunda bu konudan hiç bahsetmedi. Yeni DLSS 3, NVIDIA web sitesinde yer alan bilgilere bakılırsa yalnızca RTX 4000 serisi ekran kartları tarafından desteklenecek. RTX 3000 serisi ekran kartına sahip olan kullanıcılar ise DLSS 2 ile yoluna devam edecek. Şirketin duyurusunda DLSS 3 teknolojisinden şu şekilde bahsedilmiş:

“DLSS Super Resolution’ı temel alan DLSS 3, tamamen yeni kareler oluşturmak için Optical Multi Frame Generation özelliğine kavuşuyor ve optimum yanıt süresi için NVIDIA Reflex düşük gecikme teknolojisiyle entegre olarak çalışıyor.

DLSS 3, GeForce RTX 4000 serisi ekran kartlarına güç veren NVIDIA Ada Lovelace mimarisinin yeni dördüncü nesil Tensor Çekirdekleri ve Optical Flow Accelerator (Optik Akış Hızlandırıcısı) tarafından desteklenmektedir.“

NVIDIA sözcüsü Benjamin Berraondo ise gönderdiği bir e-postada şunları söyledi:

“DLSS 3, GeForce RTX 4000 Serisi GPU’lardaki yeni dördüncü nesil Tensor Çekirdekleri ve Optical Flow Accelerator tarafından destekleniyor” dedi. Görünüşe bakılırsa eski nesil GeForce ekran kartlarında DLSS 3 için gereken bu özel donanımlar bulunmuyor. Mimarinin ince detaylarını bilmiyoruz, ancak NVIDIA’nın bu sözlerine inanmaktan başka çaremiz yok.

NVIDIA, RTX 4000 ve DLSS 3 duyurusunun ardından basına açık bir oturum düzenledi. Burada referans tasarım GeForce RTX 4090’ın 2850 MHz frekans hızına ulaştığını gördük. NVIDIA ayrıca yeni DLSS 3 yükseltme teknolojisini Cyberpunk 2077 (1440p çözünürlük) ile birlikte sergileyen bir video yayınladı.

DLSS 3 aktif değilken FPS 60 civarında geziyor. DLSS 3 aktif olduğunda ise FPS değerleri 170’e fırlıyor. Daha da iyisi, GPU gücü 100W civarında düşüş gösteriyor. Ayrıca sıcaklıklar 55C’den 50C’ye kadar iniyor.

DLSS 3 devreye girdiğinde DLSS Frame Generation (DLSS Çerçeve Oluşturma) ayarı da otomatik olarak aktif hale geliyor. 1440p çözünürlükle birlikte DLSS “Kalite” ön ayarı kullanıldı. Tam kullanılan GPU, Cyberpunk 2077 oynarken 2.8 GHz’in üzerinde seyretti.

GeForce RTX 4090, DLSS 3 etkin ve ortalama 53,00 ms gecikme süresiyle ortalama 170 FPS elde etti. DLSS devre dışı bırakıldığında FPS yarıdan fazla oranda düştü ve gecikme süresinde %30’luk bir gerileme yaşandı.

DLSS 3 hangi özelliklerle çalışıyor?

DLSS 3’ün çalışması için Super Resolution, Frame Generation ve Reflex ayarları devrede olmalı. Bu üç teknoloji bir arada çalışarak Ada GPU’nun gücüyle birlikte gecikmeyi azaltıyor ve yüksek kare oranlarına çıkılmasını mümkün kılıyor.

Buna ek olarak Donanım hızlandırmalı GPU zamanlaması’nın da açılması gerekiyor. Bu özellik Windows 11 ile otomatik olarak etkinleştiriliyor. DLSS 3 ile doğru çerçeve ilerleme hızı sağlamak için donanım hızlandırmalı GPU zamanlaması gerekiyor.

Bunun için Başlat Menüsü’ne sağ tıklayın ve Görüntü Ayarları’nı seçin.
Buradan Grafikler kısmına girin.
Varsayılan grafik ayarlarını değiştir deyin.
Donanım hızlandırmalı GPU zamanlaması ayarının devrede olduğundan emin olun.

DLSS 3 için hangi çözünürlükte hangi ayar yapılmalı?

DLSS Süper Çözünürlük, çözünürlüğe göre aşağıdaki uygun moda ayarlamalıdır:

DLSS Quality @ 1080p
DLSS Quality @ 1440p
DLSS Performance @ 4K
DLSS Ultra Performance @ 8K.

Daha yüksek kaliteli bir Süper Çözünürlük modu bile kullanabilirsiniz. Bu, yoğun CPU’ya bağlı oyunlarda minimum veya hiç performans düşüşü olmadan görüntü kalitesini daha da artırmak için özellikle avantajlıdır.

