Günümüzde Bilgisayar bileşenleri çok gelişmiş olsa da, ne yazık ki yanlış kasa ve fan seçimi, yanlış yapılan ayarlar nedeni ile ısı ve ses sorunu yaşayan pek çok kullanıcı var.
Bu rehber ile konuyu tarif etmeye çalışacağım.
Doğru kasa seçimi
Yeni bir sistem toplarken en önemli parçalardan biri kasadır, sırf RGB fan var diye hava sirkülasyonu kötü bir kasa seçmeyin.
Toz filtresi olan, ön panelde tercihen iki fan kullanılan ve MESH ızgaraya sahip, arka ve üst kısımda birer adet egzoz fanı olan bir model seçilmeli.
Alternatif olarak bu yuvalara kendi tercih ettiğiniz fanları takabilirsiniz.
Doğru fan seçimi
Fan almadan önce soğutma performansı ve ses seviyesi hakkında araştırma yapmanızı tavsiye ederim.
Fan özelliklerinde göreceğiniz PWM, PST ve Static Pressure gibi tanımlamalar kullanılmış olabilir. Kısaca bu özellikleri anlatayım.
PWM
Anakarta bağlanan işlemci veya kasa fanlarını ısı değerine göre fan devrini ayarlayan teknolojidir.
PST
Açılımı "PWM sharing technology" Patenti ARCTIC firmasına aittir. PWM Sharing Technology – How to Use PST to control Fan Speed / ARCTIC Blog
Birden fazla PWM+PST fan birbirine zincir şeklinde bağlanarak çalışır. Anakart üzerindeki 4 pinlik tek soket üzerinden bu fan zinciri tek bir fan gibi PWM modunda çalışır. 5 adete kadar fan tek bir bağlantı soketine bağlanabiliyor Arctic'e göre.
Anakartınızın fan soketinin 1.0A dan fazla güç sağlayabilmesi gerekir.
PST fanların montaş şekli
Static Pressure (Statik basınç)
Standart fanlar kasa içine havayı dağıtık bir şekilde iletirken, statik basınçlı fanlar havayı kasa içine bir noktaya yoğunlaştırarak iletir.
Statik basınç fanları örnekleri.
Arctic P12 PWM PST, be quiet! Pure Wings 2, Noctua NF-A12, Corsair ML 120, Thermaltake Pure 12.
Fan Yerleşimi
Kasanın fan yuvaları uygun ise 14cm, değil ise en az 12cm fan seçmelisiniz.
Ön panele tercihen Arctic P12 PWM PST, Noctua NF-A12 gibi statik basınç türü olan fanlar seçilmeli.
Ön panelde alt veya orta kısıma takılacak statik basınçlı fan, anakart güney köprüsü (Chipset) ve ekran kartına
ek soğutma sağlayacaktır. Benzer şekilde üst kısma takılacak fan işlemci soğutucusuna ek soğutma sağlayacaktır.
Arka ve üst kısıma ise PWM destekli standart fan kullanabilirsiniz.
İşlemci Soğutucu
Hız aşırtma uygulamayı düşünüyorsanız veya stok soğutucunun performansından memnun değilseniz, kule tipi 3 veya daha fazla ısı borusu olan, tercihen tabanı bakır olan bir model ısının dağıtılmasında daha etkin olacaktır.
Kule tipi soğutucunun yüksekliğinin kasanıza uygun olmasını kontrol etmelisiniz.
Örnek olarak;
Scythe Kotetsu Mark II, SilverStone KR02, be Quiet! BK008 Pure Rock Slim, Noctua NH-U12, ARCTIC Freezer 34 eSports modelleri olabilir.
Kişisel deneyimlerime göre, işlemci soğutucusu için statik basınçlı fan daha kararlı performans sergiliyor, standart fan kullanıldığında anlık dalgalanmalar oluyor ısıda.
Termal Macun
Piyasada çok çeşitli markalara ait ürünler bulabilirsiniz, ancak her termal macun aynı kalitede değildir. Termal macunların ısı iletim değeri genelde w/m.K " ısı iletkenlik katsayısı" ile ürün açıklamalarında belirtilmiştir.
Doğru uygulanan bir termal macun, w/m.K değeri ne kadar yüksek ise ısıyı o oranda soğutucuya aktaracaktır. Isı iletim değeri yüksek olan, markası bilinen ürünleri tercih etmelisiniz.
Piyasada bulabileceğiniz kaliteli termal macunlara; Cooler Master Mastergel pro, Noctua NT-H1, Arctic MX4 gibi modeller örnek gösterilebilir.
