Ryzen 5 3600X CPU soğutmada genel ön bilgilendirme
Merhabalar arkadaşlar bu yazdığım makaleyi ve deneyimlediklerimi sonuna kadar okumanızı tavsiye ediyorum. AMD Ryzen 5 3600X veya herhangi bir Ryzen işlemcinizin soğutması ile alakalı sorun yaşıyorsanız, bu yazdığım makale sorununuzu kökten çözüme kavuşturabilir. Ryzen işlemcilerde ısınma problemi aslında birçok nedenden kaynaklanıyor.Öncelikle neden işlemcimiz bu kadar çok ısınıyor? AMD hakkında geçmişte işlemcileri çok ısınıyor dense de aslında bu sistemini yeterince soğutmasına önem vermeyen veya hangi işlemciyi nasıl soğutacağını bilmeyen kullanıcılar tarafından bir söylenti olarak karşılıyorum bunu. Her işlemci aynı değil. 1000₺ ve altında ki işlemcilerde stok soğutucunuz gayet yeterli olabiliyorken, 2000₺ ve üstü bir işlemciyi stok soğutucuyla soğutmaya çalışmakta aslında o işlemciye biraz ayıp ediyoruz gibi oluyoruz
İşlemcinizin çekirdek sayısı ve frekansı yüksek olduğunda, üreticiler ne kadar iyi bir malzeme veya ne kadar iyi bir mühendislikle bu işlemcileri üretmiş olurlarsa olsunlar her zaman iyi bir soğutucuya ihtiyaç duyacaksınız. Alt segment bir işlemcinin CPU frekansı ve çekirdek sayısı düşük olduğundan soğutmak biraz daha kolay. Üretim teknolojisi de burada bir etken fakat Total'de işlem gücüne baktığımızda aslında bir sıvı soğutma bu işlemcileri soğutmak için fazla bir masraf olarak görebiliriz. Eğer orta veya üst segment bir işlemci kullanıyorsanız tabii ki iyi bir kule tipi veya sıvı soğutma sisteminizde kullanmanız gerekecek. Ryzen 5 3600X işlemcimde de ilk zamanlar stok soğutucu kullanıyordum. Fakat işlemci otomatik Overclock'ta olunca da işlemcinin voltajı artınca bir anda artan sıcaklık, oyunlarda 80 derecelere kadar çıkmam kaçınılmaz oldu. Bu yüzden bu sorunu çözümlemeye karar verdim.
Ryzen işlemcilerde soğutma'da etken faktörler
kasa içi soğutma
Öncelikle hava akışı iyi bir bilgisayar kasasına sahip olmalısınız. Kasanızın hava akımının girdiği ön panelde kasa fanlarınızı eklemeniz gerekmekte. Egzoz ve üst panellerinizde bulunan kasa fanlarınız da sıcak havayı dışarı atmalı ve bu fanlara mutlaka sahip olmanız gerekmekte. Bu sayede hava akışını düzgün bir şekilde sağlayabilirsiniz. Burada tabii ki kasa içi kablolama ve tesisatınızın düzgün bir şekilde yapılması ve kabloların hava akışını kesmeyecek şekilde konumlandırılması gerekiyor. Ayrıca kasa içi temizliği ve filtrelerin düzenli olarak temizlenmesi gerektiğini unutmayınız.
Ryzen işlemciler için CPU soğutucu
Evet en önemli kısımlardan birine geldik. Ryzen işlemciniz için en ideal CPU soğutucu hangisidir? Demeyeceğim. Burada deneyimlerimden bahsedeceğim ve sorunu nasıl çözdüğümü anlatacağım. Stok soğutucu ile boşta CPB ( Core performance Boost ) açıktı. Yani CPU frekansı otomatik olarak 4.2 - 4.4 GHz bandına kadar çıkıyordu. Bu arada anakartım "MSI X570 GAMING Plus". Ben soğutucu tavsiyelerini inceledim ve yeni bir soğutucu almaya karar verdim. Aldığım soğutucu "arctric Freezer 34E-sports Duo.". Sistemim için kule tipi soğutucu aldım ve montajladım. Tabi ki daha iyi kule tipi veya sıvı soğutmalar da var. Fakat bu Ryzen 5 3600X işlemci için benim deneyimlediğim ve kullandığım bir kule tipi soğutucu olduğu için şiddetle tavsiye edebilirim.Ryzen CPU soğutucu için termal macun
Peki yeni aldığım CPU soğutucuma hangi termal macunu kullandım? Tabi ki işlemciniz ile soğutucu arasında iyi bir termal macun ve iletim olmak zorunda. Burada da akıllı bir tercih yapmak gerekiyor. Kullandığım termal macun belki birçoğunuzun bileceği "Arctic MX-4 2019 Edition" oldu. İyi bir termal macun. Kullanmanızı yine tavsiye ediyorum. Ryzen 3600X için biçilmiş kaftan diyebiliriz. Tabi ki daha da iyi termal macunlar olabilir. Ben yine de kendi deneyimimi paylaşıyorum burada.Ryzen işlemcileri iyi bir soğutma için yapmanız gerekenler
