Playstation 3 12 GB Super Slim İncelemesi

Sony’nin oyunseverlere sunduğu en güncel PS3 sürümü olan Super Slim modelini inceliyoruz.

Her ne kadar yeni Playstation 3 bizi büyük ölçüde etkilemese de gelecek vaat eden özellikleri ve bir PS3 deneyimini tam anlamıyla yaşatabilecek olması nedeniyle tercih sebebi olabilir. Başlarda 400 Dolar seviyesinden piyasaya çıkması nedeniyle eski ve neredeyse aynı mimari yapıya sahip Slim’e nazaran çok daha pahalı olan ve bu sebeple son kullanıcının pek fazla tercih etmeye yanaşmadığı Super Slim, Noel satışlarında 12 GB giriş seviyesi makinesini 300 Dolar  altından sunarak kaçırılmaz bir teklif sunmuştu.

Hard diskler, maliyet konusunda çok fazla etki etmese de Tayland’da yaşanmış olan sel felaketi sonrası maliyetler yalnızca birkaç ay içinde iki katına yükseldi. Halen hard diskler sel öncesine göre çok daha pahalı. Playstation 3 Super Slim’in 12 GB’lık modeli bu yüzden gayet cazip, zira hard disk maliyeti bulunmuyor. Hard disk gibi mekanik bir sürücü yerine cihazda NAND flaş tabanlı depolama kullanılıyor; bu da cihazın fiyatının daha uygun olmasını sağlıyor.

Öncelerinde Sony’nin yeni Playstation’larda az kapasiteli SSD’ler kullanılacağına dair söylentiler bulunuyordu. Bu yeni çıkan 12 GB’lık model ile Playstation 3’ün – herhangi 2.5” hard diskin kullanılabildiği – hard disk slotunun bomboş olarak gelebileceğini gösteren Sony, son kullanıcılara büyük bir sürpriz yaptı. Bu durumun getirilerinden biri, bir hard diski kolayca ve daha uygun fiyata PS3’e dahil edebileceğimiz olduğundan bu durumu iyi bir haber olarak nitelendirebiliriz. Bunun yanında, bir SSD anlaşmasının olmaması demek, Sony’nin PS3 anakartına flaş modülü entegre etmiş olduğunu gösteriyor. USB flaş belleklerle bir deneyimi olanların daha iyi bilebileceği gibi, bir yongadan diğerine olan okuma ve yazma hızları büyük bir değişime uğruyor.

İşte cevabı en çok merak edilen sorular burada meydana geliyor: 12 GB’lık modelin, hard diskli diğer PS3 modellerinden ne farkı var? Bu model neleri kapsıyor? Flaş bellek, hard diskle bir olabilecek kadar hızlı mı? En önemlisi, cihazdan bir parçanın sökülmesi cihazın hızını yükseltir mi?

Depolama kısmında hiçbir cihaz olmadığından Playstation 3 Super Slim 12 GB’ın içi açılıp incelendi. Bu sayede yeni modelin sırrı meydana çıktı: İçeride bulunan flaş bellek 12 değil, 16 GB.

Super Slim modelinin anakartının boyutu düşürülmüş ve önemli ölçüde dengelenmiş. Anakart, temiz bir görünüme kavuşmuş.

Sony, bu yeni modelde de RSX ile Cell’i bir yongada birleştirmemiş ve Sony bunu daha sonra yapacak mı bilinmiyor. Super Slim’de de Cell 45nm iken RSX 40nm seviyesinde kalmış.

İşte Super Slim’in küçük kirli sırrı: Ortada bulunan bir Samsung KLMAG2GE4A-A001 eMLC NAND model flaş yongası ve bu flaş bellek 12 GB değil, 16 GB.

Bu yonga, Kindle Fire HD’de kullanılan NAND yonga ile tamamen aynı. Sony, yeni modeli 12 GB olarak tanıtıyor zira geriye kalan 4 GB kapasitesindeki bölüm oyun verilerinin önbelleği için ayrılmış.

Super Slim’de bizi etkileyen bir diğer nokta ise içinde bulunan parçaların çok kolay bir biçimde çıkarılabilmesi oldu. Yukarıda görüntüsü bulunan Bluray sürücüsü de buna bir örnek teşkil ediyor.

