Metaverse Nedir? En İyi Metaverse Örnekleri Neler?

Geçtiğimiz yılın ekim ayında Facebook’un ismini Meta olarak değiştirmesi ve metaverse doğrultusundaki planlarını açıklamasıyla birlikte, Metaverse kavramı hızlı bir şekilde popüler oldu. Metaverse, sadece teknoloji dünyasında değil, genel olarak her alandaki en popüler konulardan biri haline geldi.

Teknoloji alanında faaliyet göstersin ya da göstermesin, hemen hemen her büyük şirket gözünü hızlı bir şekilde trend olan bu alana dikti. Hatta bazı şirketler, metaverse alanına yatırım yapmaya çoktan başladılar bile. Üstelik bu daha başlangıç. Metaverse kavramı, bizler istesek de istemesek de bu yıl ve önümüzdeki yıllarda çok daha fazla aşina olacağımız bir kavram haline gelecek gibi görünüyor.

“Metaverse” Kavramı İlk Olarak Ne Zaman Ortaya Çıktı?

USA Today’in metaverse ile ilgili paylaşmış olduğu makalede belirttiğine göre yazar Neal Stephenson, 1992 yılında çıkan, üç boyutlu binalarda ve diğer sanal gerçeklik ortamlarında buluşan gerçeğe yakın avatarları tasavvur ettiği bilim-kurgu romanı “Snow Crash’te “metaverse” terimini kullanmıştı. O zamandan beri teknoloji alanındaki çeşitli gelişmelerle artırılmış gerçeklik, sanal gerçeklik, üç boyutlu holografik avatarlar, video ve diğer iletişim araçlarını içeren çevrim içi bir sanal dünya ile gerçek bir metaverse yolunda bazı adımlar atıldı.

Fortnite, Minecraft ve Roblox gibi çevrim içi oyun evrenlerinde, metaverse’ün izleri zaten mevcut. Ve bu oyunların arkasındaki şirketler, metaverse evriminin bir parçası olma konusunda son derece tutkulular.

Metaverse Nedir?

Metaverse, kullanıcıların dijital bir evrende “yaşadığı” sanal gerçeklik, artırılmış gerçeklik ve video dahil olmak üzere teknolojinin birden çok öğesinin birleşimidir. Metaverse konseptinin destekçileri, metaverse kullanıcılarının bu dijital evren içerisinde çalıştıklarına, eğlendiklerine, arkadaşlarıyla bağlantıda kaldıklarında ve hatta konserler, konferanslar ve sanal seyahatler gibi dünya çapındaki etkinliklere de metaverse aracılığıyla katıldıklarını tasavvur ederler.

Risk sermayesi şirketi Epyllion Industries’in yönetici ortağı Matthew Ball, Şubat 2021’de kendi internet sitesinde paylaşmış olduğu bir makalede “Şu anda bir sonraki internetin eşiğindeyiz.” demişti.

13Metaverse Ne Zaman Tam Anlamıyla Gerçeğe Dönüşecek?

Meta’nın (eski adıyla Facebook’un) CEO’su Mark Zuckerberg, metaverse’ün temel özelliklerinin ana akım haline gelmesinin beş ila on yıl sürebileceğini tahmin ediyor. Ancak metaverse’ün gerçeğe dönüştürülmesi için gerekli olan tüm unsurlar şu anda mevcut. Ultra hızlı geniş bant hızları, sanal gerçeklik başlıkları ve sürekli aktif çevrim içi dünyalar, herkes tarafından erişilebilir olmasalar da halihazırda kullanılabilir durumdalar.

Metaverse Örnekleri Neler?

Her ne kadar metaverse kavramı yeni yeni popüler olsa da, bu kavramın ifade ettiği teknolojiye oldukça uzun bir süredir aşinayız. Bu zamana kadar ortaya çıkarılan bazı büyük ölçekli online oyunları metaverse’ün küçük çaplı örnekleri olarak nitelendirebiliriz. Ama tabii ki bunlara tam anlamıyla metaverse diyebilmek için öncelikle işin içine sanal gerçeklik teknolojisinin de dahil olması gerekiyor.

