Hocam, siz “allah her şeyi önceden biliyorsa benim özgür iradem nasıl olabilir? Kaderi ve insanı yaratan o ise seçimlerim gerçekten bana mı ait?” diyorsunuz. Bunu şöyle düşünebiliriz:
Allah'ın bir şeyi önceden bilmesi, o şeyin zorunlu olacağı anlamına gelmez. Mesela ben yarın ne giyeceğini bilebilirim, ama bu senin kendi özgür iradenle seçim yapmanı engellemez. Özgür irade, kendi seçimimizi yapabilme yeteneğimizdir; Allah sadece sonucu önceden bilir.
Kader ve özgür irade birbirini dışlamaz: Allah ne olacağını bilir, ama sen yine kendi seçimlerini yaparsın ve yaptığın seçimlerden sorumlusundur. Yani Allah'ın bilgisi, seçim özgürlüğünü ortadan kaldırmaz; sadece sonucu önceden görür.
Kısaca söylemek gerekirse, özgür irade ile Allah'ın her şeyi bilmesi çelişmez; ikisi farklı düzlemlerde işler.