Sol tarafta, yeni modelin resmî 250GB güncellemesi için kullanılan sabit disk bulunuyor.

Tüm bunlar gayet ilgi çekici, bu yüzden 12 GB kapasiteye sahip modeli daha fazla incelemek istedik. Kendisini, yükseltmeleriyle karşılaştırdık. İlk olarak giriş seviyesi Playstation 3 ile aynı diske sahip olan 250 GB yükseltmesi ile başladık. Bu yükseltmede aslına bakılırsa kayda değer hiçbir değişiklik yok. 7 mm yüksekliğinde 2.5 inç Hitachi Z5K500-250 model sabit diskin hazır geldiği -yeni PS3’ün sabit disk slotuna da rahatça uyum sağlayabilen- bir PS3 modeli. Üstelik bu yükseltme, inkar edilemez bir şekilde yüksek fiyatlı. Hazır haline daha fazla ödemektense verilecek paranın bir kısmını bir kenara koyup kendiniz 2.5 inç bir sabit disk alıp kolayca 12 GB’lık modele yerleştirebilirsiniz.

Bir sonraki test ürünümüz ise 500 GB kapasiteli Super Slim oldu. Bu model, bize en büyük iki Avrupa SKU’sunu (SKU: Stock Keeping Unit: Stok Tutma Ünitesi) karşılaştırma imkanı sundu. Bu sürüm, yükseltme ünitesinin daha hacimli kardeşi olan Z5K500-500 model sabit diskine sahip. Sabit disk slotunda 12 GB SSD kullanıldığında Playstation 3’ün mimarisinden ve geliştirilmemiş okuma/yazma tekniklerinden dolayı SSD’nin okuma/yazma hız avantajından tam olarak yararlanılamasa da sürücüdeki her dosyaya anlık erişim sağlanılabiliyor. Kısacası, Sony’nin resmî vaatleri ve gerçekte neler olduğunu, Playstation 3’ün kapasitesini enine boyuna ölçtük.

12 GB Super Slim’in Benchmark Sonuçları

Kindle Fire HD’de de kullanılan Samsung NAND yongası, aslında 16 GB kapasiteye sahip. Ancak bunun 4 GB’lık bölümü geliştiriciler tarafından işletim sistemi ve oyun oynanırken kaydedilen önbellek için kullanılıyor. 4 GB kapasiteli Xbox 360 Slim’de olduğu gibi gizlenmiş bir bölüm bulmanız mümkün değil ve eğer bir sabit disk ile cihazınızın kapasitesini artırmazsanız bunun sonucunda cihazın performansı gitgide düşecektir.

Mevcut 12 GB alan, bariz bir şekilde küçük olsa da konsola herhangi bir oyun diskini yükleyebilirsiniz. Kullanılabilir alandan sonraki büyük konu ise performans. Test edilen oyunlardan Gran Turismo 5’in yüklenmesi tam bir verisel izdiham oluşturuyor. Optimize edilmemiş bir veri yığını, oradan oraya transfer edilen dosyalar, belki de görülebilecek en karmaşık, en zorlu yükleme sürecini oluşturuyor. Ancak bunun yanında id Software’in hazırlamış olduğu bu yükleme süreci, konsolu en detaylı şekilde test etmemize ve veri toplayabilmemize olanak sağlıyor.

Test ettiğimiz diğer oyunlar ise Just Cause 2 ve Tom Clancy’s Endwar oldu. Just Cause 2’de sabit diske küçük, kolay ve akıl dolu adımlarla ulaşılırken Tom Clancy’s Endwar’da bu durum tam tersi şekilde işledi.  Bu oyunda ise oyun diskinden depolama alanına bir veri yağmuru oluyor. Ubisoft geliştiricileri yükleme sürecini disk içerisindeki tüm dosyaları cihazın deposuna yüklenecek şekilde ayarlayarak oyun içerisinde diskten dosya okunma zorluğunun önüne geçmişler.

