Android 5.0 Bize Neler Sunuyor?

Google’ın yeni işletim sistemi Android 5.0 Lollipop, önceki Android sürümlerine göre bir hayli yenilikçi yapıda.

Sürüm numarası 5.0 olan yeni Android L işletim sistemi,  en geniş ve en yenilikçi Android sürümü olma niteliğini taşıyor. Android 5.0 Lollipop’un bize ne tür yenilikler sunacağını hep beraber inceleyelim.

Tamamen Farklı Bir Tasarım

Google’ın Android işletim sisteminde kullandığı en son tasarım dili Holo idi. Android 5.0 ile birlikte, şirket  Materyal Tasarım’a geçti. Bunun yanı sıra Google, tasarım yönergelerini güncelleştirerek geliştiricilerin Materyal’e uygun uygulamalar hazırlaması için çalışma gerçekleştirdi. Şirket, Lollipop güncellemesiyle beraber cihazlar arası tutarlılığı artırma konusunda kararlı.

Yakın zamanda birçok Android aygıt, güncellemelerle beraber Lollipop sürümüne kavuşacak. Şimdiden üretici firmaların Android 5.0 sürümünü nasıl dağıtacaklarına ilişkin detaylar ortada dolaşıyor. Yeni işletim sisteminin tasarımından devam edelim. Elbette her zaman olduğu gibi bir çok üretici firma, Android sürümünü kendi ihtiyaçları doğrultusunda düzenleyecektir. Ancak Google, Android 5.0’ın varsayılan arayüz tasarımı için canlı hatlar seçmiş. Örneğin uygulama renklerine biraz göz atalım. Örneğin uygulama başlığındaki kırmızı renk, durum çubuğunda da aynı tonda.

Şu anda Android L önizlemesinde test edilebilecek herhangi bir Materyal Tasarıma uygun uygulama bulunmuyor. Fakat bu durumun Android 5.0’ın çıkışıyla beraber düzeleceğini düşünüyoruz. Zira geliştiriciler şimdiden, KitKat kullanan cihazlar için Android Lollipop sürümünü ve animasyonlarını hazırlıyorlar. Ancak Google’ın Materyal Tasarım için sunduğu varsayılan destekte dahi animasyonlar oldukça başarılı görünüyor.

Batarya Ömründe Yapılan İyileştirmeler

Arkada çalışan uygulamaların ve servislerin harcadığı güç yüzünden günümüzde birçok Android kullanıcısı pil ömrüyle ilgili sorunlar yaşıyor. Android işletim sisteminde yüklenen her uygulama, cihazı uyku modundan çıkarabilecek ve cihazı aktif tutabilecek yetkiye sahip. Bu özellik platform için faydalı olsa da, kötü programlanmış uygulamalar zaman zaman cihazın gereğinden daha fazla aktif halde kalmasına sebep olabiliyor. Google, Android 5.0 ile bunun önüne geçmeyi planlıyor. Ayrıca yeni sürüm, kullanıcılara cihaz şarjıyla ilgili daha fazla bilgi sağlıyor.

Google, Android 5.0 Lollipop ile beraber kullanıcılara güç tasarruf modu da sunuyor. Bu mod, Samsung ve HTC’nin geliştirdiği güç tasarrufu modları kadar spesifik değil. Fakat Google’ın bu hamlesini bir başlangıç olarak kabul edebiliriz. Kısacası daha uzun pil ömrüne ihtiyaç duyduğunuz zaman Google’ın güç tasarruf modu arka planda işlenen, senkronize edilen verileri ve ekran parlaklığını kısıtlıyor. Güç tasarruf modunun önizleme sürümündeki gibi basit ayarlara sahip olması bekleniyor. Elbette Android 5.0 son kullanıcıya ulaştığında, güç tasarruf modu daha iyi optimize edilmiş olacak.

Google, yeni sürümde pil menüsünü de yenilemeyi unutmamış. Artık arka planda çalışan uygulamaların ne kadar pil tükettiğini daha ayrıntılı bir grafikte görüntüleyebileceğiz. Yenilenmiş pil menüsü, bizlere mevcut pil yüzdemizin kaç saat dayanabileceğini de gösteriyor. Ayrıca şarja takıldığında ne kadar sürede şarj işleminin biteceğini artık öğrenebileceğiz. Pil menüsü bu işlemleri gerçekleştirirken, daha önceki kullanım istatistiklerinden yararlanıyor.

