Bilgisayarlar günümüzde hayatımızın önemli bir parçası. Gerek iş hayatında gerekse eğitimde, eğlencede ve sosyal yaşamda bilgisayarlardan yoğun biçimde faydalanıyoruz. Bu kadar yoğun kullandığımız bir cihazın da hem yazılım hem donanım olarak sorunsuz çalışması şart. Yoksa performans düşüşleri, donmalar ya da sistem hataları gibi can sıkıcı sorunlarla karşılaşmamız mümkün. İşte bu sorunların tespitini yapma konusunda veya overclock işlemlerinde, sistemin stabil kalıp kalmadığını test etmek daha da önemli hâle geliyor. Donanımlarımızın stabil çalışıp çalışmadığının, sıcaklık seviyelerinin, sorun olduğunda bu sorunun hangi parçada olduğunun tespiti içinse birtakım yazılıma ihtiyaç duyuyoruz. OCCT ise bunlardan birisi.
OCCT Nedir?
OCCT (OverClock Checking Tool); işlemci, ekran kartı (GPU), bellek (RAM) ve güç kaynağı gibi temel donanım bileşenlerini çeşitli stres testlerine tabi tutarak bu bileşenlerin performansını ve sistemin genel stabilitesini analiz etmemize olanak tanıyan bir test yazılımıdır. Hem donanımsal sorunların tespitinde hem de yapılan overclock işlemlerinin sistemde yarattığı etkilerin gözlemlenmesinde oldukça işlevseldir.OCCT, sadece stres testi değil, aynı zamanda benchmark (karşılaştırma) özelliğiyle de donanım performansını ölçme imkânı sunar. Bu sayede sistemin farklı yükler altındaki performansı analiz edilip diğer sistemlerle kıyaslanabilir.
OCCT Kurulumu Nasıl Yapılır?
Bireysel, Pro, Enterprise ve Commandline adında 4 farklı sürümü bulunan programın Windows ve Linux desteği bulunuyor. www.ocbase.com sitesinden bireysel planı indirerek ücretsiz şekilde bilgisayarınızda kullanabiliyorsunuz."Download" tuşuna basarak programı indirdikten sonra indirdiğimiz ".exe" uzantılı dosyayı yönetici olarak çalıştırmanız gerekecek (genellikle otomatik olarak öyle çalışır ve ekrana bir uyarı gelir, aksi takdirde uygulamaya sağ tıklayıp "Yönetici olarak çalıştır" seçeneğini seçmelisiniz). OCCT'nin hata loglarını toplayabilmesi için yönetici izinleri gereklidir. Ardından karşımıza çıkan lisans sözleşmesini kabul ediyoruz ve program kullanıma hazır hale geliyor.
Arayüz ve Sekmeler
Görebileceğimiz üzere ana sayfamızda bir üstte bir de yanda pencere var. Üstteki pencerelerde sistem bilgilerimiz, donanımlarımızın kullanım oranları, saat hızları gibi detayları görebiliyoruz. Yan tarafta ise sekmeler arası geçiş yapabiliyoruz.
6 farklı sekmemiz var. Bunlar:
- Stabilite Testi
- Stabilite Sertifikası
- Benchmark
- İzleme (Monitoring)
- Sistem Bilgisi
- Ayarlar
- Patreon Destek Sayfası
Bunlardan test yaparken bizim işimize yarayanlar stabilite testi, benchmark ve izleme sayfası, bu yazıda bu üçüne değineceğiz. Sistem bilgisi kısmından ise bilgisayar bileşenleriniz hakkında da bilgi alabilirsiniz.
OCCT ile Testler Nasıl Yapılır?
OCCT kullanarak farklı donanım bileşenlerini test edebilme imkânımız var. Hangi donanımın sınanmak istendiğine bağlı olarak yapacağınız test de değişiklik gösterir. Biz burada OCCT arayüzünün sol tarafında yer alan panel aracılığıyla seçilebilen ve sistemin kararlılığını ölçmeye yönelik olan belli başlı stabilite testlerinin nasıl çalıştırıldığını adım adım ele alacağız.