Metaverse kavramının trend haline gelmesiyle birlikte, önümüzdeki yıllarda bu alanda daha fazla girişimin hayata geçtiğini göreceğiz gibi duruyor. Ancak tabii ki 7 gün 24 saat bütünüyle yaşayan bir sanal evren inşa etmek hiç de kolay bir iş değil. Gelin, bu alanda ciddi sayılabilecek girişimlere hep birlikte bir göz atalım!

Facebook Meta

Eskiden Facebook olarak bilinen teknoloji devi, 2014 yılında Oculus’u satın alması da dahil olmak üzere sanal gerçekliğe önemli yatırımlar yaptı. Meta, dijital avatarların sanal gerçeklik başlıkları kullanarak iş, seyahat ya da eğlence yoluyla bağlantı kurdukları sanal bir dünya tasavvur ediyor.

Meta CEO’su Mark Zuckerberg, metaverse’ün bildiğimiz şekliyle internetin yerini alabileceğine inanıyor ve metaverse konusunda son derece iyimser. Mark Zuckerberg, bu düşüncesiyle paralel olarak geçtiğimiz ekim ayında şirketin yeniden markalaşmasını açıkladıktan sonra, “Bir sonraki platform ve ortam, yalnızca ona bakmakla kalmayıp, deneyimin içinde olduğunuz daha da sürükleyici ve somutlaştırılmış internet olacak ve biz buna metaverse diyoruz.” demişti.

Microsoft Mesh

Halihazırda hologramları kullanan teknoloji şirketi, gerçek dünyayı artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklikle bir araya getiren Microsoft Mesh platformu ile karma ve genişletilmiş gerçeklik (XR) uygulamaları geliştiriyor. Geçtiğimiz kasım ayının başlarında Microsoft CEO’su Satya Nadella şirketin metaverse vizyonu ile ilgili olarak yaptığı bir açıklamada, 2022 yılı içerisinde Microsoft Teams uygulamasına hologramlar ve sanal avatarlar da dahil olmak üzere getirecekleri karma gerçeklik ile bağlantılı özellikleri açıklamıştı.

https://youtu.be/Jd2GK0qDtRg

Bunların yanı sıra teknoloji devi, şu sıralarda perakende mağazaları ve iş yerleri için keşfedilebilir üç boyutlu sanal bağlantılı alanlar geliştirmek üzere çalışmalarını sürdürüyor. Bununla birlikte ABD ordusu şu anda askerlerin eğitilmesi, prova yapmaları ve içerisinde savaşmaları için bir Hololens 2 artırılmış gerçeklik başlığı üzerinde Microsoft ile birlikte çalışıyor. Bunun ötesinde, Xbox Live zaten dünya çapında milyonlarca oyuncuyu birbirine bağlıyor.

Epic Games

Popüler battle royale oyunu Fortnite’ın geliştiricisi olan Epic Games’in CEO’su Tim Sweeney, daha önce yaptığı bir açıklamada Epic’in bir metaverse meydana getirmek için yatırım yaptığının bir sır olmadığı bilgisini aktarmıştı. Doğrusunu söylemek gerekirse, zaten Fortnite oyunu da başlı başına bir metaverse olma yolunda ilerliyor gibi görünüyor.

Bu zamana kadar Fortnite oyunu içerisinde Ariana Grande ve Travis Scott gibi ünlü şarkıcılar tarafından konserler verildi; film fragmanları yayınlandı; hatta Martin Luther King Jr.’ın 1963 yılında gerçekleştirdiği tarihi “Bir Hayalim Var” adlı konuşması, dijital dünyada üç boyutlu olarak yeniden gerçekleştirildi. Ve önümüzdeki dönemde bunlar gibi çok fazla etkinlik, Fortnite içerisinde gerçekleştirilecek gibi görünüyor. Bu da bize Epic Games’in metaverse vizyonu hakkında az da olsa bir fikir veriyor.