Her şeyi yükledikten sonra, silme işlemlerine başladık ve işlemlerin tuttuğu zamanı da kaydettik. Biraz bundan bahsedelim…

Sony’nin yeni model için bir SSD yerine bir entegra flaş yongası tercih ettiğini öğrendiğimizde ilk önce korktuk; fakat korkumuzun yersiz olduğunu sonradan anladık. Zira 12 GB kapasiteli flaş yongası genel olarak yüksek beklentileri karşılamasa da gayet iyi çalışıyor. Yazma hızı söz konusu olduğunda sabit disklere göre çok yavaş olsa da sabit diske göre bir avantajı bulunuyor: veri arama süresi sıfır. Bilindiği gibi, mekanik sabit disklerde okuma/yazma kafası öncelikle verinin bulunduğu yere gider; ancak flaş bellekte böyle bir durum söz konusu değil. Gran Turismo 5’in yükleme aşamasında çok fazla küçük dosyanın cihazın depolama alanına yazılması gerekiyor. Durum böyleyken, flaş bellek mekanik diske göre daha üstün bir performans göstererek koca bir veri yığınını aşağı yukarı 10 dakikada silip süpürüyor. Buna karşın, daha fazla uzatılmış yazma işlemlerinde flaş disk çok berbat olmasa da mekanik sabit disklerle karşılaştırıldığında çok daha düşük bir performans sergiliyor.

Test ettiğimiz ürünlerde okuma/yazma hızlarını ardışık bir şekilde analiz edebilmek için her sisteme bir USB bellek yerleştirip 454 MB boyutunda bir video dosyasını bellekten konsola, sonrasında da konsoldan USB belleğe kopyaladık. Sabit disk ve SSD 12 MB/s yazma, 13.5 MB/s okuma ile aynı sonuçları verirken, dahili flaş bellek bu konuda çok daha kötü bir performans gösterip 6.1 MB/s yazma, 12.5 MB/s okuma değerlerini verdi.

Flaş bellek, diğer disklere oranla çok daha yavaş. Örneğin; Rage oyununun yüklenmesi flaş bellekte 9 dakika sürerken disk slotuna SSD takıldığında bu süre 16 saniyeye düşüyor. Flaş bellekte silinme süreleri de çok uzun. Aşağıda disklere göre oyunların yüklenme ve silinme sürelerini gösteren bir tablo hazırladık, buna göz atabilirsiniz.

	12GB PS3	250GB Upgrade	500GB PS3	128GB SSD Upgrade
GT5 Yüklemesi	35:40	43:28	46:29	27:37
Rage Yüklemesi	20:44	17:18	17:19	17:22
Endwar Yüklemesi	13:49	11:43	12:18	12:12
Just Cause 2 Yüklemesi	02:33	02:13	02:14	02:14
GT5 Kaldırma	10:45	04:46	05:18	02:24
Rage Kaldırma	09:15	00:51	00:18	00:16
Endwar Kaldırma	06:19	00:40	00:52	00:38
Just Cause 2 Kaldırma	01:25	00:07	00:03	00:03

 Oyun içi performans

Yukarıda belirtmiş olduğumuz gibi flaş bellek de diğer disklere yakın bir okuma hızı sağladığından oyun içerisinde diğer disklere oranla gözle görülür derecede bir performans değişikliği bulunmuyor. Üstelik bazı durumlarda flaş bellek performansı daha üstün bile gelebiliyor. SSD’ye özel çok daha yüksek hız sağlayan Gran Turismo 5’de sabit diskler oyunun bölümünü 40 saniyede yüklerken, flaş bellekte bu süre %25 azalara 30 saniyeye düşüyor.

Rage’de ise dengeler değişiyor. id Software’in Megatexture teknolojisinden dolayı oyun, yüksek hızlı disklerde çok daha iyi çalışıyor. Hard diskler oyunda iyi bir görüntü kalitesi sağlayamazken SSD kullanıldığında oyundan alınan haz artıyor: oyun grafikleri daha iyi görünüyor ve kaplamalardaki gariplikler yok oluyor.

Sonuç olarak, flaş belleğin oyun içi performansı, hard diskin ve SSD’nin performansının arasında kalıyor. Kaplamalar daha hızlı oluşuyor ve hard diskten daha iyi bir performans ortaya çıkıyor; ancak SSD’nin gösterdiği iyileştirmelerden yoksun kalıyor.

