İşlemci, sahip olduğunuz hemen hemen çoğu elektronik cihaz için temel bir birimdir. İşlemciler ya da Merkezi İşlem Birimi (Central Processing Unit), verilen komutların işlenmesinden ve yerine getirilmesinden sorumlu bileşendir. Bir sistemin her parçası önemlidir ve sistem çok sayıda çip yer alabilir, ancak diğer her şeye yön veren tek bir parça var: CPU. Buradaki sorumuza gelince, bu kadar önemli bir donanım ikinci el olarak satın alınır mı?
Bazı kullanıcılar olası sorunlarla uğraşmamak için “sıfır ürünlerden” şaşmaz. Yeni bir sistem toplayan veya elindeki bilgisayarını güncellemek isteyen bazı kişiler ise daha uygun fiyatla güçlü bir donanım alabilmek için ikinci ele yönelmekte. Hatta kullanıcılar anakart değişikliğiyle uğraşmamak için mevcut anakartla uyumlu, daha performanslı bir işlemciye geçiş yapmak isteyebiliyor.
Birçok parçanın ikinci eli Technopat Sosyal de dahil olmak üzere farklı platformlarda satılıyor. Doğal olarak, her kullanıcı ikinci el ürün alırken biraz şüpheyle yaklaşır. CPU’lar bilgisayarın atan kalbidir ve bir makinenin performansı üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Peki ikinci el bir işlemci alınır mı?
Kullanılmış İşlemci Neden Tercih Edilir?
Gerçekten de her malın bir alıcısı var. 10 yıl önce piyasaya çıkmış olan bir işlemciyi bile ummadığınız bir fiyata satabilirsiniz. Fakat ikinci el CPU neden tercih ediliyor?
Performans Artışı
Her insan imkanı dahilinde performanslı bir bilgisayar ister. Bir bilgisayarın performansını artırmanın en kolay ve etkili yollarından birisi de güçlü işlemciye geçiş yapmaktır.
Maliyet Tasarrufu
Söylediğimiz gibi, işlemciler de dahil olmak üzere ikinci el ürünler alan kişilerin ana hedefi maliyet tasarrufudur. Hatta bazı kişiler neredeyse her zaman ikinci el temiz kullanılmış ürünler tercih ediyor. Kullanılmış ürünlere yöneldiğimizde çok daha düşük fiyatlarla daha üst segment ürünlere erişim sağlayabiliyoruz. Ancak alışveriş yaparken birçok şeye dikkat etmemiz gerekiyor.
Eski Sistemler ve Uyumluluk
Eski bir sistemin ömrünü uzatmaya çalışıyorsanız, mevcut anakart ile uyumlu kullanılmış CPU’lar pratik bir çözüm olabilir. Böylelikle eski nesil bilgisayarınızı daha uzun süre ve daha performanslı şekilde kullanabilirsiniz.
Meraklılar
Teknolojiyi bir hobi olan gören kişiler ve bazı meraklılar eski CPU’ları satın almaya karar verebilirler. Bazıları delid veya overclock gibi işlemler yapabilir. Bu kişilerin sayısı daha azdır. İkinci el tercihi yapanların çoğu bütçesini düşünen kişilerden oluşuyor.
İkinci El CPU Alınır mı?
İkinci el alışverişlerde her zaman göz önünde bulundurulması gereken şeyler var, ancak kullanılmış bir CPU satın almakta bir sakınca yoktur. Hatta diğer bileşenlerle kıyasladığımızda işlemcileri daha rahat şekilde satın alabilirsiniz. Teknolojiye yakın olanlar bilir, merkezi işlem birimleri kolay kolay arızalanmaz. Hatta çoğunuz arıza açan bir ürün görmemiştir.
Öncelikle, CPU’lar hasar alabilecek hareketli parçalara sahip değil. Bununla birlikte boyutları oldukça küçük ve yekpare tasarıma sahip. Eski bir CPU’nun düzgün çalışmama riski elbette vardır lakin bu risk alt seviyededir. Uzun lafın kısası, çoğu işlemci uzun yıllar çalışacak şekilde üretilir.
Dikkat edilmesi gereken hususları da unutmayalım. Bunlara birazdan değineceğiz. Temel olarak, istediğiniz hızlarda çalışan ve düzenli olarak giriş yaptığınız uygulama/oyunları çalıştırabilecek işlemciyi bulmak için önceden bir araştırma yapmanız gerekecek. Bu konuda yalnız değilsiniz: Technopat Sosyal her zaman yardımınıza koşar.