Şahsi tavsiyem fiyat performans oranı ile öne çıkan Arctic MX4.
Bu rehber ile konuyu tarif etmeye çalışacağım.
Doğru kasa seçimi
Yeni bir sistem toplarken en önemli parçalardan biri kasadır, sırf RGB fan var diye hava sirkülasyonu kötü bir kasa seçmeyin.
Toz filtresi olan, ön panelde tercihen iki fan kullanılan ve MESH ızgaraya sahip, arka ve üst kısımda birer adet egzoz fanı olan bir model seçilmeli.
Alternatif olarak bu yuvalara kendi tercih ettiğiniz fanları takabilirsiniz.
Doğru fan seçimi
Fan almadan önce soğutma performansı ve ses seviyesi hakkında araştırma yapmanızı tavsiye ederim.
Fan özelliklerinde göreceğiniz PWM, PST ve Static Pressure gibi tanımlamalar kullanılmış olabilir. Kısaca bu özellikleri anlatayım.
PWM
Anakarta bağlanan işlemci veya kasa fanlarını ısı değerine göre fan devrini ayarlayan teknolojidir.
PST
Açılımı "PWM sharing technology" Patenti ARCTIC firmasına aittir. PWM Sharing Technology – How to Use PST to control Fan Speed / ARCTIC Blog
Birden fazla PWM+PST fan birbirine zincir şeklinde bağlanarak çalışır. Anakart üzerindeki 4 pinlik tek soket üzerinden bu fan zinciri tek bir fan gibi PWM modunda çalışır. 5 adete kadar fan tek bir bağlantı soketine bağlanabiliyor Arctic'e göre.
Anakartınızın fan soketinin 1.0A dan fazla güç sağlayabilmesi gerekir.
PST fanların montaş şekli
Static Pressure (Statik basınç)
Standart fanlar kasa içine havayı dağıtık bir şekilde iletirken, statik basınçlı fanlar havayı kasa içine bir noktaya yoğunlaştırarak iletir.
Statik basınç fanları örnekleri.
Arctic P12 PWM PST, be quiet! Pure Wings 2, Noctua NF-A12, Corsair ML 120, Thermaltake Pure 12.
Fan Yerleşimi
Kasanın fan yuvaları uygun ise 14cm, değil ise en az 12cm fan seçmelisiniz.
Ön panele tercihen Arctic P12 PWM PST, Noctua NF-A12 gibi statik basınç türü olan fanlar seçilmeli.
Ön panelde alt veya orta kısıma takılacak statik basınçlı fan, anakart güney köprüsü (Chipset) ve ekran kartına
ek soğutma sağlayacaktır. Benzer şekilde üst kısma takılacak fan işlemci soğutucusuna ek soğutma sağlayacaktır.
Arka ve üst kısıma ise PWM destekli standart fan kullanabilirsiniz.
İşlemci Soğutucu
Hız aşırtma uygulamayı düşünüyorsanız veya stok soğutucunun performansından memnun değilseniz, kule tipi 3 veya daha fazla ısı borusu olan, tercihen tabanı bakır olan bir model ısının dağıtılmasında daha etkin olacaktır.
Kule tipi soğutucunun yüksekliğinin kasanıza uygun olmasını kontrol etmelisiniz.
Örnek olarak;
Scythe Kotetsu Mark II, SilverStone KR02, be Quiet! BK008 Pure Rock Slim, Noctua NH-U12, ARCTIC Freezer 34 eSports modelleri olabilir.
Kişisel deneyimlerime göre, işlemci soğutucusu için statik basınçlı fan daha kararlı performans sergiliyor, standart fan kullanıldığında anlık dalgalanmalar oluyor ısıda.
Termal Macun
Piyasada çok çeşitli markalara ait ürünler bulabilirsiniz, ancak her termal macun aynı kalitede değildir. Termal macunların ısı iletim değeri genelde w/m.K " ısı iletkenlik katsayısı" ile ürün açıklamalarında belirtilmiştir.
Doğru uygulanan bir termal macun, w/m.K değeri ne kadar yüksek ise ısıyı o oranda soğutucuya aktaracaktır. Isı iletim değeri yüksek olan, markası bilinen ürünleri tercih etmelisiniz.
Piyasada bulabileceğiniz kaliteli termal macunlara; Cooler Master Mastergel pro, Noctua NT-H1, Arctic MX4 gibi modeller örnek gösterilebilir.
Şahsi tavsiyem fiyat performans oranı ile öne çıkan Arctic MX4.