DLSS 3 hangi DirectX sürümüyle çalışıyor?

DLSS 3 sadece DirectX 12 ile çalışıyor zira DLSS Frame Generation için DX12 gerekiyor. Microsoft Flight Simulator DirectX 11 modunda başlayabileceğinden dolayı oyunu DX12 modunda tekrar açmanız gerekebilir.

DLSS 3 performansı nasıl izlenir?

Bazı oyunlarda oyun içi FPS gösterge sayacı henüz DLSS 3 için hazır olmayabilir. Bu durumda NVIDIA Frameview 1.4 veya Afterburner gibi bir yazılım ile FPS ölçümü yapılabilir. Her iki yazılım içinde de benchmark modu mevcut.

Kare Oluşturma ve V-Sync uyumu

Frame Generation şu anda V-Sync ile uyumlu değil. NVIDIA bu yüzden V-Sync’in kapatılmasını veya G-Sync kullanılmasını öneriyor.

DLSS 3 Oyunları DLSS 2 destekliyor mu?

Evet, DLSS 3 desteği olan oyunların hepsi aynı zamanda DLSS 2 desteğine de sahip. Bu sayede performansı karşılaştırmak da kolaylaşıyor. Geliştiricilerin yalnızca DLSS 3’ü entegre etmesi yeterli, DLSS 2 varsayılan olarak eklenecek.

DLSS 2 desteği devam edecek mi?

NVIDIA, DLSS Süper Çözünürlük için yapay zekayı araştırıp eğiterek DLSS 2’yi geliştirmeye devam ediyor ve DLSS’nin ilk sürümünden bu yana yaptığı gibi tüm GeForce RTX oyuncuları için model güncellemeleri sağlayacak.

Cyberpunk 2077 Testlerinde DLSS 3’ün Katkısı

	Doğal	DLSS 3 ile
FPS (Ortalama)	59.9	170.7
FPS (%1)	49.3	119.6
FPS (En Düşük)	40.6	91.2
Gecikme (Ortalama)	75.4 ms	53.5 ms
GPU Saati	2800-2850 MHz (Stok)	2800-2850 MHz (Stok)
GPU Sıcaklığı	50-57C	50-53C
GPU Gücü	461.3W	348.9W

RTX 4090 ile nasıl en yüksek performans alınır?

NVIDIA’nın belirttiği üzere bazı AM5 sistemlerde RTX 4090 düşük performans gösterebiliyor. Bu sorunu çözmek için BIOS güncellemesi yapmak gerekiyor. Örneğin biz test sisteminde ROG Crosshair X670E Hero modelini kullanıyoruz ve bu anakart için en son BIOS sürümü de destek sayfasında yer alıyor.

Bir başka nokta da işletim sistemi. NVIDIA en yüksek performans için Windows 11 tavsiye ediyor ki biz de testlerde nihai sürümü çıkmış olan 22H2 kullanıyoruz.

Firma buna ek olarak RTX 4090 ile tam performans almak için son nesil işlemci, DDR5 RAM ve XMP/EXPO özelliğinin devrede olmasını öneriyor. Biz de testlerimizi EXPO I modunda 6000 MHz bellekler ile gerçekleştiriyoruz.

NVIDIA ayrıca Resizable Bar özelliğinin de BIOS’tan açılması gerektiğini belirtiyor.

Çoğu oyunun Fulscreen modunda en iyi performansı sunduğunu da belirtelim. Ayrıca bazı oyunlarda Alt-Tab yapmak çökmelere sebep olabilir. Oyun geliştiriciler bu sorunlar üzerinde çalışıyorlar. Nihai sürümlerde muhtemelen bu tür bir sorun olmayacak.

RTX 4090 DLSS 3 Performansı

Oyun	RT Modu	DLSS Kapalı FPS	DLSS 3 Açık FPS	Performans Artışı
Microsoft Flight Simulator	Yok	Min. 50 Ort. 67 Maks. 71 %1 48 %0.1 12	Min. 106 Ort. 145 Maks. 156 %1 52 %0.1 7	% 116.4
Cyberpunk 2077	Ultra	Min. 22 Ort. 35 Maks. 47	Min. 104 Ort. 116 Maks. 131 %1 62 %0.1 46	% 231.4
F1 22	Ultra High	Min. 63 Ort. 79 Maks. 88 %1 46 %0.1 8	Min. 159 Ort. 183 Maks. 194 %1 105 %0.1 69	% 131.6
A Plague Tale: Requiem	Yok	Min. 54 Ort. 64 Maks. 81 %1 45 %0.1 16	Min. 122 Ort. 138 Maks. 159 %1 73 %0.1 61	% 115.6
Ortalama				% 148,75

Öneriler ve Kilit Noktalar

NVIDIA, ekran kartından tam performans almak, sorunsuz bir kullanıcı deneyimi ve DLSS 3’den tam anlamıyla yararlanabilmemiz için bazı önerilerde bulunuyor.