Stabilite Testi Sekmesi
Soldaki pencereden "Stability Test" sekmesini seçtiğimiz zaman karşımıza belli başlı seçenekler çıkıyor. Buradan test etmek istediğimiz bileşene ait sekmeye girmemiz gerekiyor.
Bu sekmeler sırasıyla:
- CPU + RAM
- CPU
- Linpack (Intel tarafından geliştirilmiş bir stres testi)
- Memory
- 3D Standart*
- 3D Adaptive
- VRAM
- Power
- Monitoring (İzleme)
- Combined
CPU+RAM
İşlemcinizi ve RAM'inizi beraber test etmek için kullanılan bir testtir. Bu aşamada en iyi sonuçları elde edebilmek için, test ayarlarının varsayılan (default) değerlerde bırakılması önerilir. Test süresinin 1 saat seçilmesi, sistemin kararlılığı hakkında daha net ve güvenilir bir fikir verecektir. Bunun dışında kalan tüm diğer konfigürasyonları özel bir durum belirtilmedikçe OCCT'nin sunduğu varsayılan, yani aşağıda gösterilen değerlerde bırakın.
CPU
CPU testi, işlemcinin kararlılığını ölçmek için kullandığımız temel testlerden biridir. Bu test, işlemci çekirdeklerini yoğun yük altında çalıştırarak, sistemin sıcaklık değerleri, voltaj dalgalanmaları ve genel performans tutarlılığı hakkında detaylı bilgiler sunar. Özellikle yeni bir sistem topladıysanız ya da overclock yapmaya çalışıyosanız, bu test sayesinde işlemcinin uzun süreli yük altındaki davranışını gözlemleyebilirsiniz. Yine ayarları aşağıdaki gibi varsayılan değerlerde bırakabilirsiniz.
Linpack Testi
Eğer CPU stabilite testinde sistem herhangi bir hata vermezse, bir sonraki adım olarak Intel tarafından geliştirilen Linpack stres testini çalıştırabilirsiniz. Linpack, işlemciyi çok daha yoğun hesaplamalarla zorlayan, oldukça agresif bir testtir ve hata tespiti konusunda ciddi anlamda başarılıdır. Bu test için de özel bir ayar yapılmasına gerek yoktur; aksi belirtilmedikçe varsayılan değerler kullanmak en iyi sonucu verecektir.
Bellek (RAM) Testi
Sistemde takılan belleklerin uyumunu ve stabilitesini test edebileceğiniz bir testtir. Bellek kullanım oranının %90 ila %95 arasında olacak şekilde ayarlanması önerilir. Diğer ayarları ise olduğu gibi bırakabilirsiniz.
Grafik Testleri
OCCT içerisinde çalıştırabileceğiniz 3 farklı türde* grafik testi bulunmaktadır. Yaşadığınız probleme bağlı olarak sadece 3D Adaptif testini ya da VRAM testini çalıştırmanız yeterli olabilir ama ikisini de yapmanız önerilir.*NOT: Eski sürümlerde "3D Standart" adlı bir test metodu daha bulunmaktaydı ancak 3D Adaptif metodu hataları tespit etmede çok daha başarılı olduğu için standart mod kaldırıldı. Dolayısıyla 3D Adaptif testi yeterlidir.
