Son dönemin gözdesi Chia kripto para birimi için depolama alanı şimdiden 1 eksabayt barajını geçmiş durumda.
Yaklaşık bir ay içinde Chia ağına ayrılan depolama alanı 120 PB’den 1143 PB yani 1,14 eksabayt seviyesine çıktı. 1.14 eksabaytın 1.140.000 terabayta veya 63.333 adet 20 TB sabit diske eşit olduğunu da belirtelim.
Chia Nedir?
Geleneksel kripto para birimleri, daha fazla coin çıkarıldıkça giderek azalan ödüller ile blok zinciri işlemlerini doğrulamak için “çalışma kanıtı” (proof of work) denen şeyi kullanıyor. Gerçekte ise bu, kripto para madencilerinin kripto madenciliğini olabildiğince hızlı ve verimli bir şekilde yapmak için CPU’lardan GPU’lara (ve hatta özel ASIC’lere) geçmesine sebep oldu.
Ancak tüketicilerin özel ASIC’leri tasarlaması ve üretmesi zor olduğundan, daha fazla kullanılabilir GPU’ya olan talep fırlayarak fiyatları tavsiye edilenin yüzlerce dolar üstüne çıkardı.
Chia, benzer hedeflere ulaşmak için geleneksel kripto paralar yerine “zaman ve mekan kanıtı” kullanıyor ve bunu da depolama alanı ile yapıyor. Chia’ya göre, Chia blok zinciri kullanıcıları, kriptografik numaraların bir koleksiyonunu diskte “parseller” (plot) olarak saklayan bir yazılım yükleyerek, sabit disklerinde veya SSD’lerindeki kullanılmayan alanı “tohumluyor”.
Kullanıcılar Chia yazılımını kullanarak blokları tarayıp kripto-grafik meydan okumaya en yakın hash’i gördükten sonra sonucu “timelord” olarak bilinen ayrı bir sunucuya aktarıyor.
Depolama, daha fazla!
Chia’da daha fazla boş alana sahip olanların kazanma şansı daha yüksek. Bu nedenle, Chia çiftçiliği için ASIC hızlandırıcılara ve GPU’lara ihtiyaç duyulmazken, daha fazla parsel barındırmak için ek depolama alanına sahip biri daha fazla kazanabiliyor.
Şu anda her bir parsel için yaklaşık 350 GB depolama alanı ve 4 GB RAM gerekiyor. Bundan dolayı 100 parsel depolamak istendiğinde, 35 TB alan ve 400 GB RAM içeren bir sisteme ihtiyaç duyuluyor.
Binlerce Chia madencisi artık onlarca terabayt veriyi depolayabilen onlarca HDD’ye sahip sistemler topluyor. Bu tür sürücüler çalışırken yaklaşık 6,5 W ve boşta da yaklaşık 5,6W harcıyor. Yani bunca HDD çalışırken yüzlerce Watt enerji tüketiliyor. Daha önce sizlerle Chia çiftçiliği için 32 SATA portlu bir Intel anakart geliştirildiğini de paylaşmıştık. Örneğin 32 SATA bağlantı noktasına sahip böyle bir anakarta takılı 32 adet Western Digital HC550 18TB HDD’li bir sistem boşta yaklaşık 180W tüketebilir. Bellek ve hesaplama modüllerinin güç tüketimini de ayrıca hesaba katmak gerekiyor.
Her ne kadar Chia çiftçiliği için kullanılan donanımın bu amaç için özel olarak tasarlanması gerekmese de yaklaşık birkaç ay içinde yüksek sabit disk desteği sunan sistemler için yeni bir donanım pazarı oluştu diyebiliriz.
Chia bu şekilde büyümeye devam ederse ağ tarafından kullanılan depolama alanı kısa sürede devasa bir hal alacak.
Bir eklemede bulunmak istiyorum. Chia ile “çiftçilik” yapabilmek için 1 parsel oluşturma esnasında 239 GB geçici disk alanı ve 3390 MB RAM gerekiyor (işlemi hızlandırmak için isterseniz oluşturulan parsel başına en fazla 6750 MB RAM atayabiliyorsunuz). Parsel oluşturma tamamlandıktan sonra parselin dosya boyutu 101,5 GB’a iniyor ve çiftçilik esnasında uygulamanın RAM kullanımı 1,5 GB civarında geziyor.
Parsel oluşturma işlemi 7200 RPM mekanik disk üzerinde yapılırsa 14-16 saat kadar sürüyor, yavaş bir sabit diskte 20 saate kadar uzayabiliyor. SATA3 SSD üzerinde yapılırsa 10 saat kadar, PCI Gen4 NVME üzerinden yapılırsa 4-5 saat sürüyor. Ama her bir parsel oluşturulurken diske toplam 1.8 TeraByte yazma işlemi yaptığı için SSD kullanılırsa toplam yazma ömrünü birkaç ay içerisinde tüketebilirsiniz.
Şahsen elde hazır bulunan mekanik diskleri ve usb sabit diskleri sisteme aynı anda takılı tutup paralel olarak parselleme yapıyorum. Gece bilgisayarı parsellemeye bırakıp gündüz saatlerinde normal kullanıyorum. AMD bir işlemciniz varsa güç tüketimi ve gürültüyü makul tutmak için bios’tan Turbo/CPU Performance Boost ayarını kapatmayı deneyebilirsiniz. SSD’den deneme yaptığında işlem çok daha hızlı gerçekleştiği için CPU kullanımı da buna yetişmek için fazlalaşıyor ama mekanik diskler üzerinden parselleme yaparsanız disk hızı dar boğaz oluşturduğu için işlemci daha düşük yük altında kalıyor.