Mobilde Yeni Rekabet: Ryzen 7000 Serisi İşlemci Özellikleri

AMD, CES 2023’te masaüstü platform için hazırladığı yeni Ryzen 7000 işlemcilerini ve 3D V-Cache teknolojisine sahip Ryzen 7000X3D serisini tanıtmıştı. Kırmızı takım Vegas’ta ayrıca Zen 4 mimarisiyle gelen 5nm Dragon Range yongaları da dahil olmak üzere yeni Ryzen 7000 Mobil işlemcilerini duyurdu. Dragon Range’in yanı sıra, Zen 4 mimarisi, AMD’nin yeni XDNA mimarisi üzerine kurulu ilk Ryzen yapay zeka motoru ve RDNA 3 grafik mimarisiyle desteklenen 4nm Phoenix serisi kullanıcıların beğenisine sunuldu.

Hatırlarsanız AMD, FPGA üreticisi Xilinx’i yüksek bir değerlemeyle satın almıştı. Şirket şimdi bu şirketten aldığı teknolojileri yeni nesil dizüstü bilgisayarlar için kullanıyor. Artık bazı Ryzen 7000 mobil işlemciler, entegre olarak özel bir yapay zeka motoru barındırmaya başlayacak.

Ryzen Mobil İşlemcilerin İsimlendirmesi Değişiyor

Her şeyden önce, AMD artık mobil platformda CPU isimlendirme şeklini tamamen değiştiriyor. Aslında bu konudan 2022 Eylül ayında bir haberimizde bahsetmiştik. AMD, mevcut yıla göre işlemci model numaralarının ilk hanesini artırarak bir model yılı sistemine geçiyor. Ayrıca işlemci ismindeki her bir hane segment bilgisi ve mimari gibi farklı bilgiler içeriyor. Yeni isimlendirme sistemini daha iyi anlamanız için tablo halinde bakalım:

	Açıklama	Değer
İlk Hane	Model Yılı	7 = 2023 8 = 2024 9 = 2025
İkinci Hane	Ana Pazar Segmenti	1 = Athlon Silver 2 = Athlon Gold 3 & 4 = Ryzen 3 5 & 6 = Ryzen 5 7 = Ryzen 7 8 = Ryzen 7 veya Ryzen 9 9 = Ryzen 9
Üçüncü Hane	CPU Mimarisi	1 = Zen/Zen+ 2 = Zen 2 3 = Zen 3 4 = Zen 4 5 = Zen 5
Dördüncü Hane	Özellik İzolasyonu / Küçük Performans Segmenti	0 = Alt Segment 5 = Üst Segment
Sonda Yer Alan Ek	TDP/Form Faktör	HX = 55W+ HS = 35W – 54W U = 15 – 28W e = 9W C = Chromebook (15 – 28W)

 

Bu noktada, baştaki model yılı ve işlemci mimarisini temsil eden üçüncü hane en çok dikkat etmemiz gereken şeyler olacak. Diğer haneler genel olarak donanımdan ziyade ürün grubunu ve TDP’leri tanımlamak için kullanılıyor.

Ryzen Mobil 7000 serisiyle beraber H sınıfı artık kullanımdan kaldırıldı. Bunun yerine, yapılandırılabilir TDP değerleriyle birlikte 35W ve 45W işlemciler artık HS serisi adı altında geliyor. Öte yandan yüksek performanslı bir CPU’ya ihtiyaç duyanlar için HX segmenti var. Daha önce HX serisi AMD işlemcilerin TDP dışında fazla bir farkı yoktu. Ancak AMD, burada Intel’e benzer şekilde masaüstü silikonunu kullanmaya başlıyor. Özetleyecek olursak, 7045 serisi Dragon Range platformu, AMD’nin masaüstü Ryzen 7000 ‘Raphael’ silikonu temel alınarak üretilmiş. Şimdi sözü fazla uzatmadan teknik özelliklere geçelim.