500 GB Super Slime’e oranlar 12 GB flaş ünitesiyle Rage’de ciddi FPS düşüşleri yaşanıyor. Muhtemelen NAND üzerinde yaşanan aşırı yavaş silme oranı oyun için darboğaz oluşturuyor. Zira id Software’in bu oyunu önbellekte fazla miktarda yer kaplıyor. Oyun içinde daha fazla detay istendiğinde daha büyük performans düşüklüğü yaşanıyor. Tabii ki, 250 GB hard diski sisteme entegre ettiğimizde bu tarz problemler kalmıyor, saniyede 60 kare ile oyun kendine geliyor. Test ettiğimiz diğer oyunlarda ise buna benzer problemlerle karşılaşmadık.

12 GB Playstation 3’e Yükseltme Yapmak

Playstation 3 12 GB sürümüne güncelleme yapmak çok kolay; adeta çantada keklik. 2,5 inçlik bir sabit diski cihazdaki slota takıp vidaladıktan sonra konsolu açtığınızda, Playstation bunu otomatik olarak algılıyor ve sizden flaş bellekten sabit disk hafızasına geçmek için onay istiyor.

Depolama alanı değişikliğini onayladıktan sonra flaş bellekteki tüm veriler yeni depolama birimine aktarılıyor. Muhtemelen görünmeyen 4 GB’lık kısım da aktarılıyor ki, flaş bellekte sadece dört adet küçük oyun kayır dosyaları bulunmasına rağmen bu aktarım işlemi aşağı yukarı 15 dakika sürüyor. Aktarım bittikten sonra flaş bellek tamamen devre dışı kalarak sabit disk sistemden sökülene kadar aktif olmuyor.

Zaman etkeninin yanı sıra, bizleri hayal kırıklığına uğratan birkaç küçük nokta oldu. Super Slim’in çıkışından önce eski Playstation 3’teki sürücüyü Super Slim’e monte edip oyuna yeni cihazda oyunda kalındığı yerden devam edilebileceğine dair söylentiler bulunuyordu. Ancak maalesef bu söylenti gerçeklikle bağdaşmadı. Super Slim’e ait olmayan bir diskin, yani eski PS3’ten alınan diskin yeni PS3’te çalışması için biçimlendirilmesi gerekiyor. Bütün Playstation 3 hard diskleri ünite başına anahtarlarla (per-unit key) şifrelendiğinden aslında bunun olması gayet olağan bir durumdu.

İkinci olarak, 4GB Xbox 360S’te flaş belleğe sabit disk takılıyken de ulaşılabiliyor ve aynı anda iki depolama alanı birden kullanılabiliyorken, PS3’te böyle bir seçenek olmaması… Ne yazık ki, Playstation’ın GameOS işletim sistemi yalnızca bir depolama alanı kullanacak şekilde yapılandırılmış. Görünen o ki, Sony, iki alanın da eş zamanlı çalışması için gereken önemli geliştirme sürecinin altına girmek istememiş.

Hiç değişmeyen Slim…

Bu yeni Playatstaion, atalarına göre daha basit, daha alt sınıf materyaller kullanılarak tasarlanmış. Kullanılan plastikler, cihazda üst düzey malzeme kalitesinin bulunmadığının canlı göstergesi. Bluray sürücüsünü kızağından çıkarmaya çalışırken oluşan gıcırtı da cabası. Disk okunurken çıkan ses de bu modelde daha belirgin durumda. Tüm bunlara rağmen, bu model, adından da anlaşılabileceği gibi yapı olarak hepsinden çok daha ince, bu durum da çoğunluk için önemli olduğundan, konsolun tercih edilme oranını artırıyor.

Cihazdaki önemli diğer alanlarda herhangi bir değişikliğin olmadığını artık biliyoruz. Halen 45 nm Cell işlemci ve 40 nm RSX bulunuyor. En çok gücü bu parçalar harcadığından, cihazın güç tüketimi eskileriyle aynı kalmış; boştayken tükettiği güç 70W. Cell, Sony tarafından zamanında 28 nm değerinden 22 nm değerine çekilmişti; halbuki 28 nm değeri RSX için çok daha iyi bir değerdi. Bundan sonra çıkacak PS3’lerde büyük ihtimalle yine aynı kasa kullanılacak; ancak cihaz daha az ısınacak, daha sessiz olacak ve daha az güç tüketecek.