Ne istediğinizi biliyorsanız, alışverişlerinizi güvenilir kaynaklardan ve güvenilir kişilerle yapıyorsanız risk minimuma iniyor.
Kullanılmış CPU Alırken Nelere Dikkat Etmelisiniz?
İyi olan şu ki, bilgisayarlarda bize en az sıkıntı yaratan bileşen genellikle işlemciler olmuştur. Termal macununu sürün, soğutucusunu düzgünce takın bırakın işini yapsın. Başka bir deyişle, kullanılmış bir işlemciye kullanılmış ekran kartı, anakart veya RAM’den daha fazla güvenebiliriz.
Yine de dikkat etmeniz gereken hususlar var. Gelin şimdi bunlara bakalım:
Güvenilirlik
Sürekli olarak yoğun kullanıma maruz kalan bir işlemcinin arızalanma olasılığı daha yüksektir. Ne yazık bir CPU’nun ne kadar süre veya hangi şartlarda kullanıldığını bilmemize imkan yok. Kullanılmış bir arabanın kilometresine bakabiliriz fakat işlemcilerde böyle mekanizma bulunmuyor.
Bu nedenle her zaman olduğu gibi, mümkünse almadan önce bazı testler gerçekleştirmekte fayda var. En azından CPU takılıyken bilgisayarın sorunsuz çalıştığını görün. Vaktiniz ve fırsatınız varsa çeşitli stres testleri gerçekleştirebilirsiniz. Mümkünse 15-20 dakika oyun oynayabilirsiniz.
Pinler Önemli
İkinci el işlemci alırken öncelikli olarak dikkat etmeniz gereken şey alt kısımda yer alan pinler. Ürünün önceki kullanıcısı/kullanıcıları dikkat etmediyse pinleri yamultmuş olabilir.
Bükülmüş bir pin işlemcinin işlevini engelleyebilir veya çalışmayı durdurmasına neden olabilir. Satın almadan önce tüm pinlerin yerlerinde olduğundan ve herhangi bir kusur göstermediğinden emin olmak için kontrol edin.
Uyumluluk
Çoğunuzun bildiği üzere işlemciler ve anakartların birbiriyle uyumlu olması gerekir. Örneğin AMD markalı işlemciyi Intel anakarta takamazsınız. Tek fark bu değil. Ayrıca her AMD işlemciyi her AMD tabanlı anakarta takamayabilirsiniz. İşlemci ve anakartlarda nesil farkı vardır.
Yanlış Kullanılmış İşlemciler
Hız aşırtılmış veya başka şekillerde aşırı ısınmış işlemciler arızaya daha yatkındır. Overclock ile bir miktar performans artışı mümkün, ancak doğru yapılmamış bir hız aşırtma işlemi nedeniyle çipler çok fazla ısınabilir ve ömrü olumsuz yönde etkilenebilir. Benzer şekilde, yetersiz soğutucu, termal macun bakımından eksiklik veya düzgün takılmayan soğutma sistemleri nedeniyle aşırı ısınma yaşanmış olabilir.
Önceki sahibinden overclock konusunda bilgi almaya çalışın. Düzenli olarak hız aşırtma yapıldıysa uzak durmayı seçebilirsiniz.
Bu potansiyel risklerin üzerinden geçmesek olmazdı, ancak piyasadaki birçok kullanılmış CPU’nun gayet iyi çalıştığını söyleyebiliriz. Risklerin farkında olmakta fayda var. Eski veya yeni bir ürün alın; sizden öncekiler hata yaptıysa bile siz düzgün şekilde kullanmaya devam edebilirsiniz.
İkinci El Pazarı
Aslında bu yazdıklarımız sadece işlemcilerle değil, genel olarak ikinci dünyasıyla alakalı. Ürün alırken tüm göstergeleri bir araya toplayıp bir durum tespiti yapmalısınız. Öncelikle, satıcının tutumu ve davranışları her zaman önemlidir. Geçmişte farklı alışverişler de yapmış olmalısınız, bu size tecrübe kazandırmıştır.
Mümkün oldukça bilindik satıcıları tercih etmeye çalışın. Sürekli olarak ticaret yapan, geçmişi olan kişileri veya işletmeleri seçmeye özen gösterin.
Kullanılmış işlemciler genellikle garantisizdir, ancak bazı satıcılar sınırlı garanti sunabilir. Elbette bu her şeyi garantiye almıyor lakin gönlünüz daha rahat olacaktır.
