Sadece kabloluda değil kablosuzda da en yüksek hızları vaad eden bir ağ çözümü Tp-Link Deco XE200 Mesh nihayet piyasaya sürüldü ve bu cihazı enine boyuna test edip, hangi kullanım senaryolarında parladığını, kimin için uygun olduğunu ve artılarını/eksilerini sizin için araştırdık.
Nedir, Ne değildir?
XE200 bir ünitesini ana ünite olarak belirleyip fiber yönlendirici olarak kullanabileceğiniz, diğer üniteleri de ona bağlayıp geniş bir alana interneti yayabileceğiniz bir mesh ağ çözümü. Menzil genişleticilerin aksine mesh sürekli aynı ağda kalarak menzilinizi genişletmenizi sağlıyor. Menzil genişleticilerdeyse genişletilmiş ağa geçerken kısa bir kopma gerçekleşir. Bu esnada internet üzerinden bir görüşme yapıyorsanız bu kapanır veya bir dosya indiriyorsanız bu iptal olur. Bu sebeple mesh ağlar yavaş yavaş menzil genişleticilerin yerini almaya başlıyor.
Fiziksel Özellikler
XE200 boyutlarıyla daha önce incelediğim Tp-Link Mesh ünitelerinden sıyrılıyor, belirgin şekilde daha uzun bunlar. Ayrıca daha fazla güç tüketiyorlar ve daha çok ısınıyorlar. Bu aslında normal sayılır çünkü içinde çok güçlü bir donanım var.
Ünitelerin şık ve sade görünüşü, evinizde bir dekor malzemesi olarak kullanabileceğiniz anlamına geliyor. Adaptör girişi altta tutularak kablonun da kolayca gizlenebilmesi sağlanmış.
G/Ç Yuvaları
Arka kısımdaki fiziksel yuvalara bakarsak, ev veya iş yerinizde çok yüksek hızlı bir ağ kurmak istiyorsanız XE200 size kablolu ağ olarak 3 yuva sunuyor. Bunlardan birisi 10Gigabit, diğer 2’si Gigabit yuvalar.
Kullanım Senaryoları
Bu anlamda yapabilecekleriniz, ister bu yuvayı WAN yuvası olarak kullanıp servis sağlayıcınızdan gelen yüksek hızlı interneti almak, isterseniz de bu iş için Gigabit yuvaları kullanıp 10 Gigabitlik yuvaları iki Deco ünitesini birbirine bağlamak için yani kablolu backhaul için kullanmak.
Veya 6GHz ağı backhaul modu için ayırıp, 2 10 Gigabit ethernet destekli olan cihazı buralara bağlayabilirsiniz. 6GHz ağ 4800 Mbit’e kadar teorik iletişim hızları sunduğu için 10Gigabit ethernetinizin hızının yarısı törpülenmiş olacak ama yine de bu hız bence ağ üzerinden 4K video editlemek için bile yeter de artar.
İlk seçenek dışındakiler bizce daha mantıklı çünkü ülkemizde kurumsal olmayan ve son kullanıcıya yönelik internet hızları gigabit sınırına yeni ulaştı ki o hızlar bile halen çok sınırlı bir kitleye ulaşıyor. Dolayısıyla 10 Gigabit yuvayı WAN olarak kullanmak biraz Ferrari’yi toprak yolda sürmeye benziyor.
Tek 10 Gigabit Yuvası Var
Tabiki bu 10 Gigabit yuvanın 1 adet sunulması ve diğer yuvaların 1 Gigabit olması bir eksi, 10 Gigabit yuvadan 2 adet sunulsaymış veya diğer yuvalar 2.5Gigabit olsaymış yüksek hızlı kablolu ağ kurma noktasında çok daha cazip bir konumda olabilirmiş XE200. Ama yine de az önce belirttiğim kullanım senaryolarında da ortalamanın çok üzerinde hızlar elde etmek mümkün.
Tekli veya 2’li Olarak Satılıyor
2 ünite yetmediği zaman tekli ünitelerden alıp ağınızı istediğiniz kadar genişletebiliyorsunuz. Bu arada mutlaka bu model Deco’ya da ihtiyacınız yok, tüm Deco modelleri birbiriyle uyumlu. Dolayısıyla elinizdeki eski model Deco’larla yeni modelleri karıştırıp kullanabilirsiniz. Fakat hızınız ağdaki en zayıf halkanın izin verdiği kadar yüksek olacaktır bunu unutmayın.
Kablosuz Özellikleri
Ürünün kablolu ağ özelliklerine bu kadar değinmişken bir o kadar hızlı olan kablosuz tarafından bahsetmemek olmaz tabiki. 6GHz desteğinden de anlayabileceğiniz gibi Wi-Fi 6E destekli bir cihaz bu. 6GHz 2024’te daha sık görmeye başlayacağımız Wi-Fi 7’nin de kullanacağı önemli bir teknoloji.