Şimdi bu sorunun çözümünü size anlatacağım. Yukarıda belirttiğim kasa içi soğutma, CPU soğutucu ve termal macunu kullandım. İşlemci sıcaklığım boşta 50-60 derecelerdeydi. CPU soğutucumu ve termal macunu değiştirdim. Değiştirirken belki bazılarınızın yaşadığı işlemcinin soğutucuya yapışma problemi olabilir. Heyecanlanmanıza gerek yok. AMD işlemcilere CPU soğutucu montajı Intel işlemcilere göre biraz daha farklı. Direk dikey olarak çekmemelisiniz. Tırnaklı bir yapıya sahip oldukları için soğutucunuzu sökerken vidaları kaldırdıktan sonra biraz sağ sol yaparak hafif bir şekilde kaldırmanız gerekiyor. Termal macununuz kaliteli değilse de yapışmasında büyük etken. Montajı yaptıktan sonra bilgisayarımı çalıştırdım ve deneyimim şu şekilde oldu.Stok soğutucu ile boşta: 50-60 derece ( CPB açık )
Stok soğutucu ile yük altında: 70-80 derece ( CPB açık )
Arctric Freezer 34E-sports Duo ile boşta: 40-50 derece ( CPB açık )
Arctric Freezer 34E-sports Duo ile yük altında: 60-70 derece ( CPB açık )
Yukarıdaki değerleri yakaladım. CPU soğutucu ve kaliteli bir termal macun ile 10 ile 15 derece arasında düşüş yakaladım. Yukarı da ki yeni CPU soğutucum ile OC modunda 60-70 derecelerde yük altında iyi bir iş çıkardım. OC modunda 60-70 Dereceler'de yük altında olmak gayet iyi.
Ryzen işlemcilerde CPB ( Core performance Boost ) kapatırsak ne olur ?
Evet şimdi olaya biraz daha farklı bakalım. Otomatik OC modunu kapatırsak ne olur? X570 anakart kullanıyorum ve işlemcimi OC edebiliyorum. OC yapamayacağınız bir yonga setli anakart ile yukarıda belirttiğim değerlerden çok daha düşük değerler göreceksiniz çünkü işlemciniz OC modunda olmayacak.Ben CPB kapatmayı da denedim. Performansınız bir tık düşebilir. Fakat kullandığınız işlemci 3600X gibi güçlü bir işlemci olunca CPB kapalıyken bile performanslı çalışıyor. Peki CPB kapalı iken aldığım sonuçlar neler?
Stok soğutucu ile boşta: 45-55 derece ( CPB kapalı )
Stok soğutucu ile yük altında: 60-70 derece ( CPB kapalı )
Arctric Freezer 34E-sports Duo ile boşta: 27-32 derece ( CPB kapalı )
Arctric Freezer 34E-sports Duo ile yük altında: 38-45 derece ( CPB kapalı )
Yukarıda gördüğünüz gibi işlemcim boşta şu anda bile bu makaleyi yazarken 28 derece. Hatta bugün de işlemcimi kontrol ettiğimde 25 dereceyi boştayken gördüm.
Bu değerler Core performance Boost modu kapalı ikendir. Yani 3600X için taban frekansı 3.8 GHz'de çalıştırırken. Oyunlarda ki oynadığım oyun CoD Warzone, oyunda ortalama 44-45 derece arasındaydı. Yukarısı olmadı.
Evet arkadaşlar Ryzen 5 3600X işlemcimi bu şekilde soğutmayı başardım. En başında da belirttiğim gibi. Kullandığınız işlemci ne olursa olsun, çok çekirdek ve yüksek frekansa sahip olduğunda işlemcinizin ısınması çok normal. Aldığınız işlemci de herhangi bir üretim kaynaklı hata olmadığı sürece aşağı yukarı bu değerlerde kullanacaksınız. CPB modunu kış aylarında açıyorum. Yaz aylarında kapatıyorum. Odanızın sıcaklığı da buna bir etken olduğunu belirteyim. Benim evim yaz aylarında tüm gün güneş alıyor. İster istemez içerisi çok ısınıyor. Evimde klima olmadığından hararetli hava içeride sıkışıyor ve bilgisayar kasası da bu havayı içine çektiğinde sistem sıcaklığına pek etki ettiremiyor. Kasanızı doğru konumlandırmanız ve hava akışını iyi sağlamanız, güçlü bir işlemciye güçlü bir soğutucu takmanız gerekiyor.
Ryzen 5 3600 / 3600X veya farklı Ryzen işlemcileriniz için bu makalede ben deneyimlerimi sunarak size anlattım. Umarım faydalı olur. Herkese iyi forumlar. Yeni yılda mutlu yıllar dilerim.
Bu makale de görseller Google görsellerden aratılarak farklı sitelerden alınmıştır ve üzerinde montaj yapılmıştır.
Dosya Ekleri
Son düzenleyen: Moderatör:
