Birim para karşılaştırması nedir?

Arkadaşlar bu 3. defa yazışım ama bu karşılaştırmaların uluslararası kabul gören biçimi big Mac endeksidir. Burada halk arasında yapılan kaba hesaplar falan hikaye. İdeal hesap biçimi big Mac üstünden yapılır. Asgari ücret, maaş vs. kıyaslamak falan sadece kafada bir fikir oluşsun diye yapılır yoksa hiçbir geçerliliği yoktur.
Kardeşim big mac endeksinin ne olduğunu biliyorum merak etme de sen olayı çok yanlış anlamışsın. O endeksin amacı insanların satın alma gücü kavramını daha basit bir şekilde anlaması, öğrencilere de basit bir anlatım şeklinde sunmak. Tabi ki aşağı yukarı doğru bir sonuç veriyor ama öyle ideal bir şey falan değil. Endeksin dayandığı ekonomik teoriye göre döviz kurunun etkilediği herhangi bir ürün ile big mac endeksinindeki big maci yer değiştirebilirsin. Mesela basitinden 1 lt coca cola olur, iphone 12 pro max olur, bisiklet olur vs.
Fakat endeksin çıkış yeri olan The Economist dergisi bile bu endeksin çok ciddiye alınmaması gerektiğini söyledi yani öyle ideallik falan yok. Sadece big mac üzerinden satın alım gücünü hesaplayamayacağın gibi sadece bir telefon veya araba, bilgisayar, market alışverişi vs. üzerinden de hesaplayamazsın. Çünkü 1) Ürünlerin çıkış yaptığı fabrikalara göre ülkeden ülkeye fiyat farkı olur 2) Çoğu ülkenin vergi seviyeleri birbirinden farklı olur 3) Çindeki bir adam ile senin yapacağın market alışverişi aynı olmaz, olsa da ürünlerin içeriği aynı olmayacağından fiyatı aynı olmaz
Bizim bu yaptıpımız birim para karşılaştırması ise big mac endeksi ile aşağı yukarı aynı mantığa sahip. Sadece daha farklı ürünler kullanarak yapılıyor. Özellikle araba, telefon ve bilgisayar üzerinden. Arabayı burada uluslararası bir karşılaştırma aracı olarak mesela kullanamayız çünkü biz %277'ye kadar vergi öderken adamlar %20 vergi ödüyor.
Bizim burada zaten istediğimiz şey de uluslararası bir karşılaştırma değil, alım gücümüzün ne kadar yerin dibinde olduğunu göstermek. Fakat bunu kur kadar vergiler de etkiliyor sorun burada.
Maaş kıyaslamanın var yani geçerliliği, çok da kafa yormaya gerek yok.
 
Yasamana gerek yok, ulke nufuslari belli, GDP belli. Alim gucunu hesaplayarak ekonomik durumlari hakkinda cok net fikir edinebilirsin. Hayat & Kader ile bir ilgisi de yok bunun. Ekonomik durum kader falan degildir, calismayan; kolaya kacan, hirsiza oy veren bir milletin 20 sene icinde fakirlesmesi sadece sebep - sonuc iliskisidir.
Bence çoban-koyun ilişkisidir :)
 
Yasamana gerek yok, ulke nufuslari belli, gdp belli. Alim gucunu hesaplayarak ekonomik durumlari hakkinda cok net fikir edinebilirsin. Hayat & kader ile bir ilgisi de yok bunun. Ekonomik durum kader falan degildir, calismayan; kolaya kacan, hirsiza oy veren bir milletin 20 sene icinde fakirlesmesi sadece sebep - sonuc iliskisidir.

O zaman öleyim yani ve önemli çünkü eğitimi kaliteli olan bir ülkenin halkı zeki olur ve ülkeye daha çok katkıları olur ve düzgün oy kullanırlar ve bunun sonucunda paraları değerli olur ve bu karşılaştırma konusunundaki iyi durumda olan olurlar.
(Doğup doğmama seçeneği olmayan ve istemeden kurduğu acı tatlı bağlar yüzünden ve ölürsen üzülecek insanları üzmemek için yaşamak zorunda kalan insanlardan biriyiz)
 
Peynir zeytin yağ et süt elma armut üzüm bunlar ile kıyas yapacaksınız.

İstersen ismini manav kıyaslaması yapalım

evrimsel süreçte duygusal ve bilinçsel olarak gelişen ve her nesil yeni ihtiyaç sahibi olan ve yeni hobiler elde eden insanlık için sadece gıda biraz fazla değil mi?
 
Son düzenleme:
Peynir zeytin yağ et süt elma armut üzüm bunlar ile kıyas yapacaksınız.
Bir fark olmaz ki. Fark teknolojik ürünlerde ortaya çıkıyor. Döviz kuru, vergiler daha belirgin oluyor. Yoksa yanlış hatırlamıyorsam ABD ile Türkiye "Temel gıda malzemeleri asgari ücretin yüzde kaçı?" araştırmalarında aynı kategoride yer alıyor. Ekonomi aynı demek mi bu?
 
Bir fark olmaz ki. Fark teknolojik ürünlerde ortaya çıkıyor. Döviz kuru, vergiler daha belirgin oluyor. Yoksa yanlış hatırlamıyorsam ABD ile Türkiye "temel gıda malzemeleri asgari ücretin yüzde kaçı?" araştırmalarında aynı kategoride yer alıyor. Ekonomi aynı demek mi bu?