Yalnızca kasada değişiklik yapılması, yeni sürümün eski Slim’e oranla pek bir farkı olmadığını gösteriyor. Sony, cihazdaki portları, portların yerlerini aynı bırakmış, gereksiz kısımları (Toslink ses çıkışı gibi) çıkarmış ve ürünü yeniden sunmuş. Memnun bir şekilde söyleyebiliriz ki, Sony, cihazın işlevselliğine katkı sağlayan şeyleri kaldırmaktan vazgeçti.

Diğer parçalarda da değişen bir şey yok. Slim’in çıkışıyla tanıtılan, yeni HDMI kontrolcüsü, Super Slim’de de aynı kalmış. Üstelik bu çıkıştan gelen görüntüde hafif bir gürültü (görüntüde karıncalanma) mevcut; dijital görüntü arayüzünden kayıpsız veri alamamak biraz rahatsız edici. Playstation 3’ler arasında görüntü kalitesinde fark olduğunu ve bunun insan gözüyle fark edilebildiğini iddia eden bazı kesimler olduğundan, bu konuda bir test yapmaya karar verdik. Daytona USA’den aldığımız birkaç 1080p 24-bit RGB görüntüde herhangi bir fark göremedik. İlk Playstation 3 ile Super Slim arasında bu görsellerde insan gözüyle fark edilebilecek herhangi bir şey yoktu.

Genel olarak…

Yeni PS3’ün Bluray oynatıcısı diğerlerinden çok daha iyi. Eğer Playstation 3’ü oyundan daha çok Bluray film izlemek için kullanacaksanız, 12 GB flaş bellekli sürümü tavsiye etmememiz için hiçbir neden yok.

Flaş bellek, neredeyse bir hard disk hızında okuma yapabiliyor, ancak yazma hızı çok az. Bunun yanında, bellek, mekanik değil dijital oluğu için bir veriden başka bir veriye geçişte neredeyse hiç gecikme yaşatmıyor. Cihaz hakkındaki karşılaştırmalarımız genellikle sabit disklerle alakalı oldu; fakat şöyle bir gerçek var ki hard diskler dolduğunda, zamanla yavaşlamaya ve performans kaybetmeye başlayacaktır. Flaş bellekte böyle bir durum olmadığı gibi, tıpkı şarap gibi yıllandıkça güzelleşiyor; performansını koruyor ve artırıyor. Böylelikle, zaman geçtikçe hard disklere karşı daha iyi bir rakip olmaya başlıyor.

Tüm bunlara rağmen, yaptığımız testlerin bazılarında flaş belleğin, oyunu sabit disklere göre daha hızlı yüklediği de oldu. Bu durum flaş belleğin veriden veriye geçiş gecikmesinin neredeyse sıfır olmasından kaynaklanıyor olabilir. Flaş bellekte yaşanan en büyük sorun ise veri silme zamanı. Yüklemeleri silmek, tam bir kâbus ve kullanıcı deneyimini baltalayan bir durum söz konusu; zira bellekten bir şey silmek (yukarıdaki tabloda görebileceğiniz gibi) çok uzun zaman alıyor. Depolama alanı da az olduğundan, çok fazla yükleme-kaldırma işlemi yapacaksanız mutlaka sistemi bir hard disk ile desteklemelisiniz.

Depolama alanının az olmasının kötü yanlarından biri de PSN’den indirilenlerde göze çarpıyor. Xbox 360’ta, bir oyun veya demo indirdiğinizde, indirme işlemi tamamlandığında oyun anında hazır, oynanabilir oluyor. Playstation’da ise bu durum böyle değil, bir oyun indirdiğiniz oyunun inmesi bittikten sonra inen paket açılıyor ve öyle kuruluyor. Bu da iki kat daha fazla alan işgal edilmesine neden oluyor.

Kaynak: EuroGamer.net