Bildirimler

Google’ın getirdiği yeniliklerle beraber artık bildirim ekranına erişim ve yönetim daha da kolaylaşıyor. Kilit ekranında artık herhangi bir bildirime bastığınızda ilgili uygulama üzerinden telefonun kilidi açılıyor.

Bildirim ekranında sıralanan bildirimler, artık ilgili programın kullanıcı tarafından kullanım sıklığına göre sıralanıyor. İsteyen kullanıcılar bu özelliği kapatabiliyor.

Google, Öncelik Modu sayesinde kullanıcıların bildirimlere olan erişimi kolaylaşıyor. Ses kapatıp açma tuşunu kullanarak hangi öğelerin bildirim önceliğine sahip olacağı belirlenebiliyor. Bu sayede mesajların önceliğini artırdığınız takdirde diğer öğelerin bildirimleri sizi rahatsız etmiyor. Bu özellik önizleme sürümünde ”Rahatsız Etme” ayarı adı altında karşımıza çıkmıştı. Fakat geliştirici sürümünde bu özellik biraz kırpılmış.

Güvenlik

Güvenlik prosedürleri Android 5.0 ile daha da artırılıyor. Android 5.0, varsayılan ayarlarında verileri şifreleyebilme özelliğiyle geliyor. Elbette, şu anki Android sürümlerinde de bu işlem uygulanabiliyor. Ancak bu işe yeltendiğinizde şifreleme işlemi en az 30 dakika sürüyor. Eğer şifreleme esnasında bir problem yaşanırsa, verilerinizin sonsuza dek silinebilmesi de cabası.

Android 5.0 ile birlikte şifreleme işlemi telefonu kullanmaya başladığınız andan itibaren başlıyor. Bu sayede telefonunuz çalındığı yada kaybolduğu zaman endişelenmenize gerek kalmıyor. Şifrelenmemiş verilere çeşitli yollarla erişim sağlanabilse de, Google’ın yeni şifreleme aracıyla kilitlenmiş verilere ulaşabilmek oldukça zor.

Eğer telefonunuzu kaybederseniz, Google bu konuda Factory Reset Protection’ı sunuyor. Fakat bu özellik iOS’ta olduğu gibi otomatik bir şekilde kullanılamıyor. Factory Reset Protection’ı kullanmak isteyen kullanıcıların Google ID ve şifre belirlemeleri gerekiyor. Ardından telefonunuzu ya da tabletinizi uzaktan varsayılan ayarlarına döndürebiliyorsunuz. Dolayısıyla cihaz içindeki tüm veriler siliniyor. Telefonunuzu bulan kişi ise bilgilerinize erişim sağlayamıyor.

I/O 2014’te tartışılan fakat önizleme sürümünde gösterilmeyen Smart Lock özelliği, Google tarafından onaylandı. Smart Lock sayesinde telefonunuz kilitli olsa bile, cihazınız ile eşleştirilmiş bir Bluetooth aygıtı telefonunuza bağlanabiliyor. Yeni özellik, akıllı saat ve Bluetooth kullanıcıları için oldukça kullanışlı olacak. Zira Bluetooth kulaklık gibi aygıtlar için anında bağlantı sağlanması çok önemli.

Performans

Android 5.0, Dalvik yerine ART Runtime kullanacak. Bu sayede sanal makine, Java kodlarını kendi öznel koduyla değiştirerek kullanıcılara daha hızlı ve verimli bir deneyim sunuyor. Bu yenilik özellikle uygulama geliştiricileri ve uygulamalarla uğraşan kullanıcılar için önem taşıyor.

Android işletim sistemine 64-bit desteği de Lollipop ile beraber geliyor. Daha önce haberini verdiğimiz Google Nexus 9 da Nvidia Tegra K1 64-bit destekli işlemciyle beraber çıkıyor. Google başlangıç için Gmail ve Haritalar gibi temel uygulamaların 64-bit versiyonlarını çıkarıyor. 64-bit mimarisinin Android işletim sisteminde gelişmesi uzun zaman alacak. Ayrıca 32-bit cihazların Android 5.0’ın 64-bit desteğinden hiçbir şekilde etkilenmeyeceğinin altını çizelim.

