Crucial’ın yeni P5 serisi SSD ailesinden 500 GB kapaasiteli M.2 PCI Express NVMe modelini inceliyoruz.
M.2 SSD’ler yeni nesil sistemlerin en gözde parçalarından biri. SATA SSD’lerin çift kablolu bağlantısına karşın hiçbir kablo bağlantısı olmayan ve ince, uzun yapısı dolayısı ile halk arasında “çubuk SSD” olarak adlandırılan bu depolama birimleri, performans konusunda yeni bir çağa girmemizi sağladı. Bugün ise Crucial’ın P5 modelini kapsamlıca test edip inceleyeceğiz fakat öncesinde Crucial’ı ve asıl bu markanın arkasındaki teknoloji devi Micron’u tanıyalım.
Micron ve Crucial kimdir?
Bundan 42 yıl önce, 1978 yılında ABD’de kurulan şirket RAM, hafıza çipi ve USB bellek üretiyor. Özellikle Intel ile yaptığı ortak çalışma sonucu 3D XPoint teknolojisinin geliştirilmesini sağlayan Micron, depolama alanında adeta çığır açtı. Hem okuma hem de yazmada saniyede 500.000 4K girdi/çıktı değerine ulaşan 3D XPoint teknolojili Optane SSD’ler bunu 3–15 mikrosaniye gecikme ile gerçekleştirerek rekorlar kırdı.
Micron aynı zamanda NVIDIA’nın da en büyük müşteri arasında yer alıyor. RTX 2000 serisi ekran kartları, Micron üretimi GDDR6 bellekler ile piyasaya çıkarken RTX 3000’de de yine Micron üretimi GDDR6X belleklerin kullanılacağı ve bunların da güç verimliliğinde HBM2’ye yaklaştığı belirtiliyor.
Şubat 2019 yılında dünyanın ilk 1 TB kapasiteli MicroSD kartını duyuran şirket, Mart 2020’de de 3.84TB Micron 5210 Ion SSD modeliyle dünyanın yüksek kapasiteli en ucuz SSD’sini piyasaya sürmüş oldu. Şirketin Fortune 500 sıralamasında geliri ile 150. Sırada olduğunu da belirtelim.
Crucial ise Micron’un son tüketici ürünleri için 1996’da oluşturduğu bir markası. Bugün 24 yılına ulaşan marka, 2008 yılında ilk SSD’sini piyasaya sürüyor. 64 GB’a kadar kapasiteler sunan seri, saniyede 100 MB hıza ulaşabiliyor. Firmanın hem SSD’lerini hem de Ballistix serisi belleklerini daha önce sistem toplama rehberlerimizde kullanmıştık.
Kapasite ve Donanım
Öncelikle P5’in 250, 500, 1000 ve 2000 GB kapasite seçenekleri ile satışa sunulduğunu belirtelim. Bizim inceleyeceğimiz model ise 500 GB kapasiteli CT500P5SSD8 modeli.
Ürün, Micron’un kendi DM01B2 kontrolcüsü ile piyasaya sürdüğü ilk SSD. DRAM destekli bu kontrolcü, 8 kanala sahip.
SSD’nin üstünde her biri 256GB iki adet Micron NW972 (MT29F2T08EQHBFG8-R:B) 96 katman TLC NAND çipi yer alıyor. Buna Micron’un 9ZD77 D9ZCM (MT53D512M16D1DS-046 IT:D) kodlu 1GB LPDDR4 çipi eşlik ediyor.
SSD, kullanıcıya 465.75 GB kullanılabilir alan sunuyor.
Crucial P5 Performansı
Crucial, P5 serisinde saniyede 3400MB’a kadar okuma ve 3000 MB’a kadar da yazma hızı vaat ediyor. İlk testimiz AS SSD’de 2984 MB/s okuma ve 2719 MB/s yazma değerine ulaşıyoruz. ATTO ile yaptığımız testte 2.92 GB/s yazma ve 3.20 GB/s de okuma hızına ulaşıyoruz. CrystalDiskmark testinde ise 3398 MB/s ardışık okuma ve 3124 MB/s ardışık yazma hızı görüyoruz. Gerçek dünya testi de olmazsa olmaz. 6.3 GB boyutundaki Tears of Steel filmini P5’e 4 saniyede kopyalamak mümkün. Peki boyut artınca hız düşüyor mu? Bunun için de yekpare 18.8 GB boyutunda bir dosya hazırlıyoruz ve bunu da 11 saniyede M.2 SSD’ye aktarabiliyoruz.
M.2 NVMe SSD’lerin en büyük avantajlarından biri de Girdi/Çıktı performansı. Crucial, 500 GB model için saniyede 210K 4KB rastgele okuma ve 500K da 4 KB rastgele yazma hızı vaat ediyor. AS SSD’de IOPS testimizde bu rakamları doğruluyoruz: 371.297 okuma ve 539.629 yazma girdi/çıktı değeri.
Dayanıklılık
P5, performans ve dayanıklılık artırmak için uyarlamalı termal koruma teknolojisi ile geliyor. Crucial’ın belirttiği üzere SSD, 1.8 milyon saat çalışma ömrüne sahip. Bu, 205 yıla tekabül ediyor ki bu süre zarfında SSD teknolojisinin miadını dolduracağını rahatlıkla söyleyebiliriz. Fakat buradaki asıl değer vaat edilen yazma ömrü. Crucial, test ettiğimiz 500 GB model için 300 TB yazma ömrü sunuyor lakin daha önce SSD’lerin bu değerin 10 katına kadar çıkabildiğini hep birlikte görmüştük.