XE200 aynı anda 3 farklı frekansta ay yayınlayabildiği için Tri-Band olarak adlandırılıyor. Bunlar sırasıyla 2.4GHz, 5GHz ve 6GHz ağlar. 2.4GHz ağlarda maksimum hız 1148Mbps, 5 ve 6GHz’de ise 4804Mbps. Yani toplamda kablosuz verim aktarım hızı teorik olarak 11Gigabit’e ulaşmış oluyor. Ancak yanlış anlaşılmasın bu XE200’ün teorik olarak ağdaki tüm cihazlara sunabileceği maksimum değer, ağa bağlı bir cihazın elde edebileceği maksimum değer değil.
Varsayılan olarak 6Ghz ağ backhaul modu için ayrıldığından gizli durumda ve kullanılamaz oluyor, fakat isterseniz üniteleri kablolu olarak birbirine bağlayıp 6GHz ağı kullanıma açabiliyorsunuz. Tabiki 160MHz kanallar ve WPA3 desteği gibi üst seviye bir ağ ürününden bekleyebileceğiniz güncel kablosuz teknolojilerin tümünü barındırdığını belirtmeme gerek yok sanırım.
Donanım Özellikleri
Bir ağ ürününün bu kadar yüksek hızları kesintisiz sağlayabilmesi için güçlü bir işlemciye de ihtiyacı var. Bu noktada Tp-Link tercihini Qualcomm’un 2.2GHz hızında 64bit’lik bir dört çekirdekli işlemcisinden yana yapmış. Bellek olarak da 1GB’lık DDR4 bellek kullanılmış.
Güçlü donanımın artısını gördüğümüz bir diğer nokta da çok sayıda nesnelerin interneti cihazının bulunduğu ortamlar. Akıllı prizler, ampuller, beyaz eşyalar, sensörler Çok sayıda istemciye aynı anda hizmet vermek router modunda çalışan ağ cihazlarını en çok yoran şeylerden birisi. Bu arada TP-Link IoT cihazlarınız için özel bir Wi-Fi ağı oluşturmanıza da izin veriyor.
Kurulum
Cihazın kurulumunı TP-Link Deco uygulaması ile yapıyorsunuz. İlk cihaza güç verip LED’in mavi yanıp söndüğünü görünce uygulama altından adımları izliyorsunuz ve kurulum bittiğinde diğer Deco ünitelerine güç verdiğinizde eğer menzildelerde otomatik olarak onlar da ağınıza katılıyorlar, herhangi bir işlem yapmanıza gerek kalmıyor. Bu anlamda kurulumu çok pratik diyebiliyoruz. Ancak ben TP-Link’ten web arayüzünü de biraz daha zenginleştirmelerini istiyorum, Deco’ların benim gözümde bir eksiği gelişmiş ağ ayarlarının yapılamaması. Örneğin 2.4 Ghz ve 5GHz ağları ayrı ayrı yayınlama seçeneği bulunmuyor. Ya her iki ağı da tek isimde yayınlayabiliyoruz, ya sadece 2.4GHz’i ya da sadece 5GHz’i yayınlayabiliyoruz.
Yazılım Özellikleri
Bu eksi bir yana uygulama kullanıcı dostu bir arayüze ve gelişmiş ebeveyn kontrollerine sahip. Aileler için güzel moderasyon imkanları sunuyor. Ağdaki belirli istemcilere yüksek öncelik atayabiliyorsunuz, çalışma modunu yönlendirici veya erişim noktası olarak ayarlayabiliyorsunuz.
Menzil ve Hız Testi
XE200’ün menzil ve hız testini 400 metrekare üzeri alana sahip ofisimizde iPhone 14 Plus’la gezerek yaptık. Bu arada ofisimizde simetrik gigabit internet kullanıyoruz. Üniteleri ofisin ideal noktalarına dağıttıktan sonra, birkaç tur atarak hız testleri yapmaya başladık ve telefonda elde ettiğimiz değerleri gözlemledik. Böylece hem menzili hem de roaming performansını ölçmeyi amaçladık. Bu arada bilmeyenler için roaming üniteler arası geçişin bağlantı kopmadan yapılmasını sağlayan teknoloji.
Ofiste dolaşırken ortalama indirme hızı 516, ortalama gönderme hızı 410 Mbit, ortalama gecikme de 9ms oldu. Tabi değerler ünitelere yaklaştığımızda bunun da üzerine çıktı fakat gerçek kullanım senaryosunu düşündüğünüzde her zaman ünitelere yakın olmuyor kullanıcılar. Bizde hareket halindeyken ünitelerle aramızda sürekli duvarlar ve mobilyalar vardı. Sonuç olarak 400 metre kare üzeri alanı bağlantıda kopma yaşamadan kapsayabiliyor ürün.
Sonuç
XE200 Wi-Fi 6 ve 6E ile ulaşılabilecek en yüksek kablosuz hızları kullanıcılara sunuyor. 10 Gigabit ethernet yuvasının tek olması ve diğer yuvaların 2.5Gigabit olmaması dışında pek önemli bir eksisi yok ürünün.