Yeni Kamera Desteği

Google, Android 5.0 ile beraber kamera uygulaması için programlama arabirimini güncelliyor. Bu, çoğu kullanıcıyı fazla etkilemeyecek bir gelişme. Günümüzdeki telefon kameralarının çoğu, yüksek çözünürlüklere sahip fotoğraflar çekebilen kaliteli sensörlerden üretiliyor. Fakat Google’ın eski kamera uygulaması programlama arabirimi yüzünden bazı kullanıcılar halen sorun çekiyor. Örneğin Moto X’in çektiği fotoğrafların kalitesi oldukça düşük. Fakat bunun nedeni donanımdan değil, Android yazılımından kaynaklanıyor. Uzun lafın kısası, Android 5.0 güncellediği uygulama programlama arabirimi ile bu konudaki sorunlarını çözüyor.

Görüntü işleme teknolojileri, onları geliştiren şirketler için büyük önem arz ediyor. Bugün telefon piyasasında Samsung ve Sony markaları bu konuda oldukça iyi işler çıkarıyorlar. Geliştirdikleri teknolojiler sayesinde de kullanıcılarına en iyi kamera deneyimi sunabiliyorlar. Farklı markaların da elbette benzer teknolojileri bulunuyor. Fakat kameradan alacağınız sonuç beklediğiniz gibi değilse, maalesef yapabileceğiniz pek bir şey yok. Play Store’da bulunan kamera uygulamalarının hiçbiri donanıma tam erişim sağlayamıyor. Sadece çekilen JPEG dosyasını gereksiz bir filtreden geçirerek önünüze sunuyor. Bu yüzden, telefonunuzun varsayılan kamera uygulaması her daim Play Store’dan bulacağınız uygulamalardan daha kaliteli.

Android 5.0’ın uygulama programlama arabirimi (API) sayesinde, artık programlar lens, gürültü seviyesi ayarı ve optik bilgileri gibi donanım tabanlı ayarlara erişebilecekler. Programlar sensörden RAW dosyalarına ulaşabilecek ve onları istedikleri gibi işleme alabilecekler. Ayrıca üreticiler, donanımlarını tüm avantajıyla kullanarak, müşterilerine en kaliteli kamera deneyimini sunabilecekler.

Diğer Küçük Geliştirmeler ve Sonuç

NFC teknolojisini artık iki farklı cihaz arasında dosya paylaşım amaçlı kullanabileceğiz. Örneğin uygulama ve veriler, NFC teknolojisi sayesinde telefonlar arasında paylaşılabiliyor.

Önizlemede, yeni Android klavyesindeki ses girişleri de geliştiriliyor. Nexus 6 ve Nexus 9‘da da bulunan dijital sinyal işlemcisi sayesinde, telefonunuza istediğiniz sesli komutu aygıt uyku mondayken dahi verebiliyorsunuz. Ayrıca telefon uyku modundayken, ekranına iki kere dokunduğunuz takdirde aktif hale gelebiliyor. Ancak bu özelliği kullanabilmek için telefonda dijital sinyal işlemcisinin bulunması gerekiyor. Yani eğer bu işlemciye sahip olmayan bir telefona Lollipop yüklenirse özellik kullanılamayacak.

Android 5.0 Lollipop sürümünün resmi çıkışı muhtemelen iki hafta içinde gerçekleşecek. Google’ın Nexus 6 ve Nexus 9’u gibi bir ürün satın aldığınız takdirde ise, yeni Android sürümünü en kısa sürede kullanabilirsiniz. LG ve Samsung gibi üreticiler ise bir süredir Android 5.0 sürümünü kendi istekleri doğrultusunda geliştiriyorlar. Bu üreticilerin güncellemeleri çıktığında, ilk olarak bölge kilidi olmayan telefonlara dağıtılmaya başlanacak ve bu telefonları diğer varyantları takip edecek. Android 5.0’ın piyasaya dağılması büyük bir ihtimalle birkaç ay sürecek. Ancak Android 5.0 Lollipop bu bekleyişe değecek yenilikler barındırıyor.