Tesla, SpaceX ve Neuralink gibi şirketlerin başında olan Elon Musk, 27 Ekim tarihinde sosyal medya şirketi Twitter’ı 44 milyar dolarlık bir anlaşmayla birlikte satın almıştı. O günden bu yana internet ortamında sayısız şey yazılıp çizildi. Musk, şirketin sahibi olduktan sonra hızlı kararlar alırken “mavi tik” ile doğrulanmış hesaplardan aylık ücret alınmasını istemişti.
Platformunun patronu el değiştirdikten sonra milyonlarca kişi Twitter’dan ayrıldı zira bazı kullanıcılar Elon Musk’ın kararlarından hiç de hoşnut değil. Bazıları için ise Musk’ın koltukta oturması bile yeterli bir neden. Hal böyle olunca sosyal medya kullanıcıları da alternatif platformlara yönelmeye başladı. Bunların arasında ismi sıkça duyulan bir isim var: 4.5 milyon üyesi bulunan Mastodon.
Elon Musk, yakın zamanda Mastodon hakkında aşağılayıcı bazı paylaşımlar yapmıştı. Sonrasında ise attığı bu tweetleri kaldırdı. İşte Mastodon hakkında bilinmesi gerekenler.
Mastodon Nedir?
2016 yılında yazılım geliştiricisi Eugen Rochko tarafından kullanıma sunulan Mastodon, “Twitter’a bir alternatif olmayı amaçlayan ücretsiz, açık kaynaklı, merkezi olmayan bir sosyal medya platformu” olarak tanımlanıyor. Platform adını mamut ve fillerin soyu tükenmiş bir akrabasından alıyor. Mastodon, Mr. Rochko tarafından yönetilen ve kâr amacı gütmeyen bir Alman şirketi olan Mastodon gGmbH tarafından geliştirilmiş.
Twitter’a alternatif arayanlar Mastodon’a koşarken platformun üye sayısı da hızlı şekilde artıyor. 9 Kasım itibarıyla aylık aktif kullanıcı sayısı 3.6 milyona yükselmiş durumda. Önümüzdeki birkaç ay içinde bu değerin katlanması ise muhtemel.
Açık kaynaklı olması, Mastodon’un orijinal kaynak kodunun herkese açık olduğu, yeniden dağıtılabileceği ve değiştirilebileceği anlamına geliyor. Yazılım dünyasına aşina kişiler hataları keşfederek, yeni özellikler ekleyerek ve arayüzü farklı dillere çevirerek Mastodon’a katkıda bulunabiliyor.
Mastodon’u web tarayıcısının yanı sıra iPhone’lar ve Android cihazlarda uygulamalar aracılığıyla kullanabiliyoruz. Ayrıca hizmete erişim için en az 20 üçüncü taraf uygulama da geliştirilmiş.
Mastodon’un Twitter’dan Farkı Ne?
Twitter tek başına bir sosyal ağ platformu ve insanlar yalnızca Twitter’a kaydoluyor, içeriklerini paylaşıyor. Mastodon ise birleştirilmiş platform (federe platformu olarak da tanımlanıyor) olarak biliniyor. Başka bir deyişle; birbirine bağlanan ancak farklı kişi veya gruplara ait olan sosyal ağlar veya sunucular topluluğu.
Mastodon, iletişim protokollerini paylaşan bir grup federe platform olan Fediverse veya federe evrenin bir parçası. Twitter’dan farklı olarak, gönderiler bir algoritmaya dayalı olarak değil, kronolojik sırayla sunuluyor. Ayrıca hiç reklam da bulunmuyor; Mastodon büyük ölçüde kitle fonlamasıyla finanse edilmekte. Çoğu sunucu kullanıcı kişiler tarafından finanse ediliyor. Mastodon’un denetlediği sunucular (Mastodon Social ve Mastodon Online), içerik geliştiriciler tarafından sıklıkla kullanılan üyelik ve abonelik hizmeti platformu Patreon aracılığıyla hayatta kalıyor.
Mastodon görsel olarak Twitter’a benzese de, kullanıcı deneyimi daha çok insanların kendi kültürleri ve kuralları olan sunuculara da katıldıkları bir konuşma ve mesajlaşma uygulaması olan Discord’a benziyor. Twitter ve Discord’un aksine, bu platformda kullanıcılara veya sunucuları oluşturan kişilere herhangi bir şey dayatılmıyor. Buna içerik moderasyonu ya da hangi gönderilerin devam ettirilip hangilerinin kaldırılacağına dair kurallar koymak da dahil.
Mastodon’a Nasıl Üye Olunur?
Mastodon’a katılmak için sunucuda bir hesap açıyoruz. Bu web sitesi hesabınıza, profilinize ve paylaşımlarınıza ev sahipliği yapacak. Bazı web siteleri anında kayda izin verirken, bazıları bir onay veya davetiye gerektiriyor. Şu anda 4600 farklı sunucu mevcut.
Bu sunucuları Facebook gruplarına benzetebiliriz. Ancak sunucuları seçerken dünyanın farklı bölgelerini seçebiliyoruz. Bununla birlikte, teknoloji, oyunculuk, sanat ve müzik gibi başlıkların mevcut olduğunu görüyoruz.
Tıpkı e-posta hesabı gibi, kullanıcı adınız sunucu ismini içermekte. Örneğin, Mastodon Social’da bir kullanıcı adı technopat@mastodon.social şeklinde görünebilir. Hangi sunucuya kaydolursanız kaydolun, diğer Mastodon sunucularını kullanan kişilerle etkileşime girebilir veya başka bir sunucuya geçebilirsiniz. Bir hesap oluşturduktan sonra Mastodon’un tweet versiyonu olan ‘toot’lar gönderebilirsiniz. Ayrıca retweet’e benzer şekilde bu toot’ları paylaşabilirsiniz.
Kendi sunucunuzu kurmak istiyorsanız süreç biraz daha karışık. Bir web sitesi, internete bağlı sanal bir bilgisayar sistemi ve bir e-posta sağlayıcısı gerektiren sunucuyu kendiniz kurmanız gerekiyor. Ayrıca web sitesinin bulunduğu sistemin bazı güvenlik protokollerine ve programlama dillerine sahip olması gerekiyor. Sonrasında Mastodon’un kaynak kodlarını indirebilirsiniz.