Ryzen 7040 Mobil Serisi: Phoenix

Kod adı Phoenix olan yeni işlemciler, Zen 4 mimarisini, yeni CPU çekirdeklerini ve yeni RDNA 3 entegre grafikleri yekpare silikon kalıpta bir araya getiriyor. Phoenix, AMD’nin amiral gemisi silikonu olacak ve Ryzen 6000 Mobil serisini temelini oluşturan Zen 3+/RDNA2 Rembrandt’ın yerini alacak.

Güncel çiplerle Zen 4 çekirdeklerinin sayısı maksimumda 8 adede çıkıyor. Ayrıca kırmızı takımın yepyeni RDNA 3 grafik mimarisine dayalı, 12 adede kadar işlem birimi içeren entegre grafik yongalarına yer verilmiş. Mobil çipler TSMC’nin 4nm işlemi üzerine inşa ediliyor. Bu arada, Ryzen 7000 masaüstü işlemciler ve Radeon RX 7000 serisi ekran kartlarında 5nm teknolojisi kullanıldığını hatırlatalım. Aslında TSMC’nin 4nm nodu 5nm ailesinin varyantlarından oluşuyor. Ancak AMD’nin burada hangi varyantı kullandığını bilmiyoruz.

Ryzen 7000 Mobil Phoenix serisi, yeni CPU ve GPU mimarilerinin yanı sıra bir ilke imza atıyor: yapay zeka moturunöral ağ işlemcisi içeren ilk AMD işlemcilere bakıyoruz. Xilinx tarafından geliştirilen XDNA mimarisini benimseyen AMD, yapay zeka iş yüklerinin işlenmesini hızlandırmak için Phoenix’e Ryzen AI adını verdikleri bir XDNA işleme bloğu yerleştirdi. Farklı yapay zeka hızlandırıcılara benzer şekilde, buradaki AI motoru hem belirli görevlerde daha iyi verim sağlamak hem de görevleri daha iyi güç verimliliğiyle yürütmek için kullanılacak.

AMD’nin söylemlerine bakılırsa Ryzen AI birimi belirli iş yüklerinde enerji verimliliği ile birlikte performansta bir avantaj sağlayacak. Yonga tasarımcısı, bloğun 4 adede kadar yapay zeka iş yükü akışını işleyebileceğini ve Apple’ın M2 SoC’indeki nöral motordan %20 daha hızlı olduğunu söylüyor.

AMD, yeni adlandırma sistemine göre tümü Ryzen 7040 Mobil serisinin parçası olan Phoenix tabanlı 3 model piyasaya sürüyor. Bunların tümü HS ekini taşıyor, yani 35W-45W arasında TDP’lere sahipler.

Model	Çekirdek /İzlek	Taban Frekans	Turbo Frekans	GPU	GPU Frekansı	L3 Önbellek	TDP
Ryzen 9 7940HS	8/16	4000 MHz	5200 MHz	RDNA 3 12 CU	3000 MHz	16 MB	35W – 54W
Ryzen 7 7840HS	8/16	3800 MHz	5100 MHz	RDNA 3 12 CU	2900 MHz	16 MB	35W – 54W
Ryzen 5 7640HS	6/12	4300 MHz	5000 MHz	RDNA 3 8 CU	2800 MHz	16 MB	35W – 54W

 

Ryzen 7040 serisi ayrıca LPDDR5X-7500 ile birlikte DDR5-5600 bellek desteği sunuyor. AMD maalesef yeni işlemcileri hakkında performans verileri sağlamadı. Bu nedenle mevcut Ryzen 6000 (Rembrandt) serisine kıyasla yaşanan performans artışları konusunda net bir şey söylemek zor. Ancak Zen 4 mikro mimarisinin getirilerini masaüstü platformdan biliyoruz. Ayrıca DDR4 yerine daha hızlı DDR5 belleklere yer veriliyor. Entegre grafikler söz konusunda olduğunda ise RDNA 3 mimarisiyle ile yine ciddi performans kazançları sağlanmasını bekliyoruz.

