Intel, 14. Nesil Core serisi işlemcileriyle birlikte bir önceki nesle göre çok minimal iyileştirmeler yaptı. Mimari olarak hiçbir değişiklik yapılmadı, yalnızca küçük frekans gelişimleri gördük. Raptor Lake Refresh platformu donanımseverlerde bir iz bırakmasa da dikkat çeken bir teknoloji kullanıma sunuldu: Uygulama Optimizasyonu (Application Optimization-APO).
Application Optimization, oyun ve uygulamaların ihtiyaç duyduğu kaynakları belirlemek ve yönlendirmek amacıyla geliştirildi. Bu özellik uyumlu yazılımlarda iş parçacığı zamanlamalarını optimize ederken performansı önemli oranda artıracak kabiliyete sahip. Ayrıca sistem duyarlılığının yapılandırmaya ve ekran kartı özelliklerine göre değişiklik gösterebileceği belirtiliyor.
Bu teknolojinin oyunlarda ve uygulamalarda ciddi performans kazançları sağlayacağı iddia ediliyordu. Gerçekleştirilen bazı bağımsız testler ise gerçekten de beklentileri yüksek tutmamıza neden oldu. Peki Application Optimization nedir? Ne işe yarar?
Application Optimization Nedir?
Intel, varsayılan olarak aktif olan yeni bir liste tabanlı uygulama optimizasyon özelliği hazırladı. Bu araç belirli programları otomatik olarak algılıyor ve uygulama kaynaklarını gerçek zamanlı olarak yönlendirerek iş parçacığı zamanlamasını ve uygulama iş parçacığını optimize ediyor. Böylelikle özellikle oyunlarda performans artışı sağlanacak.
Yeni çözüm yalnızca Intel’in Dinamik Ayarlama Teknolojisi (Dynamic Tuning Technology) çerçevesinde profil oluşturduğu (Thread Director ile birlikte) yazılımlarda çalışacak. APO şu anda yalnızca iki oyunu destekliyor: Rainbow Six: Siege ve Metro Exodus. Şirketin kendi testlerine göre bu oyunlarda sırasıyla %13 ve %16 performans artışı sağlanıyor.
Application Optimization, Dinamik Ayarlama Teknolojisi (Dynamic Tuning Technology) çerçevesinde, iş parçacığı planlamasını optimize eden ve uygulama kaynak tahsisini gerçek zamanlı olarak yönlendiren yeni bir yazılım çözümü. Intel, son kullanıcıların belirli uygulamalara veya genel politikaya yönelik optimizasyonları etkinleştirmesine/devre dışı bırakmasına olanak tanıyan bir kullanıcı arabirimi sağlıyor.
Teknoloji devi, Microsoft Store aracılığıyla özel bir yazılım da kullanıma sundu. Eğer kullanıcılar beklediği sonuçları alamadıysa Uygulama Optimizasyonu özelliği yazılım aracılığıyla tamamen veya belirli uygulamalar için devre dışı bırakabiliyor.
Application Optimizer (Uygulama Optimize Edici) ise kullanıcıların hangi oyunların optimize edildiğini görmelerini ve istemedikleri optimizasyonları kapatmalarını sağlayan optimizasyon teknolojisinin isteğe bağlı bir parçası. Kullanıcılar “Enable/Disable Individual Applications” sekmesi altından özelliği komple veya belirli oyunlarda devre dışı bırakabilecek. Sunulan liste ise Intel tarafından algılanan ve optimize edilen oyunlara bağlı olarak kullanıcıdan kullanıcıya değişecek.
Yalnızca Rainbow Six: Siege ve Metro Exodus tarafından destek sunulduğunu belirtmiştik. En azından bu kelimeleri kaleme alırken durum böyleydi. Intel kendi sayfasında temsili olarak farklı oyunlar da kullanmış. Bu da şirketin desteği genişletmek için çalıştığını gösteriyor.
Application Optimization Nasıl Çalışıyor?
Tekrar bir yineleme yapalım. Mavi ekip, 12. Nesil Alder Lake işlemcileriyle performans (P-Core) ve verimlilik (E-Core) çekirdeklerini içeren hibrit tasarımı benimsemeye başlamıştı. Sonrasında yeni seriler aynı yaklaşım üzerinden devam etti. Hatırlarsanız o zamanlar yeni çiplerin Windows 11 ile daha iyi çalışacağını söylemiştik. Ayrıca Intel, çekirdek ve iş parçacığı yönetimi için Thread Director adında bir teknoloji kullanmaya başlamıştı.
APO, tam olarak Thread Director ve diğer optimizasyon teknolojilerinin yapmasını beklediğimiz şeyi yapıyor. Ancak daha da karmaşık bir seviyede. Bu teknoloji, ihtiyaç duyulmadığında belirli verimlilik çekirdeklerini devre dışı bırakabilecek veya yoğun iş yükleri için bazılarını yüksek saatlerde etkin tutacak.
Intel’in yeni teknolojisi P-Core’lara öncelik veriyor ve E-Core’ları optimize ederek çalışıyor. Verimlilik çekirdekleri tamamen devre dışı kalmıyor ve Hyper-Threading bu durumdan olumsuz etkilenmiyor. Ek olarak, sadece performansı artırmakla kalmıyor, aynı zamanda güç girişini de çift haneli rakamlarla azaltıyor.