Tüm bunlar haricinde Epic Games’in bir de son derece gerçekçi görünen dijital insanlar meydana getirmeyi sağlayan “MetaHuman Creator” adında bir teknolojisi bulunuyor. Bu ve bunun gibi teknolojik araçlar, gelecekteki açık dünya ve rol yapma oyunlarında ya da dijital evrenlerde, dijital karakterimizi oluşturma konusunda bizlere yardımcı olabilirler.

Roblox

2004 yılında kurulan Roblox platformu, kullanıcıların evler inşa edebilecekleri, çalışabilecekleri, çeşitli senaryoları oynayabilecekleri ve Bloxburg ve Brookhaven gibi rol yapma oyunları da dahil olmak üzere kullanıcılar tarafından oluşturulan çok sayıda oyuna ev sahipliği yapıyor. Roblox, geçtiğimiz yıl içerisinde halka açıldı ve şu anda 45 milyar dolardan fazla piyasa değerine sahip.

Geçtiğimiz yılın mart ayında gerçekleşen ilk halka arz gününde, Roblox’un kurucusu ve CEO’su David Baszucki, platformu Metaverse vizyonlarını gerçekleştirmeye bir adım daha yaklaştıran herkese teşekkür etti. O zamandan beri Roblox, kaykay ayakkabısı üreticisi Vans ile birlikte çalışarak oyuncuların yeni Vans kıyafetleri giyebilecekleri sanal bir kaykay parkı olan Vans World’ü meydana getirdi ve sanal karakteriniz için çeşitli kıyafetler ve aksesuarlar satın alabileceğiniz “Gucci Garden” adında bir mağazayı oyuncuların kullanımına sundu.

Minecraft

Çocuklar tarafından sevilen bir başka sanal evren olan ve Microsoft’un çatısı altında bulunan Minecraft, aslında oyuncuların kendi dijital karakterlerini yaratabilecekleri ve istedikleri her şeyi inşa edebilecekleri Lego’ların dijital karşılığı olarak tanımlanabilir. Ağustos ayı itibarıyla Minecraft, 140 milyondan fazla aylık aktif kullanıcıya sahipti. COVID-19 pandemisi sırasında, sanal bağlantılara daha fazla bel bağlamak zorunda kalan çocuklar arasında popülaritesi zirveye ulaştı.

Second Life, Nowhere ve The Sensorium Galaxy

Bu zamana kadar daha az bilinen pek çok şirket de kendi çevrim içi dünyasını meydana getirdi. Bu çevrim içi dünyaların en eskilerinden biri, 2003 yılında faaliyetlerine başlayan Second Life. Gerçek dünyada yapabildiğiniz pek çok şeyi içerisinde yapabildiğiniz bir sanal evren olarak tanımlayabileceğimiz çevrimiçi fantezi dünyası Second Life, kendisini alternatif bir gerçeklik olarak konumlandırıyor.

Metaverse alanındaki bir diğer örnek ise Nowhere. “Çevrim içi cennet” olarak adlandırılan Nowhere; insanların içerisinde konserler, festivaller, toplantılar ve konferanslar düzenleyebilmeleri amacıyla -kamusal ya da özel kullanıma yönelik olarak- kalıcı ve geçici sanal alanlara sahip. Bu sanal platformu bir yıldan uzun bir süre önce geliştirmeye başlayan New York merkezli yapım şirketi Windmill Factory, bu zamana kadar kendi sanal evreninde Lady Gaga ve Nine Inch Nails için çeşitli projeleri hayata geçirdi.

En yeni ve ciddi metaverse projelerinden biri gibi görünen The Sensorium Galaxy, geçtiğimiz yılın başlarında sanal gerçeklik başlıkları ya da masaüstü bilgisayarlar aracılığıyla keşfedilmesi amacıyla inşa edilen ve çeşitli bağlantılı çevrim içi dünyaların birleşiminden meydana gelecek olan planlanmış galaksisi içerisinde yer alan ilk iki dünyayı kullanıma açtı. İlk olarak kullanıma açılan sanal dünya olan Prism, fütüristik manzaralar eşliğinde müzik (örneğin sanal DJ’leri ya da müzik gruplarını) dinleyebileceğiniz bir dijital ortam olarak tanımlanabilir.