Öte taraftan, rakip Intel de kısa süre önce 13. Nesil Raptor Lake mobil işlemcilerini piyasaya sürmüştü. AMD’nin yeni mobil CPU’larıyla birlikte her alanda yenilikler yaptığından bahsettik. Tüm bu gelişmeler kırmızı takımı mobil platformda öne geçirebilir. İlerleyen günlerde detaylı testlerle birlikte karşınızda olacağız.

Ryzen 7045 Mobil Serisi: Dragon Range

5nm Dragon Range HX-Serisi, AMD’nin masaüstü platformda kullandığı yonga mimarisini mobil platforma getiriyor. Bu işlemciler tahmin edebileceğiniz gibi yüksek performans isteyen oyuncular ve içerik üreticilere hitap edecek. Dragon Range, AMD’nin Ryzen 7000 CPU’larındaki mevcut yonga tasarımından yararlanıyor, ancak AMD özellikle dizüstü bilgisayarlara uyarlamak için daha küçük bir BGA paketi kullandı.

Burada Zen 4 CPU çekirdek mimarisiyle birlikte RDNA 2 grafikleri kullanılmıştı. Burada saf işlemci gücü önemli olduğundan dolayı entegre grafiklerin pek bir önemi yok. Ayrıca bir dizüstü bilgisayarda Dragon serisinden işlemci yer alıyorsa mutlaka güçlü bir harici GPU da bulunacaktır.

Amiral gemisi Ryzen 9 7945HX, tıpkı masaüstü bilgisayar modellerinde olduğu gibi 16 çekirdek ve 32 iş parçacığıyla öne çıkıyor. AMD böylelikle mobil platforma “16 performans çekirdeğini” getirmiş oldu. Intel’in HX modelleri maksimumda 24 çekirdeğe sahipti, ancak bunun 8’ini verimlilik çekirdekleri oluşturuyor. AMD’nin yeni yongası 5.4 GHz’e kadar yükselebiliyor ve 80 MB gibi yüksek bir önbellekle geliyor. Ayrıca 55-75W aralığında yüksek TDP ayarlamaları yapılıyor.

AMD, bu işlemcilerin belirli dizüstü bilgisayar tasarımlarında 100W’a kadar ulaşabileceğini söylüyor. Yani güç dağıtımını planlamak OEM’lere kalmış. Ancak ne olursa olsun bu tür bir dizüstü bilgisayarla birlikte prizden fazla uzaklaşmak mümkün olmayacak gibi görünüyor.

Tabloda görebileceğiniz gibi, 12, 8 ve 6 çekirdek Dragon Range modelleri de tanıtıldı. AMD HX serisi için bazı kıyaslama verileri de paylaştı. Kırmızı ekip, 7945HX’in CPU’ya bağlı oyunlarda Ryzen 9 6900HX’e göre %29’dan %62’ye kadar daha hızlı olduğunu iddia ediyor. Bununla birlikte, tek çekirdekli iş yüklerinde %18 ve çok çekirdekte %78’lik performans farkından bahsediliyor.

	Çekirdek /İzlek	Taban Frekans	Turbo Frekans	Önbellek	TDP (W)
AMD Ryzen 9 7945HX	16/32	2500 MHz	5400 MHz	80 MB	55-75W+
AMD Ryzen 9 7845HX	12/24	3000 MHz	5200 MHz	76 MB	45-75W+
AMD Ryzen 7 7745HX	8/16	3600 MHz	5100 MHz	40 MB	45-75W+
AMD Ryzen 5 7645HX	6/12	4000 MHz	5000 MHz	38 MB	45-75W+

Ryzen 7035 Mobil Serisi: Rembrandt-R

Zen 3+ mimarisini kullanmaya devam eden ve Rembrandt-R olarak adlandırılan işlemciler, HS ve U serisi yongaların bir karışımı olarak geliyor. Yine aynı şekilde RDNA 2 grafik mimarisi de aynı kalıyor. 8 çekirdekli Ryzen 7 7735HS ve 6 çekirdekli Ryzen 5 7535HS isimli çipler, 7040 serisine daha düşük performanslı, düşük maliyetli alternatifler sunacak.