3D Adaptive:
Bu bölümde çalıştırmanız gereken iki ayrı test türü bulunmaktadır: Variable ve Switch. Sağlıklı ve anlamlı sonuçlar elde edebilmek için her iki testin de ayrı ayrı uygulanması gereklidir. Sadece birini çalıştırmak, sistemin tüm yük değişimlerine nasıl tepki verdiğini tam olarak göstermez.Variable
- Intensity Range: 10% to 60%
- Intensity Increase: 4% every 0 minutes 30 seconds
- First Intensity: 20%
- Second Intensity: 80%
VRAM:
Ekran kartınızın belleklerini test etmenize yarar. Eğer sisteminizde entegre bir grafik birimi (iGPU) varsa ya da ekran kartı belleğini sistem RAM’iyle paylaşıyorsa, bellek kullanımını %90 seviyesinde tutmanız önerilir. Bu, sistemin tamamen kilitlenmesini önleyip daha sağlıklı sonuçlar verir. Ancak özel (dedicated) ekran kartı kullanıyorsanız ve belleği paylaşımsızsa, bellek kullanımını doğrudan %100 olarak ayarlayabilirsiniz. Bu şekilde testten maksimum verim alırsınız.NOT: Genellikle tüm GPU bileşenlerinin test edilmesi gerektiği durumlarda, en pratik yöntem en alttaki "Combined" sekmesini kullanarak tüm testleri aynı anda çalıştırmaktır. Bu yöntemle, zaten çoğu zaman ayrı ayrı uygulayacağınız 3D Adaptive ve VRAM testlerini tek seferde başlatabilirsiniz. Her bir test için aşağıda belirtilen ayarları ilgili alanlara girerek yapılandırmayı tamamlayabilirsiniz. Bu sayede daha kapsamlı ve zaman kazandıran bir test süreci elde edersiniz.
Yapmanız gereken tek şey "Combined" sekmesine gelip yukarıdan "3D Adaptive" ve "VRAM" seçeneklerini seçip testi başlatmak. Bu şekilde test edecekseniz 3D Adaptive Configuration kısmında "Variable" yazanı seçin.
Power (PSU) Testi
Bu yöntem, sisteminizin tamamını yorarak güç kaynağınızın (PSU) mevcut donanımı sorunsuz şekilde besleyip besleyemediğini görmek içindir. Eğer sistem kararsız hale geliyorsa, bu genellikle PSU’nun yetersiz kaldığına işaret edebilir. Testi başlatmadan önce:- Use All GPUs: Enabled
- Instruction Set: Auto
Monitoring Only
Adı üstünde, sistemin anlık durumunu takip etmeye yarar, herhangi ekstra bir yüke sokmaz.Benchmark Sekmesi
Sisteminizde yer alan donanım bileşenlerinin performansını ölçüp, sizinkine benzer veya farklı sistemlerle karşılaştırmanıza olanak tanıyan özel bir test bölümüdür. Bu sayfa sayesinde donanımınızın ne kadar güçlü olduğunu sayısal verilerle görebilir, yapılan değişikliklerin (örneğin overclock veya bellek takviyesi gibi) sistem performansına etkisini doğrudan analiz edebilirsiniz. Kısacası, sisteminiz ne kadar hızlı çalışıyor sorusunun cevabı burada yatıyor.Burada soldan benchmark yapmak istediğiniz bileşeni seçip olduğu gibi testi başlatabilirsiniz. Test sonucunda size bir puan verecek ve benzer sistemlere göre performansını analiz etmenizi sağlayan bir pencere açılacak. Testi yaptıktan sonra aşağıdaki gibi sonuçları yan yana listeleyecek.
Sayıların sağındaki mavi oklara tıklayarak aynı bileşenle başka kullanıcılar nasıl skorlar almış görebilirsiniz.
Monitoring (İzleme) Sekmesi
Sisteminizin anlık durumunu izlemenizi sağlayan bu sekme, sıcaklık, voltaj, kullanım oranları gibi donanıma dair pek çok veriyi gerçek zamanlı olarak sunar. Böylece test sırasında ya da normal kullanımda donanım bileşenlerinin nasıl davrandığını ayrıntılı bir şekilde gözlemleyebilirsiniz.
Sonuç olarak OCCT, bilgisayar sistemlerinin donanım bileşenlerini detaylı şekilde analiz etme ve olası sorunları önceden tespit etme konusunda son derece güçlü ve kapsamlı bir yazılımdır. Siz de bu yazılımı kullanarak ve yazımızdan destek alarak sisteminizin hangi parçasında sıkıntı olduğunu tespit edebilir, nasıl performans verdiğini görebilir ve diğer kullanıcılarla kıyaslayabilirsiniz.
Bu rehber @Lime tarafından hazırlanmıştır.