NVIDIA, RTX 4090’ın tüm nimetlerinden ve kas gücünden faydalanabilmemiz için yeni nesil bir işlemci ve Intel XMP/AMD EXPO destekli DDR5 RAM kullanmamızı öneriyor.
Yazılım tarafına gelince, Windows 11 işletim sistemini özellikle yeni sürümlerde kullanmakta yarar var.
En iyi oyun deneyimi için “Donanım hızlandırmalı GPU zamanlama” özelliğinin açık olduğundan emin olun. Aslında bu ayar Windows 11’de varsayılan olarak etkin olarak geliyor, ancak kontrol etmekte fayda var. DLSS 3 ile sorunsuz bir deneyim yaşamak istiyorsanız bu ayarı aktif edin. Nasıl açılacağına kısaca bakacak olursak:
- Windows Ayarları üzerinden Sistem menüsüne gidiyoruz.
- Sonrasında Monitör sekmesindeki “Grafik ayarları” seçeneğine tıklıyoruz.
- Sonrasında donanım hızlandırmalı GPU zamanlama (hardware-accelerated GPU scheduling) özelliğini aktif ediyoruz.
- Değişikliklerin geçerli olması için bilgisayarı yeniden başlatmamız yeterli.
DLSS 3’ü aktif etmek çok kolay. Oynadığınız oyunun ayarlar bölümünden Super Resolution (DLSS) ayarını açık hale getirin. Sisteminize göre bu ayarı Performans veya Kalite moduna getirebilirsiniz.
Ardından “Frame Generation” seçeneğini aktifleştirin. Yüksek performans kazançları elde etmek için hem DLSS Frame Generation hem de DLSS Super Resolution’ı birlikte etkinleştirdiğinizden emin olun. Bu arada, DLSS Frame Generation özelliğinin yalnızca DX12 ile çalıştığını hatırlatalım.
Frame Generation ve Super Resolution seçenekleri oyunlarda farklı menülerde bulunabilir, ancak bu teknolojileri isminden kolaylıkla ayırt edebilirsiniz.
En iyi performans ve gecikme için oyunları tam ekran modunda çalıştırın. ALT-TAB ile masaüstüne geçiş yaptığınızda veya ekran modları arasında geçiş yaptığınızda bazı kararlılık sorunları yaşanabilir.
DLSS Frame Generation teknolojisi ilk aşamada V-Sync ile uyumlu olmayacak. NVIDIA, destekli bir monitörünüz varsa G-Sync (mümkünse Ultimate) özelliğini kullanmanızı öneriyor.
NVIDIA Kontrol Panelinde monitörünüzün maksimum yenileme hızına ayarlandığından emin olun. Tercih edilen yenileme hızını “Hightest available (Mümkün olan en yüksek)” seçeneğine getirebilirsiniz. Bu seçenek paneldeki “3D Ayarlarını Yönet” kısmında bulunuyor.
DLSS 3 görüntü kalitesini analiz etmek için NVIDIA ICAT yazılımını kullanabilirsiniz.
Sisteminiz destekliyorsa, ki RTX 4000 serisi bir ekran kartı aldıysanız muhtemelen destekliyordur, anakart BIOS’undan Resizable Bar (Re-Size BAR) özelliğini aktif ettiğinizden emin olun.
Son olarak, ekran kartı sürücülerinizin güncel olduğundan emin olun.

Sonuç

NVIDIA’nın iddiaları çok büyük. Belirtilen FPS artışları da gördüğünüz gibi devasa seviyede. Ancak yeni sürümün pratikte neler sunacağına zaman içinde göreceğiz. Gerçek dünya testlerini görmek için Technopat.net‘i takipte kalın.

DLSS 3’ün RTX 4000’e özel olma sebebi donanımsal gibi görünüyor. Ancak bu konu gelecekte daha fazla aydınlanacaktır. Kullanıcılar bu kararından ötürü NVIDIA’ya çok tepkili.

DLSS 3, ilki Ekim’de piyasaya sürülen 35’ten fazla oyun ve uygulama desteğiyle birlikte piyasaya sürülecek. GeForce RTX 4090 ise bildiğiniz gibi 12 Ekim’de satışa çıkacak.

DLSS 3 Destekli İlk Oyun ve Uygulamalar