U serisi bildiğiniz gibi ince ve hafif dizüstü bilgisayarlara yönelik. Bu seride 8 çekirdekli Ryzen 7 7735U, 6 çekirdekli Ryzen 5 7375U ve 4 çekirdekli Ryzen 3 7335U modellerini görüyoruz. Aslında AMD, Ryzen 9 segmenti için planlar yapıyordu lakin sonra bu planlarından vazgeçti.

Yenilenen işlemcilerin tümü de önceki modellerle oldukça benzer. Çekirdek yapılandırması zaten aynı, ancak frekans hızlarında 50 MHz civarında artışlar yapıldı. En iyisi detaylara tablo halinde bakalım:

Model	Çekirdek /İzlek	Taban Frekans	Turbo Frekans	GPU	GPU Frekansı	L3 Önbellek	TDP
Ryzen 7 7735HS	8/16	3200 MHz	4750 MHz	RDNA 2 12 CUs	2200 MHz	16 MB	35W
Ryzen 5 7535HS	6/12	3300 MHz	4550 MHz	RDNA 2 6 CUs	1900 MHz	16 MB	35W
U-Serisi 15W – 28W
Ryzen 7 7735U	8/16	2700 MHz	4750 MHz	RDNA 2 12 CU	2200 MHz	16 MB	15 – 28W
Ryzen 5 7535U	6/12	2900 MHz	4550 MHz	RDNA 2 6 CU	2200 MHz	16 MB	15 – 28W
Ryzen 3 7335U	4/8	3000 MHz	4300 MHz	RDNA 2 4 CU	1900 MHz	8 MB	15 – 28W

Ryzen 7030 Mobil Serisi: Barcelo-R

Şimdi daha aşağı inerek Barcelo-R kod adlı Ryzen Mobil 7030 serisine geliyoruz. 2022’de tanıtılan Barcelo, 2021’de Ryzen Mobil 5000 serisinin temeli olarak piyasaya sürülen eski bir AMD silikon tasarımı olan Cezanne’nin yenilemesi olarak piyasaya çıkmıştı. Burada RDNA değil, Vega mimarili entegre grafikler kullanılıyor. Ayrıca işlemcilerin TSMC 7nm üretimine dayandığını belirtelim.

Yongaların tümü 15W TDP ile derecelendiriliyor. 8 çekirdekli Ryzen 7 7730U, 6 çekirdeğe sahip olan Ryzen 5 7530U modelinin yerini alıyor. Ryzen 5 7530U 6 çekirdek, Ryzen 3 7330U ise 4 çekirdekli bir işlemci.

AMD’nin Barcelo/Cezanne işlemcilerini bir kez daha yenilemesi şaşırtıcı. Ancak TSMC’nin 7nm işlemiyle üretilen çipler artık eskisine göre daha ucuz olmalı. Bu nedenle kırmızı takım da küçük iyileştirmelerle birlikte alternatifleri çoğaltmak istiyor.

Ryzen 7030 serisi, aynı zamanda Ryzen Pro adında üç model daha içerecek. Donanım Barcelo-R ile aynı kalıyor, ancak AMD’nin PRO platform özellikleri kullanılıyor.

Model	Çekirdek /İzlek	Taban Frekans	Turbo Frekans	GPU	GPU Frekansı	L3 Önbellek	TDP
U-Serisi 15W – 28W
Ryzen 7 7730U	8/16	2000 MHz	4500 MHz	Vega 8 CU	2000 MHz	16 MB	15W
Ryzen 5 7530U	6/12	2000 MHz	4500 MHz	Vega 7 CU	2000 MHz	16 MB	15W
Ryzen 3 7330U	4/8	2300 MHz	4300 MHz	Vega 6 CU	1800 MHz	8 MB	15W
Ryzen 7 Pro 7730U	8/16	2000 MHz	4500 MHz	Vega 8 CU	–	16 MB	15W
Ryzen 5 Pro 7530U	6/12	2000 MHz	4500 MHz	Vega 7 CU	–	16 MB	15W
Ryzen 3 Pro 7330U	6/12	2300 MHz	4300 MHz	Vega 6 CU	–	8 MB	15W