SSD’lerin sevmediği bir konu var ki elektrik kesintisi. Firma bunun için de “Dahili Güç Kaybı Bağışıklığı” özelliğine sahip olduğunu belirtiyor. SSD bu bağlamda elektrik kesintilerine karşı daha dayanıklı.
Yine ısınma da merak edilen konulardan bir tanesi. AS SSD ile 10 GB veriyi seçip SSD’nin çıkacağı değere bakıyoruz. Yaklaşık 10 dakikalık testin sonunda SSD 50 dereceye çıkıyor: Crucial’ın belirttiği 70 derecenin epey altında.
Şifreleme
P5, AES-256 algoritması ile tüm disk şifrelemeyi destekliyor.
Crucial SSD Yazılımı
Söz konusu SSD olduğunda iki tür yazılım önem kazanıyor: SSD’nin kendi içindeki kontrol yazılımı olan Firmware ve tabii ki Windows’tan SSD’yi yönetmemizi sağlayan araç. Crucial, Storage Executive Tool isimli araç ile hem SSD sağlığını izlemenizi hem de varsa Firmware güncellemelerini yapmanızı mümkün kılıyor. Firma buna ek olarak Acronis ile de işbirliğine gitmiş ve bizim de favori yazılımlarımızdan biri olan True Image yazılımını SSD ile ücretsiz kullanmanıza olanak sağlıyor. Aracı https://www.acronis.com/en-us/promotion/CrucialHD-download/ adresinden indirip SSD’ye geçiş esnasındaki klonlama işlemini çok daha kolay bir biçimde gerçekleştirebilirsiniz.
Momentum Cache
Momentum Cache, Windows işletim sistemlerinde desteklenen Micron ve Crucial katı hal sürücülerinde (SSD’ler) anlık performansı artırmak için kullanılmayan sistem kaynaklarından dinamik olarak yararlanan akıllı bir yazılım sürücüsü. Momentum Önbelleği, SATA veya PCIe veri yolu çıkışı ile sınırlı değil; bunun yerine, artırılmış anlık performans elde etmek için ek DRAM bant genişliği kullanıyor.
Windows işletim sistemlerine bir sürücü olarak yüklenen Momentum Cache, desteklenen bir SSD ile sistem arasındaki tüm yazma ve okuma işlemlerini yönetiyor. Verileri sistem belleğinde önbelleğe alarak giriş/çıkış (G/Ç) verilerini optimize eder ve ardından ek bant genişliği mevcut olduğunda tutarlı bir oranda SSD’ye aktarır.
SSD’ler tipik olarak yazma performansından daha yüksek okuma performansına sahiptir. Bu, özellikle paralel olarak erişilen daha küçük miktarlarda NAND kalıbı içeren düşük yoğunluklu sürücülerde belirgindir. Momentum Cache, SSD’ye aktarılan neredeyse tüm yazımları önbelleğe alarak bu verimsizliği giderir. Yazmalar, daha düşük sürücü etkinliği dönemlerinde önbellekten SSD’ye aktarılır, yoğun iş yüklerini zamana yaymak için bir arabellek sağlar ve gelişmiş anlık performans sağlar.
Bu özelliği devreye soktuktan sonra CrystalDiskMark ile yaptığımız testte saniyede 10.542 MB okuma ve 9.896 MB da yazma değerlerini görebiliyoruz. Bunlar tabii ki RAM desteği sayesinde alınabilen değerler.
Over-Provisioning
Türkçeye fazladan tedarik olarak çevirebileceğimiz bu terim (OP), performansı ve dayanıklılığı artırmak için SSD’nin boş alanının bir yüzdesini ayırmaya yarıyor. OP alanı, yalnızca SSD denetleyici tarafından erişilebilir hale geliyor ve denetleyicinin alanı çeşitli yönetim işlevleri için kullanmasını sağlıyor. Bu, kullanıcıya daha az kullanılabilir kapasite bırakıyor ancak daha iyi performans ve dayanıklılık sunuyor. SSD’nin OP’yi etkinleştirmek için ayrı bir bölümü olmalı; OP kapasitesi, erişilebilir son bölümde ayarlanıyor.
Crucial, OP için diskin %10’unun ayrılmasını öneriyor. BU da bizim incelediğimiz modelde 46.5 GB’a denk geliyor. Peki şart mı? Tabii ki değil. Lakin diskin kapasitesi dolmaya başladıkça performans düşüşünden şikayetçi iseniz devreye sokabilirsiniz.
Garanti
Crucial, P5 serisini 5 yıl sınırlı garanti ile sunuyor. Tabi 5 yıldan önce TBW değerine ulaşırsanız ürünün garantisi bitmiş oluyor. Bu, diğer SSD üreticilerinin de uyguladığı bir prensip.
| Ürün | Crucial P5 SSD – M.2 NVMe Dahili Katı Hal Diski | |||
| Kapasite | 250GB | 500GB | 1TB | 2TB |
| Parti Numarası | CT250P5SSD8 | CT500P5SSD8 | CT1000P5SSD8 | CT2000P5SSD8 |
Sonuç
500 GB kapasiteli P5 şu anda Hepsiburada’da 819 TL’ye satılıyor. Saniyede 3 GB yazma hızı sunabilen bu fiyata başka bir SSD mevcut değil. Ürün bu bağlamda bizden fiyat/performans ödülü almaya hak kazanıyor.