Her zaman test ve denemeler yapmaya özen gösterin. Biraz önce de belirttiğimiz gibi, en azından ürünü çalışırken görün.
Tray İşlemci Alınır mı?
Evet, “tray” olarak isimlendirilen CPU’ları almanın bir sakıncası yoktur. Tray bildiğiniz gibi “tepsi” anlamına geliyor. Yani işlemciler bir tepsi halinde toplu şekilde alınıyor ve tekli olarak müşterilere satılıyor. Bu şekilde satılan ürünlerin soğutucusu bulunmasa da bazen perakendeciler başka yollarla soğutuculu şekilde satışa sunabiliyor. Fiyatlar ise biraz daha uygun olma eğiliminde.
Özet
Kullanılmış bir CPU satın almak, paradan tasarruf etmenin veya eski bir sisteme yeni bir soluk getirmenin harika bir yolu olabilir. Öte yandan her zaman potansiyel riskler vardır. Genel bir değerlendirme yapacak olursak, işlemciler riski en az olan parçalardan biridir ve arıza potansiyeli çok düşüktür. Bu nedenle olumsuzluklar olsa da böyle bir yol tercih edilebilir.
CPU Uyumluluğu
Yeni bir işlemci veya anakart satın alırken uyumluluk dikkat etmeniz gereken en önemli husus. Aldığınız diğer donanımların anakart ile uyumlu olması gerekir ve çalışmadığını görmek istemezsiniz.
Anakart yonga setleri hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir. Öncelikle, aldığınız işlemciyi hangi anakart ile kullanacağınızı bilmelisiniz. Masaüstü bilgisayar işlemcileri söz konusu olduğunda iki büyük marka var: AMD Ryzen serisi ile AMD ve Core serisi ile Intel.
Ryzen işlemcilerin çoğu AM4 veya AM5 soketlere sahip. Ryzen 1000 serisinden başlamak üzere Ryzen 5000 serisine kadar AM4 soket anakartlar desteklendi. B450 ve B550 gibi yonga setleri en çok tercih edilen modellerdi. Alt seviyede A320, daha üst seviyede ise X470 ve X570 gibi anakartlar var.
AMD, Ryzen 7000 serisi ile birlikte AM5 soket türüne geçiş yaptı: Böylelikle X670E, X670, B650E ve B650 gibi yonga setine sahip anakartlar piyasaya sürüldü. Kırmızı ekip, AM5 soketin tıpkı AM4 gibi uzun ömürlü olacağına söz vermişti. Bu da demek oluyor ki yaklaşan Ryzen 8000 serisi de dahil olmak üzere birkaç nesil boyunca AM5 ile uyumluluk sağlanacak.
Ek olarak Intel, her nesilde veya her iki nesilde bir yeni soket tasarımına geçiş yapıyor. Bu nedenle Intel markalı bir anakart alırken daha dikkatli olmalısınız. 12. Nesil Alder Lake ve 13. Nesil Raptor Lake işlemciler 600 ve 700 serisi anakartlarla uyumluluk göstermekte.
Bu konulara aşina değilseniz her şey karmaşık görünebilir. İnternette yapacağınız araştırmalarla işlemcinizin soketini belirleyebilirsiniz. Technopat Sosyal‘de konu açarak istediğiniz her şeyi sorabilir, hızlı yanıtlar alabilirsiniz.




12400 işlemciyi stok soğutucuyla kullaniyorum aşırı ısıdan zamanla bozulma riski artar mi
Stok soğutucu genellikle yeterlidir 12400 için ama CPU ısısını takip edebileceğiniz birçok yazılım var. Bir süre izlersiniz yüksek sıcaklıklara çıkıyor mu diye, duruma göre önlem alırsınız.
Bi sorum olacaktı hocam ekran kartımı yükseltmek istiyorum rx6600 modelline geçeceğim onun içinde işlemcim darboğaz yapacağı için sattım ryzen 5 5600 almayı düşünüyordum fakat şuanlık 3600 alabilirim ileride yükseltirim 5600 alırım tavsiye eder misiniz 3600’ü ?
Technopat Sosyal’de konu açmanız daha iyi olur. Ryzen 3600 çıktığı zamanın fiyat/performans işlemcilerinden birisi ve tavsiye etmemek için bir neden yok. Bütçeniz buna elveriyorsa alabilirsiniz. Elde edeceğiniz performans kazancı mevcut işlemcinizin modeline bağlı. Bütçeniz müsaitse elbette 5600 yeni nesil, daha performanslı bir CPU.
https://www.technopat.net/sosyal/