12VHPWR Adaptör Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

PCIe dahil olmak üzere ana sistem bağlantı özellikleri üzerinde çalışmalar gerçekleştiren PCI-SIG, 2021 yılında yüksek performanslı ekran kartlarının güç tüketimine yetişebilmek için yeni bir standart ortaya çıkardı: PCIe 5.0 bağlantısı olarak da bilinen 12VHPWR konnektörü.

12VHPWR’nin yeni nesil güç kaynaklarında bazı 8 pinli molex konnektörlerinin yerini aldığını göreceğiz. Bildiğiniz gibi güç tüketimi arttıkça kullanılan 8 pin konnektörlerin sayısı da artıyor. 12VHPWR, 8 pinli bir bağlantı noktasından dört kat daha fazla, 12 kanal üzerinden 600W’a kadar güç sağlayabiliyor. Bu konnektörün boyutları ise oldukça küçük.

Daha önce ATX 3.0 PSU standardı ve 12VHPWR konnektörüne ilişkin detayları bu makalemizde kapsamlıca ele almıştık. PCI-SIG aslında 12VHPWR standardıyla ilgili bir sorun görmüyor. Ancak satıcıların bazı güç kaynaklarıyla birlikte paketlemeye başladığı ucuz 8 pin – 12VHPWR adaptörler endişe yaratmaya başladı. PCI-SIG, yakın zamanda konsorsiyum üyelerine endişelerini dile getiren bir mesaj gönderdi:

“12VHPWR konnektörlerinin ve tertibatlarının bazı uygulamalarının belirli koşullar altında güvenlik sorunlarına yol açabilecek termal farklılıklar gösterdiğini hatırlatmak isteriz. PCI-SIG, ortak standart için gerekli bilgileri sağlamasına rağmen, endüstride uygun standart tasarım uygulamaları tamamen benimsenmiyor. PCI-SIG çalışma grupları konnektör ve sistem tasarımı alanında birçok bilgili uzman içerdiğinden, bu endüstri sorunu hakkında mevcut bilgileri inceleyecek ve uygun olan her türlü çözüme yardımcı olacaklardır.

Yeni ayrıntılar ortaya çıktıkça PCI-SIG olarak daha fazla güncelleme sağlayacağız. Bu arada, üyelerimize konnektör tedarikçileriyle yakın bir şekilde çalışmalarını ve özellikle güvenlik endişelerinin olabileceği yerlerde yüksek güçlü bağlantıları kullanırken gerekli özeni göstermelerini tavsiye ediyoruz.”

PCI-SIG, üstü örtülü bir şekilde kalitesiz konnektörlerden doğabilecek sorunları dile getiriyor. Bazı durumlarda bileşenler eriyebilir ve hatta diğer donanımlara zarar verebilir. Wccftech, sorunun 8 pinli konektörlerin değişkenliğinden kaynaklandığını tahmin ediyor. Mevcut nesil GPU’ların çoğu, birden fazla 8 pinli bağlantı noktası gerektiriyor ve bu durumda bile genellikle konnektörlerin nominal sınırları zorlanıyor. Yeni nesil GPU’lar ise yüksek performansının yanı sıra çok daha yüksek güç tüketimleriyle geliyor.

12VHPWR Adaptör Testleri

Hızlı test kurulumunda iki adet 8 pin konnektör ve bir adaptörle birlikte 12VHPWR bağlantısı yapıldı. Testlerde 600W tüketime varan iş yükleri kullanıldı. Güç kaynağı, her biri yalnızca 150W olarak derecelendirilmelerine rağmen 8-pin başına 300W’dan biraz daha fazla güç sağlayarak kolaylıkla 600W’lık güç sağladı.

Eğer yeni nesil performanslı bir ekran kartı almayı planlıyorsanız güç kaynağı konusunda ve özellikle adaptör konusunda dikkatli olmakta fayda var. Örneğin NVIDIA’nın yeni amiral gemisi RTX 4090, referans olarak 450W’lık bir TDP ile listeleniyor olsa da özel soğutmalı kartların 600W’ın üzerinde güç tüketebileceğini söyleniyor. Hatta bazı söylentilerde 800W gibi rakamlardan bahsedilmişti. Bununla birlikte, AMD’nin Radeon RX 7000 serisi ekran kartları da önceki nesle göre daha fazla güç tüketecek. Ayrıca işin içine bir de hız aşırtma girdiğinde her şey bambaşka bir hal alacaktır.

Bu konu, sırasıyla 600W ve 450W’lık güç tüketimi için çift 8 pinli ve üç 8 pinli güç adaptörleri ile gerçekleşen testlerle açığa kavuşturuldu. Bir Gen 5 konnektörü 55 Ampere kadar dayanabiliyor, bu nedenle 600 watt (50A) bu sınır dahilinde.

600W yükte 12VHPWR konnektörden 2 x 8-pin adaptöre:

• 1 x 8-Pin konnektör = 25,4A veya 304,8W (150W değeri üzerinde 2 kat artış)
• 1 x 8-Pin konnektör = 25,1A veya 301,2W (150W değeri üzerinde 2 kat artış)

450W yükte 12VHPWR konnektörden 3 x 8-pin adaptöre:

• 1 x 8-pin konnektör = 25,34A veya 282,4W (150W değerine göre %88 artış)
• 1 x 8-pin konnektör = 7,9A veya 94,8W (150W güç değeri dahilinde)
• 1 x 8-pin konnektör = 6,41 veya 76,92W (150W güç değeri dahilinde)

Sonuç olarak, yeni nesil güçlü bir ekran kartı almayı düşünenler için Gen 5 ve ATX 3.0 uyumlu güç kaynakları öneriliyor. PCI-SIG, adaptör konusundaki endişeleri araştırıyor ve gelecekteki yaşanan gelişmeleri sizlerle paylaşmaya devam edeceğiz.

Durumun Özeti

• 12VHPWR konnektörü 600W için tasarlandı.
• Tek 8 pin konektör 150W için tasarlandı.
• 600W/450W yük altında, 16 pin ile 2×8 pin ayırıcı kablonun 8 pinli konektörü aracılığıyla 150W’dan fazla güç çekilebiliyor.
• Akım, 16pin – 3×8 pin ayırıcı kablo üzerinde iyi dengelenmiyor.
• Ekran kartları gibi yüksek güç gerektiren durumlarda yerel 12VHPWR konnektörü öneriliyor.