Gıda dışındada temel ihtiyaçlar varya ve teknoloji artık temel ihtiyaç ya.
 
Kardeşim big Mac endeksinin ne olduğunu biliyorum merak etme de sen olayı çok yanlış anlamışsın. O endeksin amacı insanların satın alma gücü kavramını daha basit bir şekilde anlaması, öğrencilere de basit bir anlatım şeklinde sunmak. Tabi ki aşağı yukarı doğru bir sonuç veriyor ama öyle ideal bir şey falan değil. Endeksin dayandığı ekonomik teoriye göre döviz kurunun etkilediği herhangi bir ürün ile big Mac endeksinindeki big Mac'i yer değiştirebilirsin. Mesela basitinden 1 lt Coca-Cola olur, iPhone 12 Pro Max olur, bisiklet olur vs.
Fakat endeksin çıkış yeri olan The Economist dergisi bile bu endeksin çok ciddiye alınmaması gerektiğini söyledi yani öyle ideallik falan yok. Sadece big Mac üzerinden satın alım gücünü hesaplayamayacağın gibi sadece bir telefon veya araba, bilgisayar, market alışverişi vs. üzerinden de hesaplayamazsın. Çünkü 1) Ürünlerin çıkış yaptığı fabrikalara göre ülkeden ülkeye fiyat farkı olur 2) Çoğu ülkenin vergi seviyeleri birbirinden farklı olur 3) Çin'deki bir adam ile senin yapacağın market alışverişi aynı olmaz, olsa da ürünlerin içeriği aynı olmayacağından fiyatı aynı olmaz
Bizim bu yaptıpımız birim para karşılaştırması ise big Mac endeksi ile aşağı yukarı aynı mantığa sahip. Sadece daha farklı ürünler kullanarak yapılıyor. Özellikle araba, telefon ve bilgisayar üzerinden. Arabayı burada uluslararası bir karşılaştırma aracı olarak mesela kullanamayız çünkü biz %277'ye kadar vergi öderken adamlar %20 vergi ödüyor.
Bizim burada zaten istediğimiz şey de uluslararası bir karşılaştırma değil, alım gücümüzün ne kadar yerin dibinde olduğunu göstermek. Fakat bunu kur kadar vergiler de etkiliyor sorun burada.
Maaş kıyaslamanın var yani geçerliliği, çok da kafa yormaya gerek yok.

Big Mac endeksinin bu kadar kabul görme sebeplerini sen açıklamışsın zaten;
1- Araba, telefon gibi ürünlere eklenen vergiler bu üründe yok.
2- Çikolata gibi ürünlerin hiçbiri stabil yerde satılmıyor, bir market %10 kar koyarken diğeri %20 kar koyuyor. Fakat big Mac'in satıldığı her yer aynı. Hepsinin satıcısı aynı. Satıcıları aynı olduğu için de işçilere ödenene maaşlar bile denk oluyor. Yani Avrupa'da da Amerika'da da Türkiye'de de McDonald's'lar çalışanlara asgari ücret veya bu ücrete yakın para öder.

Sana şu konuda katılıyorum, bizim ülkemizde birçok vergi kontrolden çıktığı için bu hesap sapıtıyor, paramızın değeri görünenden daha beter. Yani %50 daha kötü görünüyor fakat bazı ürünlere eklenen fahiş vergiler sebebi ile aslında çok daha beter hale geliyor.

Maaş kıyaslamasında da katılmadığım durum şu, bizim ülkemizde normalleştirilmiş ücret ile adamların asgari ücretini kıyaslıyoruz yaptığımız hata burada başlıyor. Ülkemizde yeni mezun mühendislere bile asgari ücret teklif ediliyor, Avrupa'da Amerika'da asgari ücret= kafede 2 ay çalışıp cebime 3-5 kuruş para koyayım kafasındaki insanlara veriliyor. Yani aslında bizim ülke maaş ödemesinde bile sınıfta kalıyor, vasıfsız işçi ile mühendise, vasıflı elemana aynı/yakın ücret ödeniyor. Fransa'da taş çatlasa %8-9 asgari ücretli vardır bizde ise %40-50'dir bu oran.

Sonuç olarak ne hesabı yaparsak yapalım durum kötü. Yaşam standardımız gitgide düşüyor. Alınan ürünlerin ve hizmetlerin kalitesi her geçen gün kötüleşiyor. 7-8 yıl önce 1 maaş ile alınan PC ile şimdi 1 maaş ile alınan PC'yi kıyaslamak bile alım gücümüzün nereden nereye geldiğini ortaya çıkartıyor.
 
Sonuç olarak ne hesabı yaparsak yapalım durum kötü. Yaşam standardımız gitgide düşüyor. Alınan ürünlerin ve hizmetlerin kalitesi her geçen gün kötüleşiyor. 7-8 yıl önce 1 maaş ile alınan PC ile şimdi 1 maaş ile alınan PC'yi kıyaslamak bile alım gücümüzün nereden nereye geldiğini ortaya çıkartıyor.
Evet Big Mac Endeksi aşağı yukarı bu yüzden güzel bir gösterge. Malesef asgari ücretin bile asgari olmadığı bir ülkedeyiz. Emekli maaşı bile asgarinin altında olabiliyor. Zaten dönerciler kebapçılar belki de 1500-2000 lira ile çalıştırıyor.
 

Yeni konular

Geri
Yukarı