Genel bir özet geçelim. Thread Director teknolojisi zaten hibrit mimarili işlemcilerin işletim sistemiyle daha iyi iletişim kurmasını, daha verimli çalışmasını sağlıyordu. Application Optimization ise çekirdek ve iş parçacığı verimliliğini artırmak üzere sunulan tüm özelliklerden faydalanan bir çözüm. Oyun ve uygulamaya bağlı olarak etkisi farklı. Ayrıca her yazılımla uyumlu çalışmıyor. Görünen o ki burada geliştiricilere de iş düşüyor.
Bununla birlikte, Application Optimization frekanslar veya herhangi bir hız aşırtma ayarlarında herhangi bir değişiklik yapmıyor. Yalnızca belirli oyunların çalışma şeklini değiştirerek çalışıyor ve her şey Windows tarafından zamanlanıyor.
Intel APO, Dynamic Tuning Technology (Intel DTT) çalıştıran ve desteklenen bir sistemde varsayılan olarak etkinleştiriliyor ve Intel DTT sürücüsünün bir parçası olarak görev yapıyor. Bazı sistemlerde Intel Uygulama Optimizasyonu anakart satıcıları tarafından önceden yüklü halde sunulabilir. Bunun yanında, optimizasyonu doğrudan kontrol etmek için Intel’in Microsoft Store’da sunduğu yazılımı kullanabilirsiniz:
Performansı Gerçekten Artırıyor mu?
LightMoisture, 14. Nesil Core serisiyle birlikte sunulan yeni Application Optimization teknolojisinin sağladığı performans artışlarını paylaştı. Reddit kullanıcısı, yeni yardımcı yazılım ile 200 FPS’nin üzerinde performans artışı gördü ve uygulamanın oyunlarda ciddi iyileştirmeler sağlayabileceğini gösterdi.
Test için Rainbow Six Siege ve Metro Exodus kullanıldı ki zaten başka bir seçenek yok. Raptor Lake Refresh’in sancak gemisi Core i9-14900K, Application Optimization etkinleştirildiğinde Metro Exodus’ta %24 daha iyi performans sergiledi; ortalama FPS 273’ten 339’a çıktı.
Rainbow Six Siege’de gözlemlenen performans artışı daha da etkileyiciydi. Ortalama değer 659’dan 867’ye çıkarken %31’lik artış yaşandı. Burada görülen performans iyileştirmeleri, Intel’in Tuning Utility yardımcı programında yer alan yeni bir özellikle sağlandı. Bu özellik, desteklenen uygulamaların iş parçacığı zamanlamasını aktif olarak optimize etmek için profil tabanlı bir sistem kullanıyor.
Diğer Testler
Bir de HardwareUnboxed tarafından yapılan testlere bakalım. Metro Exodus yerleşik kıyaslama ile APO etkinleştirildiğinde %10 (1080p), %6 (1440p) ve %1 (4K) iyileşme gösterdi. Rainbow Six Siege’de APO etkin ve düşük kalite ayarları ile oyunda %19’a varan artış görüldü. Yani teknolojinin işe yaradığını kesinlikle söyleyebiliriz.
Application Optimization Desteği
APO daha önce belirttiğimiz gibi yalnızca 14. Nesil Raptor Lake Refresh serisine özel. Daha da kötüsü, tüm 14. Nesil Core sahipleri APO’nun meyvelerinden faydalanamıyor. En azından şimdilik böyle. Application Optimization desteği şu anda Core i7 ve Core i9 CPU’lar ile sınırlı:
- Intel Core i9-14900K
- Intel Core i9-14900KF
- Intel Core i7-14700K
- Intel Core i7-14700KF
Ayrıca destek için şunlar gerekiyor:
- Intel Dynamic Tuning Technology (Intel DTT) destekli sistemler.
- BIOS Camarillo PCI aygıtı seçeneği varsayılan olarak etkin olarak geliyor. Bu seçenek mevcut değilse destek için donanım üreticinizle iletişime geçebilirsiniz.
- İşletim sistemi olarak Windows 11 kullanmak şart.
12. ve 13. Nesil?
Intel bu teknolojiyi 12. Nesil ve 13. Nesil işlemcilerine getirmeyi düşünmüyor. Şirket açık bir şekilde bu teknolojiyi ‘önceki nesil ürünlerde’ destekleme planlarının olmadığını söyledi. Aslında Uygulama Optimizasyonu’nu 13. Nesil Core Raptor Lake ile kullanmak teknik olarak mümkün görünüyor. Hatta 12. Nesil Alder Lake ile de kullanılabilir olması gerekiyor. Ancak Intel bu konuda doğrudan bir cevap vermekten kaçınıyor.
13. Nesil ve 14. Nesil CPU’ların hem tasarım hem de ham performans açısından birbiriyle neredeyse aynı olduğunu biliyoruz. Ancak Intel’in neden bu özelliği Raptor Lake Refresh ile kısıtladığını bilmiyoruz. Muhtemelen keyfi olarak yapılan bir pazarlık hamlesiydi.
BIOS Güncellemeleri
MSI, Uygulama Optimizasyonu teknolojisi için destek sunan ilk anakart üreticilerinden oldu. Bu teknoloji söylediğimiz gibi Intel Extreme Tuning Utility (XTU) yazılımına entegre olarak sunuluyor.
intel billur geçiyor…