Intel Z590 Yonga Seti Özellikleri

Intel’in 11. Nesil Rocket Lake işlemcileri için piyasaya sürdüğü Z590 yonga setinin özelliklerine bakıyoruz.

Intel, 2021’in başında Rocket Lake 11. nesil işlemcileri için tasarlanmış en yeni masaüstü platformunu tanıttı. Şirket, resmi olarak PCIe 4.0’a geçiyor ve serideki en üst model işlemci olan Core i9-11900K, önceki nesle kıyasla IPC performansında büyük bir sıçrama vaat ediyor. Yeni yonga seti, CPU ile iki kat daha fazla bant genişliği ile iletişime geçerek, daha fazla donanımın yonga setinden aynı anda en iyi şekilde yararlanmasını sağlayacak. Ayrıca, daha önce DDR4-2933’te olan platform, yeni bir zirve olan DDR4-3200 desteğine kavuşuyor. Yeni Z590 yonga seti, Intel’in Rocket Lake için tasarlanmış amiral gemisi, ancak Comet Lake işlemcileriyle de geriye dönük uyumluluk sunuyor.

Her zaman olduğu gibi yeni bir platform lansmanında bütün üreticiler Z590 modellerini hazırlamış durumda. Ancak bazı ürünler önümüzdeki birkaç ay içinde piyasaya sürülmek üzere hala geliştiriliyor. Bizim elimizde ise şimdilik ASUS’un ROG Maximus XIII Hero modeli var ve anakartın ilk videosunu da burada bulabilirsiniz.

Intel Z590 Yonga Seti: İşlemciye İki Katı Bant Genişliği

Kullanılan çekirdeğin boyutu nedeniyle yeni Rocket Lake amiral gemisi, önceki nesildeki  10 çekirdeği kıyasla yalnızca 8 çekirdeğe sahip. Öte yandan Intel, yeni amiral gemisi yonga setine birkaç yeni özellik ekledi ve bazı üreticiler çok çeşitli model ve fiyat noktaları ile şimdiden bütün özellikleri sunmaya hazır. Yeni Z590 ile önceki amiral gemisi Z490 arasında iki (veya üç) büyük fark var.

İlki, DMI x4 bağlantısından DMI x8 bağlantısına geçilerek iki katına çıkarılmış olan CPU-yonga seti bağlantısı. Bu, CPU ile yonga seti arasında PCIe 3.0 x8 oranında bir bant genişliği anlamına geliyor ve iki adet PCIe 3.0 x4 sürücünün takılabileceğini ve tam hızda çalıştırılabileceğini gösteriyor. Öte yandan 500 serisi yonga setleri arasında sadece Z590’ın x8 olacağı, diğerlerinin ise x4 bağlantı kullanacağını düşünüyoruz. Ayrıca, x8 bağlantısı yalnızca Rocket Lake CPU’larla çalışacak ve önceki nesil işlemcilerle x4’e düşecek.

İkinci büyük fark, Z590 platformunun işlemcinin içindeki PCIe 4.0’ı kullanmasını sağlayacak olması. Intel, 20 şeritli yerleşik CPU PCIe 4.0 desteğini ilk kez sağlayacak ve bu, ek kartlar için tam bir x16 bağlantısının yanı sıra depolama için başka bir PCIe 4.0 x4 desteği anlamına geliyor. Tabii ki anakart üreticileri ellerindeki x16 hattı önceki modellerde olduğu gibi x8/x8 veya x8/x4/x4  olarak bölebilecekler.

Üçüncü güncelleme, yonga setinden yerel USB 3.2 G2x2 (20 Gbps) Type-C desteği. Bu özellikten yararlanan anakartlar, muhtemelen ya ön panel ya da arka panele bu portlara yer verecek. Öte yandan isteğe bağlı olan bu özellik daha ucuz modellerin bazılarında görülmeyebilir.

Intel ayrıca 11. Nesil işlemcilerinde DDR4-2933’ten DDR4-3200’e çıkarak daha iyi bellek desteği sunuyor. Bu, anakart üreticilerinin modellerini JEDEC DDR4-3200 standardını karşılayacak şekilde geliştirdikleri anlamına geliyor, ancak çoğu hız aşırtmalı bellek bunun da ötesine geçecek. Oran sıçraması nedeniyle, DDR4-5333’e kadar çıkabilecek anakartları piyasa görebiliriz ancak bu bellekleri satın almak pahalıya mal olacak. DDR4-3200’den daha yüksek bellek profillerinin, herhangi bir garantiyi resmi olarak geçersiz kılan hız aşırtma olarak sınıflandırıldığını da unutmamakta fayda var.

Intel Z590, Z490 ve Z390 Yonga Seti Karşılaştırması

Yeni Intel Z590 yonga seti artık USB 3.2 Gen 2×2 20 Gbps Type-C bağlantısı için yerleşik destek içeriyor. Önceki Z490 yonga setinde, satıcıların yonga setinden PCIe yollarına takılan ASMedia ASM3242 gibi ek kontrolcüler kullanması gerekiyordu.

Ağ iletişimi anakart üreticileri için uzun zamandır bir odak noktası. Intel de tescilli CNVi arabirimi aracılığıyla yonga setine yerel bir Wi-Fi 6 MAC yerleştirmeye devam ediyor. Üreticiler bunu Intel’in en yeni AX201 veya AX210 Wi-Fi 6 RF modülleri veya yeni Intel Killer AX1675 aracılığıyla etkinleştirecekler (eğer duymadıysanız Intel, Killer ağ yongalarının arkasındaki şirketi satın aldı).

Kablolu bağlantı için Intel, 2.5 gigabit Ethernet desteğini yeni yonga setleri için önemli bir özellik olarak tanımlıyor, ancak bu, önceki nesillerle aynı olduğu için özel bir şey değil – anakart üreticilerinin bir adet 2.5 GbE PCIe yongası satın alıp yonga setine bağlaması yeterli. Öte yandan genelde Intel bunu bu şekilde pazarladığında, Intel markalı ağ denetleyicisiyle birlikte yonga setini satın alan satıcılar için “paket satış” olduğunu biliyoruz, bu nedenle Z590’da 2.5 GbE ağ için bir baskı görebiliriz.

Intel Thunderbolt 4: Maple Ridge Desteği

Z590 modellerinde bulunan bir başka yeni özellik de Intel’in Maple Ridge Thunderbolt 4 bağlantısı. Thunderbolt 4 ile önceki Thunderbolt 3 arasında çok az fark olmasına rağmen, her ikisi de 40 Gbit bant genişliğine izin verdiğinden ve her ikisi de ek ekranlar çalıştırabildiğinden, TB4 bütün özellikleri sunuyor. Thunderbolt 4, Intel VT-d DMA koruması aracılığıyla ek güvenlik ile birlikte geliyor, 2 metreye kadar daha uzun kabloları ve ayrıca ağaç/dal zincirleme bağlantıları da destekliyor -daha önce yalnızca doğrusal zincirleme destekleniyordu.

Ek ekran eklemek isteyen kullanıcılar için bir başka avantaj da, Thunderbolt 4’ün iki adede kadar 4K ve bir adet de 8K ekranı destekleyebilmesi; bu, Thunderbolt 3’e göre belirgin bir gelişme. TB4’ü etkinleştirmek isteyen anakart üreticileri, diğer herhangi bir harici (yonga setinin dışında) denetleyicide olduğu gibi bunu Maple Ridge yongasını anakarta entegre ederek yapacaklar.